Receptiegeschiedenis van

Dr. Spock

in Vlaanderen (jaren ’50 en ’60).

Anne-Greet Denolf

Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte,
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de Geschiedenis.

Academiejaar: 2001-2002

Universiteit Gent

Promotor: Prof. Dr. Gita Deneckere

Dankwoord

I. Inleiding

    1. Probleemstelling

    2. Algemene inhoud

    3. Verantwoording

    4. Bronnen en methode

II. Corpus

    1. Biografie: Benjamin Spock, de goeroe van het babyboek

        1.1. Levensloop (persoonlijk en professioneel)

        1.2. Hét boek

        1.3. Diepere maatschappelijke betekenis van Baby and Child Care

        1.4. Verhouding man/vrouw

        1.5. Herzieningen

        1.6. Appreciatie van het boek

        1.7. Een ambivalent figuur

    2. Pedagogische ontwikkelingen in de Amerikaanse maatschappij 1880-1970

        2.1. Periode vóór Spock

            2.1.1. Algemeen

            2.1.2. Voorlopers tegen wie dr. Spock reageert

            2.1.3. Poging tot verklaren van de evolutie binnen de bovenstaande opvoedingsscholen.

        2.2. Jaren ‘50 en ‘60: periode waarin Spock actief is

    3. Internationale receptie van dr. Spock

        3.1. Stand van het onderzoek

        3.2. Amerika

            3.2.1. Voedingsbodem

            3.2.2. Dr. Spock in Amerika

        3.3. Nederland

            3.3.1. Situatie in het na-oorlogse Nederland

            3.3.2. Verschil tussen de Nederlandse opvoedingsboeken en dr. Spock

            3.3.3. Verklaring populariteit dr. Spock in Nederland

        3.4. Frankrijk

            3.4.1. De puériculture pastorienne

            3.4.2. De nouvelle puériculture

            3.4.3. Françoise Dolto

        3.5. Besluit

        3.6. Receptie in de wetenschappelijke literatuur: Citation Index

    4. Receptie van dr. Spock in Vlaanderen

        4.1. Voorlichting

            4.1.1. Types

            4.1.2. Waarom babyadviesboeken gebruiken?

            4.1.3. Acceptatie

            4.1.4. Het boek als wapen in het generatieconflict

        4.2. Het Nederlandstalige boek Baby- en kleuterverzorging

        4.3. Oplages en reclamestrategieën

        4.4. Schriftelijke en mondelinge bronnen

            4.4.1. De medische wereld

            4.4.2. Het Nationaal Werk voor Kinderwelzijn

            4.4.3. Kinderverzorgsters en –verpleegsters

            4.4.4. De verzuilde organisaties

            4.4.5. De commerciële tijdschriften

        4.5. De ouders aan het woord

    5. Poging tot verklaren van het succes van dr. Spock in Vlaanderen

        5.1. Selectief gebruik

        5.2. Spock als leidraad bij de overgang van het conformisme van de 1ste helft

                        van de 20ste eeuw naar het non-conformisme van de contestatiegeneratie

            5.2.1. Maatschappelijke veranderingen: jaren ‘50 en ‘60 in België

            5.2.2. Visies op opvoeding en gezin in Vlaanderen

                1. Het interbellum

                2. Na WO II

    6. Discussiepunten: mythe en permissiviteit

        6.1. De mythe

        6.2. Vermeende permissiviteit

III. Besluit (belangrijkste conclusies)

Bibliografie

Lijst van afkortingen

Bijlagen