Hoe een tanende wereldmacht moeizaam EU-lidstaat werd/wordt. Een analyse van de commentaren in drie voorname Britse kranten op de Europese integratie tussen 1950 en 1997. (Philip Maelfait)

 

home lijst scripties inhoud vorige volgende  

4 TOEPASSING: BRITSE KRANTEN

4.15 TOP VAN AMSTERDAM (16-18 juni 1997)

 

4.15.1  De aanloop naar de top (juni 1997)

 

Een eerste artikel dat we selecteerden is er een uit de Daily Mail van 2 juni. Het gaat over de overwinning van de socialisten in de Franse parlementsverkiezingen. Zoals de titel al laat vermoeden, ziet de krant hier een gevaar in voor de euro: “Another threat to the euro as the French turn left”. In het artikel wordt gezegd dat Jospin, de nieuwe Franse premier, niet principieel tegen de euro is maar zich zal verzetten tegen de besparingsmaatregelen van president Chirac, die nodig zijn om te voldoen aan de Maastricht-criteria[639].

Het eerste artikel in The Guardian vinden we op 5 juni. In de titel luidt het dat de Europese leiders naar de gunst van de kiezer dingen door meer aandacht te hebben voor een ‘sociaal Europa’: “EU leaders woo voters with shift to ‘social Europe’ ”. Deze stelling wordt verduidelijkt in het artikel. De regeringen van de lidstaten van de Europese Unie zullen hoofdstukken over sociale rechtvaardigheid en werkgelegenheid opnemen in het geplande Verdrag van Amsterdam, in de hoop om zo de kiezers gerust te stellen die tegen verdere economische besparingen gekant zijn[640].

In The Times vinden we op 7 juni een artikel met als titel: “Blair tells Kohl: our borders must stay”. Het stuk is geschreven naar aanleiding van een ontmoeting tussen de eerste ministers van Groot-Brittannië en van Duitsland, Blair en Kohl. Bij deze gelegenheid werd uiteraard gesproken over de top van Amsterdam. Blair zou tegen Kohl gezegd hebben dat hij geen verdrag zou ondertekenen, tenzij er garanties komen dat Groot-Brittannië het recht op grenscontroles mag behouden[641]. De kwestie van Britse grenscontroles zal nog vaak terugkomen voor, tijdens en na de top. Volgens de krant profileerde Blair zich op die wijze als een even harde onderhandelaar als Major[642].

            Op 10 juni wordt dan het andere grote probleem dat de top zal domineren, aangekondigd in The Times. De titel van artikel verraadt het al: “France seeks time to think again on euro”, ‘Frankrijk wil extra tijd om over de eenheidsmunt na te denken’. In het artikel klinkt het dat Frankrijk nieuwe twijfels over de monetaire unie heeft opgeworpen na in conflict te zijn gekomen met Duitsland over de regels van de Europese eenheidsmunt[643]. Het probleem zat hem in het feit dat de Franse socialisten voor de verkiezingen hadden beloofd om in de bestrijding van werkloosheid te investeren. Ze waren nu net in de Franse regering gekomen en zagen in de strenge Maastricht-criteria een hinderpaal om die plannen tot uitvoer te brengen. Daarom wilden ze die criterie enigszins versoepeld zien, wat tot hevig verzet van Duitsland heeft geleid.

            Nog steeds op 10 juni wordt in een opiniestuk vooruitgeblikt op de top en de rol van Blair. Er wordt gezegd dat de top van Amsterdam de eerste grote politieke test voor Blair is en dat er nog steeds heel wat onopgeloste kwesties zijn. Tony Blair zou zich bovendien voor een dilemma geplaatst zien omdat hij aan de andere Europese landen moet tonen dat de Britse houding veranderd is, maar tegelijk ervoor moet zorgen dat de Britse bevolking tevreden is met de door hem behaalde resultaten[644]. Iets verderop wordt voorspeld wat de prioriteiten van Blair zijn voor de top. De allerbelangrijkste wordt geacht een wettelijke basis ter bescherming van de Britse grenscontroles te zijn. Er zou tegenstand zijn van andere landen en The Times ziet hier de grootste hinderpaal in voor een akkoord[645]. Hij zou ook een einde willen stellen aan de uitstapclausules waar het Verenigd Koninkrijk in het verleden vaak naar op zoek ging. In plaats daarvan ziet hij een systeem waarbij Groot-Brittannië kan toetreden tot elk nieuw Europees initiatief als het dat zelf wel, zonder rekening te moeten houden met eventuele bezwaren van de andere landen. Dit zou een garantie moeten zijn dat flexibiliteit[646] niet gehanteerd wordt ter discriminatie van de buitenstaanders[647].

Op diezelfde tiende juni wordt door de Daily Mail gemeld dat de Franse Minister van Financiën laten weten heeft dat hij geen al te strenge regels voor de monetaire unie kan aanvaarden. De krant voegt er aan toe dat deze verrassende mededeling een openlijke ruzie heeft veroorzaakt met de Duitsers en dat een succesvolle start van de eenheidsmunt op 1 januari 1999 nu wel heel veraf lijkt[648].

In The Guardian van 11 juni vonden we een artikel op de zesde pagina. Het meldt dat de diplomaten proberen de volledige verlamming te vermijden: “Diplomacy seeks to avert paralysis”. Wat hiermee precies bedoeld wordt, blijkt uit het artikel. Europese leiders zijn begonnen met verwoede onderhandelingen om een akkoord over de regels voor de eenheidsmunt te redden, zodat deze kwestie de top van Amsterdam niet zal verstoren[649]. De problemen zijn blijkbaar begonnen met een vraag van de nieuwe Franse regering om een revisie van het Stabiliteitspact, waarna intense diplomatische pogingen ondernomen werden om de brokken te lijmen. Volgens de krant zou de ondertekening van een intergouvernementeel verdrag dat de Unie moet hervormen kunnen uitgesteld worden, als het pact niet op tijd bekrachtigd wordt. En dit zou de huidige patstelling in Europa alleen maar versterken[650].

De volgende dag (12 juni) wordt in The Times gemeld dat de Fransen en de Duitsers naar een compromis aan het toewerken zijn om hun geschil op te lossen. Duitsland deed een toegeving door het verzet tegen het opnemen van een ‘werkgelegenheidshoofdstuk’in het verdrag, op te geven. Frankrijk deed in ruil de belofte zich niet langer tegen het monetair stabiliteitspact te verzetten[651].

            Een dag later (13 juni) wordt, opnieuw in The Times, bericht gedaan over de voorstelling van het definitieve ontwerpverdrag voor Amsterdam. Als belangrijkste punt wordt weer het Britse recht op grenscontroles naar voor gehaald. De titel (“Amsterdam draft sets up border clashes for Blair”) vertelt dat het ontwerpverdrag niet aan deze Britse vraag tegemoet  komt en hevige discussies hierover zal veroorzaken. In het artikel wordt gezegd dat de goede wil tegenover de Europa-vriendelijke Labourregering snel aan het afkalven is en dat de andere lidstaten daarom nog steeds geen garantie gegeven hebben dat Groot-Brittannië de volledige controle zal behouden over de grenzen en het immigratiebeleid[652]. Bovendien spreekt het ontwerp ook over de mogelijkheid tot een Europa van verschillende snelheden (=flexibiliteit) zonder vetorecht en over de oprichting van een militaire arm binnen de Europese Unie. Deze beide zaken gaan ook geheel tegen de Britse wensen in[653].

