Bijlage I: Fotobijlagen

In de volgende bijlagen zijn foto’s te zien die uitgebreid zijn besproken in de hoofdstukken. In de tekst werd door middel van een voetnoten verwezen naar deze foto’s.

Bij elke foto staat een bijschrift en ik heb zo goed mogelijk geprobeerd de maker en eigenaar van de foto in het bijschrift te vermelden. Helaas is dit niet in alle gevallen gelukt, daarom heb ik bij elke foto vermeldt waar ik de afbeelding vandaan heb.

Fotobijlage 1.1 - Hoofdstuk III: 1966

Foto 3.1 Een rookbom ontploft achter de Gouden Koets tijdens de rijtoer bij het huwelijk tussen prins Claus en prinses Beatrix in Amsterdam, 10 maart 1966

Fotograaf: Onbekend (ANP-foto)

Gepubliceerd: NRC Handelsblad, Het aanzien van 1965 – 1970, De kroniek van onze eeuw 1960 – 1969, Kroniek van de 20^ste eeuw, Nederlanders en hun gezagsdragers 1950 – 1990

Foto 3.2 Provo’s demonstreren in Amsterdam op 4 september 1966

Fotograaf: Onbekend

Gepubliceerd: Sprekend verleden

Toelichting: Foto 3.1 is afgedrukt in vijf van de acht door mij onderzochte bronnen. Het aanzien van 1966 heeft een andere foto afgedrukt alhoewel de gebeurtenis hetzelfde is. Deze foto kan daarom een uniek icoon worden. In Sprekend verleden is foto 3.2 afgedrukt omdat de samensteller ‘de rookbomfoto’ geschikt vond voor ‘de sensatiepers’ en deze foto beter vond vertalen wat de provo’s wilden.

Foto 3.3 Jongeren jouwen een agent uit, nadat ze eerst zijn pet hebben afgepakt. Dit incident deed zich voor op 17 maart bij de opening van een fototentoonstelling omtrent het optreden van de politie tijdens het koninklijk huwelijk.

Fotograaf: Onbekend (ANEFO)

Gepubliceerd: Algemeen Dagblad, NRC Handelsblad, Het aanzien van 1966, Het aanzien van 1965 – 1970, Nederlanders en hun gezagsdrager 1950 – 1990

Toelichting: Dit is één van de weinige foto’s van deze gebeurtenis. In Nederlanders en hun gezagsdragers 1950 – 1990 staat in het bijschrift echter niet de gebeurtenis maar: ‘Jongeren dagen een agent uit die zojuist zijn pet is kwijtgeraakt’. Hiermee wordt deze al tot een unieke icoonfoto gemaakt.

Foto 3.4 Een debatterende premier Cals tijdens de Nacht van Schmelzer op 14 oktober 1966

Fotograaf: Onbekend (ANP)

Gepubliceerd: Kroniek van de 20^ste eeuw, Nederlanders en hun gezagsdragers 1950 - 1990

Foto 3.5 Een actievoerende arbeider gooit een rookbom naar de politie tijdens de rellen in Amsterdam op 14 en 15 juni 1966 in Amsterdam

Fotograaf: Onbekend

Gepubliceerd: Het aanzien van 1966

Foto 3.6 Een in brand gestoken expeditiebus van de Telegraaf tijdens de rellen van 14 en 15 juni in Amsterdam.

Fotograaf: Onbekend (ANEFO)

Gepubliceerd: De Kroniek van de 20^ste eeuw

Foto 3.7 Actievoerende arbeiders tijdens de rellen in Amsterdam van 14 en 15 juni 1966

Fotograaf: Onbekend (ANEFO)

Gepubliceerd: Het aanzien van 1965 - 1970

Toelichting: Foto 3.5 – 3.7 zijn verschillende foto’s van de rellen in Amsterdam op 14 en 15 juni 1966. Geen enkele van de door mij onderzochte publicaties heeft dezelfde foto afgedrukt. Omdat het tijdstip en plaats verschilt, maar de boodschap wel hetzelfde is kunnen deze foto’s algemene icoonfoto’s worden.

Fotobijlage 1.2 - Hoofdstuk IV: 1977

Foto 4.1 Den Uyl op weg naar de koningin in Huis ten Bosch om de formatieopdracht terug te geven

Fotograaf: Onbekend (ANEFO)

Gepubliceerd: Het aanzien van 1977, Heimwee naar de politiek – De herinnering aan het kabinet-Den Uyl

Foto 4.2 Den Uyl wederom op weg naar de koningin in Huis ten Bosch om de formatieopdracht terug te geven.

