Zwarte vlucht?
Witte invasie?
De sociale relativiteit van het fenomeen concentratieschool
Murielle Mattelaer
Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Sociale
Wetenschappen,
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de Sociologie.
Academiejaar: 2005-2006
Katholieke Universiteit Leuven
Promotor: J.C.Verhoeven
Verslaggever: J.Swyngedouw
| home | lijst scripties | inhoud | volgende |
Hoofdstuk 1: De onderwijspositie van allochtonen
Inleiding
1. Allochtonen – een begripsomschrijving
2. De migratiegeschiedenis van België
3. De onderwijspositie van allochtonen in Vlaanderen
3.1. De democratisering van het Vlaamse onderwijs?
3.1.1. Ongelijke kansen
3.1.1.1. Het economische kapitaal
3.1.1.2. Het culturele kapitaal
3.1.1.3. Het sociale kapitaal
3.1.2. Ongelijke behandeling
3.2. Allochtonen in het onderwijs: een schetsmatige voorstelling
3.2.1. Het ontbreken van voor- en vroegschoolse educatie
3.2.2. Verhoogde deelname aan het buitengewoon onderwijs
3.2.3. Schoolse achterstand
3.2.4. Oververtegenwoordiging in het beroepssecundair onderwijs
3.2.5. Voortijdig schoolverlaten
3.2.6. Doorstroming naar en participatie aan het hoger onderwijs
3.2.7. Lagere schoolprestaties
Besluit
Hoofdstuk 2: Etnische (de)segregatie in het onderwijs
Inleiding
1. Etnische segregatie in het onderwijs
1.1. Witte en zwarte scholen
1.2. Ontstaan van etnische segregatie in het onderwijs
1.2.1. Residentiële segregatie
1.2.3. Het toelatingsbeleid van scholen
1.2.2. Witte vlucht
1.3. Buitenlandse voorbeelden van etnische segregatie in het onderwijs: de Verenigde Staten
2. Etnische desegregatie in het onderwijs
2.1. Gemengde scholen
2.2. Maatregelen om etnische desegregatie in het onderwijs te bereiken
2.2.1. Spreidingsbeleid
2.2.2. Kwaliteitsverbetering
2.2.2.1. Magneetscholen
2.2.2.2. Magneetmaatregelen
2.2.2.3. De perceptie van onderwijskwaliteit
3. Gevolgen van etnische desegregatie in het onderwijs
3.1. Bedoelde gevolgen van etnische desegregatiemaatregelen in het onderwijs
3.1.1. Gevolgen voor leerlingen
3.1.1.1. Academische prestaties
3.1.1.2. Voertaal op school
3.1.1.3. Sociale gevolgen op lange termijn
3.1.2. Gevolgen voor leerkrachten
3.1.2.1. Lesgeven in concentratie- en gemengde scholen
3.1.2.2. Perceptie van leerlingen
3.1.3. Gevolgen voor ouders
3.1.3.1. Multiculturele aantrekkingskracht of witte vlucht
3.1.3.2. Allochtone ouders: participatie en betrokkenheid
3.2. Belemmerende gevolgen van etnische desegregatiemaatregelen in het onderwijs
Besluit
Hoofdstuk 3: het Vlaamse gelijkekansenbeleid
Inleiding
1. De beginjaren 1950 tot 1970
2. Eind jaren 1980: het rapport D’Hondt
3. De jaren 1990
3.1. Het onderwijsvoorrangsbeleid (OVB)
3.1.1. Inhoud
3.1.2. Evaluatie
3.2. Het non-discriminatiebeleid
3.2.1. Context
3.2.2. Inhoud
3.2.3. Evaluatie
3.3. Het ‘onthaalbeleid voor anderstalige nieuwkomers’
3.4. Het zorgverbredingsbeleid (ZVB)
3.4.1. Inhoud
3.4.2. Evaluatie
4. Vanaf het jaar 2000
4.1. Het tijdelijke project bijzondere noden (BN)
4.2. Het gelijke onderwijskansendecreet
4.2.1. Context
4.2.2. De drie luiken van het GOK-decreet
4.2.2.1. Het absolute recht op inschrijving
4.2.2.2. Lokale overlegplatforms (LOP’s)
4.2.2.3. Geďntegreerd ondersteuningsaanbod
4.2.3. De indicatoren voor GOK-ondersteuning
4.2.4. De overgang van voorgaande beleidsmaatregelen naar GOK
Besluit
Hoofdstuk 4: methodologisch kader
Inleiding
1. De relatie tussen theorie en empirie in kwalitatief onderzoek
2. De verschillende fasen om tot een grounded Theory te komen
2.1. De exploratiefase
2.1.1. Situering van het onderzoek
2.1.2. Onderzoeksinstrument: het halfgestructureerde interview
2.1.3. Selectie van de respondenten
2.1.4. Toegang tot het veld
2.1.5. Verloop en transcriptie van de interviews
2.1.6. Het ethische aspect van kwalitatief onderzoek
2.2. De coderingsfase
2.2.1. Een explorerende analyse
2.2.2. Het coderen
2.2.3. Naar een integratie van de onderzoeksbevindingen
3. De methodologische kwaliteit van kwalitatief onderzoek
3.1. Betrouwbaarheid
3.2. Geldigheid
Besluit
Hoofdstuk 5: analyse
Inleiding
1. De school vňňr de herprofilering
1.1. Evolutie naar een situatie van etnische segregatie
1.2. De lessituatie in een concentratieschool
1.3. Het contact met de allochtone ouders
1.4. Het beeld van de school
2. De herprofilering
2.1. Context
2.2. Het nieuwe pedagogische project van de school
2.2.1. Interculturele school
2.2.2. Ervaringsaanbiedende en dynamisch lerende school
2.2.3. Muzisch-creatieve school
2.2.4. Sportieve school
2.2.5. Kleinschalige school
2.3 De betrokkenen over het verloop van de herprofilering
3. De school negen jaar nŕ de herprofilering
3.1. De leerlingenpopulatie: van witte vlucht naar witte invasie?
3.2. De nieuwe lessituatie in een gemengde school
3.2.1. Grote niveauverschillen binnen de gemengde klas
3.2.2. Meer respons tijdens de lessen
3.2.3. Verwachtingen van leerkrachten
3.2.4. De sfeer binnen het leerkrachtenteam
3.2.5. Contact met de ouders
3.2.6. De rol van de directie
3.3. Autochtone ouders over de streep halen
3.3.1. De bekendheid van de school
3.3.2. Bepalende factoren bij de schoolkeuze van autochtone ouders
3.3.3. De onderwijskwaliteit en het “spook” van het niveau
3.3.4. Het oudercomité: inspraak op maat van de autochtone ouders
3.3.5. Het contact tussen ouders
3.4. Intercultureel onderwijs: ideaal of realiteit?
3.5. Het gelijke onderwijskansenbeleid
3.5.1. Het aantal doelgroepleerlingen
3.5.2. Het GOK-actieplan
3.5.3. Betekent het GOK-beleid een reële verandering?
Besluit
| home | lijst scripties | inhoud | volgende |