Hoe een tanende wereldmacht moeizaam EU-lidstaat werd/wordt. Een analyse van de commentaren in drie voorname Britse kranten op de Europese integratie tussen 1950 en 1997. (Philip Maelfait)
| home | lijst scripties | inhoud | vorige | volgende |
The Times voorspelt de inhoud van de speech die Thatcher op 20 september zal geven al in de editie van 15 september: ze zal de onafhankelijkheid van Groot-Brittannië benadrukken en verdere stappen tot Europese eenheid verwerpen[504]. Het artikel heeft het over een volledige tour die Thatcher zal doen doorheen de Gemeenschappen maar ziet (terecht) een sleutelmoment in de speech voor het Europacollege te Brugge. Volgens de krant zal ze daar de pogingen van de Europese Commissie om economische samenwerking onlosmakelijk te verbinden met verdere federalisering, volledig verwerpen en zeggen dat de Europese Akte niet gezien moet worden als de voorbode van verdere afbraak van de nationale soevereiniteit[505]. Terwijl ze zich voor de creatie van een gemeenschappelijke markt zal uitspreken, gaat het verder, zal ze duidelijk stellen dat Groot-Brittannië verder wil gebruik maken van haar ‘traditionele vrijheden’ op terreinen als het heffen van belastingen en van sociale politiek. En in het bijzonder zal ze het idee van Europese eenheid van Commissievoorzitter Delors afwijzen[506]. Uit de inhoud van dit artikel kunnen we afleiden dat de speech van Thatcher er zeker niet onverwacht kwam. Alleen de felheid waarmee ze haar standpunten uitdrukte zal een schok teweegbrengen, zoals verderop duidelijk zal worden.
Ook op de dag van de speech zelf (20 september) vertelt The Times nog eens wat Thatcher die dag zal vertellen in Brugge. Uit de titel blijkt al dat ze zich tegen een utopische versie van ‘1992’ zal uitspreken: “Thatcher resists Utopian vision of 1992”. In het artikel klinkt het dat ze de Britse belangen in de EEG zal verdedigen en zich zal verzetten tegen een sluimerend Europees federalisme. De krant voegt er aan toe dat Thatcher niet bekend staat om haar enthousiasme voor Europese eenheid en weet dat vele landgenoten haar sceptische visie steunen[507]. Iets verderop gaat het over een ‘koninklijke’ strijd binnen Europa die aan de gang zou zijn tussen de ‘minimalisten’, die louter de grenzen willen afschaffen en de ‘maximalisten’, die veel meer verwachten van 1992 dan een commerciële kans in een grotere markt. Volgens The Times hebben de ‘minimalisten’, de groep waarin Thatcher een belangrijke rol speelt, het in principe bij het rechte eind, aangezien de Europese Akte niets zegt over federalisme tegen 1992[508]. Maar in de praktijk, gaat de krant verder, kan het vaak anders lopen en kunnen er snel dingen veranderen. Daarbij wordt het voorbeeld van diezelfde Europese Akte aangehaald. Die werd volgens de krant door Thatcher als onrealistisch afgedaan toen ze de eerste keer werd voorgesteld ‘4 jaar geleden’. Echter binnen het jaar was ze ondertekend door alle Europese lidstaten en nog een jaar later geratificeerd door alle nationale parlementen[509]. Naar het einde van het artikel toe wordt voorspeld wat de reacties zullen zijn op de speech van Thatcher. Volgens The Times zullen vele politici uit de verschillende lidstaten haar begrijpen omdat sommigen onder hen ook twijfels hebben rond 1992. Maar anderzijds, gaat de krant verder, zal ze haar woorden zorgvuldig moeten kiezen en zou ze moeten proberen om de Britse visie uit de doeken te doen, zonder daarbij de Europeanen tegen zich in het harnas te jagen, want Groot-Brittannië heeft Europese steun vaak erg nodig in mondiale commerciële en politieke kwesties[510].
