GEORGANISEERDE MISDAAD IN ZUID-OOST-VLAANDEREN
1831-1867

 

door

 

THOMAS SCHEPENS

 

Scriptie tot het behalen van de graad

van licentiaat in de geschiedenis

 

 Universiteit Gent

 

Academiejaar 1999-2000

 

PROMOTOR: PROF. DR. G. DENECKERE

 

home lijst scripties inhoud volgende  

 

INHOUDSTAFEL 

WOORD VOORAF

INLEIDING

 

DEEL I: ALGEMEEN KADER 1830-1867

 

Hoofdstuk 1: De politieke toestand

 

1. de periode van het unionisme (1830-1946/47)

2.de triomf van het liberalisme (ca. 1850-1884)

 

Hoofdstuk 2: De sociaal-economische toestand

 

1. demografische evolutie

2.de economische activiteiten in Zuid-Oost-Vlaanderen

     2.1. de landbouw

     2.2. de huisnijverheid

 

DEEL II:STAAT EN STRAFWETGEVER

Hoofdstuk 1: Theoretisch kader

1.een definitie van criminaliteit

2.georganiseerde misdaad: een begripsomschrijving

3. dark number criminaliteit

 

Hoofdstuk 2: Codificatie van het Belgische strafrecht

 

1. de klassieke leer

2. de genese van het strafwetboek van 1867

3. een evaluatie van het strafwetboek van 1867

 

Hoofdstuk 3: Bendevorming in het strafwetboek

 

1.overzicht van de geschonden artikels uit het strafwetboek van 1810

2.bendevorming in het strafrecht

 

Hoofdstuk 4:  Strafprocesrecht en het hof van assisen

 

1.  inrichting en bevoegdheid van het hof van assisen

2. de procedure in strafzaken

     2.1.het gerechtelijk onderzoek

     2.2.de overbrenging naar het hof van assisen

     2.3.de behandeling van de zaak voor het hof van assisen

 

DEEL III: DE DADERS

 

Hoofdstuk 1:  Het profiel van de beschuldigden

 

1. samenstelling van de benden

     1.1.het ontstaan

     1.2.de omvang

     1.3.de herkomst

     1.4.hiërarchie en rol van de daders bij het misdrijf

2. het beroep

     2.1. beroepstratificatie

     2.2. mobiliteit van de beroepen

3. de leeftijd

4. de burgerlijke stand

5. de klasse

6. recidivisme

7. besluit

 

Hoofdstuk 2: De misdrijven

 

1. diefstal met bezwarende omstandigheden

     1.1.inleiding

     1.2.de voorbereiding van de diefstal

     1.3.de uitvoering van de diefstal

     1.4.de gestolen goederen

2.  muntvervalsing

     2.1.de voorbereiding van het misdrijf

     2.2.de uitvoering van het misdrijf

DEEL IV: DE SLACHTOFFERS

Hoofdstuk 1:  Inleiding

Hoofdstuk 2: Het profiel van het slachtoffer

 

1. de leeftijd

2. het geslacht

3. het beroep

4. herkomst van de slachtoffers

5.  alfabetiseringsgraad bij de beschuldigden en de slachtoffers

 

Hoofdstuk 3: Besluit

 

1. dark-numbercriminaliteit

2. de leeftijd

3. het beroep

4. de woonplaats

5. het geslacht

DEEL V: DE BEVOLKING

Hoofdstuk 1: De politie

 

Hoofdstuk 2: De strafrechters

 

Hoofdstuk 3:  De reactie van de bevolking

DEEL VI: DE BENDE VAN ELST/MATER

Hoofdstuk 1: Systematisch onderzoek van de bende

1.  personalia en realia m.b.t. de beschuldigden

2.  chronologie van de feiten

3. enkele kwantitatieve gegevens m.b.t. de gepleegde feiten

BESLUIT 

BIBLIOGRAFIE

 

1.  Bibliografieën en literatuuroverzichten  

2.  Algemene werken

3.  Algemene werken m.b.t. criminaliteit

4.  Werken m.b.t. benden uit de Franse tijd en 20ste eeuw

BRONNEN

1.  Overzicht van de gebruikte bronnen

1.1. Het archief van het hof van assisen van Oost-Vlaanderen

a. register

b. dossiers

1.2. Bevolkingsregisters

a. register

b. gemeenten

1.3. Kranten

2.  Bronnenbespreking

             2.1. Het archief van hof van assisen van Oost-Vlaanderen

             2.2. De bevolkingsregister

             2.3. De kranten

 

BIJLAGEN

BIJLAGE 1:    Een chronologisch overzicht van de regeringen sinds 1830.

