Het onvoltooide verhaal

Narratieve structuren en retorische argumentatievormen
in Vlaamse geschiedenisleerboeken,
1945-2002

Bert Vanhulle

Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte,
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de Geschiedenis.

Academiejaar: 2002-2003

Katholieke Universiteit Leuven

Promotor: Prof. Dr. Jo TOLLEBEEK

‘The historian and the novelist are alike in that each of them tells a story.’

-     R. G. Collingwood

PROLOOG

[A]. THEORIE: LEERBOEKEN EN NARRATIO’S

        GESCHIEDENISONDERWIJS EN LEERBOEKENHISTORIOGRAFIE: EEN VERKENNING

        EEN NARRATIEVE THEORIE VAN DE HISTORISCHE KENNIS

        CONSTRUCTIE EN COMMUNICATIE: HET HISTORISCH VERHAAL IN LEERBOEKEN

        METHODOLOGISCHE BESCHOUWINGEN

[B]. LEERBOEKENONDERZOEK

    1. ARCHETYPES?

        Leerplanloze prelude: 1945-1949/1953

        Het liberale verhaal

        Het eschatologische verhaal

        Het wetenschappelijke verhaal

        Archetypes?

    2. EENHEID IN VERSCHILLENDE VORMEN

        Beschavingsleerplannen: 1949/1953-1969

        Het eenheidsverhaal

        Het marxistische eenheidsverhaal

        Het katholieke eenheidsverhaal

        De jaren zestig variant: het thematische eenheidsverhaal

        Excursie: de eerste leerplangeoriënteerde leerboeken voor het technisch onderwijs

        Eenheid in verscheidenheid?

    3. DE ‘TRAP VAN DE GESCHIEDENIS’ EN ANDERE METAFOREN

        Het Vernieuwd Secundair Onderwijs

        Het mensenrechtenverhaal

        Het mensenrechtenverhaal bis

        Conclusie

    4. DE ONTDUBBELING VAN HET VERHAAL

        De invoering van het eenheidstype in de jaren negentig

        Het antwoord van de geschiedenis: het vooruitgangsverhaal

        Het cyclische verhaal

        Conclusie

        Traditie en vernieuwing na 2000

EPILOOG: HET EINDE IN DE GESCHIEDENIS OF TWEE SOORTEN VAN FINALISME IN DE HISTORIOGRAFIE

BIBLIOGRAFIE