In een opinie-artikel op pagina 13 van dezelfde editie (20 september) wordt de mening van The Times nog duidelijker en doet de krant ook nog een paar voorspellingen over de inhoud van de speech van Thatcher. Volgens de krant wordt de Britse premier de kans geboden om enkele misverstanden die zich tijdens haar ambtsperiode hebben ontwikkeld, zowel in Groot-Brittannië als op het Continent (wat als erger gezien wordt) over het Brits engagement in Europa, uit de wereld te helpen[511]. Maar het ziet er niet naar uit dat dit zal gebeuren. Want, gaat de krant verder, Thatcher zal waarschijnlijk haar overtuiging dat volledige politieke en economische eenheid in Europa niet te realiseren en niet wenselijk is, herhalen, opnieuw haar tegenstand tegen een fiscale unie in de vorm van een centrale bank en een gemeenschappelijke munt formuleren en zich misprijzend uitlaten over het verlies aan nationale soevereiniteit dat veroorzaakt wordt door een steeds aangroeiende hoeveelheid Europese wetten[512]. Volgens The Times is er geen enkele reden waarom deze inzichten niet aan een Europees publiek zouden mogen worden meegedeeld. Ze zouden namelijk deel uitmaken van de eerlijke inzichten van de Britse premier, waarvan ze tijdens haar hele ambtstermijn niet is afgeweken. Bovendien zouden vele Britten, van alle partijen, zich bij haar visies kunnen aansluiten en zouden zelfs velen in andere lidstaten er zich kunnen in vinden[513]. Het probleem zit hem volgens de krant dan ook niet in de inhoud van de boodschap van Thatcher maar eerder in de negatieve wijze waarop de boodschap zal naar voor gebracht worden. Die zou ervoor kunnen zorgen dat opnieuw de impressie zal ontstaan van een Brits geloof in Europa dat niet van harte is[514]. Ondanks een behoorlijke ongerustheid die uit dit artikel naar voor komt, sluit de auteur het artikel toch nog positief en hoopvol af door te zeggen dat de speech van Thatcher in Brugge en haar daaropvolgende tour doorheen de lidstaten een kans voor een nieuwe start betekenen[515].
We vonden een opvallend opinie-artikel in de Daily Mail van 20 september waarin de krant zegt dat Thatcher niet steeds zo negatief moet zijn; ze zou de ideeën van een centrale bank, een eenheidsmunt en een gemeenschappelijk monetair beleid moeten steunen en niet afbreken want volgens de krant houden ze echt wel steek[516]. Dan volgt een stukje waarin het gebruik van overdreven retoriek niet geschuwd wordt. De krant zegt dat ze Thatcher oproept om haar visie bij te stellen. Ze wordt het leidende staatshoofd van de Westerse wereld genoemd, die evenveel gerespecteerd wordt in Washington als in Moskou. Ze zou de Britse terugval opgevangen hebben. Haar patriotisme wordt waarachtig en beproefd genoemd. En tot slot wordt gezegd dat de ‘lady’ niets bewijst door zich te gedragen als een bekrompen en kortzichtige Engelse, daarvoor zou ze te groot zijn[517]. Uit dit stukje blijkt duidelijk dat de Daily Mail een groot respect heeft voor de Britse premier maar toch sluit ze zich niet aan bij haar standpunten.
De dag na de speech in Brugge (op 21 september dus) wordt er uiteraard ook veel plaats voor gemaakt in The Times. De titel van het eerste artikel op de frontpagina luidt: “Thatcher hits at folly of united Europe – Delors’ aims for EEC future are ridiculed”, of ‘Thatcher valt dwaasheid van verenigd Europa aan en de doelstellingen van Delors voor de toekomst van de EEG worden bespot’. Er wordt gezegd dat Thatcher een nieuwe crisis kan veroorzaakt hebben in de relaties van Groot-Brittannië met de EEG door zich onvermurwbaar op te stellen tegen verdere ontwikkelingen naar politieke en economische eenheid. Ze zou gewaarschuwd hebben tegen de dwaasheid van de pogingen om de onafhankelijke natie-staten in te passen binnen een op voorhand geconstrueerde ‘Europese persoonlijkheid’ en als alternatief haar eigen ideeën ontvouwd hebben. Die richten zich vooral op vrijhandel, een grotere bijdrage tot de veiligheid van de westerse wereld, een minimale reglementering en een verdere hervorming van de volgens haar nutteloze en overdreven dure gemeenschappelijke landbouwpolitiek[518]. De eerste reactie van de Europese Commissie zou heel erg vijandig geweest zijn. Er wordt een reactie opgetekend van een belangrijke official van de Gemeenschap en die noemt de opmerkingen van Thatcher ongehoord en overdreven negatief[519].
