De Touwslagerij te Hamme.

Macrostudie over de touwindustrie te Hamme met nadruk op de 19de en 20ste eeuw, gevolgd door een casestudie over het touwslagersgeslacht Vermeire van de 16de eeuw tot de 20ste eeuw.

Sofie Buyse

Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte,
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de Geschiedenis.

Academiejaar: 1996-1997

Universiteit Gent

Promotor:  Dr. E. Vanhaute

DANKWOORD

INLEIDING

        I. Probleemstelling

        II. Status questionis

        III. Analyse van de bronnen

        IV Structuur van het schriftelijk verslag

        V. Onderzoeksmethode

DEEL I: MACROSTUDIE VAN DE TOUWINDUSTRIE TE HAMME MET NADRUK OP DE 19DE EN 20E EEUW

    HOOFDSTUK I: DE ALGEMENE, DEMOGRAFISCHE EN SOCIO-ECONOMISCHE SITUATIE VAN HAMME

        I. Algemene situering

        II. Demografie

        III. Hamme: socio-economisch bekeken

            A. Hamme vanuit economische hoek

            B. Hamme vanuit sociale hoek

        IV. Besluit

    HOOFDSTUK II: GRONDSTOFFEN VOOR HET MAKEN VAN TOUWWERK

        I. Hennep

            A. Geschiedenis van de hennep/kemp

            B. Kenmerken van de hennepcultuur

            C. Soorten hennep

            D. Andere textielvezels die werden gebruikt voor het maken van touwen

            E. Het praktische nut van hennep

            F. De prijzen van de grondstoffen

        II. Evolutie van de gebruikte grondstoffen in de touwslagerij te Hamme

            A. De hennepteelt in België en Hamme

            B. De grondstoffen gebruikt te Hamme

        III. De afzetgebieden

        IV. De vlasteelt in het land van Dendermonde

        V. Besluit

    HOOFDSTUK III: HET TOUWBEDRIJF TECHNISCH BEKEKEN

        I. Het touwspinnen met de hand

            A. Het hekelen

            B. Het touwspinnen

            C. Enkele uitvindingen door arbeiders om het buitenspinnen te rationaliseren

        II. Terminologie van het touwwerk

            A. Geslagen touwwerk

            B. Gevlochten touwwerk

        III. Het touwslaan

            A. Het touwslaan op ambachtelijke wijze

            B. Het touwslaan op half-industriële wijze

            C. Een uitvinding door Jozef Persiaux om het ambachtelijke touwslaan concurrentieel te maken

        IV. Besluit

    HOOFDSTUK IV: DE EVOLUTIE VAN DE TOUWSLAGERIJ

        I. Historische ontwikkeling van de touwslagerij in België

        II. Historische ontwikkeling van de touwslagerij te Hamme

        III. De evolutie van de Hamse touwslagerij d.m.v.  tellingen, kadastrale leggers en mutatiedossiers

        IV. Besluit

    HOOFDSTUK V: SOCIAAL OPROER EN STAKINGEN TE HAMME VAN TOT 1936

        I. De oorzaken van het sociaal protest te Hamme

        II. De staking van 1894

        III. De staking van 1900

        IV. De staking van 1907

        V. De staking van 1912

        VI. De stakingen na de eerste wereldoorlog

            A. De staking van 1928

            B. De staking van 1936

        VII. Besluit

DEEL II: CASESTUDIE VAN HET TOUWSLAGERSGESLACHT VERMEIRE VAN DE 17DE TOT DE 20STE EEUW

    I. Inleiding

    HOOFDSTUK I: DE OPKOMST VAN HET TOUWSLAGERSGESLACHT VERMEIRE AAN DE HAND VAN DE STATEN VAN GOED

        I. Joos Vermeire (1560-1625)

            A. De inventaris van de roerende goederen

            B. Het soort touwwerk en de plaats van levering

            C. De verdeling van de onroerende goederen

        II. Pieter Vermeire (1593-?)

            A. De inventaris van de roerende goederen

            B. Het soort touwwerk en de plaats van levering

            C. Aanvullende informatie over Pieter Vermeire

        III. Petrus Vermeire (1634-1705)

        IV. Gillis Vermeire (1680-1734)

        V. Besluit

    HOOFDSTUK II: ANALYSE VAN HET MEMORIEBOEK OMTRENT LEVERINGEN VAN TOUW VAN PIETER FRANCIS VERMEIRE (1718-1816) OVER DE PERIODE 1764- 1786

        I. Inleiding

        II. Het memorieboek van Pieter Francis Vermeire

        III. Plaatsen waar het touwwerk wordt afgeleverd

        IV. De hoeveelheid leveringen per jaar

        V. Het soort touwwerk dat wordt afgeleverd

        VI. De plaats waar elk soort touwwerk wordt afgezet

        VII. Het brutoloon van Pieter Francis Vermeire

        VIII. Enkele bijzonderheden over Pieter Francis Vermeire

        IX. Een staten van goed

        X. Besluit

    HOOFDSTUK III: ANALYSE VAN HET REGISTER VAN FAMILIEAANGELEGEN-HEDEN EN EIGENDOMMEN VAN GABRIEL VERMEIRE (1774-1853) EN THERESIA WAUMAN (1774-1827)

        I. De familieaangelegenheden van Gabriel Vermeire

        II. Het register van eigendommen van Gabriel Vermeire

            A. Het touwbedrijf van de Vermeires

            B. De olieslagerij

            C. Het politieke leven van Gabriel Vermeire

        IV. Besluit

    HOOFDSTUK IV: DE VERDERE EVOLUTIE VAN HET TOUWSLAGERSGESLACHT VERMEIRE TOT IN DE 20STE EEUW.

        I. Inleiding

        II. Het touwbedrijf van de Vermeires

        III. De touwslagerij in de periode 1833-1858: Theodore Vermeire (1801-1860)

        IV. De touwslagerij in de periode 1858-1864: Theodore (1801-1860) en Karel (1811-1874) Vermeire

        V. De touwslagerij in de periode 1864-1866: Weduwe en kinderen van Franciscus Benedictus (1801-1861) Vermeire

        VI De touwslagerij in de periode 1866-1871: Karel (1811-1874) en Louis(1831-1882) en Leopold Philippe (1834-1868) Vermeire

        VII. De touwslagerij in de periode 1871-1886: Vermeire-Van Overstraeten Louis (1831-1882)

        VIII. De touwslagerij in de periode 1886-1920: Vermeire-Van der Taelen Philemond (1846-1922)

        IX. De touwslagerij in de periode 1920-heden: Maatschappij Le Lis

        X. Besluit

ALGEMEEN BESLUIT

        I. Eerste deel

        II. Tweede deel

        III. Nawoord

BIBLIOGRAFIE

LIJST MET AFKORTINGEN

BIJLAGE