Speelfilm als historische bron. Case studie: 'Evita'. (Roos Denorme)

 

home lijst scripties inhoud vorige volgende  

 

2 DE MUSICAL EN DE FILM EVITA

 

2.1 Ontstaansgeschiedenis van de musical en de film Evita

 

2.1.1 De Musical

 

In februari 1974 reist Tim Rice naar Argentinië.

Argentinië is het enige land in Zuid-Amerika met een sterk Europese achtergrond. Tot voor Peróns bewind was het een verstedelijkte, fragiele democratie met een Engelssprekende minderheid. Eigenlijk was Argentinië niet overwegend Spaans, zoals de andere Zuidamerikaanse landen –met uitzondering van Brazilië. Door de massale immigratie in de negentiende eeuw vormden Italianen er de grootste ethnische groep, met daarnaast ook Duitsers, Fransen, Zwitsers, Polen en Russen. Er woonden bijna geen zwarten en Indianen. Argentinië was een blank Europees land, met een schitterende hoofdstad die het Parijs van Zuid-Amerika werd genoemd en een betoverende opera, het Teatro Colón. Het was voor de Engelsen helemaal niet zo buitenlands en in het verhaal van een charismatische vrouw die macht verwierf door het manipuleren van de vakbonden, zagen Webber en Rice de aanwezigheid van een ‘sprookje’.

Maar ze hadden niet dezelfde mening over hoe dit verhaal gepresenteerd moest worden. Rice was gefascineerd door Eva Perón en verheerlijkte haar, terwijl Webber haar zag als een gevaarlijke vrouw. Het was Rice die zijn mening opdrong. «I know you think she’s a bitch,» zei hij tegen Webber, «but make her wonderful.»[45]

En dat heeft Andrew Lloyd Webber gedaan.

 

Het was een keerpunt in zijn carrière, Evita was het eerste bewijs dat hij niet enkel talent had, maar ook dat hij een serieuze componist was.

Evita was eerst bedoeld als opera en ontstond niet in een theater, maar in de opnamestudio. Andrew Lloyd Webber componeerde de muziek, terwijl Tim Rice de teksten schreef. In een eerste schets schreef Rice zeer feitelijk en biografisch,[46] maar Webber wees hem erop dat een gewone navertelling van Eva’s opkomst en ondergang niet voldoende was. Opdat Evita zou aanslaan, was er een dominant idee nodig dat enkele minuten van overweldigende emoties zou opwekken. Hiervoor zocht Webber inspiratie in een opvoering die hij had gezien van The Talk of the Town met in de hoofdrol Judy Garland. Judy Garland had toen al veel van haar glorie verloren, ze was een zielige, verslaafde vrouw geworden. Ze arriveerde een uur te laat voor de voorstelling en wanneer ze «Over the Rainbow» zong, reageerde het publiek met spottend boegeroep. Ze kon niet verder zingen en trok zich terug in haar kleedkamer, verslagen en gebroken. Dit was het beeld dat Webber zocht: het spektakel van een vrouw wiens krachtigste wapen zich tegen haar gekeerd had.

Met dit in gedachten schreven ze «Eva’s Final Broadcast», een lied waarin Eva gebroken door kanker het volk vertelt dat ze niet opkomt voor vice-president, op de melodie van «Don’t cry for me Argentina», de lofzang die eerder in de musical haar triomf verkondigde.[47]

 

De samenwerking tussen Rice en Webber verliep niet altijd vlot. Terwijl ze aan het schrijven waren was alles rustig, de problemen rezen pas in de opnamestudio. Ze discussieerden constant over alles, van de grootte van het orkest tot de kleinste details. Na een jarenlange samenwerking, ondere andere voor Jesus Christ Superstar, stond hun partnerschap op de helling. Tijdens hun samenwerking waren ze gegroeid, opgegroeid eigenlijk. Andrew Lloyd Webber was niet veel veranderd, hij had nog steeds een vurig temperament, ging graag met vrienden naar de pub of naar een voetbalwedstrijd kijken. Tim Rice daarentegen was complexer geworden. Aan de oppervlakte was hij nog steeds de gentleman, scherpzinnig, geestig, beleefd en vriendelijk. Maar vanbinnen was hij onrustig, een misantroop die niet geloofde in echte liefde en ervan overtuigd was dat geliefden elkaar gebruiken en dat niemand te vertrouwen is. Dit kwam soms naar voor in zijn teksten, bijvoorbeeld in Evita in «Goodnight and Thank You», een liedje waarin Eva zich opwerkt op de sociale ladder door mannen te gebruiken.

Evita was ook de laatste keer dat ze samenwerkten. Het duurde tot 1996, wanneer de musical verfilmd wordt, voor ze nog een lied samen schrijven.[48].

 

Evita kwam dus eerst als opname uit. Julie Covington was Eva Perón. Covington was toen nog niet zo bekend. Ze was haar carrière begonnen in de televisieserie Rock Follies, een show over een vrouwelijke rockband. Voor de cruciale rol van Ché, de brechtiaanse verteller die gedurende het verhaal ironisch commentaar levert, wou Webber Murray Head strikken. Head had de Judas-rol vertolkt in Jesus Christ Superstar. Maar de muzikale regisseur Bowles ging daar tegen in. Hij vond dat Head niet goed zong en beval Colms Wilkinson aan, een Ierse zanger. De andere hoofdrol, die van Juan Perón ging naar Paul Jones.

