De door de politierechter geregistreerde criminaliteit tijdens het crisisdecennium
in Lokeren, 1840-1850

door

Annelies Coppieters

Scriptie tot het behalen van de graad van Licentiaat in de geschiedenis

Universiteit Gent

academiejaar 2001-2002

Promotor: E. Vanhaute

 

home lijst scripties inhoud volgende  

 

INHOUDSTAFEL

 

VOORWOORD

 

LIJST VAN GEBRUIKTE AFKORTINGEN

 

LIJST VAN TABELLEN

 

LIJST VAN GRAFIEKEN

 

INLEIDING

1. Probleemstelling

2. Stand van zaken

3. Bronnenduiding

4. Methodologie

 

 

DEEL I: ALGEMENE KADERING

 

HOOFDSTUK 1: SCHETS VAN HET MIDDEN 19E-EEUWSE VLAANDEREN

 

1.1. Politieke situatie

1.2. Sociaal-economische schets

       1.2.1.   Inleiding

       1.2.2.   De Vlaamse vlasindustrie

       1.2.3.   Grondversnippering en uitbreiding van de proto-industrie

       1.2.4.   De pachtprijzen schieten omhoog

       1.2.5.   De midden 19e-eeuwse crisis

       1.2.6.   Kapitalisme

 

HOOFDSTUK 2: DE STAD LOKEREN IN HET MIDDEN VAN DE 19E EEUW

 

2.1. Geografische situering en verstedelijking

2.2. Beknopt historisch overzicht

2.3. Economische situatie

       2.3.1.   Landbouw

       2.3.2.   Industrie

       2.3.3.   Transport

2.4. Demografie

2.5. Sociale facetten

       2.5.1.   Alfabetisatie

       2.5.2.   Onderwijs

       2.5.3.   Voeding en een woordje uitleg bij de aardappel

       2.5.4.   Mentaliteit

2.6. Sociale controle en criminaliteitsbestrijding

       2.6.1.   De lokale politie

       2.6.2.   Andere controlemechanismen

            2.6.2.1. De burgerwacht

            2.6.2.2.  De nachtwacht

            2.6.2.2.  Officieuze controle

 

 

DEEL II: DE 'KLEINE' CRIMINALITEIT TE LOKEREN

 

INLEIDING

 

HOOFDSTUK 1: DE POLITIERECHTBANK

 

1.1. Inleiding     

1.2. Ontstaan    

1.3. De burgerlijke bevoegdheid

       1.3.1.   De vrederechter als verzoener

       1.3.2.   De vrederechter als rechter

       1.3.3.   De vrederechter en zijn griffier als openbare ambtenaren

1.4. De strafrechterlijke bevoegdheid

       1.4.1.   Code des délits et des peines

       1.4.2.   Samenstelling van de politierechtbank

       1.4.3.   Bevoegdheid van de politierechtbank

 

HOOFDSTUK 2: DE LOKALE POLITIEREGLEMENTEN

 

HOOFDSTUK 3: DE MISDRIJVEN

 

