Stad Antwerpen DiverCity

van een kleurloos naar een kleurrijk personeelsbeleid?

Analyse van het door Stad Antwerpen gevoerde kleurrijk personeelsbeleid van 1998 tot 2003 en vergelijking met het door Gemeente Rotterdam gevoerde beleid.

Marjan Van De Maele

Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Sociale Wetenschappen,
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de Sociologie.

Academiejaar: 2002-2003

Katholieke Universiteit Leuven

Promotor: Prof. Dr. A. MARTENS
Verslaggever : Prof. Dr. J. BERGHMAN
 

Voorwoord

Inleiding

Deel I: Probleemstelling en theoretisch kader

    1. Probleemstelling

    2. Methode van onderzoek

    3. Het begrip allochtoon

    4. Waarom kleurrijk personeelsbeleid?

    5. Theoretische benaderingen van kleurrijk personeelsbeleid

    6. Operationalisering

Deel II: Kleurrijk personeelsbeleid binnen Stad Antwerpen

    1. Wettelijk kader

        1.1. Het VESOC-akkoord ‘Tewerkstelling Migranten’

        1.2. Het VESOC-akkoord in de praktijk

        1.3. Het decreet houdende evenredige participatie op de arbeidsmarkt

    2. De Antwerpse arbeidsmarkt

        2.1. De Antwerpse arbeidsmarktparadox

        2.2. Allochtonen op de Antwerpse arbeidsmarkt

        2.3. Kenmerken van de allochtone niet-werkende werkzoekenden

    3. Historiek van het gevoerde diversiteitsbeleid

        3.1. De Eerste Werkgelegenheidsconferentie

        3.2. De Tweede Werkgelegenheidsconferentie

        3.3. Nota van de Interdepartementele Overlegcommissie Allochtonen Stad Antwerpen

        3.4. Het Positief Actieplan

        3.5. Dienst Integratie Stad Antwerpen (DIA)

        3.6. De stuurgroep ‘HRM en diversiteit’ en de overkoepelende ‘stedelijke werkgroep diversiteit’

        3.7. Beleidsplan: Antwerpen voor iedereen kleurrijk

        3.8. Actuele situatie

        3.9. Besluit

    4. Kwantitatief overzicht: instroom

        4.1. Aantal allochtonen in dienst van Stad Antwerpen

        4.2. Spreiding van de allochtone medewerkers over de verschillende statuten

        4.3. Spreiding van de allochtone medewerkers met betrekking tot contract- en arbeidsduur

        4.4. Spreiding van de allochtone medewerkers over de functieniveaus

        4.5. Spreiding van de allochtone medewerkers over de bedrijfseenheden en over de verschillende functies

        4.6. Kort overzicht

    5. De verschillende betrokkenen aan het woord

        5.1. De visie van de voormalige consulente aangepast HRM-beleid doelgroepen

        5.2. De visie van een personeelsverantwoordelijke van een bedrijfs- eenheid

        5.3. De visie van de vakbonden

        5.4. De visie van een deskundige vorming (DEVO)

        5.5. De ervaringen en de visie van de jobcoaches

        5.6. Racismeklachten bij het Steunpunt voor ongewenst gedrag en pesterijen (STOP)

    6. Implementatie in vijf verschillende diensten

        6.1. De vertegenwoordiging van allochtonen bij de Witte Tornado’s (Ontwikkelingsbedrijf)

        6.2. De vertegenwoordiging van allochtonen in de dienst Bijzondere Opdrachten (Techniek, Aankoop en Logistiek)

        6.3. De vertegenwoordiging van allochtonen bij de buurttoezichters (Burgerzaken)

        6.4. De vertegenwoordiging van allochtonen bij de begeleidsters en de werksters (Onderwijs)

        6.5. Korte vergelijking tussen de verschillende diensten

    7. Eerste evaluatie van het door Stad Antwerpen gevoerde kleurrijk personeelsbeleid

Deel III: Kleurrijk personeelsbeleid binnen Gemeente Rotterdam

    1. Wettelijk kader

        1.1. Historiek van de Wet SAMEN

        1.2. De inhoud van de Wet SAMEN

        1.3. Het minderhedenakkoord ‘Meer minderheden met mogelijkheden’

    2. De Rotterdamse arbeidsmarkt

        2.1. De Rotterdamse arbeidsmarktparadox

