“Richesse Oblige”

Rang op Ambrym en Malakula (Vanuatu).

Het nimangki-genootschap:
bron van creativiteit, sociale vrede en statusverandering.

Jean P. L. De Keersmaeker

Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte,
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de kunstwetenschappen – afdeling etnische kunst.

Academiejaar: 2002-2003

Universiteit Gent

Promotor: Prof. Dr. Elze Bruyninx

WOORD VOORAF

INLEIDING

1. ETNOGRAFIE

    1.1. SITUERING VAN AMBRYM EN MALAKULA

        1.1.1. Geografische situering

        1.1.2. Etnische situering van de bevolking

        1.1.3. Historische situering

        1.1.4. Linguïstische situering

    1.2. DE ECONOMIE VAN AMBRYM EN MALAKULA

        1.2.1. De voedingsbronnen

        1.2.2. Het menu

        1.2.3. De voedseltaboes

        1.2.4. De werkverdeling op Ambrym en Malakula

        1.2.5. De handel:  lokaal en regionaal

    1.3. DE SOCIALE EN POLITIEKE ORGANISATIE

        1.3.1. De woning, grond en dorpsstructuren

        1.3.2. De sociale en politieke structuren

        1.3.3. Leiderschapsvormen

        1.3.4. Geritualiseerd homoseksueel gedrag en  initiatie

        1.3.5. Familie en huwelijk

        1.3.6. Identiteit en plaats van het individu

        1.3.7. Het lichaam: plastisch-esthetische ingrepen, lichaamsornamentiek

        1.3.8. Het varken: een socio-cultureel artefact

        1.3.9. Kava (Piper methisticum Forst. f.) consumptie

    1.4. WERELDBEELD EN RELIGIE

        1.4.1. De visie op de dood en het jenseits

        1.4.2. Mythologie en religie

        1.4.3. Magie, hekserij, totemisme en divinatie

    1.5. GENOOTSCHAPPEN: MACHT EN PRESTIGE

        1.5.1.  Nimangki

            1.5.1.1. Nimangki op Malakula

                1.5.1.1.1. Zuidwest Malakula

                1.5.1.1.2.Zuid en oost Malakula

                1.5.1.1.3. Nimangki in  centraal en west Malakula (Small Nambas)

                1.5.1.1.4. Nimangki in noord Malakula (Big Nambas) De Kleine Eilanden: het Maki-genootschap

            1.5.1.2. Mage (nimangki) op Ambrym

                1.5.1.2.1. Noord Ambrym

                1.5.1.2.2. Zuidoost Ambrym

                1.5.1.2.3. West Ambrym

            1.5.1.3. Vergelijking der graden

    1.6. CULTURELE ARTEFACTEN VAN AMBRYM EN MALAKULA

        1.6.1. Plastische kunsten

            1.6.1.1. Beelden

                1.6.1.1.1. Houtsculptuur

                1.6.1.1.2. Boomvarensculptuur bij de Nambas

                1.6.1.1.3. Steensculptuur

            1.6.1.2. Modelleren (schedels, poppen en mannequins)

                1.6.1.2.1. Schedels

                1.6.1.2.2. Schedelfiguren of mannequins (rambaramp)

                1.6.1.2.3. Dansstaven of Marionetten (temes nevimbur)

            1.6.1.3. Maskers

                1.6.1.3.1. Houten maskers (tjubwan)

                1.6.1.3.2. Boomvarenmaskers

                1.6.1.3.3. Vezelmaskers

            1.6.1.4. Spleettrommen

                1.6.1.4.1. De verticale spleettrom (atingting)

                1.6.1.4.2. De horizontale trom

            1.6.1.5. Rituele varkenshamers

            1.6.1.6. Wapens

        1.6.2. De zandtekening en het land van de doden

        1.6.3. Niet-materiële kunsten (dans, zang en muziek)

2. MORFOLOGIE EN CLASSIFICATIE VAN DE NIMANGKI-RANGSCULPTUUR

    2.1. RANGSCULPTUUR

        2.1.1. Volhouten gradensculptuur

        2.1.2. Boomvaren gradensculptuuur (nenna)

        2.1.3. Stenen gradensculptuur

        2.1.4. Sculptuur bij vrouwengraden

    2.2. CLASSIFICATIE VAN DE BOOMVAREN- EN HOUTSCULPTUUR

3. DE “KUNSTENAAR”: HIJ DIE MAAKT

    3.1. POSITIE VAN DE KUNSTENAAR OF AMBACHTSMAN

    3.2. WERKMETHODEN VAN DE KUNSTENAAR

4. FUNCTIE EN GEBRUIK VAN DE RANGSCULPTUUR

    4.1. BOOMVARENSCULPTUUR

        4.1.1. Boomvarensculptuur in noord Ambrym

    4.2. STENEN RANGSCULPTUUR

        4.2.1. Stenen rangsculptuur in noord Ambrym

BESLUITEN

BIBLIOGRAFIE

BIJLAGEN

    BIJLAGE 1. TAALSTAMBOOM VAN NOORD EN CENTRAAL VANUATU

    BIJLAGE 2. DORPSNAMEN VAN AMBRYM EN MALAKULA

    BIJLAGE 3. MATRILINEAIRE EN PATRILINEAIRE VERWANTSCHAPBANDEN

    BIJLAGE 4. VOORBEELDEN VAN DE COMPLEXITEIT DER VERWANSCHAPSBANDEN OP MALAKULA

    BIJLAGE 5. HPLC DIAGRAM VAN KAVA UIT VANUATU EN DE FIDJI EILANDEN

    BIJLAGE 6. KAVACEREMONIE OP DE FIDJI EILANDEN (1996, MALOLOLAILAI)

    BIJLAGE 7. KAVA IN VANUATU (1996, PORT VILA)

    BIJLAGE 8. KUNST EN INTENTIONALITEIT

Overzicht van alle afbeeldingen (5mb)