Individualiseringstendensen op het spoor.

Een onderzoek naar waardeverandering m.b.t. het gezin aan de hand van de EVS-data.

 

Leen Vandecasteele

 

Scriptie voorgelegd aan de FACULTEIT SOCIALE WETENSCHAPPEN
DEPARTEMENT SOCIOLOGIE
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de
Sociologie.

Academiejaar: 2001-2002

Katholieke Universiteit Leuven

Promotor: Prof. Dr. J. Billiet
Verslaggever: Prof. Dr. J. Berghman

 

home lijst scripties inhoud volgende  

 

Voorwoord

 

Inleiding

 

Hoofdstuk 1. Een waardeonderzoek

    1. Het begrip waarde geconceptualiseerd

        1.1. Opvattingen over het wenselijke

        1.2. Zowel subjectief als afspiegeling van het collectieve

        1.3. Een ‘onobserveerbaar’ karakter

        1.4. Attitudes en gedrag: een complexe relatie

     2. Verandering in waardeoriëntatie

        2.1. Is waardeverandering mogelijk?

        2.2. Mechanismen van waardeverschuivingen

     3. Besluit: een operationele definitie

 

Hoofdstuk 2. Een onvoorstelbare omwenteling in de gezinscontext

    1. Een afbrokkeling van het traditionele gezinspatroon: de tweede demografische transitie onder de loep!

        1.1. Dalende huwelijksintensiteit en stijgende echtscheidingscijfers

        1.2. Nieuwe leefvormen

        1.3. Vruchtbaarheid en seksualiteit

    2. Theoretische kadering in de individualiseringsthese

        2.1. Individualisering: het begrip verkend

        2.2. Afgeleide processen

        2.3. Een onderdeel van reflexieve modernisering

        2.4. Gevolgen voor primaire relaties

            2.4.1. Detraditionalisering op het vlak van primaire relaties

            2.4.2. Een relatie: een risicovolle onderneming

            2.4.3. De noodzakelijkheid van kwaliteitsvolle relaties

            2.4.4. Naar een toenemende gelijkheid voor man en vrouw !

            2.4.5. Kinderen: volwaardige spelers in de gezinscontext

         2.5 Niet iedereen gelijk voor de individualisering

         2.6 Besluit: de dimensies van individualisering

    3. Economische en structurele theorieën van gezinsverandering

        3.1. Becker: de winsten van het huwelijk

        3.2. Easterlin: het relatieve inkomen

        3.3. Guttentag en Seccord: veranderende sekseratio

     Besluit: een veranderde waardeoriëntatie m.b.t. het gezin

 

Hoofdstuk 3. Over het onderzoek

    1. Data en concepten

        1.1. Een Europees project voor het meten van waardeverandering: de Europese waardestudies

        1.2. Concepten en operationalisatie

    2. Onderzoeksvragen en hypothesen

    3. De respondenten nader bekeken

 

Hoofdstuk 4. Verkenning van het concept individualisering in onze data

    1. De drie aspecten van individualisering

        1.1. Zelfontplooiing, keuzevrijheid en detraditionalisering: op zoek naar de latente concepten

        1.2. Zelfontplooiing

        1.3. Keuzevrijheid

        1.4. Detraditionalisering

    2. Veruitwendigingen binnen de gezinsrelaties

        2.1. Man-vrouwrollen

        2.2. De kwalitsdimensie binnen relaties

        2.3. Individualisering binnen de opvoedingswaarden

    3. Fragmentering van gezinswaarden

     Besluit

 

Hoofdstuk 5. Het effect van sociale kenmerken onderzocht

    1. Over trendsetters en het inhaaleffect

        1.1. De gebruikte analysemethode

        1.2. Jongeren, hooggeschoolden en de hoge klasse

        1.3. Kerkelijke betrokkenheid en regio

        1.4. Geslacht en rolpatronen

        1.5. Het effect van burgerlijke staat

        1.6. Over werkende vrouwen

    2. De verschillen tussen jong en oud verder uitgepluisd

        2.1. LPC-analyse: de drie effecten ontrafeld ?!

        2.2. Cohorten en generaties

        2.3. Naar de empirie! Bevindingen in de EVS-data

            2.3.1. Het leeftijds-, generatie- en periode-effect ingebracht in de regressiemodellen

            2.3.2. Op zoek naar de effecten in de LPC-tabel

            2.3.3. Besluit en interpretatie

    3. Privatisering: de hypothese weerlegd !

    4. Besluit: een bestendige stratificatie op het vlak van individualisering ?!

 

Besluit

 

Bibliografie

 

Lijst van afkortingen

 

Bijlagen

    Bijlage1. Hypothesen

    Bijlage 2. Variabelen gebruikt in de analyse

    Bijlage 3. Informatie over de aangemaakte schalen

    Bijlage 4. Correlaties en factorladingen van items waarmee geen schalen gemaakt  werden

    Bijlage 5. Fragmentering van de gezinswaarden

    Bijlage 6. Regressievergelijkingen

    Bijlage 7. LPC-tabellen

 

home lijst scripties inhoud volgende