Op dezelfde dag worden op de zevende pagina fragmenten van de speech weergegeven maar hier gaan we niet verder op in omdat ze louter vertellen wat Thatcher vertelt en niet wat de krant hierover denkt.
Ook nog op 21 september is er een opiniestuk, op pagina 17. Hierin wordt gesteld dat de kern van de zaak is dat het Europa waar Thatcher over spreekt helemaal niet hetzelfde Europa is waarover de andere lidstaten spreken. Het Europa van Thatcher omvat ook de landen die nu in het Warschaupact zijn opgenomen. Het is een gemeenschap van landen die samengebracht zijn door vrijwillige samenwerking. De landen die ertoe behoren verdedigen in de eerste plaats hun eigen belangen maar werken samen op terreinen waarin dit hen beter lijkt, zoals economische zaken en defensie. Inhoudelijk is het ook zeer ‘Thatcheriaans’: het is geïnspireerd door de idealen van onderneming en indivualisme, zonder veel reglementen, effciënt op economisch vlak en niet-interventionistisch, de nationale identiteit blijft gewaarborgd net zoals de nationale grenzen[520]. Volgens The Times is er met deze visie niets verkeerd. De krant geeft Thatcher dan op verschillende punten gelijk: het is inderdaad zo dat de Gemeenschap nood heeft aan een stevige economische basis en dat ze in staat moet zijn zichzelf te verdedigen, om te kunnen voortbestaan. Ze zou ook gelijk hebben om erop aan te dringen dat de Gemeenschappelijke Landbouwpolitiek hervormd wordt. Haar argument dat een verder geïntegreerd Europa gelijk zou moeten staan met minder reglementering en centralisatie wordt zelfs als onbetwistbaar omschreven[521]. Maar toch, voegt de krant er onmiddellijk aan toe, zullen de partners van Groot-Brittannië in de Europese Gemeenschap duidelijk aanvoelen dat het Europa van Thatcher en hun idee over Europa verschillend zijn. De krant sluit het artikel af met te zeggen dat haar visie eerlijk is en die van de andere lidstaten idealistisch[522]. En daarmee spreekt The Times toch duidelijk steun uit voor de opinie van de Britse eerste minister.
The Guardian voorspelt, in tegenstelling tot The Times, de speech niet op voorhand. Het eerste artikel dat we vinden, verschijnt dan ook pas de dag na de speech (21 september). In de titel wordt gezegd dat Thatcher zich regelrecht tegen een verenigd Europa keert: “Thatcher sets face against united Europe”. In het artikel zelf wordt gezegd dat Thatcher er de nadruk op gelegd heeft dat haar regering zich met alle middelen zal verzetten tegen elke poging om de Gemeenschap om te vormen tot een economische en politieke unie waarin Groot-Brittannië macht zou moeten afstaan aan centrale instellingen van de EEG[523]. De eerste reacties van Europese Commissieleden en andere vooraanstaande figuren van de EEG worden als kritisch omschreven[524]. De krant vervolgt met te zeggen dat de Britse eerste minister trouw in de voetstappen treedt van de Gaulle door te bevestigen dat de beste manier om een Europese Gemeenschap op te bouwen ‘vrijwillige en actieve samenwerking tussen onafhankelijke en soevereine staten’ is. De krant noemt dit een nieuwe versie van het ‘Europe des Patries’ van de Gaulle[525]. Hoewel de Britse regering zich een voorstander toont van een vrijere handel en verkeer binnen de Gemeenschap als deel van de interne markt van 1992, zou Thatcher toch gezegd hebben dat er van een totale afschaffing van grenscontroles geen sprake kan zijn, al was dit volgens de krant een van de objectieven van de Europese Akte[526].
