Het
staatssocialisme
en de revoluties van 1989
Een kritische kijk op de visie van de wereld-systeemanalyse
Stefaan Van Kerchove
Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Politieke &
Sociale Wetenschappen,
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de Politieke Wetenschappen.
Academiejaar: 2002-2003
Universiteit Gent
Promotor: Prof. Dr. P. SAEY
| home | lijst scripties | inhoud | volgende |
2. Definitie en afbakening van het onderzoeksdomein
3. Theoretisch kader en status quaestionis
4. Doelstelling
5. Structuur
1. De analyse-eenheid: het wereld-systeem
2. Politieke economie van het historisch kapitalisme
2.1. Structurele constanten
A. Kapitalistische productie voor de wereldmarkt
B. Het interstatensysteem
C. Een kern-periferiehiërarchie
2.2. Systemische cycli
A. Economische cycli
B. Hegemonische cycli
C. Cycli van regulatie en deregulatie
2.3. Seculaire trends
A. Geografische expansie
B. Commodificatie
C. Mechanisering
D. Globalisering
E. De opkomst van de anti-systeembewegingen
3. Systemische crisis en transitie
3.1. Het naderende einde van het historisch kapitalisme
3.2. De politieke economie van het socialisme
II. TSARISTISCH RUSLAND EN DE REVOLUTIE
1. Oost-Europa en Rusland voor de incorporatie
2. De incorporatie van Rusland
3. Ruslands 19e eeuwse neerwaartse spiraal
3.1. Van “Grote Mogendheid” naar “Reus op lemen voeten”
3.2. De tegenkrachten organiseren zich
3.3. Het tsarenrijk loopt op zijn laatste benen
4.1. Overzicht van de feiten
4.2. De Russische Revolutie in wereld-systeemperspectief
A. Waarom in Rusland?
B. Waarom in 1917?
III. DE GENESE VAN HET STAATSSOCIALISME IN SOVJET-RUSLAND
1. Historische evolutie 1917-1945
1.1. Burgeroorlog en Oorlogscommunisme
1.2. De NEP, de bureaucratisering en het “socialisme in één land”
1.3. Stalins “Revolutie van bovenaf”
1.4. De buitenlandse politiek en de “Grote Patriottische Oorlog”
2. Het debat over de aard van de Sovjet-Unie
2.1. Trotsky: de Sovjet-Unie als gedegenereerde arbeidersstaat
2.2. Cliff: de Sovjet-Unie als vorm van staatskapitalisme
2.3. De Sovjet-Unie als deel van het kapitalistisch wereld-systeem
A. Plaatsbepaling in het debat
B. Positie in de wereld-economie
C. Het Leninisme als onderdeel van de liberale geocultuur
D. De klassenaard van de Sovjet-staat
E. De accumulatielogica van de Sovjet-Unie
IV. DE PAX AMERICANA EN DE VORMING VAN HET SOVJET-IMPERIUM
1.1. De oorsprong van de Koude Oorlog en de bipolariteit
1.2. De Koude Oorlog als bovenbouw van de wereld-economie
2.1. De creatie van het imperium in Oostcentraal-Europa
2.2. Het ontstaan van socialistische staten in de periferie
2.3. Het debat over de aard van het Sovjet-imperium
A. Een socialistisch wereld-systeem?
B. Socialistische interstatelijke relaties?
1. Crisis in de wereld-economie en hegemonic decline
2. Het Oostblok in de wereld-economische crisis
2.1. Crisis van de commando-economie
A. Het tijdperk van de “Zastoj”
B. Reïntegratie in de rest van de wereld-economie
C. “Dual dependency” van de satellietstaten
2.2. De crisis van de partij-staat en de wedergeboorte van de civil society
A. De sociale transformatie van het Oostblok
B. Hervormingen en contra-hervormingen in de Sovjet-Unie
C. Legitimiteitscrisis in de satellieten
3. Van Perestrojka naar ineenstorting
3.1. Het einde van het Brezjnjev-regime
3.2. Gorbatsjovs hervormingsprogramma
3.3. De Revoluties van 1989
3.4. De implosie van de Sovjet-Unie
VI. NA DE VAL
2. De impact en nasleep van 1989
2.1. Periferalisering van het voormalige Oostblok
2.2. Het definitieve einde van de Pax Americana
2.3. The Collapse of Liberalism
2.4. De wereldrevolutie van 1989 en de anti-systeembewegingen
2.5. De spiraal van kapitalisme en socialisme
| home | lijst scripties | inhoud | volgende |