Evita werd voor het eerst aan het publiek voorgesteld in de zomer van 1976. In Sydmonton Court, 120 kilometer van Londen, had Webber enkele gasten uitgenodigd. De eerste keer werd Evita niet live gebracht, de gasten konden kijken naar een audiovisuele diashow, terwijl de muzikale opname speelde. De reactie was enthousiast en Webber en Rice doken de studio weer in om hun creatie te verfijnen. Enkele maanden later waren de eerste vruchten van Evita klaar. «Don’t cry for me Argentina» werd in oktober 1976 uitgebracht als single met als B-kant «Rainbow High» en werd onmiddellijk een hit. Daarna volgde «Another Suitcase in Another Hall».

 

Door eerst de liedjes op te nemen en uit te brengen, zorgden Rice en Webber ervoor dat de vorm en inhoud van Evita altijd van hen zou blijven. Maar ze wilden verder gaan en Eva Perón tot leven brengen op het podium.

Als regisseur werd Hal Prince aangesproken. Hal Prince was een gerespecteerde regisseur van musicals en opera’s. Hij had onder andere succesvol stukken geregisseerd als West Side Story, Cabaret en Fiddler on the Roof. Prince zag potentieel in Evita. Met de muziek en de tekst in zijn achterhoofd begon hij de scènes te visualiseren. Het was niet Rice’s bedoeling geweest een docudrama, historisch correct, te brengen. Hij wou de essentie vangen van wat Eva Perón tot zo’n betoverende figuur maakte in haar tijd. Gelukkig voor hem was Prince geen wat-is-mijn-motivatie-voor-dit regisseur en was hij geïnteresseerd in verbluffende toneelbeelden.

Prince bracht niet veel veranderingen aan in het verhaal, maar om het toneel duidelijkheid te geven, stond hij er op dat het Ché-karakter Ché Guevara zou worden, de revolutionair, en niet de brechtiaanse ‘Everyman’. Verder knipte hij «The Lady’s got Potential» en vroeg een nieuw lied in de plaats: «The Art of the Possible», dat de nadruk legde op Peróns groei naar de macht.

 

Omdat Julie Covington had laten weten dat ze niet geïnteresseerd was Evita op toneel te vertolken, werd uitgekeken naar een andere zangeres. De keuze viel op Elaine Page, een onbekende zangeres die een kleine rol gespeeld had in Jesus Christ Superstar. De rockzanger David Essex zou de Ché-rol op zich nemen en Josh Ackland werd Juan Perón. De repetities van Evita duurden vier weken en er waren negen previews geweest, toen op 21 juni 1978 de show opende in het Prince Edward Theatre in Old Compton Street, Londen.

De kritieken waren verdeeld, maar het applaus klonk steeds luider. Negatieve kritieken vergeleken de verheerlijking van Eva Perón, met de verheerlijking van het fascisme. Bernard Levin van The Times eindigde zijn recensie met: «Next we’ll have a musical about Hitler.». Rice reageerde op deze kritieken door te zeggen dat de enige politieke boodschap die achter de musical zou kunnen steken was dat extremisten gevaarlijk zijn en aantrekkelijke extremisten nog gevaarlijker.[49]

 

Na het succes in Engeland wilde de producer, Robert Stigwood, de show naar de Verenigde Staten brengen, hoewel een succes daar niet verzekerd was. De uitgebrachte muziek verkocht er namelijk niet zo goed. Er werden nieuwe acteurs gezocht en in de rol van Evita werd Patti LuPone gecast; ze had al ervaring op het podium, o.a. in de musical Working en in twee stukken van David Mammet: The Water Engine en The Woods.

Ché zou gespeeld worden door Mandy Patinkin en Perón door Bob Gunton.

Evita opende op 8 mei 1979 in het Dorothy Chandler Pavilion, het Los Angeles’ Civic Light Operas’ 32nd Annual Season. Twee maanden later speelden ze in San Francisco in het Orpheum Theater.

De première op Broadway, New York, was op 25 september 1979. Hoewel Prince de opvoering wat aangepast had, zodat Evita minder een heilige leek, waren de Amerikaanse critici nog meer ‘geschokt’ door de verheerlijking van Evita. De kritieken richtten zich niet op de kwaliteit van de musical, maar op de veronderstelde verheerlijking van het fascisme. In New York, waar veel Joden wonen was dit een gevoelig onderwerp. Fascisme stond gelijk aan nazisme.

Ondanks de kritieken werd de musical ook een succes in de Verenigde Staten. Hij won de New York Drama Critics Circle Award voor beste musical en ook zeven Tony Awards, onder andere voor beste regisseur (Prince), beste actrice in een musical (LuPone), beste muziek en beste musical.

In Engeland, in 1978, won het stuk de Society of West End Theatre Award voor beste musical en Elaine Page won de Award voor Best Performance in a Musical.

In 1981 won het album van de Broadway voorstelling een Grammy Award en Paramount Pictures kocht de filmrechten. Maar de verfilming van Evita verliep niet zo vlot en het zou duren tot 1996 vooraleer de film gemaakt werd.

