Radicaal-links in België en de val van de Muur.

Hoe overleefden de KP, de SAP en de PVDA
de val van het 'reëel bestaande socialisme'?

Jan Buelinckx

 

Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte,
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de Geschiedenis, Nieuwste Tijden.

Academiejaar 2001-2002

Universiteit Gent

 

Promotor: Professor Gita Deneckere

 

home

lijst scripties

inhoud

volgende

 

 

 

Dankwoord

 

Inleiding: De probleemstelling van het onderzoek

 

Deel I: Algemene context

 

Hoofdstuk 1: De gebeurtenissen 1989-1991

1.      Gorbatsjov: een nieuwe wind

2.      China: het Tien An Men-incident

3.      Polen: Solidarnosc

4.      Hongarije: een omwenteling aan de top

5.      Oost-Duitsland: de val van de Muur

6.      Tsjecho-Slowakije: de ‘Fluwelen Revolutie’

7.      Roemenië: de opstand tegen Ceaucescu

8.      Bulgarije: een bureaucratische machtsoverdracht

9.      De eenmaking van Duitsland

10.  Joegoslavië: het uiteenvallen van de veelvolkerenstaat

11.  Albanië: het einde van een buitenbeentje

12.  De implosie van de Sovjetunie

 

Hoofdstuk 2: Verklaringen voor de val van het ‘reëel bestaande socialisme

1.      Zbigniew Brzezinski

2.      François Furet

3.      Eric Hobsbawm

4.      Persoonlijke interpretatie

 

Hoofdstuk 3: Repercussies van de val van het ‘reëel bestaande socialisme’

1.      Het einde van de Koude Oorlog

2.      De restauratie van het kapitalisme in Oost-Europa en in de ex-Sovjetunie

3.      De ‘Nieuwe Wereldorde'

4.      Het bankroet van het socialisme

5.      Het einde van de geschiedenis en van de ideologieën

6.      De ‘Nieuwe Wanorde’

7.      De opmars van het neoliberalisme of de neoliberale globalisering

 

Deel II: Radicaal-links: een historische voorstelling

 

         Hoofdstuk 1: De Kommunistische Partij van België (KPB)

1.      Ontstaan van de KPB

2.      De jaren twintig: de scheuring en de bolsjewisering

3.      De jaren dertig: de grote stakingen in België en de Spaanse Burgeroorlog

4.      De jaren veertig: de Tweede Wereldoorlog en het begin van de Koude Oorlog

5.      De jaren vijftig: het anti-communisme en interne moeilijkheden

6.      De jaren zestig: een heropleving met interne moeilijkheden

7.      De jaren zeventig: de studentenradicalisering en het euro-communisme

8.      De jaren tachtig: verlies van het eurocommunisme en verdere neergang

9.      Conclusie

 

         Hoofdstuk 2: De Socialistische Arbeiderspartij, Belgische Afdelingvan de Vierde Internationale (SAP)

1.      Ontstaan van de trotskistische stroming

2.      De trotskisten, 1928-1945

3.      Het naoorlogse entrisme

4.      De contestatiebeweging van de jaren 1960: nieuwe inzichten

5.      De Revolutionaire Arbeidersliga (RAL)

6.      De Socialistische Arbeiderspartij (SAP)

7.      Conclusie

8.      Nog een opmerking

 

         Hoofdstuk 3: De Partij van de Arbeid van België (PVDA)

1.      Het maoïsme in België

2.      De contestatiebeweging van de jaren zestig

3.      Alle Macht Aan de Arbeiders (AMADA)

4.      Partij van de Arbeid (PVDA)

5.      Conclusie

 

Deel III: Radicaal-links: overleven of sterven

 

         Hoofdstuk 1: De Kommunistische Partij van België (KPB)

1.      Partij-analyse

1.1.  Gorbatsjov: op hoop van zegen!

1.2.  De gebeurtenissen in China en Oost-Europa

1.3.  De implosie van de Sovjetunie

1.4.  Conclusie

2.      Gevolgen voor de partij

2.1.  De ontgoocheling

2.2.  Partijverlaters

2.3.  Partijwerking

2.4.  Partij of beweging?

2.5.  Toenadering naar andere progressieven

2.6.  Verdwijnen van De Rode Vaan in 1992

2.7.  Verkiezingsresultaten 1971-1995: waar zijn onze kiezers naartoe?

3.      Conclusie

4.      Extra: Hoe zat het met de andere officiële communistische partijen in West-Europa?

 

         Hoofdstuk 2: De Socialistische Arbeiderspartij, Belgische Afdeling van de Vierde Internationale (SAP)

1.      Partij-analyse

1.1.  Gorbatsjov: een verlicht bureaucraat

1.2.  De gebeurtenissen in China en Oost-Europa: weg met de  bureaucratie!

1.3.  De implosie van de Sovjetunie: de val van het stalinisme!

1.4.  Conclusie

2.      Gevolgen voor de partij

2.1.  Sfeer in de partij

2.2.  Interne discussie

2.3.  Partijverlaters?

2.4.  Herbronning: de hoop doen herleven!

2.5.  Toenadering naar andere progressieven: linkse eenheid?

2.6.  Initiatieven om de partij werkende te houden

2.7.  Verkiezingsresultaten 1977-1995: nooit meer dan 0,5%

3.      Conclusie

 

         Hoofdstuk 3: De Partij van de Arbeid van België (PVDA)

1.      Partij-analyse

1.1.  Gorbatsjov lezen: een re-evaluatie van de buitenlandse lijn van de Partij

1.2.  De gebeurtenissen in China en Oost-Europa: contra-revoluties!

1.3.  De implosie van de Sovjetunie: de val van het revisionisme!

1.4.  Conclusie

2.      Gevolgen voor de partij

2.1.  Opgepast: dissidentie en fractionisme!

2.2.  De partijwerking: de eenheid bewaren en versterken!

2.3.  Algemene lessen: het marxisme-leninisme verdedigen en verspreiden!

2.4.  Toenadering naar andere progressieven: ons platform is het beste!

2.5.  Initiatieven om de partij werkende te houden: het activisme aanwakkeren!

2.6.  Verkiezingsresultaten 1974-1995: wanneer komt de doorbraak?           169

3.      Conclusie

 

Hoofdstuk 4: De analyse van drie Belgische radicaal-linkse intellectuelen

1.      Jaap Kruithof

2.      Marc Vandepitte

3.      Eric Corijn

4.      Conclusie

 

Algemene conclusie

1.      Globale balans

2.      Belgische balans

3.      De toekomst?

 

Bibliografie

1.      Inleiding

2.      Bibliografische werkinstrumenten

3.      Literatuurlijst

4.      Bronnenlijst

 

Bijlagen

1.      Enkele huidige gegevens over de KP-PC

2.      Enkele huidige gegevens over de SAP-POS

3.      Enkele huidige gegevens over de PVDA-PTB

 

home

lijst scripties

inhoud

volgende