HOOFDSTUK IV

APRIL 1954 - JUNI 1958: DE STANDAARD MEE IN DE OPPOSITIE

B. DE UITBREIDING VAN DE STANDAARD-GROEP [12]

In 1955 was het aantal personeelsleden binnen de Standaard-groep reeds opgelopen tot 522 personen. Dat de groep floreerde, mag blijken uit het hieronder volgend overzicht van de boekhoudkundige winsten van de NV De Standaard, de NV Periodica en de NV Mirax[13]:

Tabel 4: boekhoudkundige winsten NV De Standaard, NV Periodica en NV Mirax 1955-57

In 1957 nam de Standaard-groep twee kranten over: Het Handelsblad en Het Nieuws van den Dag. De groep was hiertoe in staat vanwege de financiële middelen die ze had vergaard als gevolg van het succes dat haar weekbladen kenden. Als gevolg van de overnames nam het personeelsbestand van de Standaard-groep een hoge vlucht.

Vanaf halfweg de jaren vijftig deden voortdurend geruchten de ronde als zou de Antwerpse krant Het Handelsblad, die toen een oplage van iets meer dan 10 000 exemplaren telde, bij gebrek aan financiële middelen van de dagbladmarkt verdwijnen. Verschillende reddingsscenario’s, gaande van een overname door de Volksunie (die een eigen spreekbuis zocht) over één door het NCMV tot een verregaande samenwerking met De Nieuwe Gids, passeerden de revue[14]. Geen ervan zou echter doorgang vinden. In 1957 immers verkreeg Jan Merckx, hoofdredacteur en directeur van de krant, de toestemming van Jules Velge, eigenaar van de drukkerij die Het Handelsblad drukte en hoofdaandeelhouder van de NV Het Handelsblad, om te onderhandelen over een verregaande samenwerking met een andere krantengroep. Voor Jan Merckx kwam maar één groep in aanmerking: de NV De Standaard. Hij nam contact op met de Antwerpse CVP-politicus Leo Delwaide, die als bemiddelaar zou fungeren tussen hem en Albert De Smaele.

Het eerste contact verliep uiterst vlot. Albert De Smaele zag het samenwerkingsverband wel zitten, zij het dat hij er wel eerst zijn schoonmoeder, voorzitster van de raad van beheer van de NV De Standaard, nog over moest spreken. In de tussentijd verschenen echter andere kapers op de kust[15]. Er moest dus vlug gehandeld worden. Omstreeks half april 1957 ontmoetten Jules Velge, Jan Merckx en Albert De Smaele elkaar opnieuw. Een akkoord bleek mogelijk te zijn, evenwel niet zonder dat De Smaele de vraagprijs terugdrong van twee en een half naar twee miljoen frank. Op 23 april 1957 werd plechtig een contract ondertekend, dat de overeenkomst moest bezegelen.

Volgens dat contract verbond de NV De Standaard zich ertoe om, in ruil voor aandelen van de NV Het Handelsblad (die een aparte juridische eenheid bleef, maar waarin de NV De Standaard het wel voor het zeggen had via haar meerderheidsparticipatie), twee miljoen te betalen aan (in hoofdzaak) Jules Velge. Eveneens stelde zij de eerste 200 000 frank nettowinst, welke op basis van de nieuwe exploitatieovereenkomst zou worden gemaakt, ter beschikking. Tenslotte ging zij een drukkerijcontract aan met de NV Drukkerij Noupea (van Jules Velge), die Het Handelsblad zou drukken. Daalde de oplage van de krant tot minder dan 6000 exemplaren, dan kon dat laatste onderdeel van het contract worden opgezegd.

Voor de overname van Het Handelsblad had Albert De Smaele verschillende redenen. Niet alleen wilde hij verhinderen dat de krant in handen van de concurrentie zou vallen, en was de abonneewinst mooi meegenomen, maar ook en vooral versterkte de overname zijn positie en die van de NV De Standaard in Antwerpen. Het Handelsblad beschikte nl. over een goede introductie in de zaken- en advertentiewereld, waar de Standaard-groep nu met een titel meer kon uitpakken. Nog een voordeel was dat de NV De Standaard er een aantal goede redactionele krachten bij kreeg.

In oktober 1962 werd Het Handelsblad in feite een kopblad van Het Nieuwsblad, een krant m.a.w. die qua inhoud dezelfde was als Het Nieuwsblad, met dat verschil dat er een binnenpagina met Antwerps nieuws aan werd toegevoegd. Op 15 februari 1979 dan zou de titel volledig geschrapt worden, wegens de al te geringe oplage.

Nog in 1957 nam de NV De Standaard ook een andere krant over: Het Nieuws van den Dag. Die kende op dat ogenblik een oplage van een 80 à 90 000 exemplaren. Op verzoek van Albert De Smaele ging Jan Merckx poolshoogte nemen bij de directie van de krant omtrent een mogelijke overname. Algauw bleek dat er interesse in die richting bestond. Daarop contacteerde Albert De Smaele twee katholieke parlementsleden, Senator Victor Leemans (vriend aan huis bij De Standaard) en Kamerlid Jan van den Eynde (verantwoordelijk uitgever van Het Nieuws van den Dag). Die twee voerden de voorbereidende gesprekken, waarna Albert De Smaele in de zomer van 1957 persoonlijk ging onderhandelen met mevr. Duplat-Huyghe, en haar overtuigde van de voordelen van een samenwerking.

In de overeenkomst die algauw werd afgesloten, stond dat de NV De Standaard het handelsfonds van Het Nieuws van den Dag alsook een aantal van haar redacteurs zou overnemen. Directeur Jan Duplat van de krant zou lid worden van de raad van beheer van de NV De Standaard. De krant zelf moest nog een tijdje op de oude persen gedrukt worden. In een eerste fase moest enkel de sportsectie gemeenschappelijk worden geproduceerd, in een latere fase de hele krant.

Heel spoedig werd ook Het Nieuws van den Dag een kopblad van Het Nieuwsblad. Op 1 januari 1966 dan, na het overlijden van mevr. Duplat-Huyghe, verdween de krant helemaal en kregen haar abonnees gewoon Het Nieuwsblad toegestuurd.

De algemene oplage van de bladen van de Standaard-groep nam, na de overname van twee kranten in 1957, uiteraard een opvallende vlucht. Ze steeg van 147 281 exemplaren in 1955 tot een kwart miljoen in 1958. Het Laatste Nieuws, dat in 1957 De Nieuwe Gazet had overgenomen - de Standaard-groep was dus niet de enige die kranten titels overnam in de tweede helft van de jaren ’50 -, kende een oplage van 303 186 exemplaren in 1958. Gazet van Antwerpen verkocht in 1957 dagelijks zo’n 145 000 exemplaren[16].