 

2.1.2 De Film

 

Toen de musicalopname pas uitgebracht was, was er al sprake van een film over Evita. Maar er werd beslist het stuk eerst op toneel uit te brengen. In 1981 werden de filmrechten opgekocht door Paramount Pictures en kon de verfilming beginnen. Het ging echter allemaal niet vanzelf. De zoektocht naar een geschikte actrice bleef duren, Elaine Page, Patti LuPone, Meryl Streep, Barbra Streisand, Bette Midler, Diane Keaton, Olivia Newton-John, Gloria Estefan, Michelle Pfeiffer,….

In 1989 stond Oliver Stone op het punt de film te maken, met in de hoofdrol Meryl Streep. Maar Streep nam ontslag, wegens vermoeidheid. In 1992 ondernam Stone een tweede poging, nu met Madonna in de hoofdrol. Het was Stone zelf die deze keer zijn ontslag gaf om Nixon te kunnen maken. In 1995 werd een derde, en deze keer goede poging ondernomen met als regisseur Alan Parker en met Madonna, Jonathan Pryce en Antonio Banderas in de hoofdrollen.

 

Alan Parker begon een eigen onderzoek naar Eva Perón alvorens zijn screenplay te schrijven. Twintig jaar na de musical had Parker meer informatiebronnen dan Rice, die het met één boek moest stellen. Het succes van de musical had sommigen aangespoord het leven van Evita te onderzoeken. Er waren ook documentaires voorhanden.

Parkers bedoeling was «to write a balanced story, as thoroughly researched as possible, inspired always by the heart of the original piece, which was Andrew’s score and Tim’s lyrics.»[50]

Hij besloot de toneelversie van de musical te negeren omdat de theatrale beslissingen van Hal Prince niet relevant waren voor een cinematografische interpretatie. In plaats daarvan keerde hij terug naar de originele opname uit 1976. Er zitten dan ook enkele verschillen in de toneelversie en de filmversie, die hieronder verder worden uitgelegd.

Tegen mei 1995 was Parker klaar met zijn script, hij gaf het aan Webber en Rice die tevreden waren met het resultaat. Eén van de grootste veranderingen zat in de laatste scène. Parker had grote stukken weggelaten en aan sommige liedjes een andere volgorde gegeven, waardoor er plaats was voor een nieuw lied. Zo komt het dat na twintig jaar Webber en Rice nog eens samenkwamen om een lied te schrijven. Het resultaat was «You must love me».

Het grote verschil tussen de twee versies was dat in de opnameversie de muziek alles zegt, er komen geen beelden aan te pas, maar door de muziek en de tekst ontspint zich toch een verhaal. Parker zag in zijn film de beelden evenwaardig en soms belangrijker dan de muziek. De gehele film was gezongen, maar hij zag dit niet als onnatuurlijk, dit was het enige theatrale aspect aan de film. De andere, filmische keuzes waren dezelfde als bij een gewone dramatische film.

 

Ondertussen begon Madonna te oefenen met de stemcoach van Patti LuPone, Joan Lader. Aanvankelijk wilde ze de liedjes in de oorspronkelijke toonhoogte zingen, maar uiteindelijk werden er toch enkele liedjes herschreven in een lagere toonhoogte.

In september begon Parker met zijn acteurs te repeteren in Londen. Tegen oktober konden de opnames van de muziek beginnen. De muziek zou voordien opgenomen worden in de CTS Studios in Wembley en de Whitfield Street Studios in Londen. Omdat er op deze manier gewerkt werd, werden de scènes in de studio reeds gespeeld. Iedere beslissing die dan genomen werd, zou niet meer te veranderen zijn tijdens de beeldopnames. In feite bestond Evita uit het maken van twee films. Een eerste in de opnamestudio en één later met camera’s op een filmset.

Tijdens de opnames van de muziek, begonnen de voorbereidingen voor het filmen. Alan Parker wilde graag een stuk in Argentinië zelf filmen. Hij bezocht Los Toldos, Junín en Chivilcoy, respectievelijk Evita’s geboortedorp, het dorp waar ze opgroeide en het dorp waar haar vader begraven werd. Buenos Aires zelf was niet geschikt om te filmen, door de jaren was er een moderner stadsbeeld gegroeid. Na enkele landen bezocht te hebben besloot Parker naar Boedapest uit te wijken om daar de sfeer van Buenos Aires uit de late jaren veertig op te roepen.

 

Bij hun aankomst op de luchthaven van Buenos Aires werd het al duidelijk dat het filmen in Argentinië niet zonder problemen zou verlopen. Op bruggen en muren was er graffiti aangebracht waarop te lezen stond: «Fuera Madonna, Viva Evita» en «Chau Alan Parker and your English Task Force»[51] Ze waren ondertekend met «The Commandos of the Peronista» en waren afkomstig van boze peronisten, die niet wilden dat Evita’s leven verfilmd werd door Britten (en Amerikanen) en die zeker niet wilden dat Madonna gestalte zou geven aan hun ‘Santa Evita’. Ondertussen werden ze overspoeld door paparazzi met camera’s en journalisten die zoveel mogelijk roddels wilden opvangen.