Diezelfde dag (13 juni) vertelt The Guardian dat de Britse regering dicht bij een akkoord staat dat wettelijk zou garanderen dat Groot-Brittannië de controle behoudt over grenzen en asiel- en immigratiebeleid in ruil voor het toelaten aan de andere EU-lidstaten om een regio zonder grenzen te vormen[654].

            In een artikel op pagina 8 zegt The Guardian dat het nieuwe ontwerpverdrag voor de Europese Unie mikt op veel grotere veranderingen in het Europees beslissingsproces en in de Europese instellingen dan de vroegere Britse Conservatieve regering ooit zou gewenst hebben. Nochtans, luidt het iets verder, tijdens de onderhandelingen kunnen sommige hervormingen nog wel wat afgezwakt worden om toe te laten dat alle Europese leiders als politiek overwinnaar naar huis kunnen keren[655].

Een opiniestuk in The Times van 14 juni trok ook onze aandacht. Het is weer een voorbeschouwing op de top, die in de titel de eerste grote internationale test voor Blair genoemd word: “In Amsterdam – Blair’s first serious international test”. In het artikel gaat het dan weer over het behoud van controle over de eigen grenzen als dé prioriteit van de Britse regering[656]. Er wordt gezegd dat het er, na lectuur van het ontwerpverdrag, naar uitziet dat Groot-Brittannië op dit vlak haar zin zal krijgen. Wat dan weer niet zou kunnen gezegd worden van drie andere, voor Groot-Brittannië, essentiële punten. Het gaat om handel, defensie en de regels voor diepere integratie in de toekomst[657]. Over de kwestie van handel wordt gezegd dat het een van de weinige terreinen is waarop Groot-Brittannië zij moeten ijveren voor meer macht voor de Europese Commissie. Deze positieve Britse houding tegenover verdere integratie zou, volgens The Times, moeten helpen om goed te praten dat Groot-Brittannië een veto stelt op twee andere terreinen: het Frans-Duitse plan om de WEU in de EU-structuur op te nemen en het concept flexibiliteit[658]. Over flexibiliteit wordt gezegd dat Groot-Brittannië zich wel kan verzoenen met het principe maar alleen als er door middel van unanimiteit over beslist wordt. Maar de Nederlandse vrienden van Blair hebben nu plots het ontwerpverdrag gewijzigd en de beslissingen zullen nu door middel van gekwalificeerde meerderheidsstemming genomen worden, gaat het verder. Groot-Brittannië zal volgens de krant op dit terrein meer dan waarschijnlijk geïsoleerd staan maar dat zou niet zo erg zijn. Zelfs als dit Blair zou verrassen, hij zou er zich niet mogen door laten ontmoedigen, stelt The Times[659]. De Britse premier zou namelijk een hoger doel hebben dat de kwesties die de top van Amsterdam zullen worden besproken, overstijgt: Hij is een kruistocht begonnen voor een dynamische economie en arbeidsmarkt die door versterkte groei en concurrentie zouden moeten zorgen voor meer jobs, waaraan Europa echt wel nood heeft[660].

            Op 16 juni worden op de elfde pagina van The Times de voornaamste discussiepunten voor de top voorspeld met telkens de visie van de Britse regering. Het gaat hier onder andere om: de grenscontroles die men over heel Europa wil afschaffen; Blair wil een uitzonderingsmaatregel voor Groot-Brittannië en ook de Ieren wensen dit. Men wil een defensiepoot binnen de Unie maar Blair wil geen verzwakking van de NAVO. Ook het punt van flexibiliteit zal voor discussie zorgen; de meerderheid van de lidstaten wil erover kunnen beslissen bij gekwalificeerde meerderheid, Blair wil unanimiteit noodzakelijk maken. Blair wil dat buitenlands beleid strikt de verantwoordelijkheid van nationale regeringen blijft terwijl er stemmen opgaan om de samenwerking op dit vlak te versterken. Bij de kwestie rond het kleiner maken van de Europese Commissie en het veranderen van het stemmengewicht in de Raad van Ministers, wil Blair garanties dat Groot-Brittannië krijgt waar als een van de grotere lidstaten recht op heeft. Blair zal het sociale charter, waar de anderen zich in Maastricht toe verbonden, nu ondertekenen. In verband met het Stabiliteitspact[661] is Blair, net als Duitsland, gekant tegen de wijzigingen die de Fransen voorstellen[662].

Het volgende artikel dat we in The Guardian vonden, dateert ook van 16 juni. Er wordt verteld dat de Ministers van Financiën van de lidstaten zijn samengekomen in een wanhopige poging om de kloof tussen Frankrijk en Duitsland over de economische voorwaarden voor de monetaire unie te dichten[663]. De krant interpreteert deze ruzie dan toch op een positieve manier door te zeggen dat het deze keer eens niet een Britse regering is die in het middelpunt van het drama staat. Deze nieuwigheid zou te wijten zijn aan Blair’s voornemen om zich op een constructieve manier te engageren in Europa. Zijn vastbeslotenheid om het Britse nationaal belang te verdedigen op zijn eerste grote top zou zeker geen garantie zijn op geruzie over de eisen van de Britse regering, waarvan de controle over de Britse grenzen de belangrijkste is[664].

            Op pagina zes van dezelfde editie (16 juni) wordt dieper ingegaan op de onenigheid tussen Duitsland en Frankrijk. De titel van het artikel suggereert dat (president) Chirac zich bij (premier) Jospin heeft aangesloten en dat de Franse rechterzijde de primaire aandacht voor werkgelegenheid ondersteunt: “Chirac bows to Jospin as right backs jobs pact”. In het artikel staat er dat ze besloten hebben de Duitse bondskanselier Kohl uit te dagen en grote investeringen te vragen voor werkgelegenheid op de top van Amsterdam[665]. Paul Webster, de correspondent in Parijs die dit artikel heeft geschreven, zegt dat algemeen verwacht wordt dat Duitsland een sociaal programma zal moeten aanvaarden of dat de deadline voor de monetaire unie (1999) anders in gevaar zal komen[666].

