2. INDUSTRIEELARCHEOLOGISCHE INVENTARIS

2.3. NINOVE

D) Lafontaine & Co

Aard:               mechanische kantfabriek

Ligging:            Oude kaaistraat 11

Kadaster:         sectie B, nummer 1173

Datering:          1904

Actueel:           buitengevels en dakbedekking behouden, binnenin verbouwd

                        verleent onderdak aan de kringloopwinkel ‘t Vierkant

De vennootschap in gemeenschappelijke naam ‘Lafontaine & Co.’ werd in 1920 opgericht door Aimé van Belle en Jozef Lafontaine. Laatstgenoemde bezat eveneens een onderneming onder zijn eigen naam (cfr. C) Jozef Lafontaine). Het mechanisch kant-fabriekje bevond zich aan de Oude Kaaistraat, maar later werd ook geproduceerd in de aanpalende gebouwen, op het terrein van de voormalige stokerij aan de Graanmarkt (cfr. C) Jozef Lafontaine). De bedrijfsgebouwen werden nooit ingebracht in de onderneming, maar bleven eigendom van de vennoten. In 1938 trok Jozef La Fontaine zich terug uit het vennootschap. Hij werd vervangen door Gaston La Fontaine. Twee jaar later, op 10 maart 1940, werd de onderneming omgevormd in een personenvennootschap met beperkte aansprakelijkheid. Wanneer de P.V.B.A. uiteindelijk werd opgeheven kon niet worden achterhaald, maar zeker is dat het bedrijf begin de jaren ’60 nog actief was.

Aimé Van Belle, ondernemer uit Ninove, voegde in 1923 een magazijn en een woonhuis aan de Oude Kaaistraat samen tot één gebouw. In het pand, kadastraal geregistreerd onder sectie B, nummer 1173b, werd een elektrisch aangedreven kantfabriek ondergebracht. Hoewel een bouwaanvraag ontbreekt konden bij de prospectie ter plaatse toch een aantal vaststellingen worden gemaakt in verband met de verbouwingen.

Zowel het woonhuis als het magazijn, die beide dateerden uit 1904, bestonden aanvankelijk slechts uit één bouwlaag. Bij de verbouwingen werd op de bestaande gevel een betonbalk gegoten, waarop dan een tweede bouwlaag werd opgetrokken. De originele venster- en deuropeningen op het gelijkvloers werden dichtgemetst en vervangen door 7 grotere rechthoekige vensters, twee poorten en een deur. Ook in de nieuwe bouwlaag werden een aantal grotere vensters voorzien. De gebouwen die oorspronkelijk waren voorzien van een zadeldak, werden afgedekt met een 2-delig zaagdak evenwijdig met de straatas.

Vermoedelijk vonden ook aan de achtergevel en binnen in het gebouw aanzienlijke wijzigingen plaats. Het geheel besloeg na de verbouwingen een oppervlakte van 1a30ca.

Voorgevel van de voormalige kantfabriek (situatie 2001)

(eigen foto)

Het fabriekje werd uitgebaat door de vennootschap in gezamenlijke naam ‘Lafontaine & Co.’. Het pand zou verder geen wijzigingen meer ondergaan. Wel werd het in 1957 door de erfgenamen van Aimé Van Belle verkocht aan Gaston Lafontaine, die al eigenaar was van de andere gebouwen van de firma. Het kantfabriekje bleef minstens in gebruik tot 1962.

Momenteel bevindt zich in het gebouw de kringloopwinkel ’t Vierkant. Het gebouw bevindt zich in goede staat en werd aan de buitenzijde niet gewijzigd. Binnen in het gebouw zijn wel duidelijke sporen zichtbaar van recente ingrepen. Op de tweede verdieping lijken de verbouwingen minder ingrijpend te zijn geweest. Er bevinden zich een aantal houten tussenschotten die waarschijnlijk tot de oorspronkelijke inrichting van de bedrijfsruimte behoren. Het betreft hier dan ook een mooi voorbeeld van hergebruik van industrieel erfgoed, en dit met respect voor de oorspronkelijke bouwmaterie, althans aan de buitenzijde.