Daarnaast ondervond Alan Parker ook moeilijkheden met de toestemming om op bepaalde locaties te filmen. Hij zou graag «Don’t cry for me Argentina» filmen op het echte balkon van de Casa Rosada, maar moest hiervoor toestemming hebben van President Menem. Menem, die dacht dat dit tot teveel reacties van fervente peronisten en ook van anti-peronisten zou leiden, weigerde zijn toestemming te geven. Daarom begon men het balkon na te bouwen in de Shepperton Studios in Londen.

Maar ondertussen was Madonna in Buenos Aires aangekomen om een eigen onderzoek te verrichten naar Eva Perón. Ze ontmoette veel peronisten, onder andere uit hogere kringen, en kon zo een informele ontmoeting met President Menem regelen. Na deze informele onmoeting werd Alan Parker met zijn drie hoofdrolspelers (Antonio Banderas, Madonna en Jonathan Price) uitgenodigd voor een formeel gesprek, en op het einde van dit gesprek gaf Menem zijn toestemming om in de Casa Rosada te filmen. Dit was de laatste scène die opgenomen werd in Argentinië, daarna verhuisde de ploeg naar Hongarije.

 

Het grootste werk in Boedapest was de begrafenis van Eva Perón filmen. Na het analyseren van de beelden van de echte begrafenis, werd alles in gereedheid gebracht om dit tot in het kleinste detail na te spelen. Wat kwam daar bij kijken? 4000 figuranten, waaronder: 50 mannen van de bereden politie, 50 paarden, 200 soldaten, 50 legerofficieren, 50 politiemannen te voet, 60 matrozen, 60 verpleegsters, 300 arbeiders, 300 arbeidersvrouwen, 100 vrouwen van de hogere klasse, 51 descamisados, 20 marineofficieren, 12 marinepolitiemannen, 60 adelborsten, 60 kadetten, 15 paleiswachters, 8 kistdragers, 300 vrouwen uit de middenklasse, 100 aristocraten, 100 jongens, 100 meisjes, 200 mannen en 200 vrouwen en 1400 gevarieerde figuranten op de achtergrond. Verder nog een geweeraffuit, een kist, 4 legermotoren, 2 politiemotoren, 6 personen met een bren,[52] 2 halfrups militaire voertuigen, 2 tanks, 4 legervrachtwagens, een CGT praalwagen, enzovoort.… In zeven uur tijd stond iedereen opgesteld in de straten en kon het filmen beginnen. Na twee dagen stond de begrafenis op film.[53] Er werd 5 weken gefilmd in Boedapest, waarna de ploeg een laatste keer verhuisde, terug naar Londen, naar de Shepperton Studios om de indoor-scènes af te werken. Op 30 mei 1996 liep het filmen af. Op 14 juni begon Parker aan de montage met de hulp van editor Gerry Hambling. De wereldpremière vond plaats op 26 december 1996 in de Verenigde Staten.

 

Enkele statistieken: er is 84 dagen gefilmd geweest in 3 verschillende landen, de filmploeg bestond uit 600 mensen. Er werden 299 scènes opgenomen en 3000 shots, op 320.000 feet film met 2 camera’s. De kostuumafdeling, met 72 medewerkers in 3 landen, had 40.000 figuranten in aangepaste kledij gestoken. Er werden meer dan 5.500 kostuums gebruikt uit 20 verschillende kostuumhuizen in Londen, New York, Rome, Parijs, Los Angeles, San Francisco, Buenos Aires en Boedapest, waaronder meer dan 1000 militaire uniformen. De kleren van Evita bestonden uit meer dan 85 kostuums, 39 hoeden, 45 paar schoenen en 56 paar oorringen. Madonna droeg 42 verschillende haartooien. Er werden 320 verschillende decors gemaakt, waarbij meer dan 24.000 rekwisieten gebruikt werden. Het budget van de film bedroeg 55 miljoen $.

 

De film was een internationaal succes en lokte veel mensen naar de bioscoop.

Evita werd voor verscheidene filmprijzen genomineerd. Zo kreeg de film 5 Academy Award nominaties, waarvan er één gewonnen werd door Webber en Rice: Best Music Song voor «You must love me». Op de British Academy Awards kreeg Evita 8 nominaties, waarvan geen enkele gewonnen werd. Op de Golden Globes 5 nominaties, waarvan er drie gewonnen werden: Best Motion Picture-Comedy/Musical, Best Perfomance by an Actress in a Motion Picture-Comedy/Musical en Best Original Song-Motion Picture. Een lijst van alle nominaties en gewonnen prijzen steekt in bijlage.[54]

 

 

2.2 Verhaallijn

 

2.2.1 Bespreking per verhaalsequentie

 

De film is op te delen in verhaalsequenties. In een film bestaat een sequentie uit verschillende scènes en is te vergelijken met een hoofdstuk uit een boek.

Evita bestaat uit 16 sequenties:

Hieronder worden deze sequenties kort beschreven. In één sequentie kunnen verschillende liedjes gezongen worden, de titels van de liedjes staan tussen haakjes. Het is de tekst van de liedjes die ons het verhaal vertelt,[55] soms geven de beelden bijkomende (visuele) uitleg. In de sequenties worden zowel de tekst als de beelden beschreven om zo het gehele verhaal te vatten.