            Die dag verschijnt ook nog een opiniestuk dat als een laatste voorbeschouwing op de top kan gezien worden. Er wordt gezegd dat er belangrijke beslissingen zullen genomen worden op de top. Dit onder andere in verband met buitenlands beleid, immigratiecontrole, stemming bij gekwalificeerde meerderheid en de bevoegdheden van de Europese instellingen[667]. Verderop in het stuk klinkt het dat er een belangrijke verandering is in de positie van Groot-Brittannië. De bereidheid van Blair om compromissen te sluiten heeft niet alleen de intergouvernementele relaties binnen de Unie verbeterd. Het heeft er ook voor gezorgd dat ‘Europa’ een minder geladen thema is op binnenlands vlak. Het is nu duidelijk geworden dat het manifeste onvermogen van de Conservatieve partij om een constructieve rol te spelen in Europa, eerder een uiting was van een interne crisis in de partij dan een waarachtige uitdrukking van de Britse nationale belangen in Europa[668]. The Guardian stelt dan wel dat de Britse eisen niet het centrale thema zijn op de top van Amsterdam. Lionel Jospin heeft in Frankrijk de verkiezingen gewonnen omdat de Franse kiezers willen dat welvaartvoorzieningen en nationale investeringen behouden blijven. Dit is niet mogelijk binnen de termen van het Verdrag van Maastricht of van het Stabiliteitspact. Als de Franse regering beslist dat het niet kan beantwoorden aan de Maastricht-criteria of niet kan voldoen aan de termen van het Stabiliteitspact, dan zal de eenheidsmunt niet op tijd van start gaan. Dat is volgens de krant de discussie waarrond de crisis tussen Frankrijk en Duitsland draait[669]. Een akkoord wordt wel waarschijnlijker geacht dan een blijvende verdeeldheid op de top. En dit omdat de meeste Europese lidstaten de eenheidsmunt liever zien slagen dan falen[670]. Het artikel wordt afgesloten met de stelling dat er een einde moet gemaakt worden aan het tijdperk van ‘steeds verdergaande eenmaking’ in Europa. De prioriteit moet zijn om populaire en praktische voordelen te laten merken aan het Europese volk[671].

Op 16 juni vinden we in de Daily Mail een artikel op de frontpagina. Er wordt in gezegd dat Blair gevraagd heeft dat de Britse grenscontroles gegarandeerd worden, in ruil voor zijn ‘positieve’ benadering van Europa. Hij vroeg ook voor een Europa dat meer in het voordeel is van de ‘gewone man’ en benadrukte dat de Britse belangen voor hem van primordiaal belang zijn[672].

            Dezelfde dag wordt in een artikel op de tweede pagina verteld dat de eerste Europese top van Blair samenvalt met de ergste crisis in de EU sinds Maastricht. De ruzie tussen Frankrijk en Duitsland over de eenheidsmunt heeft gezorgd voor een sombere sfeer bij de de Europese toppolitici[673]. De rest van het artikel is gewijd aan het Britse standpunt. De krant stelt dat Blair vast van plan is een grote eerste indruk te laten. Hij zal zich vooral richten op drie cruciale terreinen: het Britse recht op controle van de eigen grenzen behouden, verhinderen dat de EU een militaire unie wordt en een betere situatie voor de veelgeplaagde Britse vissers afdwingen[674]. De manier waarop verder over deze eisen gesproken wordt, verraadt dat de Daily Mail het helemaal eens is met het regeringsstandpunt. Er wordt gezegd dat de Britse positie is dat ‘we’ onze grenzen moeten behouden door ons ‘eiland-zijn’, onze geschiedenis en de patronen van immigratie. Ook de voorgestelde samensmelting van de EU en de WEU zorgde voor ongerustheid in Britse regeringskringen. Deze fusie zou de NAVO als basis van de Westerse veiligheid bedreigen en de Russen kunnen verontrusten[675].

            Nog op 16 juni verschijnt een opiniestuk, op pagina 8. Er wordt in voorspeld dat de onzekere relatie tussen Chirac en Kohl, eerder dan de traditionele onverzettelijkheid van de Britse regering, de sfeer op de top zal bepalen[676]. Iets verderop klinkt het dat Blair terecht aandringt op het behoud van het recht op controle op de eigen grenzen voor Groot-Brittannië. Volgens de krant twijfelt er nauwelijks iemand aan dat dit Blair zal gegund zijn. De vraag is alleen: tegen welke prijs? Blair zal onder druk komen om een gemeenschappelijk defensiebeleid en een verdere verzwakking van het Britse vetorecht toe te laten. De krant zegt echter dat hij niet mag zwichten[677].

 

4.15.2  De eigenlijke top van Amsterdam (16-18 juni 1997)

 

Op 17 juni is er het nieuws in The Times dat de muntstukken van de nieuwe eenheidsmunt voorgesteld zijn, nadat Frankrijk en Duitsland hun meningsverschil uitgeklaard hadden. Volgens de krant heeft een typisch EU-compromis ervoor gezorgd dat Frankrijk haar bezwaren tegen een monetaire unie met een Stabiliteitspact, waar Blair en Kohl achter staan, heeft laten vallen. In ruil daarvoor kreeg de Franse regering (Chirac en Jospin) de garantie dat de creatie van jobs de eerste prioriteit van ‘Europa’ wordt[678]. Daarna wordt aandacht besteed aan de voorstelling van de munten. Er wordt gezegd dat het hoofd van de ‘Queen’ zal overleven op de munten die in Groot-Brittannië zullen worden geslagen en daar circuleren, tenminste als dit land zou toetreden. Op de andere zijde staat een kaart van Europa, met Groot-Brittannië in het midden van die tekening, gaat de krant verder[679].

The Guardian zegt die dag (17 juni) dat de Europese leiders een nieuwe strategie hebben voorgesteld om de crisis in de Europese werkgelegenheid te bestrijden. Deze strategie houdt zware investeringen in kleine ondernemingen in en wil zorgen voor meer jobs in de sectoren van onderwijs, gezondheidszorg en milieubescherming. Ze is ontstaan op de top van Amsterdam als een deel van een hele reeks maatregelen om de werkgelegenheid en de (economische) groei aan te zwengelen in combinatie met het Stabiliteitspact dat een sterke eenheidsmunt wil verzekeren[680]. De krant heeft het over een van de vriendelijkste ontmoetingen tussen Groot-Brittannië en haar EU-partners sinds vele jaren en zegt dat Tony Blair zijn sporen heeft verdiend door af te dwingen dat gegarandeerd wordt dat Groot-Brittannië het alleenrecht behoudt voor controles van haar grenzen en het visum-, immigratie- en asielbeleid[681]. Aan de andere kant is Blair er nog niet in geslaagd om zijn collega-regeringsleiders er van te overtuigen om het plan om de WEU in de EU te laten opgaan, te laten varen. Maar de Britse ministers zouden er wel van overtuigd zijn dat ze hierin zullen slagen[682].

