Uitgebeeld verleden.

Geschiedenis op de Vlaamse televisie

(1953-1974)

Dries Theuwissen
(website)

Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte,
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de Geschiedenis.

Academiejaar: 2001-2002

Katholieke Universiteit Leuven

Promotor: Prof. Dr. P. Pasture

Voorwoord

INLEIDING. OVER PLOOIEN EN FAÇADES

    1. Afbakening: de historische verwijzing

    2. De heuvels in het parcours

PROLOOG. SCHERM EN GESCHIEDENIS

    1. Beeldvrees van de historicus?

    2. Van miskenning naar erkenning: het scherm en de wetenschap

    3. Historyscape

I. HET DOMINANTE DISCOURS VAN HET NATIONALISME

    A. HET BELANG VAN EEN COLLECTIEVE IDENTITEIT

    B. GESCHIEDENIS ALS DIENSTMAAGD VAN DE NATIE

        1. Over de nood aan identiteit, eenheid en continuïteit

        2. Het vogelvrije verleden

    C. TELEVISIE: HET MEDIUM VAN DE MASSA ALS NATIONAAL CEMENT

        1. De natie, haar representatie en de media

        2. De media

        3. De publieke omroep als opvoeder, onderwijzer en entertainer

    D. OMROEP EN NATIONALE IDENTITEIT

II. EN IN VLAANDEREN? EEN KORTE SCHETS

    A. ONTWIKKELING VAN EEN VLAAMSE IDENTITEIT

        1. Tussen triomf en tragedie: het Vlaamse verleden

        2. Over de Vlaamse etnolinguïstische identiteit:

        3. En wat met België?

        4. Na de Tweede Wereldoorlog: 1945 – 1970

        5. De mokerslag

    B. DE CULTURELE ONTVOOGDING VAN DE VLAMINGEN

    C. DE AANLOOP NAAR EEN VLAAMSE TELEVISIE   

III. DE MATTE WAND VAN DE NIEUWE WONDERLAMP. DOEL EN PERCEPTIE VAN DE VLAAMSE TELEVISIE

    A. Aan de achterzijde van het glazen scherm

        1. De ‘veteranen van het slappe koord’:

        2. Politieke kooplieden in een televisietempel

        3. De letter en de geest

    B. Op het glazen scherm. Het NIR als Vlaamse cultuurmissionaris

        1. Televisie met een Vlaamse missie

        2. ‘Arteveldiaanse reminiscenties’: over cultuurinvloeden

        3. De internationalisering van het medium

        4. De omroep als snelweg naar opvoeding, informatie en cultuur

        5. Het standaardtaalbeleid

    C. Aan de voorzijde van het glazen scherm

        1. Scepsis en rivaliteit

        2. Blikvangers

        3. Infiltratie in golven

        4. Impact op de kijkers en reacties op programma’s

        5. De nieuwe helden

        6. Achteraf gezien

    D. DE THEORIE IN PRAKTIJK

        1. Het journaal

        2. Verantwoorde ontspanning en educatie in een Vlaamse context

IV. JULIUS CAESARDUIFJES MET OVERWINNAARSCRÈME.

        DE VEELZIJDIGE AARD VAN GESCHIEDENIS OP DE VLAAMSE TELEVISIE

        De historische verwijzing

    A. DE THEMATISCHE GELAAGDHEID VAN TELEVISIEPROGRAMMA’S

        1. De theorie: Hoofd- en deelthema’s

        2. Een oneindig woud van thema’s?

    B. DE STAP NAAR DE PRAKTIJK: GESCHIEDENIS ALS HOOFD- EN DEELTHEMA

        1. De continuïteitsgedachte:

        2. Geschiedenis als onderdeel van het standaardcultuur-pakket

    C. HET BELANG VAN GESCHIEDENIS OP TELEVISIE

        1. Het belang van het verleden voor de omroep

        2. De natie, het evenement en de biografie

        3. De historische periodes

    D. HET AANBRENGEN VAN GESCHIEDENIS: DE BIJZONDERE PRAKTIJK VAN DE ZWERFGESCHIEDENIS

        1. Enkele zwerfhistorische voorbeelden

        2. Historische sluikreclame: de ‘name dropping’- techniek

    E. ANDERE ASPECTEN VAN GESCHIEDENIS OP TELEVISIE

        1. Tijdskruising

        2. Geschiedenis als avontuur

        3. Een tegenstrijdige cocktail van heimwee en vooruitgang

V. VAN KEIZERS, STRIJDERS EN PACHTERS. HET VLAAMSE VERLEDEN OP DE TELEVISIE

        De hoofdthema’s van glorie, verzet en armoede

    A. VLAANDERENS GLANS EN GLORIE

        De verfijnde Middeleeuwen

        De grote vorsten

    B. DAPPER VERZET ONDER DE MANTEL DER FICTIE.

        De historische jeugdreeksen van de Vlaamse televisie

        De historische situering van de jeugdreeksen

        Vogelvrije Vlaamse vrijbuiters: het profiel van de heldenfiguur

        1. Het Vlaamse identiteitsthema

            Het proces van de contrastieve zelfidentificatie

            Het Uilenspiegelmotief

        2. De aanwezigheid van het standaardcultuur- en het continuïteitsthema

    C. VOLKS VLAANDEREN OP DE BUIS. HISTORISCH DRAMA OP DE VLAAMSE TELEVISIE

        1. Historische situering

        2. Arm Vlaanderen.

            Het identiteitsthema in het historisch drama

            De personages

            Culturele geloofwaardigheid en aansluiten op traditie

            Contrastieve zelfidentificatie

    D. HISTORISCHE FICTIE EN 19E –EEUWS HISTORIEDRAMA. ENKELE PARALLELLEN

    E. DE ZWEEPSLAG VAN HET VERLEDEN. DE TWEEDE WERELDOORLOG EN DE VLAAMSE TELEVISIE

SLOT

BIBLIOGRAFIE