BIJLAGE 2:    De bevolkingsconcentratie in Oost-Vlaanderen.

BIJLAGE 3:    Het sterftecijfer in België (1844-1850).

BIJLAGE 4:    Een voorbeeldkopie van een Bevel van medebrenging.

BIJLAGE 5:    Een voorbeeldkopie van een Bevel tot het dagvaerden van getuigen.

BIJLAGE 6:    Een voorbeeldkopie van een Verhoor van getuigen.

BIJLAGE 7:    Een voorbeeldkopie van een Ondervraging van de betichte.

BIJLAGE 8:    Een voorbeeldkopie van een Bevel van bewaring.

BIJLAGE 9:    Een voorbeeldkopie van een Requisitoir.

BIJLAGE 10:     Een voorbeeldkopie van een Arrest waarin de kamer van inbeschuldigingstelling gebied de beschuldigde over te brengen naar het hof van assisen.

BIJLAGE 11:     Een voorbeeldkopie van een Acte van beschuldiging.

 BIJLAGE 12:     Een voorbeeldkopie van een Proces-verbaal.

BIJLAGE 13:     Een voorbeeldkopie van een Kwestien voorgelgd aen den jury.

BIJLAGE 14:     Een voorbeeldkopie van een Criminele statistiek.

BIJLAGE 15:     Overzichtstabel van het beroep van de beschuldigden.

BIJLAGE 16:     Tabel van de slachtoffers.

 

LIJST VAN TABELLEN EN GRAFIEKEN

 

TABELLEN

 

TABEL 1: Evolutie van de stedelijke bevolking in Zuid-Oost-Vlaanderen.

 

TABEL 2: Prijs van de voedingsmiddelen in Vlaanderen in 1845 (per hectoliter).

 

TABEL 3: Wat werd er gestolen tijdens de jaren 1845-1849?

 

TABEL 4: De spreiding van de bevolking in Oost-Vlaanderen.

 

TABEL 5: De   gemiddelde leeftijd van de beschuldigden voor het HAOV.

 

TABEL 6: Klasse van de beschuldigden voor het HAOV.

 

TABEL 7: De doorsnee beschuldigde voor het HAOV. 

 

TABEL 8: De gemiddelde leeftijd van de slachtoffers.

 

TABEL 9: Stad versus platteland.

 

TABEL 10:Overzicht van de alfabetiseringsgraad. 

 

TABEL 11:Overzicht van de uitgesproken straffen voor het hof van assisen. 

 

 

GRAFIEKEN

 

GRAFIEK 1:  De bevolkingsevolutie in Vlaanderen.

 

GRAFIEK 2:Het aantal veroordelingen voor het hof van assisen m.b.t. bendevorming.

 

GRAFIEK 3:  De omvang van de benden in de bestudeerde periode (1831-1867).

 

GRAFIEK 4:  De ruimtelijke spreiding van de woonplaats van de beschuldigden.

 

GRAFIEK 5:  De herkomst van de beschuldigden voor het HAOV.

 

GRAFIEK 6:  De beroepen van de beschuldigden voor het HAOV.

 

GRAFIEK 7:  De leeftijd van de beschuldigden voor het HAOV.

 

GRAFIEK 8:  De burgerlijke stand van de beschuldigden voor het HAOV.

 

GRAFIEK 9:  Wettig versus natuurlijk kind.

 

GRAFIEK 10: De bestaansmiddelen van de beschuldigden voor het HAOV.

 

GRAFIEK 11: Woonsituatie van de beschuldigden in procenten.

 

GRAFIEK 12: Recidivisme onder de beschuldigen voor het HAOV.

 

GRAFIEK 13: Tijdstip van de diefstallen.

GRAFIEK 14: Wat werd er gestolen in de niet-crisisperiode?

 

GRAFIEK 15: Het aantal slachtoffers per bende.

 

GRAFIEK 16: De leeftijd van de slachtoffers.

 

GRAFIEK 17: Het geslacht van de slachtoffers.

 

GRAFIEK 18: Het beroep van de slachtoffers. 

 

GRAFIEK 19: Ruimtelijke spreiding van de woonplaats van het slachtoffer.

 

GRAFIEK 20: Beschuldigde versus slachtoffer.


 

LIJST VAN AFKORTINGEN

 

 

HAOV: Het hof van assisen van Oost-Vlaanderen

 

RABW:Rijksarchief van Beveren-Waas

 

K.B.:Koninklijk besluit

 

N.A.G.N.:Nieuwe algemene geschiedenis der Nederlanden

 

O.M.: Openbaar ministerie

 

R.U.G.:Rijksuniversiteit Gent

 

home lijst scripties inhoud volgende