 

· Seq 1: Begrafenis

De film begint met de aankondiging dat Eva Perón, ‘spiritual leader of the nation’, gestorven is om 8u25 die avond. Het publiek barst in tranen uit. («Requiem»)

Een volgende scène is een flashback. Chivilcoy, 1926. We zien de begrafenis van Juan Duarte. De begrafenis wordt verstoord door een vrouw (Juana Ibarguren) die wil dat haar kinderen een laatste groet kunnen brengen aan hun vader. Ze worden niet binnengelaten.

We gaan terug naar Buenos Aires in 1952. Het lijk van Eva Peròn wordt door de straten van Buenos Aires gevoerd, de mensen kunnen nog een laatste groet brengen. De straten staan overvol. («Requiem for Evita»)

Ché, een jonge Argentijn, zit in een lege bar. Hij is de verteller van de film en begint te zingen.(«Oh what a circus»). Ondertussen zien we beelden van het volk in de straat afgewisseld met flitsen van Eva’s leven.

De sequentie eindigt met het beeld van de Argentijnen die een laatste groet brengen.

 

· Seq 2: Junín 1936

Hier begint het verhaal van Eva’s leven. In een dorpje ergens op de Argentijnse pampas zal de tangozanger Agustín Magaldi optreden. We zien hem uit het bed komen van Eva Duarte. Na zijn optreden («On this night of a thousand stars») vraagt Eva of hij haar wil meenemen naar Buenos Aires. Aanvankelijk wil Magaldi daar niets van weten, maar hij wordt in het nauw gedreven door familie en vrienden. («Eva and Magaldi/Eva beware of the city»). Uiteindelijk nemen Magaldi en Eva samen de trein naar Buenos Aires.

 

· Seq 3: Aankomst Buenos Aires

Eva en Magaldi komen aan in Buenos Aires. («Buenos Aires») We zien sfeerbeelden van de drukke stad. Ze bezoeken onder andere een club, waar Eva tango begint te dansen met verschillende mannen, tot Magaldi het beu wordt en ze de club verlaten. Hij gaat naar zijn huis, waar zijn vrouw en dochter op hem wachten. Eva blijft alleen achter.

 

· Seq 4: Op zoek naar werk, uitbouw carrière.

Verlaten en eenzaam gaat ze naar een bar. («Another suitcase in another hall»). Ze vraagt zich af hoe het nu verder moet met haar. Maar ze blijft niet bij de pakken zitten. Ze begint te solliciteren als actrice. Na één van haar audities wordt ze opgemerkt door een fotograaf, Huevo.

In de volgende scène zien we Eva opklimmen op de sociale ladder met behulp van mannen. («Goodnight and thank you») Na de fotograaf komt Emilio, die een tijdschrift uitgeeft. Na Emilio, Señor Jabon voor wie ze een radiospotje over zeep inzingt. Tenslotte wordt Jabon aan de kant gezet voor kolonel Imbert. Eva heeft nu een luxueus leven.

 

· Seq 5: Juni 1943 militaire coup

In juni 1943 wordt er een militaire coup gepleegd door de G.O.U. (Groep der Verenigde Officieren). («The lady’s got potential») We zien beelden van chaos en rellen in Buenos Aires, het leger rukt op met geweld. Tussendoor zien we Eva op de set, ze kan niet acteren maar door haar relatie met Kolonel Imbert en zijn invloed, krijgt ze toch rollen aangeboden. Ondertussen wordt de oude regering afgezet en vlucht naar Uruguay. De nieuwe president wordt op zijn beurt afgezet. We zien Perón steeds dichter bij de macht komen, tot hij achter de president staat. We zien hem een contract sluiten met de vakbonden van de slachthuizen.

Deze sequentie eindigt met de aardbeving in San Juan op 15 januari 1944.

 

· Seq 6: Aardbeving in San Juan/ Eva ontmoet Perón

Op 22 januari 1944 organiseert Perón in het Luna Park Stadium in Buenos Aires een liefdadigheidsfeest voor de slachtoffers van de aardbeving. We zien Magaldi terug «On this night» zingen. Backstage ontmoet hij Eva Duarte. We zien Perón een politiek getinte bedankingsspeech afsteken. (Charity concert/The art of the possible»)

Na zijn speech gaat Perón ook backstage waar hij de mensen begint te groeten. Eva stapt op hem af en ze beginnen een gesprek. («I’d be surprisingly good for you») Ze verlaten het feest en brengen samen de nacht door.

