Het UNIX User Network of USENET werd eind 1979 geboren toen Tom Truscott en Jim Ellis, beide studenten aan Duke University, en Steve Bellovin, een student aan de University of North Carolina, het idee opvatten om een netwerk te bouwen tussen de twee UNIX-computers in hun respectievelijke scholen. [10] Terwijl Truscott en Ellis zich bezig hielden met de hardware-aansluiting die door middel van twee 300 baud modems werd gerealiseerd, schreef Steve Bellovin enkele scriptbestanden om de UUCP-communicatie tussen beide universiteiten vlotter te laten lopen. [11] Het programma was echter zeer traag en daarom herschreef Bellovin de News scripts korte tijd later in C. Zijn versie werd nooit verspreid. [12] Ook Stephen Daniel, een collega-student, herschreef de scriptbestanden in C en zijn versie zou, na enkele modificaties door Tom Truscott, de A-news versie worden; de eerste voor publieke distributie. [13]
Nadat het programma getest en goed bevonden werd, vertrok Jim Ellis naar de USENIX conferentie die in januari 1980 in Boulder plaatsvond en gaf er een uiteenzetting over hun news software en de dromen die ze hadden:
"The initially most significant service will be to provide a rapid access newsletter. Any node can submit an article, which will in due course propagate to all nodes. It is hoped that USENIX will take active (indeed central) rol in the network. But let's get started now. Once the net is in place, we can start " [14]
De reden waarom ze hun voorgestelde netwerk "poor man's ARPAnet" noemden, was voor de hand liggend. Op het ogenblik dat de newssoftware werd gepubliceerd, kostte een ARPAnetaansluiting $100.000 per jaar en bovendien had men politieke of liever militaire connecties nodig om voor een aansluiting in aanmerking te komen; eisen waaraan vele universiteiten in het land niet konden voldoen. Ellis, Truscott en Bellovin hoopten via hun poor man's ARPAnet toegang te krijgen tot CSNET en uiteindelijk tot het grotere ARPAnet. [15]
In tegenstelling tot het ARPAnet was USENET News toegankelijk voor alle geïnteresseerden die toegang hadden tot een UNIX-systeem. De enige kosten om zich op USENET News te abonneren, waren de aankoop van een modem en de telefoonrekening; kosten die in normale omstandigheden door de universiteit werden betaald. Desondanks deze lage instapdrempel was de expansie van USENET News gering en kwam ze pas echt op gang nadat de University of California in Berkeley een USENETsite werd. De UCB die sinds 1972 met het ARPAnet verbonden was, werd zo een gateway die de Usenet-gebruikers toegang gaf tot de ARPAnet mailing lists. Hoewel, aanvankelijk konden de Usenetgebruikers de ARPAnet mailing lists enkel volgen zonder erin te kunnen participeren. Met de introductie van de B-news versie was dit probleem van de baan.
Vanaf 1979 werkten programmeurs in de UCB onder ARPA-contract aan een nieuwe UNIX-versie, speciaal ontworpen voor de VAX-computers die de ARPA-contractuelen wilden aankopen. [16] In die context schreven twee informaticastudenten, Mark Horton en Matt Glickman in 1981 de B-news versie. [17] Hun bedoeling was tegemoet te komen aan de tekorten van de versie A; ze voorzagen dan ook een grotere verwerkingscapaciteit en vooral toegang tot de ARPAnet mailing lists. De eerste officiële uitgave van versie B kwam er in 1982 onder de naam USENET News 2.1; in 1986 kwam een einde aan de B-versie upgrades met USENET News 2.11. [18] In 1989 werd de versie B officieel dood verklaard toen Henry Spencer en Geoff Collyer de versie C van USENET News publiceerden. [19]
Over de jaren was het USENET uitgegroeid van dagelijks twee artikels in 1979 tot meer dan 500 artikels per dag in 1986 en het was er duidelijk aan te merken. De originele tophiërarchie met slechts drie hoofdgroepen, namelijk net.* voor niet-gemodereerde nieuwsgroepen, mod.* voor de gemodereerde nieuwsgroepen en fa.* voor ARPAnet mailing lists, bleek onvoldoende om de dagelijkse informatiestroom op te vangen. [20] Daarom werd USENET in de periode van juli 1986 tot maart 1987 hervormd tijdens de zogenaamde Great Renaming. [21] In essentie waren er twee belangrijke hervormingen: enerzijds een herschikking van de tophiërarchieën en anderzijds een nieuw, sneller communicatieprotocol.
Na de hervormingen waren er zeven tophiërarchieën: comp.* voor alles met betrekking tot informatica, misc.* voor nieuws en informatie over zaken die in geen andere nieuwsgroep thuishoorden, news.* voor informatie over USENET zelf, rec.* voor recreatieve onderwerpen, sci.* voor nieuws over wetenschappen, soc.* voor sociale onderwerpen en last but not least de beruchte talk.* die helaas vooral omwille van zijn flame wars bekendheid verwierf. Later werd deze lijst tophiërarchieën uitgebreid met onder andere humanities.*, biz.* en de nationale groepen zoals be.*, fr.*,
In maart 1986 werd ook het Network News Transport Protocol geïntroduceerd. [22] Dit nieuwe protocol maakte een veel snellere uitwisseling van nieuwsberichten tussen servers die TCP/IP gebruikten mogelijk. Aanvankelijk werd NNTP zeer weinig gebruikt omdat slechts weinig mensen zich een Internetaansluiting konden veroorloven. Vandaag is NNTP echter het belangrijkste protocol voor de distributie van USENET News geworden hoewel UUCP nog steeds gebruikt wordt.
De forse groei van USENET News zorgde ook voor een steeds luidere oproep voor een de democratisering (of anarchiesering) van de opstartprocedure voor een nieuwe nieuwsgroep. Tot voor de Great Renaming moest men voor het opstarten van een nieuwe nieuwsgroep de toestemming van de zogenaamde Backbone Cabal, een groepje van de belangrijkste systeembeheerders van USENET, vragen.
De Backbone Cabal was echter niet zo een hechte groep als sommigen dachten. Eén van de leden, Brian Reid, was misnoegd over het feit dat zijn nieuwsgroep voor recepten de naam rec.food.recipes kreeg en maakte plannen voor een Alternet. [23] Op 7 mei 1987 creëerde Brian Reid in samenwerking met John Gilmore en Gordon Moffett een alternatief netwerk voor de distributie van de nieuwe tophiërarchie alt.*, voor alternatieve nieuwsgroepen. [24] Het hek was compleet van de dam toen Richard Sexton voorstelde een groep rec.sex op te richten en Gene Spafford, de voorzitter van de Backbone Cabal weigerde. [25] Sexton liet zich echter niet afschepen en richtte op 3 april 1988 de nieuwsgroep alt.sex op. [26]
De oligarchie van de Backbone Cabal was gebroken en na onenigheid binnen de Cabal viel de groep uiteindelijk uiteen. Het breken van de oligarchie was echter een stille revolutie want na het uiteenvallen van de Backbone Cabal werd Gene Spafford de nieuwe tsaar voor de creatie van nieuwsgroepen. [27] Voortaan werd een nieuwsgroep opgericht wanneer meer dan honderd mensen er expliciet om vroegen. Dit systeem is nog steeds van toepassing.