Een opmerkelijk opinie-artikel vinden we op pagina 18 van dezelfde editie (21 september). Hierin wordt premier Thatcher op een vrij uitgesproken manier aangevallen door The Guardian. Als ze zegt dat het nieuwe Europa ernaar streeft om het ‘nationaal bewustzijn te onderdrukken en alle macht in het centrum van een Europees conglomeraat te concentreren’, zou ze volgens de krant beter eens luisteren naar haar Europese vrienden zodat ze kan begrijpen wat ze in feite zeggen[527]. Hierbij implicerend dat ze te hautain is en haar collega’s dingen in de mond legt die ze niet hebben gezegd. Als The Times de conceptie van Europa van Thatcher schetst doet ze dit begripvol en met sympathie. The Guardian maakt er brandhout van. Ze noemt het idee dat Thatcher heeft van Europa er een van een continent dat blijft stilstaan. Er wordt dan een heel somber beeld van het Europa dat zij in gedachten heeft, geschets. Het wordt beschreven als een Europa waarbij lange rijen in Dover blijven bestaan wanneer ontdekt wordt dat er een fles wijn teveel over de grens werd meegenomen; een Europa dat steeds afhankelijk blijft van de Verenigde Staten voor haar veiligheid, een Europa met een vastgeroest Oostblok als buur, een Europa met een Parlement dat in de vergetelheid zal raken en een Commissie die wordt tegengewerkt door de Britten erin die zich als paarden van Troje zullen gedragen[528].
Over een hele pagina (pagina 19) worden citaten van de speech aangehaald. Hier gaan we niet verder op in omdat dit niets meer vertelt over de opinie van The Guardian.
De dag na de speech (21 september) wordt het hoofdartikel van de Daily Mail voorbehouden aan deze gebeurtenis. De kop laat weinig aan de verbeelding van de lezer over: “Maggie makes Europe mad” of ‘Maggie (Margaret Thatcher) maakt Europa kwaad’. In het artikel klinkt het dat Thatcher voor heel wat opschudding heeft gezorgd in Europa door te zeggen dat ze nooit zou toelaten dat Groot-Brittannië opgaat in een ‘Verenigde Staten van Europa’[529]. Verderop wordt hier aan toegevoegd dat ze politieke integratie van de 12 aanviel waarmee ze zich aan het hoofd zou geplaatst hebben van een campagne om de nationale identiteit en soevereiniteit van elke lidstaat te bewaren. Haar mening over de ontwikkeling van de Eenheidsmarkt in de jaren 1990 zou zijn dat het principe er een zal moeten zijn van actieve samenwerking tussen onafhankelijke staten die de verschillende tradities, de macht van de parlementen en de nationale trots van elk land respecteert en garandeert[530]. Verder worden er nog citaten uit de speech gegeven en reacties van verschillende Europese leiders, maar hier besteden we geen verdere aandacht aan.
In een opiniestuk op de zesde pagina van dezelfde editie wordt Thatcher verweten oogkleppen te dragen om zich te verzekeren van de steun van het (Britse) volk[531]. In het artikel zegt de krant dat Thatcher stelt dat de handelsgrenzen moeten verdwijnen maar dat ze niet zal toelaten dat het Britse nationaal karakter zal verdwijnen ten koste van een Europese ‘superstaat’. Maar, steekt de Daily Mail de kritiek niet weg, is er, nu we 1992 en de 21e eeuw naderen, niet meer nood aan een vooruitziend en intelligent beleid dan aan ouderwets populisme[532]. Daarna wordt geschetst wat de rol van het Verenigd Koninkrijk in Europa zou kunnen zijn. Volgens de krant heeft het land de taal, kennis en historische ervaring om het continent naar een voorspoedige toekomst te leiden. Groot-Brittannië was niet betrokken bij de gesprekken tussen Frankrijk en Duitsland toen de Gemeenschap gesticht werd, gaat de krant verder. Daarom is zoveel ervan, en dan vooral het landbouwbeleid, niet naar ‘onze’ zin. Maar nu ziet de Daily Mail een tweede kans opduiken voor de Britten om mee het beleid en de instellingen van de toekomst te bepalen. Het zou dan ook een ‘historische tragedie’ zijn indien ‘we’ weer zouden falen[533]. Maar de krant gaat verder dat het enige wat Thatcher zal bereiken als ze de nationalistische kaart met zoveel overtuiging blijft spelen is dat ze alles zal verprutsen[534]. De kritiek die de Daily Mail op de Britse eerste minister heeft wordt dus opmerkelijk weinig verholen weergegeven.
