“Wat doen de Amerikanen eigenlijk
in Vietnam?”

 Discoursanalytische benadering van de
Actueel-berichtgeving over het Vietnamconflict
1966 – 1975

 

Pieter Verstraete

 

Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte,
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de Geschiedenis.

Academiejaar: 2003-2004

Universiteit Gent

 

Promotor: Prof. Dr. G. Deneckere
Commissarissen: Roel Vande Winkel – Stephan Vanfraechem

 

home lijst scripties inhoud volgende  

 

Voorwoord

 

Inleiding

     1. Relevantie van het onderzoek

         1.1. Het Vietnamconflict

         1.2. De media

     2. Probleemstelling

     3. Opbouw van de scriptie

     4. Terminologie

 

Hoofdstuk 1. Methodologie

     1. Theoretische benadering van ‘discours’

         1.1. Invulling van het begrip

         1.2. De theorie omgezet in de praktijk

     2. Werkmethode

     3. Opmerkingen

 

Hoofdstuk 2. Historische context van het Vietnamconflict

     1. Inleiding

     2. Dertig jaar strijd in Vietnam

         2.1. Groeiend verzet tegen het Frans koloniaal bestuur

         2.2. De Verenigde Staten raken betrokken in het conflict

         2.3. Aanloop naar een Amerikaans-Vietnamees conflict

         2.4. Verdere escalatie onder Johnson

         2.5. Nixon en de ‘vietnamisering’ van het conflict

         2.6. Einde van het conflict

     3. Conclusie

 

Hoofdstuk 3. De schepping van het nieuws

     1. Inleiding

     2. De nieuwsagentschappen

         2.1. De macht van de wereldnieuwsagentschappen

         2.2. Gevolgen van de oligopolistische marktsituatie

     3. De verspreiding van het ‘nieuws’

         3.1. Externe beïnvloedingsfactoren

         3.2. Interne beïnvloedingsfactoren

         3.3. De mythe van de ‘objectieve media’

     4. Kritiek op de internationale communicatieorde   

     5. Conclusie

 

Hoofdstuk 4. Manipulatie van de oorlogsverslaggeving

     1. Inleiding

     2. Censuur

         2.1. Verschillende vormen van censuur

         2.2. Censuur in de oorlogsverslaggeving

     3. Propaganda

         3.1. De propagandamachine van de overheid

         3.2. Verschillende vormen van propaganda

         3.3. Ideologische technieken in de mediaoorlog

     4. Manipulatie van de Vietnamberichtgeving

         4.1. Vietnam: an ‘uncensored’ war?

         4.2. Officiële propaganda gedurende het Vietnamconflict

     5. Conclusie

 

Hoofdstuk 5. Actueel: het duidingsmagazine van de BRT

     1. ‘In een geest van strenge objectiviteit’

         1.1. De Belgische publieke omroep boven de doopvont

         1.2. De Omroepwet van 1960

         1.3. Versterkte politisering door het Cultuurpact

     2. De structuur van de BRT (1966-1975)

         2.1. De Raad van Bestuur

         2.2. De directeur-generaal P. Vandenbussche

     3. De Actueel-redactie

         3.1. Een nieuwe stijl

         3.2. De werking van de redactie

     4. Het ontstaan van een Actueel-item

         4.1. Deskwerk

         4.2. ‘Van onze man ter plaatse’

         4.3. Correspondenten

         4.4. Specialisten

     5. Conclusie

 

Hoofdstuk 6. Analyse van de berichtgeving

     1. Inleiding

         1.1. Problemen van het analyseren

         1.2. Structuur van de analyse

     2. De onderzoekscriteria

         2.1. Verwoordingsstrategieën

         2.2. Het afwezige

         2.3. Verscheidene technieken

         2.4. Hanteren van concepten en retorieken

         2.5. Dichotomieën

     3. Januari 1966 – januari 1968

         3.1. Verwoordingsstrategieën

         3.2. Het afwezige

         3.3. Technieken

             3.3.1. Lengte

             3.3.2. Herhalingen

             3.3.3. Stereotypen en generalisaties

             3.3.4. Verwetenschappelijking en simplificering

             3.3.5. Harde feiten

             3.3.6. Incorrecte feiten

             3.3.7. Shifting factuality

             3.3.8. Onevenwicht

             3.3.9. Suggestiviteit

             3.3.10. Vergelijking

         3.4. Concepten en retorieken

         3.5. Dichotomieën

         3.6. Conclusie januari 1966 – januari 1968

     4. Januari 1968 – januari 1969

         4.1. Verwoordingsstrategieën

         4.2. Het afwezige

         4.3. Technieken

             4.3.1. Lengte

             4.3.2. Herhalingen

             4.3.3. Stereotypen en generalisaties

             4.3.4. Verwetenschappelijking en simplificering

             4.3.5. Harde feiten

             4.3.6. Incorrecte feiten

             4.3.7. Shifting factuality

             4.3.8. Onevenwicht

             4.3.9. Suggestiviteit

             4.3.10. Vergelijking

         4.4. Concepten en retorieken

         4.5. Dichotomieën

         4.6. Conclusie januari 1968 – januari 1969

     5. Februari 1969 – januari 1971

         5.1. Verwoordingsstrategieën

         5.2. Het afwezige

         5.3. Technieken

             5.3.1. Lengte

             5.3.2. Herhalingen

             5.3.3. Stereotypen en generalisaties

             5.3.4. Verwetenschappelijking en simplificering

             5.3.5. Harde feiten

             5.3.6. Incorrecte feiten

             5.3.7. Shifting factuality

             5.3.8. Onevenwicht

             5.3.9. Suggestiviteit

             5.3.10. Vergelijking

         5.4. Concepten en retorieken

         5.5. Dichotomieën

         5.6. Conclusie januari 1969 – januari 1971

     6. Februari 1971 – december 1972

         6.1. Verwoordingsstrategieën

         6.2. Het afwezige

         6.3. Technieken

             6.3.1. Lengte

             6.3.2. Herhalingen

             6.3.3. Stereotypen en generalisaties

             6.3.4. Verwetenschappelijking en simplificering

             6.3.5. Harde feiten

             6.3.6. Incorrecte feiten

             6.3.7. Shifting factuality

             6.3.8. Onevenwicht

             6.3.9. Suggestiviteit

             6.3.10. Vergelijking

         6.4. Concepten en retorieken

         6.5. Dichotomieën

         6.6. Conclusie februari 1971 – december 1972

     7. Januari 1973 – december 1975

         7.1. Verwoordingsstrategieën

         7.2. Het afwezige

         7.3. Technieken

             7.3.1. Lengte

             7.3.2. Herhalingen

             7.3.3. Stereotypen en generalisaties

             7.3.4. Verwetenschappelijking en simplificering

             7.3.5. Harde feiten

             7.3.6. Incorrecte feiten

             7.3.7. Shifting factuality

             7.3.8. Onevenwicht

             7.3.9. Suggestiviteit

             7.3.10. Vergelijking

         7.4. Concepten en retorieken

         7.5. Dichotomieën

         7.6. Conclusie januari 1973 – december 1975

 

Besluit

 

Bibliografie

 

Bijlagen

     Bijlage I. Zuidoost-Azië en de Vietnamoorlog

     Bijlage II. Overzicht van de onderzochte Actueel-items

     Bijlage III. Densiteit van de Actueel-items

     Bijlage IV. De BRT-hiërarchie 1966 – 1975

     Bijlage V. Interviews

 

home lijst scripties inhoud volgende