            Op pagina 5 van dezelfde editie vonden we een artikel dat verder ingaat op het feit dat Groot-Brittannië het alleenrecht behoudt om haar eigen grenzen te controleren. In de wijze waarop die toegeving werd afgedwongen van de andere lidstaten zag The Guardian een belangrijk verschil met de onderhandelingsmethodes van de Tories op vorige topontmoetingen. Blair had wel gebruik gemaakt van de vertrouwde taal van de Conservatieven als hij het had over de unieke geschiedenis van de Britse eilanden als eilanden zonder interne identiteitspapieren, met grote belangen in de wereldhandel en immigratiepatronen die hun oorsprong vinden in het vroegere Britse ‘Empire’. Maar het verschil zat hem volgens de krant in de wijze waarop de Britse delegatie in staat was zich te gedragen. Ze kon eensgezind een nationaal eisenpakket verdedigen zonder specifiek rekening te moeten houden met parlementsleden op het thuisfront die heel sceptisch tegenover Europa staan[683]. De Conservatieven hadden duidelijk wel met dit probleem te kampen, wordt hierbij geïmpliceerd.

            Nog op pagina 5 van 17 juni worden de voornaamste discussiepunten voor de top van Amsterdam aangehaald. We achten het niet nodig om die hier nog eens uitgebreid te behandelen. We beperken ons dan ook tot een korte opsomming zonder op de details in te gaan. Het gaat om meerderheidsstemming in de Raad, nieuwe bevoegdheden voor eht Europees Parlement, sociaal beleid en werkgelegenheid, buitenlands- en veiligheidsbeleid, defensie en flexibiliteit.

De Daily Mail pakt, ook op 17 juni, uit met een artikel op de tweede pagina uit met de kop: “Coins that put Britain at the heart of Europe”. Het artikel gaat over de euro-muntstukken die werden voorgesteld op een persconferentie. De krant heeft een grote kluif aan het feit dat op het kaartje van Europa dat op de munt wordt afgebeeld, Groot-Brittannië centraal staat en dat de rest van Europa grotendeels bedekt wordt door de letters van het woord ‘euro’.

            Op dezelfde pagina is er ook een artikel met de titel, “Blair’s victory at EU summit debut”. David Hughes meldt vanuit Amsterdam dat Tony Blair zijn eerste grote overwinning in Europa heeft behaald. Blair verzekerde het Britse recht om de eigen grenzen te controleren na een lange dag van hard onderhandelen op de top van Amsterdam[684]. Er wordt ook gezegd dat Blair zijn visie voor de toekomst van Europa, na de top van Amsterdam, heeft uiteengezet. Hij maakte duidelijk dat hij het debat wil verleggen, weg van de instellingen en van de obsessionele benadering van de eenheidsmunt. Hij wil meer aandacht voor werkgelegenheid en economische groei[685].

Een niet zo positieve titel vinden we in The Times van 18 juni: “Summit ends on sour note in row over EU voting rules”, ‘de top is geëindigd met een valse noot door een ruzie over de regeling van stemmen in de Unie’. In het artikel klinkt het dat de kleine staten zich tegen de druk van Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland in dit meest politiek gevoelige punt van de top, verzet hebben[686].

            Op pagina 13 van dezelfde dag brengt Charles Bremner verslag uit vanuit Amsterdam. Hij zegt in de titel dat de ‘zoon van Maastricht’, zoals hij Amsterdam noemt de doelstelling van de Europese eenheid heeft bijgesteld en minder ambitieus gemaakt. Voor ‘grote ideeën’ zou niet langer plaats zijn door de ruzies die tot het laatste moment doorgingen, over kleine details van het Verdrag[687]. In het artikel klinkt het dat pragmatisme en ouderwetse nationale belangen het gehaald hebben van een grote, lange-termijn visie op de top die een poging was om het Verdrag van Maastricht nieuw leven in te blazen. In het beste geval heeft de vergadering slechts ten dele de taak vervuld de Unie aan te passen aan de toetreding van een dozijn nieuwe leden uit het oude communistische blok van Centraal- en Oost-Europa, die er vroeg in de volgende eeuw zal komen, luidt het verderop[688]. Op het einde van dit artikel wordt dan gezegd dat de Britse premier Blair, die de meeste Europese ideeën van zijn voorganger Major deelt maar ze op een vriendelijker wijze naar buiten brengt, gelukkig was omdat hij zijn voornaamste objectieven gerealiseerd zag worden: Groot-Brittannië behoudt de controle over de eigen grenzen, defensie komt niet binnen de EU-structuur en de creatie van jobs wordt een hoge prioriteit voor de Europese Unie[689].

            Dezelfde dag verscheen nog een opiniestuk over het fietstochtje dat de staatshoofden en regeringsleiders maakten. Blair reed voorop en dit bracht de verbeelding van de krant even op hol. Ze zag hierin de symbolische uitdrukking van de bereidheid van Blair om een leidende rol te spelen in de politieke ontwikkeling in Europa vanuit een nederige positie en met aandacht voor het gewone volk (fiets als symbool voor gewone man of vrouw). De krant voegt hier aan toe dat de Britten inderdaad de leiding van Europa op zich zouden moeten nemen. Het beste middel hiervoor zou niet de straaljager, trein of limousine zijn maar de de volkse fiets[690]. Hiermee pleit The Times in feite impliciet tegelijk voor een trage, geleidelijke vooruitgang en een die rekening houdt met de wensen van de Europese bevolking.

Op 18 juni geeft The Guardian een overzicht van de resultaten van de top. Blair was tevreden omdat hij een amendement bij het verdrag verkregen had dat bevestigt dat de NAVO de basis van de West-Europese defensie is. Groot-Brittannië heeft ook de wettelijke zekerheid verkregen dat het vrijgesteld is van EU-controle op haar grenzen en haar immigratie-, visum-, en asielbeleid[691]. Op andere belangrijke terreinen van hervormingen van de Unie, zoals uitbreiding van de stemming bij gekwalificeerde meerderheid, herverdeling van het stemmengewicht in de Raad van Ministers en reorganisatie van de Europese Commissie, merkt The Guardian slechts een zeer trage vooruitgang. Deze hervormingen worden nochtans nodig geacht om de Unie in staat te stellen op een effectieve manier te blijven werken na de uitbreiding[692]. Het feit dat Groot-Brittannië deze ene keer niet de enige spelbreker was, wordt volgens de krant nog eens bevestigd door de nieuwe spanningen tussen de kleine en de grote lidstaten over hoe men het stemmengewicht in de Raad moet regelen en over het recht van de kleine staten om hun eigen commissarissen af te vaardigen[693].

            Nog op 18 juni vonden we een artikel op pagina 6. Het gaat over een charter dat bepaalde rechten voor de burgers van de EU onaanvechtbaar moet maken. Dit blijkt al uit de titel: “A charter of rights for citizens of EU”. In het artikel luidt het dat deze politieke rechten opgenomen werden in het Verdrag van Amsterdam in een berekende poging om de gapende kloof tussen de politieke elite en het Europese volk te dichten[694]. Deze rechten worden ook opgesomd. Het verdrag zal elke vorm van discriminatie uitsluiten, of ze nu gebaseerd is op geslacht, ras, religie, sexuele voorkeur, leeftijd of lichamelijke handicap gebaseerd is. Er zal ook voor gezorgd dat elke lidstaat die de mensenrechten schendt, zal kunnen geschorst of gebannen worden[695].

