Media binnen gescheiden gezinnen

Kwalitatief onderzoek naar de begeleiding
van het mediagebruik en familie communicatiepatronen

Marlies Heuvelmann

Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte,
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de Communicatiewetenschappen.

Academiejaar: 2005-2006

Katholieke Universiteit Leuven

Promotor : Prof. Dr. J. VAN DEN BULCK
Verslaggever : Dr. S. EGGERMONT

Voorwoord

Algemene inleiding

DEEL 1: LITERATUURSTUDIE

    Hoofdstuk 1: Echtscheiding en gevolgen

        1. Inleiding

        1.1. De aanleiding tot echtscheiding

        1.2. Evolutie van het aantal echtscheidingen

            1.2.1. Overzicht van 1830 tot 1965

            1.2.2. Oorzaken van het toenemend aantal echtscheidingen na 1965

                1.2.2.1. De versoepeling van de echtscheidingswetgeving

                1.2.2.2. Demografische oorzaak

                1.2.2.3. Sociaal-culturele processen

                1.2.2.4. Veranderingen in de maatschappelijke opvatting

        1.3. De beslissing om te scheiden

            1.3.1. Genderverschillen

        1.4. Wat na een echtscheiding?

            1.4.1. De omgangsregeling na een echtscheiding

                1.4.1.1. Co-ouderschap

                1.4.1.2. Omgangsregeling met of zonder bezoekrecht

            1.4.2. De relatie tussen ex-partners

        1.5. Kinderen van de echtscheiding

            1.5.1. Hoeveel kinderen zijn betrokken bij een scheiding?

            1.5.2. De woonsituatie van de kinderen na een scheiding

                1.5.2.1. Het eenoudergezin

                1.5.2.2. Genderverschillen tussen gescheiden moeders en vaders

        1.6. De gevolgen van een echtscheiding

            1.6.1. Echtscheiding en maatschappij

            1.6.2. Kunnen we spreken van “algemene” gevolgen?

                1.6.2.1. Risico en beschermende factoren

                1.6.2.2. De gevolgen voor kinderen

            1.6.3. Korte termijn effecten

            1.6.4. Lange termijn effecten

    Hoofdstuk 2: Ouderlijke begeleiding van het mediagebruik

        2. Inleiding

        2.1.  Parenting typologie van Baumrind

            2.1.1. Parenting typologie in eenoudergezinnen

        2.2. Communicatiepatronen

            2.2.1. Communicatie in eenoudergezinnen

            2.2.2. Familie communicatiepatronen

                2.2.2.1. Vier gezinstypes op basis van de RFCP-index

        2.3. Ouderlijke begeleiding van het mediagebruik

            2.3.1. Restrictieve, evaluatieve en niet-gerichte begeleiding

                2.3.1.1. De toepassing van begeleidingsstrategieën

                2.3.1.2. Genderverschillen en sociaal economische status

                2.3.1.3. De effecten van mediabegeleiding

            2.3.2. Positieve en negatieve mediatie

            2.3.3. RFCP en ouderlijke begeleiding van het mediagebruik

        2.4. Van literatuur naar onderzoek

            2.4.1. De onderzoeksvragen

DEEL 2: METHODEBESCHRIJVING

        3. Inleiding

        3.1.  De onderzoeksmethode

            3.1.1. Kwalitatief onderzoek

            3.1.2. Diepte-interviews

                3.1.2.1. De topic-list

        3.2. Selectie van de onderzoekseenheden

            3.2.1. Theoretische selectie

            3.2.2. Praktische selectie

            3.2.3. Kenmerken van de onderzoekseenheden

DEEL 3: BESPREKING VAN DE RESULTATEN

        4. Inleiding

        4.1.  De woonsituatie na een echtscheiding

        4.2. De omgangsregeling na een echtscheiding

            4.2.1. Co-ouderschapregeling

            4.2.2. Omgangsregeling met of zonder bezoekrecht

        4.3. De relatie tussen ex-partners

            4.3.1. Mediagerelateerde communicatie

        4.4. Ouderschapsstijlen

            4.4.1. Authoritative parenting

            4.4.2. Permissive en neglectful parenting.

                4.4.2.1. Tijd, energie en controle

            4.4.3. Authoritarian parenting

        4.5. Familie communicatiepatronen

            4.5.1. Pluralistische gezinnen

            4.5.2. Laissez-faire gezinnen

            4.5.3. Beschermende gezinnen

            4.5.4. Consensuele gezinnen

        4.6. Ouderlijke begeleiding van het mediagebruik

            4.6.1. Niet-gerichte begeleiding

            4.6.2. Evaluatieve begeleiding

            4.6.3. Restrictieve begeleiding

        4.7. Kenmerken van gescheiden ouders en mediabegeleiding

            4.7.1. Het begeleidingsgedrag bij moeder en bij vader

            4.7.2. Gezamenlijk mediagebruik

            4.7.3. Gepercipieerde verschillen tussen gescheiden en traditionele families

            4.7.4. Toegeeflijker begeleidingsgedrag

            4.7.5. Druk en concurrentie vanwege de ex-partner

            4.7.6. Onzekerheden bij de begeleiding van het mediagebruik

            4.7.7. Financiële situatie en mediabezit

Algemeen besluit

Referenties

Bijlagen