Algemeen besluit.

Met deze eindverhandeling willen we een beeld schetsen van de Gentse prostituees tijdens de negentiende eeuw. De eerste sporen van industrialisatie aren in de Arteveldestad merkbaar in het begin van de negentiende eeuw. De textielindustrie vierde hoogtij en trok vele mensen aan. Deze industrie stelde in 1830 reeds 16.000 arbeiders tewerk. Niettegenstaande deze bloei kenden vele arbeidersgezinnen een erbarmelijk leven. Door de stijgende arbeidersbevolking, mensen uit het platteland op zoek naar werk, konden de eigenaars enerzijds de lonen drukken en anderzijds de arbeidscondities drukken. Lange werkdagen, kinderarbeid, vrouwenarbeid en zeer lage lonen waren het gevolg. Niet alleen op het vlak van arbeid waren de condities slecht. Ook huiseigenaars profiteerden van deze situatie.

Prostitutie is een beroep dat sinds mensenheugenis wordt uitgeoefend. Ook in een stad als Gent kende men een sterke concentratie van prostituees. Ons empirisch onderzoek behandelt de eerste helft van de negentiende eeuw. Ook hebben we een studie gemaakt van de periode 1867-1880. Deze lijst van vrouwen is opmerkelijk kleiner dan de vorige lijsten.

Onze onderzoeksperiode kadert in de periode van de reglementering. Deze reglementering werd uitgedokterd door de Parijse arts Parent-Duchâtelet. Prostitutie werd niet verboden. Er werd een systeem gecreëerd dat deze betaalde liefde in goede banen moest leiden. Ook in Gent werd de prostitutie gereglementeerd. Zo moesten vrouwen zich inschrijven in een politieregister, waren ze verplicht wekelijks op medisch onderzoek te gaan en moesten ze zich houden aan de regels met betrekking tot de openbare orde. Zo mochten zij onder andere niet op straat komen na 10 uur 's avonds.

Gent was onderverdeeld in vijf politiezones. Uit lijsten van het Stadsarchief konden we de verspreiding per wijk nagaan. Uit dit onderzoek kwam de eerste wijk als topper naar voor. Zowel het aantal publieke huizen als het aantal rendez-vous huizen is hier het hoogst.

Voor de karakteristieken van onze Gentse prostituees hebben we ons gebaseerd op twee boeken uit het bevolkingsregister. Het eerste boek, over de periode 1847-1856, is het meest volledige. Een 1700-tal vrouwen wordt hierin vermeld met naam en voornaam. Ook de geboortedatum en geboorteplaats wordt vermeld. Niet alle vrouwen bleven in Gent werkzaam.

De bestudering van het boek leverde ons de volgende resultaten op. De meeste vrouwen zijn geboren in Oost-Vlaanderen en in de provincies errond. Ook een aantal buitenlandse brouwen zochten geluk en succes in Gent. Vele meisjes beginnen voor hun twintigste verjaardag. De meesten zijn alleenstaand. Wat er in hun gezinssituatie veranderde als ze stoppen met het beroep hebben we niet kunnen achterhalen. De bestudering van andere steden leverden vergelijkbare resultaten op.

Om een echte profielschets te geven van de vrouwen waren de politieregisters van onschatbare waarde geweest. In deze registers werden zelfs uiterlijke kenmerken van de vrouwen beschreven. Niettegenstaande het gemis van deze bron hebben toch geprobeerd om dankzij de andere lijsten een profiel te schetsen.

Onze beperkte casestudy geeft ons de beroepen van de ouders weer, ook eventuele huwelijken en sterftedatum kunnen we hieruit halen.

Met betrekking tot criminaliteit willen we nog het volgende vermelden. We hebben quasi geen gegevens gevonden over vrouwen die in de gevangenis belandden. Wel wordt er vaak melding gemaakt van processen-verbaal die werden opgemaakt als het reglement niet werd gerespecteerd. Deze processen-verbaal waren zowel gericht naar de uitbaters van bordelen als naar de prostituees zelf.