 

· Seq 7: Eva installeert zich bij Perón/ kritiek van het leger en de aristocratie

De volgende dag rijden ze naar Peróns appartement, waar Eva zijn jonge minnares buiten zet. («Hello and goodbye»)

Perón verstopt Eva Duarte niet, maar komt met haar op allerlei feesten en openbare plaatsen. De aristocratie en het leger keuren het niet goed dat de kolonel, die ondertussen vice president is, zo’n vrouw in hun milieu binnenbrengt. Ze zien Eva als iemand van de lagere klasse, vulgair, onopgevoed, op macht belust, een hoer die Perón gebruikt om macht te krijgen. («Perón’s latest flame»)

 

· Seq 8: Perón gevangen en vrijgelaten/ Een nieuw Argentinië

In deze sequentie wordt Perón gevangen genomen, omdat hij teveel invloed krijgt, onder andere bij de vakbonden. Eva mobiliseert de lagere klassen en de vakbonden om op straat te komen en zijn vrijlating af te dwingen. Ze geeft een radiospeech, ze geeft toespraken in het openbaar, ze stapt mee op met de massa. Ondertussen krikt ze Perón op, die de hoop lijkt te verliezen. («A new Argentina»)

Uiteindelijk geeft President Farrell de opdracht Perón vrij te laten.

 

· Seq 9: Huwelijk en verkiezingscampagne

Enkele dagen na zijn vrijlating, trouwt Perón met Eva en stelt hij zich kandidaat voor de komende presidentsverkiezingen. In deze sequentie zien we beelden van die verkiezingscampagne. De oppositie wordt flink tegengewerkt, affiches worden overplakt, bijeenkomsten worden verstoord met geweld. Ondertussen reizen Perón en Eva per trein door het land, overal waar ze komen staat er volk te juichen.

De uitslag van de verkiezingen is een overwinning voor Juan Perón.

 

· Seq 10: President Perón, First Lady Evita

Bij de inauguratie als president geeft Perón een krachtige toespraak vanop het balkon van de Casa Rosada. Daarna komt Eva aan het woord. («Don’t cry for me Argentina») Na het emotionele lied zegt Evita nog enkele oppeppende woorden tegen de uitgelaten menigte.

De aristocraten vinden het erg dat die volkse vrouw nu First Lady van Argentinië is.

In «Rainbow High» zien we hoe Evita opgesmukt wordt. Deze beelden worden afgewisseld met beelden van Perón en Eva die de lagere klasse helpen, door voedsel en andere, materiële zaken te geven.

 

· Seq 11: Europa

Nadat ze helemaal opgemaakt is, vertrekt ze naar Europa. («Rainbow Tour»)

Een eerste stop is Spanje, waar Generaal Franco haar hartelijk ontvangt. Perón zit ondertussen in Argentinië het verslag van de reis te volgen. Met voldoening ziet hij hoe Evita in Europa goed onthaald wordt. Bij haar volgende halte, Rome, breken er echter relletjes uit en wordt haar auto bekogeld met tomaten. Ze bezoekt de Paus en krijgt een rozenkrans.

In Frankrijk wordt ze ook goed ontvangen maar plots wordt ze onwel en beslist om niet meer naar Engeland te gaan. Bij haar thuiskomst in Buenos Aires staat een uitgelaten menigte haar op te wachten.

 

· Seq 12: Kritiek van de aristocratie / Eva Peron Foundation

Ondertussen wordt de kritiek van de aristocratie luider. («The actress hasn’t learned the lines»). Maar nu begint Eva zich te verzetten en zal ze langzaam de macht overnemen. De aristocratische liefdadigheidsinstellingen, die zogezegd het volk helpen, worden afgeschaft en vervangen door de Eva Perón Foundation. Deze stichting zette zich in voor de arme mensen, er werden allerlei zaken gedaan om hen te helpen. («And the money kept rolling in (and out)»)

 

· Seq 13: Hoogtepunt met o.a. vrouwenstemrecht en kandidatuur vice-president

Evita wordt meer en meer populair. Ze gaat zich ook meer met politiek bemoeien en zo verkrijgt ze het vrouwenstemrecht en de oprichting van de Partido Feminista.

De volgende presidentsverkiezingen komen eraan en er wordt gezegd dat Evita zich kandidaat wil stellen als vice-president. Dit is echter buiten het leger gerekend dat hier hard tegen protesteert. («Partido Feminista» en «She‘s a diamond»)

 

· Seq 14: Eva ziek/wals

De ziekte die zich in Parijs manifesteerde, wordt erger en opeens stort Evita in, midden in een eucharistieviering. Ze wordt naar het ziekenhuis gebracht. Ondertussen zien we hoe een anti-peronistische opstand in de straten met geweld uiteen geslagen wordt. Ché is één van de rebellen. Hij verliest het bewustzijn, terzelfdertijd wordt Evita onder narcose gebracht. Beiden zitten in een droomtoestand waarin ze samen walsen. Ché spuit kritiek op Eva’s leven en politieke beslissingen, Eva verdedigt zich. («Waltz for Eva and Che»)

Terug bij bewustzijn, vertelt Perón haar dat ze aan het sterven is. «You’re little body’s slowly breaking down»)

Terwijl Perón haar naar huis brengt, overloopt Evita haar toekomst en verleden (in de vorm van flashbacks met beelden die we reeds zagen in de fim). («You must love me»)

 

· Seq 15: Verzaken aan de kandidatuur voor vice-president

Onder druk van Perón, die onder druk van het leger staat, en omdat ze zo zwak is, trekt ze haar kandidatuur als vice-president in. In een laatste speech vanop het balkon van de Casa Rosada vertelt ze dit aan ‘haar descamisados’, die ontgoocheld zijn. («Eva’s final broadcast»). Tijdens deze speech wordt het duidelijk hoe ziek ze is, Perón moet haar net niet ondersteunen.

