Kanegem (1647-1797).

Een historisch-demografische studie van een West-Vlaamse plattelandsgemeenschap.

Birger De Coninck

Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte,
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de Geschiedenis.

Academiejaar: 1999-2000

Universiteit Gent

Promotor: Prof. Dr. C. Vandenbroeke

Voorwoord

Inleiding

DEEL I - ALGEMENE INLEIDING

Hoofdstuk 1 - Historische schets van Kanegem

§ 1. Kanegem geografisch

§ 2. Kanegems oorsprong

§ 3. Kanegem administratief

§ 4. Kanegem sociaal-economisch

§ 5. Kanegem cultureel-religieus

§ 6. Kanegem militair

§ 7. Weetjes rond Kanegem

Hoofdstuk 2 - Bronnen en methode

§ 1. Bronnen

a. Lopende bronnen: de parochieregisters

1. Geschiedenis

2. Beschrijving van de parochieregisters van Kanegem

2.1. Uitzicht en inhoud

2.2. Optekening

2.2.1. Algemeen

2.2.2. De dopen en geboorten

2.2.3. De huwelijken

2.2.4. De begrafenissen en overlijdens

b. Statische bronnen

1. Ancien Régime

1.1. Fiscale bronnen

1.1.1. Haardtellingen

1.1.2. De penningkohieren

1.1.3. De tellingen van 1695

1.1.4. Het maalgeld

1.2. Economische bronnen

1.2.1. Graantellingen

1.2.2. Aardappeltellingen

1.3. Militaire bronnen

1.3.1. Weerbare mannen

1.3.2. Pioniers

1.4. Religieuze bronnen

1.4.1. Communicantencijfers

1.4.2. Status Animarum

2. De Franse tijd: tellingen uit demografische interesse

2.1. Telling van het jaar V

2.2. Telling van het jaar VIII

2.3. Telling van 1814

§ 2. Methode

a. De verwerking van de lopende bronnen

1. Externe verwerking

2. De gezinsreconstructie

b. De verwerking van de statische bronnen

1. Externe verwerking

2. De gezinssociologie

DEEL II - BEVOLKINGSEVOLUTIE EN GEDRAGSPATRONEN

Hoofdstuk 1 - De bevolkingsevolutie

Hoofdstuk 2 - De trendbeweging (1647-1797)

§ 1. De evolutie van concepties, huwelijken en overlijdens

a. De concepties per oogstjaar

b. De huwelijken per oogstjaar

c. De overlijdens per oogstjaar

d. Besluit

§ 2. Typologie van demografische crisissen

a. Wat is een demografische crisis?

b. Bespreking van enkele epidemieën

1. De pest

2. Dysenterie

3. Tyfus

4. Andere ziekten

§ 3. De demografische crisissen in Kanegem (1649-1797)

a. De crisis van 1645-1647

b. De crisis van 1658

c. De crisis van 1662

d. De crisis van 1667

e. De crisis van 1676

f. De crisis van 1680-1681

g. De crisis van 1693-1694

h. De crisis van 1708-1711

i. De crisis van 1719-1721

j. De crisis van 1729

k. De crisis van 1741-1744

l. De crisissen van 1752 en 1759

m. De crisis van 1762-1764

n. De crisis van 1769-1770

o. De crisis van 1776-1777

p. De crisis van 1781-1783

q. De crisis van 1793-1794

§ 4. Besluit

Hoofdstuk 3 - Natuurlijk en reëel accres (1715-1797)

§ 1. Natuurlijk accres

§ 2. Reëel accres

Hoofdstuk 4 - De brutocoëfficiënten

§ 1. Brutogeboortecoëfficiënten

§ 2. Brutohuwelijkscoëfficiënten

§ 3. Brutosterftecoëfficiënten

§ 4. Besluit

Hoofdstuk 5 - De seizoensschommelingen

§ 1. De geboortes en concepties

§ 2. De huwelijken

§ 3. De overlijdens

a. Buiten de crisisjaren

b. In de crisisjaren

§ 4. Besluit

Hoofdstuk 6 - De evolutie van de geslachtsverhouding (sex-ratio) bij geboorte

Hoofdstuk 7 - Illegitimi en vondelingen

Hoofdstuk 8 - Alfabetisme en analfabetisme

Hoofdstuk 9 - De meergeboortes

DEEL III - DE GEZINSRECONSTRUCTIE

Hoofdstuk 1 - De samenstelling van de gezinsfiches

Hoofdstuk 2 - De nuptialiteit

§ 1. De leeftijd bij het eerste huwelijk

§ 2. Tweede huwelijken en weduwschap

§ 3. Duur van de huwelijken

§ 4. Het celibaat

§ 5. Mobiliteit: de herkomst van de partners

Hoofdstuk 3 - De fecunditeit

§ 1. De relatie geboorten-huwelijken

§ 2. De fecunditeit volgens de gegevens van de gezinsfiches

a. Vruchtbaarheidscoëfficiënten volgens leeftijdsklasse

b. Vruchtbaarheidscoëfficiënten volgens huwelijksduur

§ 3. Verspreiding van de contraceptie

§ 4. Nakomelingschap

§ 5. Kinderaantal

a. Kinderaantal bij volledige gezinnen

b. Kinderaantal bij voltooide gezinnen

§ 6. Leeftijd bij de laatste bevalling

§ 7. Interval tussen de geboorten

a. Prenuptiale betrekkingen en buitenechtelijk gedrag

b. Interval huwelijk-eerste geboorte

c. Intervallen tussen de overige geboorten

Hoofdstuk 4 - De mortaliteit

§ 1. De kindersterfte

§ 2. De zuigelingensterfte

§ 3. De volwassensterfte

BESLUIT

Bibliografie

§ 1. Bronnen

a. Onuitgegeven bronnen

b. Uitgegeven bronnen

§ 2. Literatuurlijst

Lijst van de afkortingen

BIJLAGEN