Warlordisme

casus Afghanistan

Miguel Coulier

Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen,
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de politieke wetenschappen, optie studie van de derde wereld.

Academiejaar: 2004-2005

Universiteit Gent

Promotor: Prof. Dr. Ruddy DOOM
Commissaris: Prof. Dr. Anne WALRAET
Commissaris: Dr. Kurt VANDAELE

Voorwoord

DEEL 1: PROBLEEMSTELLING

DEEL 2: AFGHANISTAN

1.1 Historiek

1.1.1 Knooppunt der beschavingen

1.1.2 Vroeg-Islamitische periode

1.1.3 Het eerste koninkrijk Afghanistan

1.1.4 The Great Game: een geit tussen de twee leeuwen

1.1.5 Onafhankelijkheid sinds 1919, monarchie sinds 1925

1.1.6 Republiek 1973-’78

1.1.7 Sovjetbezetting 1979-’89

1.1.8 De Afghaanse burgeroorlog: periode van chaos

1.1.9 Taliban-bewind 1996-2001

1.1.10 Sinds 11/09

1.2 Demografie en sociale structuur

1.2.1 Demografie

1.2.2 Sociale structuur: stam- en clancultuur

1.2.3 Vluchtelingenproblematiek

1.3 Politieke Structuur

1.3.1 Grondwet

1.3.2 De verschillende machten

1.3.3 Partijlandschap

1.3.4 Andere politieke structuren

1.4 Economische ontwikkeling

1.4.1 Reconstructie

1.4.2 Landbouw

1.4.3 Opium

1.5 Geografie en ecologie

1.5.1 Landschap en klimaat

1.5.2 Belangrijke steden

DEEL 3: WARLORDISME

Hoofdstuk 1: DEFINITIE

1.1 Een onderzoeksoverzicht

1.2 Typologie van warlords

1.3 Definitie

Hoofdstuk 2: DE WARLORDS VAN AFGHANISTAN

2.1 Een overzicht

2.1.1 Jamiat-e Islami-yi Afghanistan (‘Jamiat’)

2.1.2 Ittihad-i Islami Bara-yi Azadi Afghanistan (‘Ittihad’)

2.1.3 Hezb-e Wahdat-e Islami-yi Afghanistan (‘Wahdat’)

2.1.4 Junbish-e Milli-yi Islami-yi Afghanistan (‘Junbish’)

2.1.5 Harakat-e Islami-yi Afghanistan (‘Harakat’)

2.1.6 Hezb-e Islami (‘Hezb’)

2.1.7 Andere warlords

Hoofdstuk 3: DE AFGHAANSE BURGEROORLOG

3.1 Aanloop: Najibullah en de opkomst van de warlords

3.2 De val van Najibullah

3.3 De Islamitische Staat Afghanistan

3.4 Regionale ontwikkelingen 1992-1996

Hoofdstuk 4: POLITIEKE FACETTEN VAN WARLORDISME

4.1 FAILED STATE-DISCOURS

4.1.1 Conceptuele ontleding

4.1.2 Kritieken

4.1.3 Geïntegreerd model

4.2 OPBOUW VAN EEN STAAT

4.2.1 Eerste pogingen tot centralisering

4.3 AFBOUW VAN DE STAAT

4.3.1 Democratische Republiek Afghanistan

4.3.2 De Taliban (1996-2001)

4.4 HEROPBOUW VAN EEN STAAT

4.4.1 De staat na 11/09

4.4.2 Het theoretisch debat

4.4.4 Recente discussies in Afghanistan

4.4.5 Ontwikkelingen sinds 2001: coöptatie, integratie of eliminatie?

4.5 SYNTHESE: Afghanistan, een gefaalde staat?

Hoofdstuk 5: MILITAIRE FACETTEN VAN WARLORDISME

5.1 MILITIEVORMING

5.1.1 Militievorming in Afghanistan

5.1.2 Opwaardering en groeiende belangstelling

5.1.3 De rol van de milities

5.1.4 Neveneffecten

5.1.5 De warlords nemen het over

5.2 HERVORMINGSAGENDA 2002

5.2.1 Het Afghaanse Nationale Leger (ANA)

5.2.2 De Afghaanse politie

5.2.3 DDR: ontwapening, demobilisatie en reïntegratie

5.3 SYNTHESE: wat met de milities?

Hoofdstuk 6: ECONOMISCHE FACETTEN VAN WARLORDISME

6.1 POLITIEKE ECONOMIE VAN CONFLICTEN: beknopt onderzoeksoverzicht

6.1.1 “It's the economy, stupid”

6.1.2 Economische bronnen

6.2. ECONOMIE IN AFGHANISTAN

6.2.1 Macro-economie

6.2.2 Expansie van een opiumeconomie

6.3 DE OPIUMECONOMIE

6.3.1 De post-Taliban economie

6.3.2 Drugstrafieken en warlordisme

6.3.3 Van oorlogseconomie naar vredeseconomie?

6.4 SYNTHESE: economie voor wie?

Hoofdstuk 7: SOCIAAL-CULTURELE FACETTEN VAN WARLORDISME

7.1 CONCEPTUELE VERDUIDELIJKING

7.1.1 Nationalisme en etniciteit

7.1.2 Tribalisme

7.2 AFGHANISTAN

7.2.1 Religieuze, etnische, lokale en tribale grenzen

7.2.2 Regeringspolitiek ten aanzien van islam, etniciteit en tribalisme

7.2.3 Etnische polarisering

7.3 SYNTHESE: etniciteit of tribalisme, de verklaring?

Hoofdstuk 8: REGIONALE FACETTEN VAN WARLORDISME

8.1 NETWERKING

8.1.1 Iran

8.1.2 Pakistan

8.1.3 India en de Centraal-Aziatische staten

8.2 REGIONALE INTEGRATIE?

8.2.1 Iran

8.2.2 Pakistan

8.2.3 India en de Centraal-Aziatische staten

8.3 SYNTHESE: warlords, pionnen op het regionale schaakbord?

DEEL 4: SYNTHESE EN BESLUIT

Bibliografie

Lijst met afkortingen

Woordenlijst met Islamitische en andere vreemde termen

Landgegevens Afghanistan

Bijlages