Menstruatie, bevruchting en zwangerschap
in “gynaecologische” traktaten van de 18de eeuw
bekend in de Zuidelijke Nederlanden.
Marleen Sluydts
Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Letteren en
Wijsbegeerte,
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de Geschiedenis.
Academiejaar: 2001-2002
Katholieke Universiteit Leuven
Promotor: Prof. Dr. Verberckmoes
| home | lijst scripties | inhoud | volgende |
1. Een beknopte geschiedenis van de Westerse medische theorie tot de 18de eeuw
De Grieks-Romeinse Oudheid
De Middeleeuwen
De Renaissance
2. Een beknopte geschiedenis van de Westerse “gynaecologische” kennis tot de 18de eeuw
De Grieks-Romeinse Oudheid
De Middeleeuwen
De 16de en de 17de eeuw
De verschillende voortplantingssystemen
Het conflict tussen vroedvrouwen en mannelijke verloskundigen
3. De auteurs van de “gynaecologische” traktaten
3.1. De traktaten voor geneesheren en chirurgen
Jean Astruc (1684-1766)
Jean Louis Baudelocque (1745 of 1748-1810)
Pierre Dionis (1643-1718)
Guillaume Mauquest de la Motte (1655-1737)
François Mauriceau (1637-1709)
Philip Verheyen (1648-1710)
3.2. De traktaten voor vroedvrouwen
Capiaumont
J.C. Huart
Angélique Marguerite Le Boursier du Coudray (1712 of 1715-1794)
F.D. Vandaele
Deel I: Kennis van menstruatie, bevruchting en zwangerschap
1. Menstruatie
De externe kenmerken van de menstruatie
De ongemakken die de menstruatie veroorzaakt
De kwaliteit van het menstruatiebloed
Hoe gaat de menstruatie in zijn werk?
De oorzaken van menstruatie
Besluit
2. Bevruchting
De bijdrage van de man
De noodzakelijke voorwaarden voor de bevruchting
Het moment van de bevruchting
Theorieën over het verloop van de bevruchting
Wie levert de belangrijkste bijdrage tot de bevruchting?
De gelijkenis met de ouders
Meerlingen en overbevruchting
Besluit
3. Zwangerschap
1.1. Tekenen van zwangerschap
Onzekere tekenen
Zekerder tekenen en manueel onderzoek
Tekenen van het geslacht en van een meerling
1.2. De ontwikkeling van de foetus
Het prille begin van het embryo
De verdere ontwikkeling van de foetus
De positie/houding van de foetus
Over ademhaling, voeding, ontlasting en bloedsomloop
De “bezieling” van de foetus en de duur van de zwangerschap
1.3. De baarmoeder en de nageboorte
De baarmoeder
De nageboorte in het algemeen en de placenta
De navelstreng
De vliezen en het vruchtwater
1.4. Zwangerschapskwalen en verzorging van zwangere vrouwen
Soorten kwalen, hun oorzaken en remedies
Algemene remedies
Verzorging van zwangere vrouwen
1.5. Mislukte zwangerschappen
1.5.1. Onvruchtbaarheid
Definitie en tekenen van onvruchtbaarheid
Oorzaken
1.5.2.Miskraam en/of overleden foetus
Definitie en symptomen
Oorzaken
Gevolgen en remedies tegen miskramen
Een overleden foetus
1.5.3. Onwaarachtige, valse of molazwangerschap
Definities
Tekenen en gelijkenis en verschil met een echte zwangerschap
Oorzaken
Remedies en opmerkingen
1.5.4. Buitenbaarmoederlijke zwangerschap
Definitie, tekenen en gevolgen
1.6. Besluit
Deel II: De “gynaecologische” traktaten van de 18de eeuw
1. De verantwoording voor het traktaat en het beeld van de toenmalige “gynaecologie”
1.1. De verantwoording voor het traktaat
Aanleiding tot het schrijven
Het doel
De geplande werkwijze
1.2. Het beeld van de toenmalige “gynaecologie”
2. Opbouw, privilege en taalgebruik
Opbouw
De hiërarchie in de onderwerpen
Privilege en/of opdracht
Taalgebruik
3. De invloed van “de Ouden” en andere auteurs
De invloed van “de Ouden”
De invloed van andere auteurs en het gebruik van voetnoten
De bewijzen van observatie, ervaring en experiment
De andere bewijzen
De verhouding met de volksopvattingen en enkele concrete cijfers
6. Het beeld van de vrouw en religie
6.1. Het beeld van de vrouw
Het algemene beeld van de vrouw
Seksualiteit en seks
Eerbaarheid
De traktaten voor vroedvrouwen
6.2. Religie
| home | lijst scripties | inhoud | volgende |