BESLUIT

Uit de literatuurstudie blijkt dat er binnen de academische wereld helemaal geen eensgezindheid bestaat over het fenomeen etniciteit. Zowel op het gebied van definiëring als het vlak van benadering ontbreekt iedere consensus.

Daarom zijn we op zoek gegaan naar een eigen definitie en benaderingswijze van etniciteit. We zagen dat vermeende verwantschapsbanden een essentieel element zijn in de definitie van etniciteit. Als benaderingswijze hebben we naar een middenweg gezocht tussen de bestaande primordialistische en instrumentalistische theorieën. We zijn tot de conclusie gekomen dat etnische groepen geen primordiale gegevenheden zijn, en dat de affectieve banden tussen de leden van etnische groepen het gevolg zijn van sociale processen. Ook legden we de nadruk op een aantal karakteristieken van etniciteit: het is dubbelzijdig (zowel een bewustzijn als een praktijk), aan verandering onderhevig, situationeel en relatief.

Bij de diachronische benadering van etniciteit in Afrika was onze belangrijkste bevinding het feit dat etniciteit en etnische groepen ook al bestonden tijdens de prekoloniale periode, dit in tegenstelling tot wat de meeste auteurs in de literatuur beweren. We hebben het proces van etnogenese onder de loep genomen, om daarna etniciteit tijdens de prekoloniale, de koloniale en de postkoloniale periode te bekijken. We stelden vast dat de prekoloniale periode zoals gezegd ook etnische groepen kende, dat tijdens de koloniale periode de administratie en de economie een cruciale rol speelden, en dat etniciteit in de postkoloniale periode nog altijd een erg belangrijk fenomeen is. Een ander belangrijk punt dat naar voren kwam tijden die diachronische benadering is het verschil dat we maakten tussen “etnische groepen” enerzijds en “stammen” anderzijds.

In onze case study over etniciteit bij de Baluba was de belangrijkste vaststelling het feit dat ook de Luba-identiteit relatief en veranderlijk was. Daarnaast hebben we de bestaande opvattingen over het zogeheten Luba-rijk genuanceerd.