Er verschijnen nog wel artikels in de volgende dagen maar ze voegen niets toe aan het beeld van de opinie van de Daily Mail.
Op 22 september gaat The Times in de eerste plaats na wat de reacties zijn op de woorden van Thatcher. Opmerkelijk is dat in een artikel op pagina 24 (het vervolg van een artikel op de frontpagina) gezegd wordt dat de opmerkingen van Thatcher over het algemeen als neo-Gaullistisch werden getypeerd, omdat ze het idee van een ‘Europe des Patries’ (een concept dat uitgedacht werd door de vroegere Franse president, de Gaulle) bevestigen[535].
In The Guardian vonden we ook een artikel op 22 september. De titel luidt: “PM steps up attack on EEC ‘state’ ”, of ‘Eerste minister (PM staat voor Prime Minister) versterkt aanval tegen Europese staat’. In het artikel zelf staat er dat Thatcher haar ‘persoonlijke kruistocht’ tegen elke trend tot een federaal Europa met nog meer overtuiging heeft bevestigd. Maar, voegt de krant er fijntjes aan toe, het wordt duidelijker dat ze hiermee volledig geïsoleerd staat in de EEG[536].
Op 26 september vinden we in The Times nog een beschouwend opiniestuk, geschreven naar aanleiding van het beëindigen van de Europese rondreis van Thatcher. Hier worden de opmerkingen van premier Thatcher geprezen omdat ze ervoor gezorgd hebben dat de kwestie van Europese samenwerking nu ook een politieke kwestie is geworden en niet langer alleen een bureaucratische[537]. Er wordt wel toegegeven dat ze te ver is gegaan in het beschrijven van het schrikbeeld van een Europese ‘superstaat’, aangezien er geen enkel voorstel in die richting (door wie dan ook) werd geformuleerd. Ze zou het spookbeeld van een Verenigde Staten van Europa opgehangen hebben, alleen maar om te proberen hiermee de publieke opinie aan te spreken. Hierin kan de krant zich duidelijk niet vinden[538].
The Times voorspelt de inhoud van de speech van 20 september al enkele dagen op voorhand. De krant heeft naar eigen zeggen geen problemen met de inhoud van de boodschap van Thatcher maar wel met het negativisme dat ermee verbonden is.
De Daily Mail daarentegen, roept Thatcher in die dagen op om haar visie bij te stellen.
De dag na de speech geeft The Times fragmenten uit de speech weer en sluit ze zich grotendeels aan bij de visie van Thatcher. Later wordt Thatcher geprezen omdat ze de Europese kwestie bij een breed publiek onder de aandacht brengt.
The Guardian vergelijkt het idee dat Thatcher van Europa naar voor brengt met het ‘Europe des Patries’ van de Gaulle. De krant noemt dat idee kortzichtig en voorbijgestreefd en zegt dat ze ermee geïsoleerd staat in Europa.
Ook de Daily Mail valt Thatcher vrij openlijk aan en zegt dat ze een meer vooruitziend beleid moet voorstaan in plaats van zich te laten verleiden tot het geven van populistische en weinig gefundeerde kritiek op Europa.
|
|
[504] TT, 15.9.1988, p.2, titel: “Thatcher to stress UK independence to European leaders – EEC moves on unity rejected”.
[505] TT, 15.9.1988, p.2: “In a key speech in Bruges on Tuesday, she will reject the European Commission’s efforts to make greater economic cooperation inseparable from a gradual shift towards federalism. The Prime Minister is likely to argue that the Single European Act…should not be regarded as paving the way towards the erosion of national sovereignty.”
[506] TT, 15.9.1988, p.2: “While strongly backing the creation of a single market, she will make it clear that Britain should continue to exercise its traditional freedoms in areas such as taxation and domestic social policy. In particular, she will repudiate the vision of pan-European unity outlined by Mr. J. Delors, the President of the Commission.”
[507] TT, 20.9.1988, p.9: “…she will assert British interests in the EEC and oppose creeping Euro-federalism. The Prime Minister, not noted for her enthusiasm for European unionism, knows that many Britons share her scepticism.”