        2.2. De positie van allochtonen op de Rotterdamse arbeidsmarkt

        2.3. Kenmerken van de allochtone werkzoekenden

    3. Historiek van het gevoerde diversiteitsbeleid

        3.1. Het Gemeentelijk Project Positieve Actie

        3.2. Het collegeprogramma ‘Veelkleurige Stad’

        3.3. Het Plan van Aanpak Rotterdam DiverCity

        3.4. Actuele situatie

        3.5. Besluit

    4. Kwantitatief overzicht: instroom en doorstroom

        4.1. Aantal allochtonen in dienst van Gemeente Rotterdam

        4.2. Spreiding van de etnische minderheden over de functieniveaus

        4.3. Spreiding van de etnische minderheden over de verschillende diensten

        4.4. Kort overzicht

    5. Implementatie in vijf verschillende diensten

        5.1. De vertegenwoordiging van minderheden bij de Bestuursdienst

        5.2. De vertegenwoordiging van minderheden in de dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid

        5.3. De vertegenwoordiging van allochtonen in de dienst Gemeentewerken

        5.4. De vertegenwoordiging van allochtonen bij de ROTEB

        5.5. De vertegenwoordiging van allochtonen bij de GGD

        5.6. Korte vergelijking tussen de verschillende diensten

    6. Eerste evaluatie van het door Gemeente Rotterdam gevoerde kleurrijk personeelsbeleid

Besluit

Nawoord: concrete aanbevelingen ter verbetering van het kleurrijk personeelsbeleid van Stad Antwerpen

Referenties

Lijst van afkortingen

Bijlagen

Bijlage 1. Overzicht van de wettelijke maatregelen op Europees en Belgisch niveau

Wetgeving op Europees niveau

Beleid op Belgisch niveau

Bijlage 2. Overzicht van de door Stad Antwerpen ondernomen acties met betrekking tot kleurrijk personeelsbeleid

Bijlage 3. Overzicht streefcijfers, aandeel allochtone personeelsleden en aandeel allochtonen in de Antwerpse beroepsbevolking

Bijlage 4. Overzicht opeenvolging en uitvoering van de inhoudelijke maatregelen in het door Stad Antwerpen gevoerde beleid

Bijlage 5. Samenvatting onderzoeksresultaten NOA

Bijlage 6. Overzicht van de belangrijkste college- en gemeenteraads- beslissingen

Bijlage 7. Organogram van Stad Antwerpen

Bijlage 8. Cijfermateriaal met betrekking tot de binnen Stad Antwerpen werkzame allochtonen

Aantal allochtonen in dienst van Stad Antwerpen

Spreiding van de allochtone medewerkers over de verschillende statuten

Spreiding van de allochtone medewerkers met betrekking tot contractduur

Spreiding van de allochtone medewerkers met betrekking tot arbeidsduur

Spreiding van de allochtone medewerkers over de functieniveaus

Spreiding van de allochtone medewerkers over de bedrijfseenheden

Spreiding van de allochtone medewerkers over de verschillende functies

Bijlage 9. Onderzoeksmethode voor de interviews op de werkvloer

Bijlage 10. SWOT-analyse van het door Stad Antwerpen gevoerde kleurrijk personeelsbeleid

Bijlage 11. Overzicht van de door Rotterdam ondernomen acties met betrekking tot kleurrijk personeelsbeleid

Bijlage 12. Overzicht opeenvolging en uitvoering van de inhoudelijke maatregelen in het door Gemeente Rotterdam gevoerde beleid

Bijlage 13. Cijfermateriaal met betrekking tot de binnen Gemeente Rotterdam werkzame allochtonen

Ontwikkelingen in de registratie van het personeel

Aantal allochtonen in dienst van Gemeente Rotterdam

Spreiding van de etnische minderheden over de functieniveaus

Spreiding van de etnische minderheden over de verschillende diensten

Bijlage 14. Organogram van Gemeente Rotterdam

Bijlage 15. Onderzoeksinformatie met betrekking tot hoofdstuk 5, deel III

Bijlage 16. SWOT-analyse van het door Gemeente Rotterdam gevoerde kleurrijk personeelsbeleid

Bijlage 17. Schematische vergelijking tussen Stad Antwerpen en Gemeente Rotterdam