Hoe een tanende wereldmacht moeizaam EU-lidstaat werd/wordt. Een analyse van de commentaren in drie voorname Britse kranten op de Europese integratie tussen 1950 en 1997. (Philip Maelfait)
| home | lijst scripties | inhoud | vorige | volgende |
In The Times vinden we op 16 september de aankondiging dat de overeenkomst aangaande het organiseren van rechtstreekse verkiezingen voor het Europees Parlement in 1978 zal getekend worden op de volgende samenkomst van de Raad van Ministers nu maandag (dit is 20 september)[422]. Verder worden een aantal voorspellingen opgetekend van een Brits Europarlementslid, Michael Stewart. Die zegt dat de macht van het Europees Parlement wel zal toenemen maar dat dit niet noodzakelijkerwijze ten koste van de nationale parlementen zal zijn, maar eerder ten koste van de Raad van Ministers en van de Europese Commissie[423]. De krant bespreekt dan de zetelverdeling en zegt dat die rechtevenredig is met de bevolking van een lidstaat, met toch een zeker voordeel voor de kleinere landen[424]. Ook is het voor de krant duidelijk dat werd afgesproken dat de verkiezingen in elke lidstaat zullen gehouden worden volgens de wetten van die landen. Er wordt aan toegevoegd dat dit logisch is want proberen om nu al onmiddellijk een uniforme methode op te leggen (aan alle lidstaten) zou de verkiezingen alleen maar uitstellen[425].
Het vooruitzicht van Europese verkiezingen zorgt ook voor het losbreken van een debat over het Britse kiessysteem. Zo wordt op 18 september een liberaal parlementslid geciteerd (een zekere Thorpe) die zegt dat het rampzalige Britse electorale systeem niet mag uitgebreid worden tot in Europa[426].
Ook op 20 september zelf is er uiteraard een artikel in The Times. De titel luidt “EEC ministers to sign poll documents today” en vertelt dat de ministers van lidstaten vandaag het akkoord over de verkiezingen zullen ondertekenen. In het artikel wordt gezegd dat er een belangrijke stap wordt gezet op weg naar het organiseren van rechtstreekse verkiezingen voor het Europees Parlement door de plechtige ondertekening, door de ministers van buitenlandse zaken van de verschillende lidstaten, van de ‘wettelijke instrumenten’ die hiervoor nodig zijn. Onmiddellijk wordt hier echter aan toegevoegd dat de ministers geen bindende verplichting zullen aanvaarden om die verkiezingen voor een op voorhand vastgelegde datum te houden[427]. De krant legt er dan nog eens de nadruk op dat de ministers zullen zeggen dat ze de intentie hebben om verkiezingen te organiseren op dezelfde dag in de hele Gemeenschap, in de periode mei-juni 1978. Maar dit moet dus louter als een politieke intentie beoordeeld worden en niet als een wettelijke verplichting[428]. Iets verder wordt ook nog vermeld dat de Britse regering al gezegd heeft dat ze er niet in zal slagen dit akkoord te laten ratificeren door het Parlement vóór de deadline van halverwege 1978[429].
Ook de volgende dag (21 september) besteedt The Times aandacht aan de op til zijnde verkiezingen. De krant beschouwt de ondertekening van het akkoord als een mijlpaal voor de EEG, zoals blijkt uit de titel van het stuk[430]. In het artikel wordt de louter intentionele, en dus niet bindende, waarde van het akkoord weer benadrukt. Het feit dat geen vaste datum werd afgesproken wordt geweten aan de nood om tegemoet te komen aan de Britse onzekerheid over het feit of een ratificatie wel op tijd zou kunnen[431]. Even verder worden ook nog eens de technische aspecten van de verkiezingen aangehaald en wordt ook gezegd dat het ledenaantal van het Europees Parlement zal opgetrokken worden, van 198 leden tot 410, waarvan 81 Britse. Zeker voor de eerste keer zouden de parlementairen verkozen worden voor een termijn van vijf jaar en volgens de kiessystemen van de individuele landen. Eens het Parlement dan verkozen, zou het dan de taak toegewezen worden om een uniforme verkiezingsprocedure voor de hele Gemeenschap uit te werken en voor te stellen[432].
Dat de kwestie nog een hele tijd in de aandacht blijft, tonen we aan met het feit dat we ook op 15 oktober nog een artikel vonden in The Times. Er wordt in voorspeld dat het voor burgers van de EEG die niet in de lidstaat wonen, waarin ze geboren werden, waarschijnlijk niet mogelijk zal zijn om aan de verkiezingen deel te nemen. Ten gevolge van de grote verschillen in de kiessystemen van de diverse lidstaten, zou het onmogelijk zijn voor de Negen om tot een sluitend akkoord te komen[433].
De twee andere kranten besteden heel wat minder ruimte aan de beslissing om verkiezingen te organiseren. In de Daily Mail werd zelfs geen enkel artikel gevonden dat hier ook maar iets mee te maken had.