Fotograaf: Wim Hofland

Gepubliceerd: Nederlanders en hun gezagsdragers 1950 – 1990, Parlementaire fotografie – Van Colijn tot Lubbers, Zilveren Camera – Jaar te kijk

NB: In deze laatste publicatie is bovenstaande foto in spiegelbeeld afgedrukt

Toelichting: Op foto 4.1 en 4.2 is te zien hoe Den Uyl vaak gefotografeerd werd. Plaats en tijd verschillen maar de boodschap is hetzelfde. Daarom kunnen deze foto’s algemene icoonfoto’s worden.

Foto 4.3 Van Agt en Wiegel dineren op 16 november in het Haagse restaurant Le Bistroquet.

Fotograaf: Theo Meijer jr. (Free-lance)

Gepubliceerd: het Vrije Volk, 17 november 1977

Foto 4.4 Wiegel licht Van Thijn in over zijn functie als minister van Buitenlandse Zaken in restaurant Le Bistroquet, 1981

Fotograaf: Bert Verhoeff

Gepubliceerd: Parlementaire fotografie – Van Colijn tot Lubbers

Toelichting: Op foto 4.3 is te zien hoe Van Agt en Wiegel aan het dineren zijn. Achteraf bleek

 dat tijdens dit etentje het nieuwe kabinet is afgesproken. Foto 4.4 is praktisch een

 copy van foto 4.3 alleen is Van Agt vervangen door Van Thijn. Door de boodschap

 die later foto 4.3 kreeg, kreeg de foto met Van Thijn automatisch dezelfde

 (negatieve) lading.

Foto 4.5 Hulpgoederen worden naar de gekaapte trein bij De Punt in Drente in 1977.

Fotograaf: Onbekend (ANP)

Gepubliceerd: Het aanzien van 1977

Foto 4.6 Hulpgoederen worden naar de gekaapte trein gebracht bij De Punt in Drente in 1977.

Fotograaf: Onbekend

Gepubliceerd: De kroniek van de 20^ste eeuw

Foto 4.7 Een gegijzelde treinpassagier wordt gedwongen buiten de trein te staan, die in 1977 gegijzeld was bij De Punt.

Fotograaf: Theo Terwiel (de Telegraaf)

Gepubliceerd: De zilveren camera 1977 – jaar te kijk

Foto 4.8 De kapers van de trein bij Wijster maken zich op om zich over te geven, 1975

Fotograaf: Onbekend

Gepubliceerd: Sprekend verleden

Foto 4.9 De kapers bij de gekaapte trein bij Wijster, 1975

Fotograaf: Onbekend (ANP)

Gepubliceerd: De kroniek van onze eeuw 1970 - 1979

Toelichting: Op Foto 4.5 - 4.7 is in de verte de gekaapte trein bij De Punt in Drente te zien. Foto 4.8 en foto 4.9 laten een zelfde soort beeld zien, alleen is dit de gekaapte trein in 1975 bij Wijster. Aangezien het beeld praktisch hetzelfde is, maar de plek en tijd verschilt, kunnen deze foto’s uitgroeien tot een algemeen icoon.

Foto momenteel niet beschikbaar

Foto 4.10 Oud samensteller Gerard Vermeulen neemt afscheid van zijn ‘Áanzien van’ serie op 18 juni 1977.

Fotograaf: Freddy Rikken

Gepubliceerd: Het aanzien van 1977

Foto 4.11 Een affiche van de opera Houdini, waarin de samensteller van de Kroniek van de 20^ste eeuw heeft gefigureerd

Eigenaar affiche: Maarten Valken (samensteller Kroniek van de 20^ste eeuw)

Gepubliceerd: Kroniek van de 20^ste eeuw

Fotobijlage 1.3 - Hoofdstuk V: 1984

Foto 5.1 Rellen in Molukse wijk in Capelle aan den IJssel, 4 januari 1984.

Fotograaf: Paul Stolk (ANP-foto)

Gepubliceerd: Algemeen Dagblad, NRC Handelsblad en Het aanzien van 1984

Foto 5.2 Dit is dezelfde foto als 4.1 alleen is deze anders uitgesneden, waardoor de agent die op de grond valt niet meer te zien is.

