Decurio adlectus decreto decurionum.

De decuriones adlecti:
uitverkorenen of alledaagse decuriones?

Geadlecteerde decurionen in de lokale gemeenschappen van Italië en de westelijke provincies tijdens het Principaat.

Francisca Declerck

Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte,
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de Geschiedenis.

Academiejaar: 2001-2002

Universiteit Gent

Promotor: Prof. Dr. R. Duthoy

1. Voorwoord

    1.1 Dankwoord

    1.2 Inleiding

        a) Drievoudige afbakening van het studiegebied

            a1. Chronologisch

            a2. Geografisch

            a3. Institutioneel

        b) Probleemstelling

        c) Praktische opmerkingen

        d) Alfabetische lijst

2. Het “theoretische” luik

    2.1 De ordo decurionum

        a) Het municipale leven in het Romeinse Rijk

            1.1. Inleiding

            1.2. De bronnen voor de studie van het municipale leven

            1.3. Het institutionele kader van de gemeente

                1. De volksvergadering

                2. De gemeenteraad

                3. De magistraten

                4. Besluit

        b) Samenstelling, werking en functies van de ordo decurionum

            1.1. Inleiding

            1.2. De evolutie van de ordo decurionum vanaf de vroegste tijden tot het “verval”

            1.3. De institutionele kenmerken van de ordo decurionum

                1. De bevoegdheden van de ordo decurionum

                    a) De bevoegdheden van de gemeenteraad

                    b) De rechten en de plichten van een decurio

                2. De werking van de ordo decurionum

                    a) Het bijeenkomen van de raad

                    b) Het uitvaardigen van decreten

                    c) De onderlinge hiërarchie binnen de ordo decurionum

                3. De samenstelling

                    a) De grootte van de ordo decurionum

                    b) De voorwaarden om lid te worden van de ordo decurionum

                    c) De opneming in de ordo decurionum

                d) Plinius en de ordo decurionum

    2.2 De adlectio

        a) De precieze betekenis van de term

        b) Adlectio op niet-muncipaal vlak

            1.1. Inleiding

            1.2. De adlectio in de Romeinse Senaat

        c) Adlectio op municipaal vlak, buiten de ordo decurionum

        d) Adlectio in de ordo decurionum

            1.1. De naslagwerken

            1.2. Status quaestionis

3. Het “praktische” luik: de epigrafisch geattesteerde decuriones adlecti

    3.1 Prosopografische behandeling van de epigrafisch geattesteerde decuriones adlecti

    3.2 De chronologische situering van de adlectio in ordinem decurionum

    3.3 Geografische verspreiding van de decuriones adlecti

        a) De verdeling over de diverse gemeenten

        b) Geografische mobiliteit

        c) Besluit

    3.4 Het profiel van de decuriones adlecti: de verspreiding over de diverse sociale groepen

    3.5 Het institutionele aspect van de adlectio in ordinem decurionum

        a) De formulering van de adlectio: een onderzoek naar het epigrafisch bronnenmateriaal en knelpunten

            1.1. Gemeenteraadslid, magistraat of ex-magistraat?

            1.2. Decretum decurionum

            1.3. Decurio adlectus gratis

        b) Welke functies hebben de decuriones adlecti nog uitgeoefend naast het decurionaat?

            1.1. De ambtslozen: die decuriones adlecti die geen ander ambt dan het decurionaat vervullen

            1.2. De municipale carrière: de ambten van de cursus honorum

            1.3. De rijksfuncties van de decuriones adlecti

            1.4. De religieuze functies die bekleed worden door de decuriones adlecti

            1.5. De aanwezigheid van de geattesteerde decuriones adlecti binnen de professionele en religieuze colleges op municipaal vlak

            1.6. De decuriones adlecti als patroni van de gemeenten

            1.7. De curatores rei publicae en de praefecti fabri

            1.8. Besluit

        c) De plaats van de adlectio binnen de carrière van een decurio adlectus

        d) “Gewone” decuriones versus decuriones adlecti: een vergelijking van beider carrières

            1.1. Inleiding

            1.2. Italië

            1.3. De westelijke provincies: Spanje

            1.4. Besluit

        e) Besluit

    3.6 Het sociaal-economisch aspect van de adlectio: de achtergrond v/d geattesteerde decuriones adlecti

        a) De leeftijd van de geattesteerde decuriones adlecti: kinderen als decurio adlectus

        b) De evergetische activiteiten van onze decuriones adlecti

        c) Met dank aan verdienstelijke personen: eerbewijzen ten gunste van decuriones adlecti

        d) Sociale promotie: de familiale situatie van de decuriones adlecti en intergenerationele mobiliteit

        e) Besluit

    3.7 De ornamenta decurionatus: is er een parallel te trekken met de adlectio in de ordo decurionum?

        a) Wat zijn ornamenta en meer specifiek de ornamenta decurionalia?

        b) “Consideraciones sociales acerca de los ornamenta municipales con especial referencia a los libertos”

        c) Het sociaal profiel van de geattesteerde personen, en hun eventuele carrière op municipaal niveau?

        d) Besluit: een vergelijking tussen de decuriones adlecti en de ornamentarii decurionalia

4. Algemeen Besluit

Bibliografie