            Op dezelfde dag toont de krant in een opiniestuk op pagina 8 dat ze de aanpak van Blair verkiest boven die van de Conservartieven. Er wordt gezegd dat Blair de nieuwe start van Labour in Europa bevestigd heeft op de top en dat die in fel contrast staat met het negativisme van de Conservatieven. De Europese partners van Groot-Brittannië zouden ook bereid geweest zijn om heel wat toe te geven aan Blair omdat ze er ook belang bij dat Groot-Brittannië zich op een meer serene manier manifesteert op het Europese toneel[696].

Nog meer nieuws op 18 juni. Een titel in de Daily Mail: “Battling Blair wins the day over defence”. Tony Blair verzette zich hevig tegen een poging van ‘Brussel’ om de basis te leggen voor een Europees leger. Er werd een akkoord bereikt waarvan Blair zei dat hij heel tevreden was omdat het duidelijk maakte dat ‘onze’ defensiebelangen zullen blijven verdedigd worden door de NAVO[697].

Een analyse van de top door Charles Bremner vinden we op pagina 15 van The Times van 19 juni. Het eerste punt in dit artikel is de vaststelling dat het nieuwe verdrag over heel Europa beschouwd wordt als een mager resultaat[698]. Eerst worden de positieve zaken op een rij gezet: Groot-Brittannië behoudt de controle over de eigen grenzen en voorkwam dat de EU bevoegdheden in defensie kreeg. De toetreding tot het Sociale Charter werd algemeen toegejuicht. Het enthousiasme van Blair om te onderhandelen werd bewonderd en was men zeer tevreden dat hij het systeem van flexibiliteit had aanvaard[699]. Als belangrijkste mislukking wordt het opgeven van de poging om het stemmengewicht (in de Raad) aan te passen en de Commissie te vernieuwen, genoemd[700].

            Op dezelfde dag volgt nog een ander (anoniem) opinie-artikel, op pagina 23. Dit stuk is heel kritisch en twijfelt aan het spectaculaire zoals het resultaat voor Groot-Brittannië voorgesteld wordt door Blair. Deze kritische houding blijkt al uit de titel: “Half the story – Blair’s victory at Amsterdam is not as ringing as he suggests”. In de lopende tekst wordt gezegd dat de leiders van alle lidstaten uitgeput naar huis keren en hun publiek daar vertellen over de overwinningen die werden behaald op de top van Amsterdam. Ieder vertelt zijn eigen waarheid en geen twee verhalen zijn gelijk. De krant zegt dat de uiteindelijke aard van het Verdrag van Amsterdam onduidelijk blijft zolang er geen officiële tekst is vrijgegeven[701]. Er wordt toegegeven dat Blair wel reden had om tevreden te zijn. Op defensievlak heeft hij ervoor gezorgd dat de plannen voor het opnemen van de WEU in de EU, om de EU een militaire poot te geven, uitgesteld werden. Maar Amsterdam is niet louter een succes geweest, gaat het verder. Blair zegt dat aan de volledige Britse EU-agenda werd tegemoet gekomen. Dit is volgens de krant echter een overdrijving[702]. Daarna volgt een opsomming van kwesties waarbij Blair er volgens The Times niet in geslaagd is om het Britse standpunt door te drukken. Op het vlak van handel, één van de weinige terreinen waarop Groot-Brittannië een uitbreiding wilde van de macht van de Europese Commissie, faalde de Britse regering. De Britse bewering dat de instellingen van  de Unie door het Verdrag klaar zijn voor een uitbreiding naar het oosten, klopt niet[703]. Maar het allerergste wordt de afspraak over ‘flexibiliteit’ genoemd. Hierover wilde Groot-Brittannië alleen beslissingen mogelijk maken bij unanimiteit. het Nederlandse verdragsontwerp had het echter over gekwalificeerde meerderheid en zo is het ook in het Verdrag van Amsterdam gekomen. De krant zegt dat Blair hier zijn veto had moeten klaarhouden maar dat hij het niet gebruikt heeft[704]. Op dit laatste punt wordt dan verder ingegaan. Er werd een compromis uitgewerkt dat inhoudt dat een staat die buiten nieuwe initiatieven gehouden wordt eventueel ter verdediging kan inroepen dat essentiële nationale belangen geschaad worden en daarmee naar de Raad stappen. Dit reddingsmiddel wordt door Blair geïnterpreteerd en verkocht als een feitelijk veto-recht[705]. Het artikel wordt besloten met de voor Blair harde zin dat het Parlement het Verdrag alleen maar moet ratificeren als Blair zijn critici kan overtuigen dat het Britse veto even sterk is dan als John Major in Amsterdam had geweest[706].

John Palmer geeft voor The Guardian op 19 juni een nabeschouwing van de afgelopen top van Amsterdam. De krant spitst zich in de titel toe op het probleem van de besluitvorming en zegt dat er geen oplossing is bereikt, dat de leiders er niet in geslaagd zijn ‘te beslissen hoe men het best kan beslissen’[707]. Het artikel kan gezien worden als een nabeschouwing waarbij de punten waarop een akkoord werd bereikt en de punten waarbij dit niet lukte, worden opgesomd. Het belangrijkste succes is volgens de krant het akkoord dat werd bereikt om (economische) groei en werkgelegenheid als prioritaire doelen te stellen in de aanloop naar de eenheidsmunt[708]. De grootste mislukking daarentegen wordt gezien in het falen om de Europese instellingen aan te passen met het oog op de omwenteling die er zal komen bij de uitbreiding naar Centraal- en Oost-Europa. De regeringsleiders hebben de hervorming van het stemsysteem in de Raad van Ministers, de uitbreiding van het stemmen bij gekwalificeerde meerderheid en het ‘stroomlijnen’ van de Europese Commissie, niet aangedurfd[709]. Blair was een van de weinige leiders die vol vertrouwen zei dat aan alle eisen van ‘nationaal belang’ was tegemoet gekomen, klinkt het verderop[710]. Maar, besluit Palmer dit artikel, de bewering van Blair dat verdere institutionele hervormingen niet noodzakelijk zijn om de uitbreiding naar het oosten op te vangen, is meer dan waarschijnlijk fout[711].

 

4.15.3  De dagen na de top van Amsterdam (juni 1997)

 

In een laatste artikel dat in dit onderdeel voor de Daily Mail werd weerhouden, wordt de voorzitter van de Europese Commissie, Jacques Delors geciteerd. Het artikel verschijnt op 23 juni en vertelt dat Delors gezegd heeft dat de voorbije top gefaald heeft in zijn doel om een verdrag voort te brengen dat de Unie klaar maakt voor uitbreiding met staten uit Oost-Europa[712].