[508] TT, 20.9.1988, p.9: “A battle royal is shaping up between the ‘minimalists’ who take a narrow view of the abolition of frontiers, and the ‘maximalists’, who regard 1992 as much more than a matter of commercial opportunity in an extended market. On paper the minimalist view, with Mrs. Thatcher at its head, is well founded. The Single European Act laying down 1992 as a target date falls well short of federalism.”
[509] TT, 20.9.1988, p.9: “The Single Act itself was dismissed as unrealistic by Mrs. Thatcher when first mooted 4 years ago. Within a year it had been signed by all EEC leaders and a year after that was ratified by all EEC parliaments…”
[510] TT, 20.9.1988, p.9: “Many Continental politicians will understand. Some have their own doubts about 1992… On the other hand, Mrs. Thatcher has to choose her words carefully… Explaining the British view without antagonizing the Europeans whose support Britain often needs, in world commercial and political affairs…”
[511] TT, 20.9.1988, p.13: “Mrs. Thatcher has an opportunity to allay some of the misapprehensions about Britain’s commitment to the European Community which have been allowed to multiply both here and, more regrettably, on the other side of the Channel during her premiership.”
[512] TT, 20.9.1988, p.13: “…however, the prospect of her succeeding looks poor. Mrs. Thatcher is expected to restate her conviction that full European political and economic union is a prospect as unrealizable as it is undesirable. She is expected to repeat her opposition to fiscal union in the form of a central bank and a common currency. She may also express misgivings about the erosion of national sovereignty which the ever-increasing amount of legislation originating in Europe could mean.”
[513] TT, 20.9.1988, p.13: “There is no reason why any of these views should not be stated in front of a European audience. They are deeply held convictions from which the Prime Minister has not deviated during her tenure at Downing Street. They are views with which many in Britain, of all parties, find themselves in sympathy, and which many in the other countries of the European Community also embrace…”
[514] TT, 20.9.1988, p.13: “The problem is less the content of the speech… Rather it is the negative tone in which it may be couched. There is a danger that the impression will be created once again that Britain’s belief in the idea of Europe is less than wholehearted.”
[515] TT, 20.9.1988, p.13: “Mrs. Thatcher’s speech in Bruges, and her coming tour of Europe, offer the chance of a new beginning.”
[516] DM, 20.9.1988, p.6: “What she must not do is become the inveterate nay sayer… Mrs. Thatcher should be espousing, not rubbishing a central bank, a single currency and a common monetary policy. They do make sense.”
[517] DM, 20.9.1988, p.6: “This newspaper urges her to raise her sights. She is the leading statesman of the Western World, respected alike in Washington and in Moscow. She has reversed Britain’s decline. Her patriotism is true and tested. Least of all does the lady have anything to prove by playing the little Englander in Europe. She is too big for that.”
[518] TT, 21.9.1988, p.1: “Mrs. Thatcher risked a new crisis in Britain’s relationship with the EEC by setting her face implacably against moves towards political and economic union… the Prime Minister warned against the ‘folly’ of trying to fit independent nation states into ‘some sort of Identikit European personality’. Instead she mapped out her own enterprise-led agenda for the Community centred on free trade, a bigger contribution to Western security, a minimum of red tape and further reform of the ‘unwieldly and grossly expensive’ common agricultural policy.”
[519] TT, 21.9.1988, p.1: “The initial reaction by the European Commission was overwhelmingly hostile. A senior official said that her remarks were ‘outrageous and unrelentingly negative’.”
[520] TT, 21.9.1988, p.17: “…the Europe of which the Prime Minsiter spoke was not quite the Europe of which our partners speak… It was a wider Europe that encompassed the states now incorporated into the Warsaw Pact… Mrs. Thatcher’s Europe is a community brought together by voluntary cooperation. It is a group of self-interested states joined by the recognition that in certain areas – like economic affairs and defence – they will be better equiped to face the giants of the world… it is a thoroughly Thatcherite Europe: inspired by the ideals of enterprise and individualism, deregulated, economically efficient and non-interventionist. National identity remains firmly in place, as do national frontiers.”
[521] TT, 21.9.1988, p.17: “There is nothing wrong in any of this… unless the Community is built on sound economic foundations and is capable of defending itself, its very existence may be endangered. She is right, too, to insist that the reform of the Common Agricultural Policy is a priority…Her argument that a more united Europe should mean less regulation and less centralization, is unimpeachable.”
