BESLUIT

We hebben bij het begin van dit werk twee vragen voorgelegd die we wilden beantwoorden. De eerste vraag en meteen ook de eerste hypothese was of de regering Verhofstadt meer vertrouwen krijgt dan de regeringen Dehaene en of eerste minister Verhofstadt populairder is dan eerste minister Dehaene. Bij het bekijken van het cijfermateriaal van Inra bleek snel dat er een zeer groot verschil is in vertrouwen en populariteit. Er is zelfs sprake van een breuk in het vertrouwen in de regering.

Het is slechts omdat we de eerste vraag positief hebben kunnen beantwoorden, dat we hebben kunnen overgaan naar de tweede vraag. Waarom is er dit verschil tussen de twee regeringen? We zijn op zoek gegaan naar verklaringen door een aantal hypothesen uit te werken. In de inleiding hebben we vier mogelijke factoren geformuleerd waarvan we verwachtten dat ze het vertrouwen van de regering en de populariteit van haar premier mee bepalen.

De eerste mogelijke verklaring voor het grote verschil in vertrouwen was de evolutie in de economische situatie. We zijn met deze variabele ‘economische factoren’ begonnen omdat we deze op een volledig statistische wijze konden nagaan. Het vertrouwen in de regering en de populariteit van de eerste minister bleken zeer sterk samen te hangen met de economische variabelen. Vooral de werkloosheid en het consumentenvertrouwen zijn variabelen met een enorm grote verklaringskracht. De eerste hypothese is dus bevestigd en kunnen we nog sterker uitdrukken: Er is een sterke samenhang tussen economische variabelen en het vertrouwen in de regering en de populariteit van de premier. De hoge score van Verhofstadt is voor een aanzienlijk deel toe te schrijven aan de economische toestand van het land. Hoewel we ons de vraag kunnen stellen of er dan nog wel ruimte is voor andere factoren, hebben we geargumenteerd dat dit toch nuttig is omdat de economie alleen niet voldoende is om de evolutie van het vertrouwen en de populariteit te begrijpen.

De tweede mogelijke - en ook de meest uitgewerkte - verklaring is de nieuwe communicatiestijl. Op basis van zeven interviews zijn we inderdaad vele verschillen op het spoor gekomen. Men kan zonder twijfel spreken van een breuk in de communicatie. De nieuwe stijl van de regering Verhofstadt past binnen het ruimer kader van een nieuwe stroming van open en professionele communicatie. Voorbeelden van de professionele communicatie zijn de uitbreiding van het personeel voor communicatie en het belang dat de regering hecht aan de visuele media. Voorbeelden van de open communicatie zijn de regelmaat van de persconferenties en natuurlijk de Open Debat Cultuur. We moeten de oorspronkelijke hypothese dus enigszins aanpassen. De communicatie van de eerste minister Verhofstadt en zijn regering getuigt meer van een open en professionele communicatie dan de regering Dehaene dat doet. Het grote verschil in vertrouwen is gedeeltelijk toe te schrijven aan deze open en professionele communicatie.

Een derde mogelijke verklaring was het eenvoudige feit dat de regering Verhofstadt nieuw was. Wanneer we de regering Dehaene I en Verhofstadt I vergeleken, bleek meteen overduidelijk dat er een enorm verschil is in ervaring. De regering Dehaene had bij haar start meer dan drie keer zoveel ervaring dan de beginnende regering Verhofstadt. Hoewel een tekort aan ervaring op langere termijn negatief kan spelen voor een regering, wezen de journalisten op de verschillende manieren waarop nieuwe mensen, nieuwe werkmethoden en nieuwe ideeën in het voordeel van een regering kunnen spelen. We moeten er wel aan toevoegen dat de invloed van deze variabele eerder beperkt is in de tijd. De hypothese kan dus als volgt worden aangenomen: Dat een regering nieuw is versterkt het vertrouwen in de regering en de populariteit van haar eerste minister. De regering Verhofstadt I was veel nieuwer dan de regering Dehaene I dit was. Ze geniet hierdoor voor een beperkte tijd een groter vertrouwen bij de bevolking.

De laatste hypothese die we hebben onderzocht is dat de regering Verhofstadt belang hecht aan andere thema’s en daardoor meer vertrouwen krijgt van haar bevolking. Op basis van de agendapunten van de ministerraden hebben we inderdaad een verschil gevonden. Het programma van Dehaene was bij zijn aantreden zeer beperkt, het richtte zich vooral op de toetreding tot de EMU. Door de besparingen van de regering Dehaene heeft de regering Verhofstadt veel meer ruimte gekregen om andere thema’s die dichter bij de bevolking staan, aan bod te laten komen. De regering Verhofstadt is meer dan Dehaene bezig met beleidsthema’s die dicht bij de bevolking staan. Dit vormt een gedeeltelijke verklaring voor het grote vertrouwen dat ze bij de bevolking geniet.

We hebben in deze thesis aangetoond dat er een duidelijk verschil is in vertrouwen en populariteit tussen de twee regeringen. We hebben ook vier factoren gegeven die dit verschil mee verklaren. De economie, de communicatiestijl, het nieuwe en de aandacht voor sociale thema’s bepalen voor een groot deel het vertrouwen in de regeringen. De economische situatie van het land is duidelijk de belangrijkste factor. Hoewel het beleid en het nieuwe een zekere invloed hebben, hangen deze factoren ook gedeeltelijk samen met die economische factor. Als de economie slecht draait, moet een regering zich bezighouden met begroting en belastingen en is er gewoon geen (financiële) ruimte voor andere beleidsdomeinen. Extra kansen geven aan een nieuwe regering zal ook vlotter gaan als er geen grote economische problemen zijn.

Hoewel dit natuurlijk geen exhaustieve lijst van variabelen is en we ook niet kunnen aantonen hoe zwaar welke variabele juist doorweegt, zal het toch interessant zijn om deze indicatoren in het oog te houden de volgende maanden. Het gaat op dit ogenblik slechter met de economie, waardoor deze regering ook terug aandacht zal moeten hebben voor de begroting. Echt nieuw is de huidige regering niet meer te noemen. De Open Debat Cultuur gaat volgens sommige journalisten meer en meer naar een ruziecultuur. Als de economie slecht blijft presteren, zullen we in de resultaten van La Libre Belgique en van de verkiezingen van volgend jaar de kracht van de communicatie zien. Valt de communicatie samen met de economie in duigen en wordt de huidige regering afgestraft of zet de open en professionele communicatie recht wat de economie scheeftrekt en komt er een Verhofstadt II?