Op 26 juni is de officiële tekst van het verdrag gepubliceerd en The Times blikt daarom een laatste keer terug op de afgelopen top van Amsterdam. Dit gebeurt in een opinie-artikel op pagina 23. Hier wordt gezegd dat John Major, die in zijn laatste optreden als leider van de oppositie in het Parlement de onderhandelingen te Amsterdam hekelde als zijnde verknoeid en onvolledig, niet te openlijk moet spotten. Vijf jaar eerder had hij ook triomfantelijk de totale overwinning voor Groot-Brittannië uitgeroepen, voor de precieze inhoud van het Verdrag van Maastricht bekend werd. Later werd duidelijk dat de overwinning voor Groot-Brittannië veel minder groot was, dan hij had beweerd[713]. Deze terechtwezing voor Major betekent niet dat The Times het Verdrag van Amsterdam wil goedpraten. Op het eind van het stuk worden de resultaten van het verdrag compleet met de grond gelijk gemaakt: (de top van) Amsterdam eindigde in een volledige patstelling over de cruciale vragen van herweging van de stemmen van de nationale staten en van de reorganisatie van de Commissie. Het Verdrag wordt niet alleen een technische warboel genoemd maar ook een politiek verrraad van de Europese democratie, omdat het een mogelijke uitbreiding van de Unie bemoeilijkt heeft. De uitbreiding die, zoals premier Blair ook gelooft, het eerste objectief moet zijn van Europa, besluit de krant[714].

 

4.15.4  Samengevat

 

De drie kranten blikken al vooruit naar de top in de dagen ervoor. Ze hebben vooral aandacht voor de ruzie tussen Frankrijk en Duitsland over de voorwaarden voor de eenheidsmunt maar hebben het ook over de houding van Blair ten opzichte van Europa die veel constructiever wordt genoemd dan die van vorige Britse regeringsleiders.

Tijdens de top berichten alledrie de kranten over de laatste ontwikkelingen. In feite bekijken ze de onderhandelingen allen als een strijd waarbij Groot-Brittannië zoveel mogelijk eisen moet ingewilligd krijgen. Bij de Daily Mail valt dit wel het meest op.

Na de top zijn The Times en The Guardian het erover eens dat er niet zoveel gerealiseerd is. Bij de Daily Mail is dit minder het geval. Deze laatste krant is vooral tevreden over de realisatie van de meeste Britse eisen.

 

home

lijst scripties

inhoud

vorige

volgende

 

 


[639] DM, 2.6.1997, p.2: “Jospin is not against the euro in principle. But he is committed to fighting Chirac’s austerity plans for meeting the strict Maastricht criteria…”

[640] TG, 5.6.1997, p.6: “European Union governments, hoping to reassure voters opposed to further economic austerity measures, will reinforce social justice and employment provisions in the planned treaty of Amsterdam.”

[641] TT, 7.6.1997, p.1: “Mr. Blair gave warning to Mr. Kohl that he could not sign up to a new treaty…unless Britain’s border controls remained largely intact.”

[642] TT, 7.6.1997, p.1: “… He set himself up as just as tough a negotiator as John Major…”

[643] TT, 10.6.1997, p.1: “France created new doubts over monetary union yesterday after openly clashing with Germany about rules governing how a single European currency should be run.”

[644] TT, 10.6.1997, p.12: “Tony Blair is facing his first real political test at the Amsterdam summit and there are still several mzjor unresolved issues... His dilemma is how to demonstrate to other European countries that the British approach has changed and to the domestic audience that he can produce results.”

[645] TT, 10.6.1997, p.12: “His priority for Amsterdam is to secure a legal basis for maintianing Britain’s border controls… This has been resisted by other countries and is the main obstacle to agreement.”

[646] Dit begrip maakt het mogelijk voor een bepaald aantal landen om verder te gaan in de integratie dan de andere lidstaten, zonder dat die laatste daarbij betrokken worden.

[647] TT, 10.6.1997, p.12: “This is linked with a desire to end the British opt-outs…Mr. Blair would like a system where Britain could join any new EU initiative when we want, rather than come in only if other countries agree. This is to ensure that any new flexibility clause does not discriminate against those on the outside.”

[648] DM, 10.6.1997, p.1: “The French Finance Minister said he could not accept tough rules for enforcing monetary union. The shock announcement triggered a public row with the Germans and left the prospects of a successful launch of the euro on 1 January 1999 looking more remote than ever.”

[649] TG, 11.6.1997, p.6: “European leaders began a frantic round of negotiations to rescue an agreement on rules for the single currency in time to prevent it disrupting next week’s Amsterdam summit.”

[650] TG, 11.6.1997, p.6: “Intense diplomatic activity followed the new French government’s demand for a reordering of the stability pact… If the pact is not endorsed as planned the inter-gouvernemental treaty reforming the European Union may have to be delayed, deepening Europe’s apparent paralysis.”

[651] TT, 12.6.1997, p.18: “Bonn and Paris moved towards a compromise… Germany dropped its long-standing objection to the inclusion of an ‘employment chapter’ in the treaty and the new French governemtn indicated that it could withdraw its block on the so-called monetary stability pact.”

[652] TT, 13.6.1997, p.16: “With the goodwill towards the more Euro-friendly Labour Government waning quickly, the other EU states have still not agreed to Mr. Blair’s demands for a watertight guarantee that Britain will continue to retain full control over its frontiers and immigration policy.”

[653] TT, 13.6.1997, p.16: “The draft runs also against Britain’s wishes by creating machinery for a multispeed Europe with no possibility of veto and committing the EU to acquiring its own military arm.”

[654] TG, 13.6.1997, p.3: “Tony Blair’s Government is close to a deal at the Amsterdam summit that would legally entrench permanent British control over borders, asylum and immigration policies in return for letting its European Union partners go ahead in forming a border-free area.”

[655] TG, 13.6.1997, p.8: “The draft text of a new European Union treaty…aims for changes in the EU’s decision-making institutions that go much further than Britain’s former Conservative government envisaged… In the intense bargaining…some of the proposed reforms may be watered down to allow all EU leaders to emerge as politically victorious.”

[656] TT, 14.6.1997, p.21: “The issue to which the Government has given the most prominence is Britain’s control over its borders.”

[657] TT, 14.6.1997, p.21: “The new draf treaty indicates, however, that Britain will get what it wants. The same cannot confidently be said about 3 vital matters: trade, defence and the rules governing future extensions of cooperation under EU auspices.”

[658] TT, 14.6.1997, p.21: “Trade is one of the rare issues on which the Britain ought to be battling hard for adding to the Commission’s powers… Such a positive commitment to European integration would also help Mr. Blair to keep the veto ready, as he must, against two other proposals. The first is the Franco-German plan to absorb the WEU into the Eu… The second is ‘flexibility’…”

[659] TT, 14.6.1997, p.21: “…Britain agrees with the principle – but only if any such decision is unanimous. Mr. Blair’s Dutch friends have abruptly changed the draft to make this a matter for qualified majority vote. Britain is almost certain to be isolated. Even if that appals Mr. Blair, it should not deter him.”