· Seq 16: Dood

De massa mensen bidt voor haar genezing en staan aan haar huis te wachten, maar niets helpt en op 26 juli 1952 sterft ze. («Latin Chant»)

De film eindigt zoals hij begon, het volk brengt een laatste groet aan Eva Perón, hun heilige. («Lament»)

 

2.2.2 Vergelijken film - musical

 

De musical en de film verschillen op enkele vlakken van elkaar. Het gaat hier niet over de locaties, de kostumering en de gebruikte materialen, aangezien het logisch is dat daar in een film beter gebruik van gemaakt wordt.

 

· VERSCHILLEN TUSSEN MUSICAL EN FILM

De voornaamste verschillen zitten in de tekst van de liedjes. Het grootste verschil is het personage van Ché. In de film is de verteller gewoon Ché. In de musical is dit Ernesto ‘Ché’ Guevara. Guevara was een Argentijn en leefde tijdens het bewind van de Peróns in Argentinië, maar het is zeer onwaarschijnlijk dat hij Eva of Juan Perón ontmoet zou hebben. Hij was 17 jaar in 1945 toen ze aan de macht kwamen. Van december 1951 tot september 1952 maakte hij een reis door Latijns-Amerika naar Noord-Amerika (Miami),[56] dus hij was niet eens in Argentinië toen Eva Perón stierf.

In de musical is Che de verteller, de ene keer een barman, de andere keer een demonstrant. Hij levert kritiek op het leven van Eva. Zo zingt hij tijdens haar begrafenis:

And who am I who dares to keep

His head held high when millions weep?

Why the exception to the rule?

Opportunist? Traitor? Fool?

Or just a man who grew up and saw

From seventeen to twenty-four

His country bled, crucified?

She’s not the only one who’s died!

 

Over het algemeen volgen de liedjes van de film de volgorde van de musical. De zaken die verschillen zal ik nu duidelijk maken. Dit zal niet inhoudelijk gebeuren. De inhoud van de film wordt verder besproken.

 

«Another suitcase in another hall» wordt in de film door Eva gezongen, nadat ze door Magaldi in de steek gelaten werd, terwijl in de musical Perón’s minnares dit zingt wanneer ze buitengezet wordt door Eva.

«You must love me» is een nieuw liedje speciaal geschreven voor de film door Webber en Rice. Het voegt niet echt iets nieuws toe over het leven van Evita, maar wekt wel meer emotie bij het publiek.

Verder verschillen sommige tekstlijnen ,die niet de moeite zijn om hier neer te schrijven. Het gaat bijvoorbeeld over een speech van Perón waar hij zegt in de musical «we are all shirtless now» terwijl hij in de film zegt «we are all workers now».

Belangrijker is dat in de musical meer historische context geschetst wordt.

Zo zegt Ché de volgende woorden in de musical, die in de film weggelaten zijn:

 

On the 9th of Februari 1935, in Buenos Aires—a polo match, between a team of leading Argentine players and the touring British side. The Britisch ambassador said he had never seen a social occasion quite like it, even by the standards of Buenos Aires society the gathering at the polo ground glittered. The rolls’ and the Daimlers, the hamper from Harrod’s, the clothes, the diamonds, the crystal, the wines, the procession of nannies from England and France. The result of the match? oh yes—the home team won, but as the British ambassador pointed out, that did not reflect badly on British horsemanship. Three of the Argentine players were educated at Eton.

Dit kort intermezzo in «Buenos Aires» moet de sfeer weergeven uit die dagen, de Britse invloed in Argentinië.

 

Tijdens «A new Argentina» zingen de arbeiders in de musical de volgende woorden

Nationalization of the industries that the foreigners control

Participation in the profits that we make

Shorter hours

Higher wages

Votes for women

Larger dole

More public spending

A bigger slice of every cake.

 

In de film is dit weggelaten, nochtans toont het de politieke richting die Perón zal inslaan, nl. de arbeiders aan zijn kant krijgen door enkele van bovenstaande eisen te vervullen.

 

Daartegenover zit er in de film een liedje dat niet in de musical zit: «The Lady’s got potential» waarin de coup van juni 1943 uitgelegd wordt. In de musical wordt er niet veel gezegd over de coup.

 

In «The Rainbow Tour» komt in de musical meer naar voor dat Engeland geen officiële uitnodiging stuurde om Eva Perón te ontvangen op haar reis door Europa, ze zou niet ontvangen worden op Buckingham Palace, maar de koningin wilde wel thee met haar drinken.[57] Daarop zegt Evita in de musical:

Who the hell does the king of England think he is?

Tea at some tinpot castle of his—what kind of invitation is that?

Argentina’s First Lady deserves Buckingham Palace!

If England can do without me

Then Argentina can do without England!

Terwijl in de film gewoon verteld wordt dat Eva ziek werd.

I don’t think she’ll make it to England now

It wasn’t on the schedule anyhow

 

«She’s a diamond» is voor de film ingekort, waardoor een groot deel van de kritiek op het bewind van de Peróns wegvalt.