3.1. Vermogensdelicten

       3.1.1.   Diefstal

            3.1.1.1.  Diefstal van veld- en boomgewassen

            3.1.1.2.  Diefstal van hout

            3.1.1.3.  Grafiek diefstal

       3.1.2.   Materiële schade

            3.1.2.1.  Beschadigingen van eigendommen

            3.1.2.2.  Dieren die eigendommen van derden vernielen

            3.1.2.3.  Stenen of andere harde voorwerpen op iemand gooien

            3.1.2.4.  Grafiek materiële schade

       3.1.3.   Bedrog

            3.1.3.1.  Gebruik van valse gewichten

       3.1.4.   Visvangstovertredingen

       3.1.5.   Grafiek vermogensdelicten

3.2. Gewelddelicten

       3.2.1.   Verbale geweldpleging

            3.2.1.1.  Beledigingen

            3.2.1.2.  Grafiek verbale geweldpleging

       3.2.2.   Fysieke geweldpleging

            3.2.2.1.  Lichte geweldpleging

            3.2.2.2.  Mishandeling

            3.2.3.3 Grafiek fysieke geweldpleging

       3.2.4.   Grafiek gewelddelicten

3.3. Verstoren van de openbare orde

       3.3.1.   Overtreding op het sluitingsuur van herbergen

       3.3.2.   Ophef en drukte

            3.3.2.1.  Overdag

            3.3.2.2.  's Nachts

            3.3.2.3.  Grafiek ophef en drukte

       3.3.3.   Afvuren van geweerschoten

       3.3.4.   Aanvallende hond

       3.3.5.   Overtredingen op de reinheid

            3.3.5.1.  Stinkend water

            3.3.5.2.  Weigering om de straat te kuisen

            3.3.5.3.  Overtreding op het villen en begraven

            3.3.5.4.  Grafiek verstoren van de openbare orde

3.4. Verkeersovertredingen

       3.4.1.   Verkeersovertredingen in enge zin

       3.4.2.   Dieren laten rondzwerven op straat zonder muilkorf of halsband

       3.4.3.   Vuiligheid/mest door de stad vervoeren

       3.4.4.   Weigeren bareelrechten te betalen

       3.4.5.   Grafiek verkeersovertredingen

3.5. Andere

       3.5.1.   Overtreding op de handelswetten

            3.5.1.1.  Verkoop zonder bevoegdheid voor het gestelde uur en/of

                          op de verkeerde plaats

            3.5.1.2.  Zonder bevoegdheid optreden als meter of weger

            3.5.1.3.  Overtreding van de wetten op het metriek stelsel

            3.5.1.4.  Verzuim inschrijving in het vreemdelingenregister

            3.5.1.5.  Grafiek overtreding op de handelswetten

       3.5.2.   Bouwovertredingen

            3.5.2.1.  Nalatig i.v.m. herstel

            3.5.2.2.  Verbouwen zonder toestemming

            3.5.2.3.  Stenen op een publieke plaats gelegd zonder toestemming

            3.5.2.4.  Grafiek bouwovertredingen

       3.5.3.   Varia

            3.5.3.1.  Verzuim inschrijving in het bevolkingsregister

            3.5.3.2.  Zwemmen op een verboden plaats

            3.5.3.3.  Overtredingen op de nachtwachtdienst

            3.5.3.4.  Straatmuziek maken zonder toestemming

            3.5.3.5.  Grafiek en varia

3.6. Besluit misdrijven

 

HOOFDSTUK 4: DE DADERS EN DE SLACHTOFFERS

 

4.1. De daders

       4.1.1.   Beroepen

       4.1.2.   Woonplaats

       4.1.3.   Geslacht

       4.1.4.   Leeftijd

       4.1.5.   Recidivisme

       4.1.6.   Besluit daders

4.2. De slachtoffers

       4.2.1.   Beroepen

       4.2.2.   Woonplaats

       4.2.3.   Geslacht

4.3. Vergelijking sociaal proviel daders/slachtoffers

       4.3.1.   Beroepen

       4.3.2.   Woonplaats

       4.3.3.   Geslacht

 

HOOFDSTUK 5: VERGELIJKING MET DE ONDERZOEKSRESULTATEN VAN S. MEERSMAN

 

5.1. De Misdrijven

5.2. De daders

       5.2.1.   Beroepen

       5.2.2.   Woonplaats

       5.2.3.   Geslacht

       5.2.4.   Leeftijd

       5.2.5.   Recidivisme

5.3. De slachtoffers

       5.3.1.   Beroepen

       5.3.2.   Woonplaats

       5.3.3.   Geslacht

 

 

DEEL III: ARMOEDE EN CRIMINALITEIT

 

HOOFDSTUK 1: THEORETISCHE INLEIDING

 

1.1. Criminaliteit definiëren

1.2. Opvattingen over criminaliteit

1.3. De statische benadering

1.4. Adolphe Quetelet

1.5. Eduard Ducpétiaux

1.6. Terminologie: armoede, loonarbeid en behoeftigheid

 

HOOFDSTUK 2: DE ARMENLIJSTEN VAN LOKEREN

 

2.1. Probleemstelling

2.2. Waarom stelen mensen?

2.3. Geschiedenis van de Vlaamse armenzorg

2.4. Het armbestuur in Lokeren

2.5. Bronnenduiding, methodologie en onderzoeksresultaten

 

ALGEMEEN BESLUIT

 

BIBLIOGRAFIE

1.    Bronnenoverzicht

2.    Literatuurlijst

 

BIJLAGEN

 

GEBRUIKTE AFKORTINGEN

SAL: Stadsarchief Lokeren

RAB: Rijksarchief Beveren

RAG: Rijksarchief Gent

 

LIJST VAN TABELLEN

 

Verbinding tussen de hoofdcategorieën

 

Overzicht daders per hoofdsector/subsector

 

Overzicht woonplaats daders

 

Aandeel mannen/vrouwen per hoofdcategorie

 

Woonplaats

 

Overzicht personen die beroep doen op het Bureel volgens de jaarverslagen

 

LIJST VAN GRAFIEKEN

 

Taartdiagram vermogensdelicten
Taartdiagram diefstal
Chronologisch verloop diefstal
Taartdiagram materiële schade
Chronologisch verloop materiële schade

Chronologisch verloop vermogensdelicten
Taartdiagram gewelddelicten
Chronologisch verloop verbale geweldpleging
Taartdiagram  fysieke geweldpleging
Chronologisch verloop fysieke geweldpleging
Chronologisch verloop gewelddelicten
Taartdiagram verstoring van de openbare orde
Chronologisch verloop overtreding op het sluitingsuur van herbergen
Taartdiagram  ophef en opdruk
Chronologisch verloop ophef en drukte
Taartdiagram overtredingen op de reinheid van de stad
Chronologisch verloop verstoren openbare orde
Taartdiagram verkeersovertredingen
Chronologisch verloop verkeersovertredingen

Taartdiagram andere
Taartdiagram overtreding op de handelswetten
Chronologisch verloop overtreding op de handelswetten
Taartdiagram bouwovertredingen
Chronologisch verloop bouwovertredingen
Taartdiagram varia
Chronologisch verloop varia
Chronologisch verloop van de hoofdcategorieën
Beroep daders per hoofd-/subsector
Aandeel mannen/vrouwen per hoofdcategorie
Leeftijd van de daders
Beroep van de slachtoffers
Geslacht van de slachtoffers

 

home lijst scripties inhoud volgende