4. Slotconclusie

In de eerste plaats is het onderwerp van deze scriptie, de mainstream Hollywoodfilm en in dus ook de Vietnamoorlogsfilm een subjectief gegeven.  Het zijn eenzijdige producten die zoals uit het onderzoek bleek vooral aandacht hebben voor de Amerikaanse deelname aan het conflict, er zijn slechts enkele uitzonderingen, zoals Good Morning Vietnam, die ook de Vietnamese bevolking en hun kijk op de Amerikaanse intervenitie in Vietnam aan bod laten komen.  De hoofreden van dit eenzijdig beeld ligt in het feit dat de Amerikaanse films commerciële producten zijn die moeten renderen en die heikele onderwerpen dus liever uit de weg gaan dan het risico te lopen een controverse te veroorzaken en financieel zelfmoord te plegen.

Typisch voor de Amerikaanse oorlogsfilm en ook voor de Vietnamfilms is dat zij voor een groot deel drijven op het creëren van Amerikaanse helden.  In films die handelden over WOI, WOII of de oorlog in Korea stelde dit geen probleem aangezien de Verenigde Staten steeds als overwinnaars uit deze conflicten waren gekomen.  Men had veldslagen en figuren genoeg die men kon verheerlijken.  Met de Vietnamoorlog zat men echter in een lastig parket, de Amerikanen hadden het onderspit moeten delven en men kon dus niet zo makkelijk de heroïek van de Amerikaanse soldaten in de verf zetten.  Dit is uiteraard de belangrijkste reden waarom het zo lang geduurd heeft eer Hollywood het aandurfde een film te maken over deze oorlog die zich in een taboesfeer bevond.

Uiteindelijk waagt men dan toch de stap en men ziet dat scenaristen en cineasten een specifieke grammatica ontwikkelen om vorm te kunnen geven aan de Vietnamfilm. 

Slechts enkele films durven het nog aan om het personage van de held in volle glorie op te voeren, The Green Berets en First Blood Part II (Rambo), deze films zijn dan ook duidelijk van rechtse scriptuur en geloven rotsvast in de supermacht van de Verenigde Staten.  Men ziet de held ook in andere producties opduiken, zij het in omfloerste vormen, een minder openlijk heldendom.  Dit vind men terug in The Deer Hunter, Apocalypse Now.  Anderzijds wordt de Vietnamfilm vooral gekenmerkt door de nadruk die men legt op het peloton.  De groepsgeest van de soldaten, de kameraadschap, zorgt ervoor dat de jonge mannen het hoofd kunnen bieden aan de verschrikkingen van dit verwarrende conflict.  Binnen dit peloton ziet men dan voortdurend de typische karakters opduiken, de vechtjas, het groentje, de kameraadschappelijke zwarte, de intelectualistische scepticus, de sadist,… Films als Platoon, The Boys in Company C, Casualities of War, 84 Charlie Mopic, A Rumor of War,… beantwoorden zeer duidelijk aan dit typische patroon.  Hamburger Hill sluit hier perfect bij aan maar voegt er een extra dimensie aan toe.  De film biedt een reconstuctie van ee historisch gegeven, de slag rond heuvel 937.  Dit soort Vietnamfilms die vanuit historisch oogpunt interessant zijn blijven erg zeldzaam.  De gebeurtenissen in Vietnamfilms zijn voor het grootste deel fictief en geven vooral een beeld van hoe het er tijdens acties van het Amerikaanse leger in Vietnam aan toe ging, men creëert de sfeer.  Als men dit bijvoorbeeld vergelijkt met films over WOII dan ziet men dat deze veel vaker een historische gebeurtenis als basis voor hun verhaal nemen.  Dit heeft uiteraard te maken met het feit dat de Vietnamoorlog eindigde in een Amerikaanse nederlaag.  In sommige films voelt men dan ook sterk de Koude Oorlogsmentaliteit doorschemeren, het beste voorbeeld hiervan is uiteraard Rambo maar ook bij veel van de MIA en POW vindt men dit terug.  Tot slot wordt de schuld van alles dat in deze oorlog misgelopen is vooral op het onverantwoorde gedrag van de hogere officieren gestoken.  De beste voorbeelden hiervan zijn Go Tell the Spartans, The Boys in Company C en A Rumor of War.         

Uiteindelijk kan men concluderen dat de Vietnamfilm nog steeds zoals de meeste klassieke oorlogsfilms beantwoordt aan de karakteristieken van de western, met andere woorden de strijd tussen goed en kwaad, in dit geval vertolkt door de Amerikanen en de communisten, maar overwint niets steeds het goede op het kwade?

Op de vraag wat nu eigenlijk de waarde is van de Vietnamfilm als historisch document, deze is te vergelijken met deze van de historische roman.  Men vertrekt eveneens van een verhaal en dit speelt zich af in een historisch kader en geeft de lezer/kijker op deze manier een hoop informatie i.v.m. het verleden.  Voor de speelfilm dient het verhaal uiteraard enorm ingekort te worden en dankzij de filmtaal slaagt men erin een totaalspektakel te creëren dat de kijker een enorme massa aan gegevens en indrukken biedt in een betrekkelijk korte tijdspanne.  Via het beeld, de montage, de muziek worden de emoties van de kijker bespeeld en gemanipuleerd.  Men kan de kijker dus makkelijker om de tuin leiden, en de betrouwbaarheid van een speelfilm kan men vaak pas door een grondige analyse vaststellen. 

De vraag is dan ook hoeveel zorg de scenaristen en regisseurs van de Vietnamfilm besteden aan het weergeven van de historische werkelijkheid.  Verscheidene van de besproken films zijn gebaseerd op de ervaringen die de regisseurs zelf tijdens de Vietnamoorlog opdeden (Hamburger Hill, 84 Charlie Mopic, Hamburger Hill).  Anderen zijn gebaseerd op boeken gepubliceerd door Vietnamveteranen en men doet vaak beroep op adviseurs. In het geval van de Vietnamoorlog was dit bovendien erg noodzakelijk vermits de films moesten concurreren met de authentieke beelden die veel van de bioskoopbezoekers enkele jaren eereder tijdens de Vietnamoorlog op televisie zagen.  De regisseurs zijn er zich van bewust dat het publiek niet alles zal pikken en gaan dus uiteraard uit financiële overwegingen investeren in een correcte weergave van de Vietnamoorlog.  De meest brutale schendingen van deze consensus zijn opnieuw het revisionistische First Blood Part II en The Green Berets.  Voor de meeste films valt echter de ijver op waarmee men getracht heeft het landschap, de militaire uitrusting, de bewapening de strategie,…correct heeft willen weergeven.