Fotograaf: Paul Stolk (ANP-foto)

Gepubliceerd: Kroniek van de 20^ste eeuw, 1034

Foto 5.3 Rellen in Molukse wijk, Capelle aan den IJssel, 4 januari 1984

Fotograaf: Michael Kooren (Utrechts Nieuwsblad)

Gepubliceerd: De Zilveren Camera – Jaar te kijk 1984, 74

Foto 5.4 Rellen in Molukse wijk, Capelle aan den IJssel, 4 januari 1984

Fotograaf: Michael Kooren (Utrechts Nieuwsblad)

Gepubliceerd: De Zilveren Camera – Jaar te kijk 1984, 74 - 75

Toelichting:  Bovenstaande foto’s zijn door twee verschillende fotografen gemaakt, alhoewel de verschillen tussen de foto’s nihiel zijn. De fotografen stonden waarschijnlijk naast elkaar en vonden dat deze foto’s de gebeurtenis het best de situatie verbeeldden. Omdat deze foto’s praktisch gelijk zijn, kunnen deze foto’s unieke iconische cliché’s worden.

Foto 5.5 Acties bij de Munt in Amsterdam tegen de plaatsing van kruisraketten, 10 mei 1984

Fotograaf: Onbekend (ANP-foto)

Gepubliceerd: Het aanzien van 1984, 103

Foto 5.6 Betoging op het Binnenhof tegen de plaatsing van kruisraketten, mei 1984

Fotograaf: Onbekend

Gepubliceerd: Kroniek van de 20^ste eeuw, 1035

Foto 5.7 Deelnemers aan de ‘volksmarathon voor de vrede’ liepen achter een brandende fakkel naar een vredeskamp in Woensdrecht als protest tegen de plaatsing van kernwapens in Nederland, mei 1984

Fotograaf: Onbekend (ANP-foto)

Gepubliceerd: Het aanzien van 1984, 102

Foto 5.8 ’Stop dit theater’, riep een 25-jarige werkeloze onderwijzer nadat hij in de Tweede Kamer op de regeringstafel was gesprongen, 13 juni 1984

Fotograaf: Onbekend (ANP-foto)

Gepubliceerd: Het aanzien van 1984, 131

Foto 5.9 Massale demonstratie tegen kruisraketten in Amsterdam in 1981.

Fotograaf: Onbekend

Gepubliceerd: Sprekend verleden, 156

Foto 5.10 Demonstratie in Den Haag tegen de plaatsing van kernwapens in Nederland, 1983

Fotograaf: Onbekend

Gepubliceerd: Kroniek van de 20^ste eeuw, 1022

Toelichting: Foto’s 4.5 – 4.8 zijn beelden van de demonstraties tegen de plaatsing van kruisraketten in Nederland in 1984. Foto 4.9 is een foto van een zelfde soort demonstratie in 1981 in Amsterdam en foto 4.10 van een demonstratie in 1983 in Den Haag. Alhoewel tijdstip en plaats verschillen is de boodschap van alle foto’s hetzelfde. Daarom kunnen deze foto’s algemene icoonfoto’s worden.

Foto 5.11 Minister van Aardenne enkele minuten voordat hij een verklaring aflegt over zijn aandeel in de RSV-affaire, 18 december 1984

Fotograaf: Bert Verhoeff (Freelance)

Gepubliceerd: Algemeen Dagblad, 19 december 1984

Foto 5.12 Vermeende Franse supporters die zouden juichen om de overwinning van het Franse nationale elftal op het Europese kampioenschap voetbal. Volgens de huidige samensteller van ‘Het aanzien van’, Han van Bree, zijn dit echter supporters van F.C. Rouen en niet supporters van het nationale elftal. Het is onbekend waar en wanneer deze foto daadwerkelijk is genomen.

Fotograaf: Onbekend (RBP: Gamma, Sipa, Photo News)

Gepubliceerd: Het aanzien van 1984, 141

De getoonde foto's in deze scriptie dienen als illustratie in een wetenschappelijk werk. Dit is wettelijk toegestaan in het kader van het citaatrecht. Indien de maker en/of rechthebbende echter bezwaar heeft tegen het gebruik, dan kan deze dat kenbaar maken en zullen wij de desbetreffende foto verwijderen.