Dit kwam er voor in de musical:

OFFICERS:

It’s all very well--to a certain extent

For the lady at the side of the President

To show an interest in affairs

But let’s not be blind to the drift of events

She’s eclipsing the strength of the government

She should return to below stairs

She will never win our hearts

She’s a woman for a start

She holds no elected post

She’s an ornament at most

CHE:

What’s new Buenos Aires? Your nation, which a few years ago had the second largest gold reserves in the world, is bankrupt! A country which grew up and grew rich on beef is rationing it! La Prensa, one of the few newspapers which dares to oppose Peronism, has been silenced, and so have all other reasonable voices! I’ll tell you what’s new Buenos Aires!

 

De kritiek die hier naar voor komt is nergens in de film te bespeuren. Vooral Ché’s woorden zijn een belangrijke bron van kritiek. Er wordt iets duidelijker in gezegd wat er juist misgelopen is tijdens het bewind van de Peróns, hoewel het toch een beperkte opsomming blijft.

In de musical wordt het duidelijker naar voor gebracht dat Eva zich kandidaat wilde stellen als vice-president tijdens de verkiezingen van 1951:

Het musicallied «Dice are rolling» is een langere versie van het filmlied «Your little body’s slowly breaking down»

PERON:

Dice are rolling, the knives are out

I see every bad sign in the book

And as far as they can—overweight to a man!

They have tha lean and hungry look

EVA:

But we still have the magic we’ve always had!

The descamisados still worship me—we arrived thanks to them and no-one else; no

thanks to your generals—a clutch of stuffed cuckoos!

PERON:

It’s not a question of a big parade, providing we’re big with the mobs on the street--

EVA:

You’re wrong—the people, my people--

PERON:

The people belong to no-one! they are fickle, can be manipulated, they don’t matter!

However much they love you now it matters more that as far as my stuffed cuckoos

are concerned, you don’t politically exist!

EVA:

So I don’t exist! So I count for nothing! Try saying that on the street when all over the world

I am Argentina! [Eva breaks off for a second—in some pain]

Most of your generals wouldn’t be recognized by their own mothers! But they’ll admit

I exist when I become vice-president!

PERON:

That won’t work…we’ve been through all of this before,

They’d fight you tooth to nail—you’d never overcome

Them with a hundred rallies and even if you did--

EVA:

Yes?

PERON:

Your little body’s slowly breaking down

Nu komt dus «Your little body’s slowly breaking down» zoals in de film. Op het einde zegt Evita in de musical nog iets, wat er in de film uitgelaten is:

EVA:

Then I must now be vice-president!

And I shall have my people come to choose

Two Perons to wear their country’s crown

In thousand in my squares and avenues

Emptying their villages and towns

Where every soul in home or shack or stall

Knows me as Argentina—that is all

Oh I shall be a great vice-president!

[But Eva collapses in great pain]

PERON:

So what happens now?

….

Hier wordt het duidelijker hoe graag Evita vice-president wou worden en dat Perón dat niet toegelaten heeft.

Op het einde is er in de film ook een feit weggelaten dat in de musical wel vermeld wordt, nl. dat Eva’s gebalsemde lichaam verdween voor zeventien jaar (van 1955 tot 1972). (In feite verdween het lichaam voor zestien jaar, in 1971 werd het aan Perón teruggegeven, die in ballingschap in Spanje verbleef. Na zeventien jaart was het terug in Argentinië, toen Perón in 1972 terugkeerde om voor een derde keer president te worden.[58]:

Money was raised to build a tomb, a monument to Evita.

Only the pedestal was completed and Evita’s body

dissapeared for seventeen years.

 

De film eindigt met het balsemen van haar lichaam, er wordt niets gezegd over het grafmonument of het verdwenen lichaam.

 

· BESLUIT

Het is duidelijk dat in de musical meer uitleg gegeven wordt over sommige gebeurtenissen en over de politiek van Perón. De musicaltekst zegt vaak meer, maar in de film kan dit eerder duidelijk gemaakt worden via beelden. De film kan met beelden andere zaken tonen dan de musical op het podium kan duidelijk maken. De inhoud van de film wordt verder besproken.

 

home lijst scripties inhoud vorige volgende  

 

[45] WALSH Michael, «Oh, What a Circus.» In: Id., Andrew Lloyd Webber his life and works, New York: Abrams, 1989, pp 96-108.

[46] Zijn voornaamste informatiebron was het boek: MAIN Mary (María Flores), The woman with the whip: Eva Perón, New York, 1952, 286p.

[47] WALSH Michael, art.cit., p 97

[48] Het gaat hier over het lied ‘You must love me’. Ut infra.

[49] WALSH Michael, art.cit., p105

[50] PARKER Alan, The Making of Evita, New York Collins Publisjhers, 1996, p 16.

[51] Fuera betekent vrij vertaald weg met. Tijdens de Falklands oorlog, werd er met de term Task Force verwezen naar de Britse troepen. Uit: PARKER Alan, op.cit., p18.

[52] Een licht machinegeweer.

[53] PARKER Alan, op.cit., p 23.

[54] Zie bijlage 1.

[55] Zie bijlage 2.

[56] GUEVARA Ernesto Che, Op de motor door Latijns Amerika (vertaald door Arie Sneeuw), 1994, Amsterdam, 205p.

[57] Ut infra.

[58] Ut infra.