De leden van de Geheime Raad der Zuidelijke Nederlanden onder het bewind van de aartshertogen en Filips IV, 1609-1653.

Een prosopografische studie.

Björn Volckaert

Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte,
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de Geschiedenis.

Academiejaar: 2003-2004

Universiteit Gent

Promotor: Prof. Dr. René VERMEIR
Leescommissarissen: Prof. dr. Hildegarde SYMOENS
Dra. Anuscka De Coster

Woord vooraf

Inleiding

1. Probleemstelling en definities

2. Bronnenkritiek en verloop van het onderzoek

3. Toelichtingen bij de prosopografische vragenlijst en structuur van de thesis

4. Overzicht van de populatie

Deel 1: Historische situering

1.1 De Zuidelijke Nederlanden onder het bewind van de Aartshertogen en koning Filips IV van Spanje

1.1.1 Een beknopte politieke geschiedenis

1.1.2 Een blik op de werking van het centrale bestuur

1.2 De Geheime Raad en zijn plaats in het institutionele landschap van de Spaanse Nederlanden

1.2.1 Organisatie en algemene bevoegdheden

1.2.1.1 Organisatie

1.2.1.2 Algemene bevoegdheden

1.2.2 Taakverdeling in de Geheime Raad

1.2.2.1 De hoofd-voorzitter

1.2.2.2 De raadsheren-rekwestenmeesters

1.2.2.3 De raadsheer-fiscaal

1.2.3 De benoemingsprocedure voor een privé-raadsheer

1.2.3.1 De procedure

1.2.3.2 Indiensttreding en ontslag

1.2.4 Raadsheren in de Geheime Raad, hoe het was vóór 1609

Deel 2: De biografieën.  Levensgeschiedenissen van de raadsheren

 2.1 De hoofd-voorzitters

 2.1.1 Engelbert Maes

 2.1.2 Pieter Roose

2.1.3 Charles Hovyne

2.2 De raadsheren-rekwestenmeesters

2.2.1 Willem van Gryspere

2.2.2 Ferdinand van Boisschot

2.2.3 Jean Grivel

2.2.4 Pieter Peckius

2.2.5 Willem van Steenhuys

2.2.6 Volkaard van Achelen

2.2.7 Renom Le Bailly

2.2.8 Gerard Courselle

2.2.9 Henri de Vicq

2.2.10 Pieter Semerpont

2.2.11 Maillard de Vulder

2.2.12 Bernard Putz

2.2.13 Claude Humyn

2.2.14 Jan van Gavarelle

2.2.15 Jan Fannius

2.2.16 Jerôme de Gaule

2.2.17 Nicolas du Fief

2.2.18 Charles Laurin

2.2.19 Jean Le Bailly

2.2.20 Claude Bereur

2.2.21 Antoine l’Hermitte

2.2.22 Aurele-August Van Male

2.2.23 Pieter Weyms

2.2.24 Filip-Willem van Steenhuys

2.2.25 Boudewijn van der Piet

2.2.26 Pieter Blondeel

2.2.27 Jan Baptist Daneels

Deel 3: Analyse van de biografieën. De leden van de Geheime Raad in de eerste helft van de 17^e eeuw: een eenduidig profiel?

 3.1 Plaats van herkomst

 3.2 Ouders en geboortefamilie, de wereld waarin ze opgroeiden

3.2.1 Hun vader

3.2.2 Hun moeder

3.2.3 De overige familieleden

3.3 De raadsheren met hun gezin en de verdere nakomelingen

3.3.1 De echtgenotes

3.3.2 Hun kinderen

3.3.2.1 Zoon zijn van een privé-raadsheer

3.3.2.2 En de dochters … ?

3.3.3 De generaties na hun kinderen

3.4 Raadsheer worden in de Geheime raad, slechts één weg naar Rome?

3.4.1 Nood aan goede opleiding

3.4.2 Het beroepsleven vóór de intrede in de Geheime Raad

3.4.3 Raadsheer-rekwestenmeester zijn in de Geheime Raad, eindpunt of springplank?

3.4.4 Het leven na de Geheime Raad

3.4.5 De financiële zijde van het verhaal

3.4.6 Heerlijkheden en adellijke titels in het leven van een privé-raadsheer

3.4.7 Wetenschappelijke activiteiten

Algemeen Besluit

Bronnen en Literatuur

Deze verhandeling betreft een examenstuk. De enkele bemerkingen en correcties die door de promotor en de leescommissarissen zijn aangebracht bij het nalezen, werden hier niet verwerkt.