[522] TT, 21.9.1988, p.17: “Yet our partners in the European Community will surely sense that…her Europe and theirs are distinct… She is honest where our partners are idealistic.”
[523] TG, 21.9.1988, p.1: “The Prime Minister yesterday served notice on the rest of the European Community that her government would oppose tooth and nail any attempt to turn it into an economic and political union in which Britain might have to cede power to EEC institutions.”
[524] TG, 21.9.1988, p.1: “The first reaction of commissioners and other senior EEC officials to Mrs. Thatcher’s speech was critical.”
[525] TG, 21.9.1988, p.1: “Mrs. Thatcher consciously followed in the footsteps of the late French president in asserting that the best way to build the European Community was ‘willing and active co-operation between independent sovereign states’ – a new version of De Gaulle’s ‘Europe des Patries’.”
[526] TG, 21.9.1988, p.1: “Although the British Government supported the goal of freer trade and movement within the EEC as part of the 1992 internal market, Mrs. Thatcher said there was no question of totally abolishing frontier controls, although this was one of the objectives of the Single European Act…”
[527] TG, 21.9.1988, p.18: “She says that the new Europe seeks ‘to suppress nationhood and concentrate power at the centre of a European conglomerate’… If she would pause to listen to her European friends for only a second, she might come to understand what they were saying…”
[528] TG, 21.9.1988, p.18: “Mrs. Thatcher’s Europe…is the continent that never changes. Eternal queues at Dover as the one bottle of plonk over the quota is solemnly discovered. The United States…forever guaranteeing and subsiding our defence. An unchanging Eastern bloc… A European Parliament stuck in a limbo of forgetfulness. An EEC Commission permanently hobbled by the Trojan horses London nominates.”
[529] DM, 21.9.1988, p.1: “Mrs. Thatcher plunged the Common Market into turmoil last night by insisting that she would never allow Britain to be submerged in a United States of Europe.”
[530] DM, 21.9.1988, p.1: “She attacked political integration of the 12 which would weaken national sovereignty. The Premier was effectively setting herself at the head of a campaign to maintain national identity of each state… The Market’s guiding principle in the 1990’s had to be the active cooperation between independent sovereign states which preserves different traditions, Parliamentary power and national pride in one’s own country…”
[531] DM, 21.9.1988, p.6, titel: “When populism wears blinkers”.
[532] DM, 21.9.1988, p.6: “Barriers to trade must come down, she declared but she would not permit Britain’s nationhood to be suppressed by a European super-state… But as we get ready for 1992 and then the 21st century, don’t we need some far-sighted and shrewd statesmanship ratker than old-fashioned populism.”
[533] DM, 21.9.1988, p.6: “Britain has the language, know-how and historical experience to lead this continent into a dynamic future… Britain was not in the deal between France and Germany, which shaped the Common Market when it was founded. That is why so much of it – most notoriously the farm policy – is not to our liking today. Now we have a second chance to mould both the policies and the institutions of tomorrow’s Common Market nearer to our own heart’s desire. It will be an historic tragedy if we miss out yet again.”
[534] DM, 21.9.1988, p.6: “All that our Prime Minister can do, if she continues to clutch the nationalist card to her bosom, is to play a spoiling hand.”
[535] TT, 22.9.1988, p.24: “Mrs. Thatcher’s remarks were widely seen as ‘neo-Gaullist’ in their assertion of a Europe des Patries.”
[536] TG, 22.9.1988, p.1: “Mrs. Thatcher yesterday stepped up her personal crusade against any trend towards a federal united Europe… But at the same time, the full extent of her isolation within the EEC became more apparent…”
[537] TT, 26.9.1988, p.15: “Mrs. Thatcher’s remarks…have helped to raise the issue of European cooperation to a level at which it truly can be termed politcal. For too long it has been a bureaucrat’s plaything.”
[538] TT, 26.9.1988, p.15: “Mrs. Thatcher went too far in attacking the nightmare of a European superstate, since nothing of this kind has been proposed. To set up the straw man of a United States of Europe, only to knock it down in the hope of appealing to public opinion in Britain, was a rhetorical flourish.”