Aspecten van sociale mobiliteit
binnen de 18de-eeuwse
Aalsterse ambachtswereld

Een prosopografische benadering.

Sven De Schryver

Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte,
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de Geschiedenis.

Academiejaar: 2000-2001

Universiteit Gent

Promotor: Prof. Dr. J. Dambruyne

DEEL 1: TEKST

Woord vooraf

Inleiding

1 Situatieschets: stad en Land van Aalst in historisch perspectief

    1.1 Stedelijke ontwikkeling van Aalst

    1.2 Beknopte historiek van het Land van Aalst

    1.3 Demografische evolutie in Aalst en Land van Aalst

2 Economisch luik

    2.1 De circulaires van 1738, 1764 en 1784

        2.1.1 Algemeen

        2.1.2 Kritische noot

    2.2 De respectieve ambachten en hun economisch belang: een kennismaking

        2.2.1 De bakkers

        2.2.2 De kleermakers

        2.2.3 De winkeliers

        2.2.4 De blauwververs en garentwijnders

    2.3 Onderlinge ambachtelijke hiërarchieën

3 De leerjongens

    3.1 Toetredingsmodaliteiten

    3.2 Evolutie in de long run

    3.3 Sociale status

    3.4 Besluit

4 Het meesterschap

    4.1 Toetredingsmodaliteiten

    4.2 Evolutie in de long run

    4.3 Sociale status

    4.4 Wachttijd

    4.5 Het leermeesterschap

        4.5.1 Wachttijd

        4.5.2 Een monopolie?

        4.5.3 Numerus clausus

        4.5.4 Vader-zoon

    4.6 Dubbel lidmaatschap

    4.7 Vrouwen en ambachten: een contradictio in terminis?

    4.8 Besluit

5 Het ambachtsbestuur

    5.1 De smalle wetten

    5.2 Het bestuur: democratie of oligarchie?

    5.3 Wachttijd en sociale status

    5.4 Aanzien en rijkdom

    5.5 Besluit

Appendix: een winkelstock uit 1786

Algemeen besluit

DEEL 2: PROSOPOGRAFISCHE STUDIE

1. Verantwoording prosopografische studie

2. Prosopografie van de geselecteerde ambachten

    2.1. Bakkers, 1699-1791

    2.2. Kleermakers, 1699-1791

    2.3. Kousenmakers, 1771-1788         

    2.4. Blauwververs, 1704-1795           

    2.5. Winkeliers, 1699-1793

3. Suggestie voor verder onderzoek

    3.1. Brouwers: bestuur, 1699-1791

    3.2. Schoenmakers: bestuur, 1699-1791

    3.3. Hoveniers: bestuur, 1699-1791

    3.4. Smeden: bestuur, 1699-1791

    3.5. Timmerlieden: bestuur, 1699-1791

Bronnen en bibliografie

Lijst van frequente afkortingen

Gehanteerde muntwaarden

Bijlagen