[660] TT, 14.6.1997, p.21: “The Prime Minister’s ambitions go beyond the immediate business of this negotiation… he has begun a crusade for the dynamic economic and labour market policies that alone can generate, through enhanced growth and competitiveness, the jobs Europe needs.”

[661] Dit Pact was bedoeld om landen die zich niet aan de regels van de monetaire unie houden, te straffen.

[662] TT,16.6.1997, p.11: “Frontier controls across Europe to be removed…Blair wants right of Britain and Ireland to have their own border controls. Integrationists want a defence arm for the EU…Blair wants no weakening of NATO. Blair agrees with principle of flexibility but wants decisions to be made by unanimous vote. Blair wants foreign policy to remain responsibility of national governments and not more cooperation at EU level. To reduce size of the European Commission and to adjust voting weights in the Council of Ministers…Blairs wants voting arrangements that properly reflect Britain’s size as one of the big EU nations. Britain will sign the Social Chapter. Stability Pact…the French have asked for changes”

[663] TG, 16.6.1997, p.1: “The European Union’s finance ministers…were trying desperately to defuse a Franco-German split over economic conditions for monetary union.”

[664] TG, 16.6.1997, p.1: “For once a British government was not the centre of the drama – a novelty that reflects Tony Blair’s commitment to ‘constructive engagement’ in Europe. But the Prime Minister’s determination to defend the national interest at his first major summit all but guarantees serious haggling over Whitehall’s agenda – notably protection of UK borders.”

[665] TG, 16.6.1997, p.6: “Jacques Chirac and Lionel Jospin have decided to defy Chancellor Helmut Kohl and demand big investment in job creation at the Amsterdam summit.”

[666] TG, 16.6.1997, p.6: “It is generally expected here that Germany will be forced ti accept a social programme or put the 1999 monetary union deadline in peril.”

[667] TG, 16.6.1997, p.8: “Important decisions – including foreign policy, immigration controls, qualified majority voting and the powers of the Union’s institutions – will be taken by the European leaders this week.”

[668] TG, 16.6.1997, p.8: “Tony Blair’s willingness to make deals in Europe has not merely led to more normal inter-governemental relations within the EU. It has also defused the issue in British domestic politics. The Conservative Party’s hysterical inability to follow a constructive path in European policy has been exposed for what it is – a manifestation of the Tory Party’s own internal crisis rather than a truthful representation of Britain’s national interest in Europe.”

[669] TG, 16.6.1997, p.8: “But Britain’s demands are not actually the issue at Amsterdam… Lionel Jospin won his election because the French electorate insited on retaining welfare provisions and levels of public spending which cannot be maintained within the terms eiter of the Maastricht Treaty or of the single currency stability pact. If Mr. Jospin’s government decides that it cannot fulfil the Maastricht criteria or meet the terms of the stability pact, then the single currency will simply not launch on time. That is what the current crisis in Franco-German relations is all about.”

[670] TG, 16.6.1997, p.8: “At Amsterdam it is still far more likely that there will be a deal than a split on the issue, because most EU nations prefer to see the single currency succeed than fail.”

[671] TG, 16.6.1997, p.8: “The era of ‘ever-closer’ union in Europe must close. The new priority must be to deliver popular and practical benefits to Europe’s people.”

[672] DM, 16.6.1997, p.1: “Tony Blair last night demanded a deal safeguarding Britain’s border controls in return for his ‘positive’ approach to Europe… He asked for a ‘more people-oriented agenda’ and insisted that his EU judgments would consider Britain’s interests the most important thing.”

[673] DM, 16.6.1997, p.2: “Tony Blair’s  first taste of Euro-summitting in Amsterdam coincides with the EU’s gravest crisis since Maastricht in 1991. The row between France and Germany over single currency has plunged Europe’s political elite into the deepest gloom.”

[674] DM, 16.6.1997, p.2: “He’s determined to make a big splash. He’s looking for a deal in 3 key areas. He wants Britain’s right to control its frontiers formally recognized in the new treaty… to scotch moves to turn the EU into an military union… a better deal for Britain’s hard-pressed fishermen.”

[675] DM, 16.6.1997, p.2: “The British position is that because of our island status, our history and the patterns of immigration, we must maintain our frontiers… The proposed merging of EU with WEU caused alarm in Whitehall. The merger would cripple NATO, the cornerstone of Western defence. It may also alarm Russia.”

[676] DM, 16.6.1997, p.8: “That uncertain feeling between President Chirac and Chancellor Kohl – rather than the traditional intransigence of Her Majesty’s Government – could determine the mood of this inter-government conference in Amsterdam…”

[677] DM, 16.6.1997, p.8: “Rightly, he is determined that Britain should retain control of its borders… Few commentators doubt that on this issue our Prime Minister will get his way. But at what price? He will be under pressure to agree to moves towards a common defence policy and to a further weakening of Britain’s national veto. He must stand firm.”

[678] TT, 17.6.1997, p.1: “EU leaders last night launched the new single currency coins after France and Germany papered over their differences. A classic EU compromise at the summit here led France giving way to Kohl and Blair and dropping its objections that will govern monetarty union through a stability pact. In return Chirac and Jospin won the explicit agreement of the EU to put the creation of jobs at the top of its agenda…”

[679] TT, 17.6.1997, p.1: “The Queen’s head survives on the front of the coin that would be minted and circulated in Britain, if it signed up, and there is a map of Europe – with Britain at its heart – on the back.”

[680] TG, 17.6.1997, p.1: “European Union leaders yesterday unveiled a radical new strategy for tackling Europe’s job crisis including large-scale investments in small business, and in employment in education, helath and environmental protection. The new strategy emerged at the Amsterdam summit as part of a package of measures to boost jobs and growth in tandem with a tough single currency stability pact.”

[681] TG, 17.6.1997, p.1: “In one of the friendliest summit encounters between Britain and its EU partners for many years, Tony Blair also won his spurs by obtaining assurances nedessary to protect Britain’s future control of its borders, visa, immigration and asylum policy.”

[682] TG, 17.6.1997, p.1: “But last night the Prime Minister was still trying to persuade his fellow heads of governement to abandon proposaks for an eventual merger of the EU and the Western European Union. British ministers were confident of success.”

[683] TG, 17.6.1997, p.5: “Mr. Blair had invoked familiar Tory language about the British Isles’ unique history, as offshore islands without internal ID cards, with global trade and immigration patterns rooted in empire… What was really different was that the British delegation was able to behave like everyone else: a national team pushing the national agenda without having to look over its shoulder and appease militant Euro-sceptic MP’s at home…”

[684] DM, 17.6.1997, p.2: “He secured Britain’s rights to control its own frontiers after a day of hard bargaining at the Amsterdam summit.”

[685] DM, 17.6.1997, p.2: “…Mr. Blair spelled out his vision of the ‘post-Amsterdam’ future of the European Union. He made clear that he wanted the debate to move away from the EU’s institutions and from its obsession with the single currency and towards jobs and economic growth.”

