INLEIDING

“The mass media become the authority at any given moment for what is true and what is false, what is reality and what is fantasy, what is important and what is trivial. There is no greater force in shaping the public mind.” (Bagdikian, 2000, p. liii).

De media zijn in onze informatiemaatschappij alom tegenwoordig. Ze oefenen een grote invloed uit op ieder van ons omdat we ons allen tot de media richten voor informatie en opiniëring. Bogart (2000) stelt dat we via de media niet enkel een zicht krijgen op wat zich rondom ons afspeelt, maar dat onze interesses en smaak er tevens door gevormd worden. De media gaan een bepalende rol spelen in hetgeen we denken en wie we zijn (Bogart, 2000; Rutten & Rutten, 1995; Smith, 2000). Omdat de media geen neutrale instanties zijn is het belangrijk dat we deze kritisch analyseren, dat we achterhalen welke visies worden doorgegeven. Een eerste stap in die analyse kan een doorlichting zijn van wie achter de media staan. Het is namelijk zo dat een steeds kleinere groep ondernemingen onze informatiestroom controleert, maar dat het grote publiek geen zicht heeft op wie die ondernemingen zijn (Sterling, 2000), terwijl kennis van zaken omtrent de persoon of organisatie achter de media die we dagdagelijks consumeren net een belangrijke dimensie is om berichtgeving naar waarde te kunnen inschatten.

“What media tell us (…) reflects the motivation of those who run them.” (Bogart, 2000, p. XX).

Vandaar ons opzet om het media-imperium van Tony O’Reilly onder de loep te nemen. O’Reilly domineert de Ierse krantenwereld en is tevens een steeds grotere mediaspeler geworden op mondiaal vlak. Toch bestaan er geen duidelijke overzichten van wie hij als mediatycoon is en wat zijn imperium precies allemaal omvat, zoals dat bijvoorbeeld bij Murdoch wel het geval is. Met dit werk proberen we deze leemte enigszins op te vullen. Wie O’Reilly is, hoe zijn imperium tot stand kwam in Ierland en daarbuiten en wat hij precies allemaal in zijn bezit heeft zal in de hoofdstukken 2, 3, 4 en 5 aan bod komen. Wat zijn invloed is op zijn mediabezittingen en welke macht hij heeft in Ierland wordt in hoofdstuk 6 besproken.

Omdat de ontwikkelingen binnen het O’Reilly-imperium niet in het luchtledige gebeuren, zullen we eerst en vooral in hoofdstuk 1 een schets geven van de tendensen die zich de voorbije jaren binnen de media afspeelden op vlak van de eigendomsstructuren. Meer bepaald zullen we ingaan op de concentratietrend binnen de media en de daarmee samenhangende aspecten van commercialisering, internationalisering, kruisparticipatie en synergie.

Waar mogelijk zullen we trachten de theoretisch uitgewerkte begrippen uit hoofdstuk 1 te concretiseren naar de O’Reilly-case toe, vooral dan in het algemeen besluit.

Omdat we wilden vermijden dat de thesis een loutere opsomming zou worden van hetgeen O’Reilly bezit, hebben we zoveel mogelijk getracht omgevende kaders te scheppen. Een zeer algemeen kader omtrent mediaconcentratie in hoofdstuk 1, maar ook de levensloop van O’Reilly als persoon, de beschrijving van het perslandschap binnen de landen waar O’Reilly actief is en een wetgevend kader. Dit alles met de bedoeling te komen tot een werkstuk over het media-imperium van O’Reilly met oog voor het grotere geheel.