In The Guardian werd slechts één, voor dit onderzoek belangrijk, artikel gevonden, op 18 september. De titel is, “Changing image of Europe’s Parliament”. Zoals blijkt uit de titel wordt hier nagegaan in welke mate er iets zal veranderen aan het Europees Parlement, eens het rechtstreeks zal verkozen worden. Eerst wordt een optimistisch scenario geschetst: het akkoord wordt maandag (20 september dus) ondertekend door de negen ministers (van buitenlandse zaken), tegen het begin van volgend jaar (1977) is het geratificeerd door alle nationale parlementen, in hetzelfde jaar nog worden de kiesdistricten bepaald en over de kiesreglementen beslist. Daarna zal de campagne beginnen en de verkiezingen worden zo in mei of juni 1978 gehouden[434]. De krant geeft toe dat het zo kan lopen maar verwacht toch problemen. Enerzijds in Frankrijk met de Gaullisten en de communisten die nogal koel staan ten overstaan van Europa en afwijzend tegenover rechtstreekse verkiezingen. Maar anderzijds zal de ratificatie in het Britse Lagerhuis volgens de krant ook niet op tijd afgelopen zijn om verkiezingen te kunnen houden in 1978[435]. Iets verder vraagt The Guardian zich dan af wat er zo anders zal zijn aan het Parlement met 410 leden in vergelijking met het Parlement van 198 van voor de verkiezingen. De krant geeft geen eenduidig antwoord maar haalt aan dat optimisten menen dat het Parlement door de verkiezingen een nieuw prestige zal krijgen en zo ook meer macht en uiteindelijk soevereiniteit. Daartegenover wordt dan de pessimistische kijk geplaatst, die inhoudt dat de rechtstreekse verkiezingen geen wondermiddel vormen[436]. Ook de discussie over het al dan niet toelaten van dubbele mandaten[437] wordt nog even aangeraakt. Parlementairen met een dubbel mandaat zullen, volgens de krant, onmogelijk beide jobs even goed kunnen doen. Maar, indien dubbele mandaten niet worden toegestaan, ziet de krant een probleem in het risico van vervreemding; de bevolking zal zich minder kunnen identificeren met de dan onbekende kandidaten voor het verre Europees Parlement[438]. Maar de krant besluit dat het centrale probleem de mate is waarin het voor het Europees Parlement mogelijk zal zijn om macht te verwerven, en dat dit niet te voorspellen is[439].
De vooropgestelde deadline van de zomer van 1978 zal uiteindelijk niet gehaald worden en de verkiezingen zullen pas in juni 1979 gehouden worden.
De Daily Mail bericht helemaal niet over deze gebeurtenis en ook in The Guardian werd hier nauwelijks iets over gevonden.
The Times besteedt er de meeste ruimte aan. Over verschillende dagen gespreid, gaat de krant de technische aspecten na. Ze heeft het ook over een mijlpaal in de Europese integratie.
|
|
[422] TT, 16.9.1976, p.6: “The convention providing for direct elections to the European Parliament in 1978 will be signed by the Council of Ministers, at its meeting next Monday.”
[423] TT, 16.9.1976, p.6: “Mr. Michael Stewart: ‘…The Power of the European Parliament would grow but not necessarily at the expense of national Parliaments. The growth of power would be… at the expense of the Council of Ministers and the Commission’.”
[424] TT, 16.9.1976, p.6: “The allocation was based on the principle of proportionality to population, modified by giving some advantages to the smaller nations of the Community.”
[425] TT, 16.9.1976, p.6: “It was clearly understood that the elections in each country would be held according to the laws of each country… To try to impose uniformity of method at this stage would be to postpone direct elections indefinitely.”
[426] TT, 18.9.1976, p.3: “The disastrous British electoral system must not be allowed to spill over into Europe, Mr. Thorpe MP for the Liberal Party, said…”
[427] TT, 20.9.1976, p.5: “A European Parliament directly elected will come nearer when EEC foreign ministers gather here for the ceremonial signing of the legal instruments required for the introduction of direct elections. The ministers will not, however, be accepting a binding obligation to hold the first elections by a particular date.”
[428] TT, 20.9.1976, p.5: “…ministers will say that they intend to hold the elections on a single date within the period May – June, 1978. This however is to be regarded as a statement of political intent and not as a legal commitment.”
[429] TT, 20.9.1976, p.5: “Britain said that it could not be able to complete the ratification by Parliament in time to meet the mid-1978 deadline.”
[430] TT, 21.9.1976, p.6, titel: “Signing of election Act ‘important milestone’ for EEC”.
[431] TT, 21.9.1976, p.6: “The main reason for the vagueness over the date was the need to reconcile Britain’s reluctance to give a firm promise that it would be able to complete the ratification procedures in time…”
[432] TT, 21.9.1976, p.6: “The Act provides for the present assembly of 198 members to be enlarged to 410, out which Britain would be allocated 81. At least for the first elections members would be elected for a five-year term in accordance with the voting systems prevailing in individual member states. Once elected, the Parliament will be entrusted with the task of drawing up proposals for a uniform, Community-wide electoral procedure…”
[433] TT, 15.10.1976, p.8: “Citizens of the European Community living outside their country of origin are unlikely to be able to vote in direct elections to the European Parliament. Wide differences in electoral practice would seem to rule out agreement between the 9 on uniform agreements.”
[434] TG, 18.9.1976, p.2: “The nine Ministers will meet next Monday, already committed to signing the agreement on direct elections. Early next year all nine Parliaments will have ratified it. Later the same year, each Government will have drawn its European constituencies and decided its election rules. Then the campaign will start and, in May or June 1978, the elections will be held.”
[435] TG, 18.9.1976, p.2: “It could work that way… There will be trouble in France with the Gaullists and the Communists, both cool on Europe and suspicious of direct elections. And the House of Commons…will find it hard to get ratification through in time for elections in 1978.”
[436] TG, 18.9.1976, p.2: “Once elected, what will the new assembly of 410 members have that the old one of 198 members did not? The optimists think its new prestige will lift it off the ground to new heights of power and eventually, sovereignty. The pessimists…say direct elections are no panacea…”
[437] Mogen mensen die zetelen in de nationale parlementen dat ook doen in het Europees Parlement?
[438] TG, 18.9.1976, p.2: “…But dual mandate MP’s would find it impossible to do justice to both jobs. Without the dual mandate there is a clear risk of alienation…”
[439] TG, 18.9.1976, p.2: “But the issue that really matters is the power that the new Parliament can win for itself, and that is unpredictable.”