[686] TT, 18.6.1997, p.1: “In the most politically sensitive argument of the summit, the smaller nations were resisting pressures from Britain, France and Germany to change the EU voting rules.”

[687] TT, 18.6.1997, p.13, titel: “ ‘Son of Maastricht’ scales down goals for European unity – Grand vision finds no place in last-minute haggling over the finer points of the Union Treaty”.

[688] TT, 18.6.1997, p.13: “…it was clear that pragmatism and old-fashioned national interest had prevailed over grand vision in the grand effort to revamp the Maastricht treaty… At most, the conference goes only part of the way to fulfilling its main mission of adapting the Union for the entry of up to a dozen new members from the old Communist bloc of Central and Eastern Europe early in the next century.”

[689] TT, 18.6.1997, p.13: “Tony Blair, who espoused most of the EU positions of John Major but with friendly rhetoric, was happy that he had achieved his aims of retaining sovereignty over British borders, keeping the EU out of European defence and putting job creation high in EU priorities.”

[690] TT, 18.6.1997, p.19: “In his brief spurt to glory, Mr. Blair demonstrated that he was prepared to blend the common touch with a signal to his EU colleagues that he meant to lead from the front. The British should lead in Europe. And the best model for political advance is not the jet…or the train or limousine, but the people’s bike.”

[691] TG, 18.6.1997, p.1: “Mr. Blair emerged satisfied that he had won his battle to have the treaty text amended to enshrine Nato as the cornerstone of Western European defence… Britain had secured its legal excemption from the EU control of borders, immigration, visa and asylum policy.”

[692] TG, 18.6.1997, p.1: “The leaders made painfully slow progress on other key aspects of EU reform, including an extension of decision by qualified majority vote, a redistribution of votes in the Council of Ministers…and plans to streamline the Commission. Such reforms are judged to be necessary  to enable the EU to take effective decisions as it grows.”

[693] TG, 18.6.1997, p.1: “Proof that for once Britain was not the only fly in the summit ointment came with renewed friction between the larger and smaller countries over how to share out votes and how to protect smaller countries’ right to have their own commissioners.”

[694] TG, 18.6.1997, p.6: “In a calculated bid to close the yawning credibility gap between the European Union public and its political élite, the new Treaty of Amsterdam sets out new political rights for EU citizens.”

[695] TG, 18.6.1997, p.6: “The treaty will outlaw all discrimination based on gender, race, religion, sexual orientation, age or disability and will include powers to suspend or expel member states which violate human rights.”

[696] TG, 18.6.1997, p.8: “Mr. Blair confirmed Labour’s fresh start in Europe after the years of Conservative negativism… Britain’s EU partners were happy to give him a lot of what he wanted. It is in their interests too that this country becomes a less hysterical participant in Europe’s affairs.”

[697] DM, 18.6.1997, p.2: “Tony Blair went into battle to halt a Brussels attempt to lay the foundations for a European army… An agreement was reached… Blair: ‘…very satisfactory to us because it makes absolutely clear that our defence interests will continue to be looked after by NATO…’ ”

[698] TT, 19.6.1997, p.15: “New treaty was greeted across Europe as a meagre achievement.”

[699] TT, 19.6.1997, p.15: “While Britain won an opt-out over borders and resisted moves to give the EU defence powers, its entry into the social chapter was widely welcomed. EU officials admired Tony Blair’s enthusiasm for negotiation and were delighted that he accepted a new ‘flexibility’ system…”

[700] TT, 19.6.1997, p.15: “The main failure was the abadonment of the attempt to rebalance voting weights and revamp the Commission.”

[701] TT, 19.6.1997, p.23: “The leaders of the EU returned exhausted to their capitals yesterday to tell their publics what victories for their countries they had won at Amsterdam. No two tales were alike… Until an official text is available, the shape of the Treaty of Amsterdam will be unclear…”

[702] TT, 19.6.1997, p.23: “Tony Blair…had some cause to be pleased. On defence…Britain secured the postponement of EU plans to absorb the WEU and give itself a military arm. But Amsterdam was no undiluted triumph… Mr. Blair claimed that Britain’s entire EU agenda…is fully reflected at Amsterdal. That was a considerable overstatement.”

[703] TT, 19.6.1997, p.23: “On trade…one of the few areas in which Britain sought an extension of the Commission’s powers, the Government went down to defeat… On enlargement to the East…Mr. Blair’s statement that ‘the treaty prepares the institutions of the Union for enlargement’ does not stand up.”

[704] TT, 19.6.1997, p.23: “Still more serious…is the article on ‘flexibility’… The British position has been that each such initiative must be ‘open to all, agreed by all’. The Dutch draft called instead for decisions by qualified majority, and that is what the Treaty of Amsterdam says. Mr. Blair’s veto should have been ready. He did not use it.”

[705] TT, 19.6.1997, p.23: “When he (Blair) told… ‘we secured a veto over flexibility arrangements’, he referred to a compromise, whereby an outvoted dissenting state can invoke ‘vital national interest’ and take the matter to the European Council.”

[706] TT, 19.6.1997, p.23: “The treaty should be ratified by Parliament only if the Prime Minister can convince his critics that Britain’s veto is as solid as it would have been had John Major been at Amsterdam.”

[707] TG, 19.6.1997, p.7, titel: “EU fails to decide how best to decide – No agreement on voting”.

[708] TG, 19.6.1997, p.7: “The most striking success was the agreement to give a new priority to growth and employment as part of the preparation for the single currency.”

[709] TG, 19.6.1997, p.7: “The biggest failure was in reforming the decision-making institutions in preparation for the revolution which expansion to central and eastern Europe will inevitably entail. The heads of government ducked the reformation of voting in the Council of Ministers, the extension of majority voting, and the streamlining of the Commission.”

[710] TG, 19.6.1997, p.7: “Tony Blair was one of the few leaders to emerge confident that all his ‘national interest’ demands had been met.”

[711] TG, 19.6.1997, p.7: “Mr. Blair’s claim that no further institutional reform is needed for successful enlargement to the east will almost certainly be proved wrong.”

[712] DM, 23.6.1997, p.2: “He said that last week summit had failed in its goal to produce a treaty that would pave the way for the EU’s enlargement to include states from Eastern Europe.”

[713] TT, 26.6.1997, p.23: “John Major, who in his last parliamentary performance as Leader of the Opposition denounced the Amsterdam negotiations as ‘botched and incomplete’, he should not laugh too openly. 5 years ago, the precise nature of what had been agreed at Maastricht was not clear until a month after he had triumphantly proclaimed ‘game, set and match’ for Britain. And when the final text did appear, the victory for British negotiators looked a good deal less decisive than he had claimed.”

[714] TT, 26.6.1997, p.23: “…Amsterdam ended in deadlock on the vital questions of reweighting national voting power and overhauling the Commission… The treaty is not only a technical mess but a political betrayal of European democracy. It has hampered the task of enlargement which ought, as Mr. Blair himslef believes, to be Europe’s cardinal objective.”