Bijlage II – Kwantitatieve gegevens

Mijn onderzoek bestond voor een groot deel uit de reconstructie van de publicatie van foto’s. Het doel van deze reconstructie is drieledig. Allereerst kijk ik naar de hoeveelheid foto’s van binnenlandse gebeurtenissen die zijn opgenomen in alle bronnen. De logische verwachting is dat in kranten de meeste foto’s zijn gepubliceerd en dat er vervolgens een dalende trend te zien is naar het minst aantal foto’s in de geschiedenisboeken.

Het tweede doel van de reconstructie is het vaststellen van de onderwerpsverdeling per onderzochte bron. Hiertoe heb ik een aantal variabelen opgesteld, die ik via een objectieve meetprocedure aan de foto heb toegewezen. Deze variabelen staan voor hetgeen op de foto is afgebeeld, bijvoorbeeld sport, criminaliteit, rellen, etc. Op deze manier kan ik de onderwerpsverdeling van de bronnen onderling en tussen de jaren vergelijken.

Het derde doel van dit onderzoek is te bepalen wanneer een foto in een geschiedenisboek voor het eerst gepubliceerd is. Daartoe heb ik bronnen gekozen, die verschenen zijn tussen de kranten en de geschiedenisboeken.

Soorten gegevens

In deze bijlage zijn per jaar, twee soorten gegevens opgenomen. De eerste gegevens staan in een grote tabel waarin alle foto’s zijn opgenomen die in de door mij bestudeerde bronnen zijn gevonden. In de eerste kolom staat de datum en in de tweede kolom het onderwerp. In de daarop volgende kolommen staat er een kruisje wanneer de foto in de desbetreffende publicatie is opgenomen. De door mij onderzochte bronnen zijn: Algemeen Dagblad (AD), Nieuwe Rotterdamsche Courant (NRC) en NRC Handelsblad, Het aanzien van, De kroniek van onze eeuw, De kroniek van de 20^ste eeuw, Nederlanders en hun gezagsdragers 1950 – 1990 en Sprekend verleden. Uit deze tabel is te zien in welke bron een foto is afgedrukt en tevens is het aantal foto’s in elke bron af te lezen. Omdat er in deze tabel een hoop gegevens zijn opgenomen, kan de tekst klein zijn afgedrukt en daardoor iets moeilijker leesbaar. Desondanks vind ik het erg belangrijk om deze tabel op te nemen en betreur ik het feit dat een duidelijkere weergave niet mogelijk is.

In de tweede tabel staat hoe de onderwerpen per publicatie verdeeld zijn. Deze gegevens zijn onderling met elkaar te vergelijken en zodoende kan ik bekijken of het beeld in de geschiedenisboeken overeen komt met het beeld op de voorpagina’s van de kranten. Ik heb een groot aantal variabelen opgesteld, die staan voor het onderwerp op de foto en zodoende heb ik elf categoriën gedefinieerd. Deze verdeling is gebaseerd op mijn vooronderzoek en de verdeling die Van Waesberghe maakt in zijn artikel Ter lering of vermaak – De diverse soorten dagbladen.[260] Voor elke afbeelding op de foto geldt, dat het onderwerp van de foto bepalend is voor de categorie.

Ik heb de volgende categoriën gedefinieerd:

1. Koninklijk huis

Elke foto die te maken heeft met één of meerdere leden van het Nederlandse koninklijk huis valt onder de noemer ‘koninklijk huis’. Dit zijn foto’s van Prinsjesdag, het huwelijk van prins Claus en prinses Beatrix maar ook foto’s van bijvoorbeeld een openingshandeling die gedaan wordt door een lid van het koninklijk huis.

2. Sport

In deze categorie vallen beelden waarop sportgebeurtenissen staan. Niet alleen een handeling hoeft op deze foto te staan, maar bijvoorbeeld ook de huldiging van een prijswinnaar of de aankomst van sporters op Schiphol.

3. Weer

Elke foto die te maken heeft met het weer in zijn algemeenheid valt in deze categorie. Dit zijn bijvoorbeeld foto’s waarop schaatsende mensen te zien zijn, maar ook wateroverlast naar aanleiding van overmatige regenval.

4. Ongevallen

Dit zijn foto’s die verslag doen van ongelukken, zoals auto-ongevallen, trein-ongelukken maar ook aanvaringen van boten of een ongeval waarbij een boom op een hoogspanningskabel is gevallen.

5. Demonstraties/Rellen

In deze categorie vallen foto’s die demonstraties illustreren. Wanneer een demonstratie ontaardt in rellen, dan vallen ook deze foto’s onder deze categorie.

6. Herdenkingen/Openingen

Dit zijn foto’s van gebeurtenissen, die vantevoren vast stonden, zoals herdenkingen maar ook een opening van bijvoorbeeld een school. Wanneer deze opening echter plaatsvond door een lid van het koninklijk huis, dan valt een dergelijke foto in de categorie ‘koninklijk huis’.

7. Dieren

Wanneer op de foto een dier als onderwerp is dan valt die foto in deze categorie. De geboorte van een olifant is een voorbeeld van een dergelijke foto.

8. Human interest

Deze categorie heb ik direct afgeleid van de definities van Van Waersberghe. Human interest foto’s zijn kleine berichten, die handelen over ‘de man op de straat’. Een voorbeeld is een foto van iemand die de jackpot in de lotto heeft gewonnen of een arts die zijn eigen overlijdensadvertentie in de krant las.

9. Criminaliteit

Dit zijn foto’s die betrekking hebben op criminele gebeurtenissen, bijvoorbeeld een bank die zojuist is overvallen of een foto van een plaats waar een moord heeft plaatsgevonden. Rellen die niet naar aanleiding van een demonstratie hebben plaatsgevonden, vallen ook in deze categorie.

10. Politiek

Elke foto waarop een politicus staat of een handeling in de Tweede Kamer is een foto die in de categorie ‘politiek’ valt.

11. Allerlei

Elke foto die niet in de eerder genoemde categoriën behoort, komt in de categorie ‘allerlei’ terecht.

Hierna vindt u de tabellen, behorend bij de jaren 1966, 1977 en 1984. Deze zijn enkel te bekijken in pdf-vorm.

De getoonde foto's in deze scriptie dienen als illustratie in een wetenschappelijk werk. Dit is wettelijk toegestaan in het kader van het citaatrecht. Indien de maker en/of rechthebbende echter bezwaar heeft tegen het gebruik, dan kan deze dat kenbaar maken en zullen wij de desbetreffende foto verwijderen.