Bibliografie

Bronnen

BARTHEL, N.A., Manifeste philosophique à l’occasion de la prochaine ouverture de Musée phrénologique de Bruxelles, Brussel, 1839.

BENEDIX, R. en MIDDELHOVEN, M., De phrenologen. Blijspel in een bedrijf, Zutfen, s.d.

“Berigten: Bataafsche Republiek”, in:  Algemeene Konst en Letterbode, 1806/1, 209.

BRUYERES, H., La phrénologie, le geste et la physionomonie démontrés par 120 portraits, sujets et compositions, Parijs, 1847.

“Exposé et examen critique du système phrénologique”, in: Journal historique et littéraire, 5(1838), 351-357.

FOWLER, O.S. en FOWLER, L.N., New illustrated self-instructor in phrenology and physiology, London, s.d.

GUISLAIN, J., Leçons orales sur les phrénopahties ou traité théorique et pratique des maladies mentales. Cours donné à la clinique des établissements d’aliénés à Gand, Gent, Parijs en Bonn, 1852, 3 dln.

“Idée de l’âme d’après Gall”, in: Journal historique et littéraire, 9(1842), 157-163.

“Iets over de schedelleer van Dr. Gall”, in: Algemeene Konst- en Letterbode, 1808/1, 51-54 en  69-72.

KLUYSKENS, J.F.,“Préface”, in: Annales de littérature médicale étrangère, 1806/1, 1-2. 

IDEM, “Remarques du docteur C.W. Hufeland sur la doctrine du docteur Gall relativement aux organes du cerveau, traduites de l’allemand par Mr. Bouchel, docteur en médecine à Gand”, in: Annales de littérature médicale étrangère, 1806/2, 79-104 en 367-384.

“Leçons de phrénologie par M. le docteur Broussais”, in: Journal historique et littéraire, 3(1836), 610-620.

MATTHYSSENS, F.J., Considérations critiques sur la phrénologie et la cranioscopie, Brussel, 1839.

“Mijne gedachten over eenige leerstellingen van Dr. Gall, door den Geheimraad von Soemmering”, in: Algemeene Konst- en Letterbode, 1829/1, 195-199, 215-220 en 230-233.

“Nieuw uitgekomen boeken. Akademische en andere schriften”, in: Algemeene Konst en Letterbode, 1804/1, 436-438.

“Nieuw uitgekomen boeken. Akademische en andere schriften”, in: Algemeene Konst en Letterbode, 1805/1, 27-29.

POUPIN, T., Caractères phrénologiques et physiognomiques des contemporaines les plus célèbres, selon les systèmes de Gall, Spurzheim, Lavater, etc., Brussel, 1837.

“Revue professionnelle: Nypers, l’illuminé et le docteur Van Honsebrouck”, in: Le Scalpel, 4(1852), nr.33, 257-258.

“Stelsel van den Hoogl. Gall”, in: Algemeene Konst en Letterbode, 1802/1, 130-131.

THORE, T., Dictionnaire de phrénologie et de physiognomonie, à l’usage des artistes, des gens du monde, des instituteurs, des pères de famille, des jurés, etc., Brussel, 1837.

VAN CAPELLE, H., “De symboliek van den schedel naar aanleiding van Carus’ Symbolik der menschlichen Gestalt.  Ein Handbuch zur Menschenkenntnis”, in: De Gids, 18(1854), deel 2, 433-461.

VAN DER BOON MESCH, H.C., “Lofrede op Sebaldus Justinus Brugmans”, in: Werken der Hollandsche Maatschappij van Fraaije Kunsten en Wetenschappen, deel 7, Leiden, 1825, 314-337.

VAN DER HOEVEN, J., “Inleiding tot en demonstratie van eenige caricaturen en prenten betreffende Gall en diens leer”, in: Bijdragen tot de geschiedenis der geneeskunde, 10(1930), 301-306.

VAN MESDAG, S., “Een criminologische bijdrage van het jaar 1819. Ontleend aan het dagboek-reisverhaal van C.B. Tilanus, beschrijvende de reis van J.C. Broers, P.J.I. De Fremery en C.B. Tilanus”, in: Tijdschrift voor strafrecht, 37(1927), 189-209.

Verhandeling over de onzekerheid der Physiognomie of Gelaatkunde, uit de rede en ondervinding aangetoond en bij gelegenheid der Hersenschedelleer van Doctor Gall ter overweging aangeboden, uit het Duitsch vertaald, Amsterdam, 1806.

WINS, C., “Discours sur la phrénologie”, in: Société des Sciences, des Arts et des Lettres du Hainaut.  Sixième anniversaire de la fondation de la Société, Bergen, 1839, 73-86.

IDEM, “Deuxième discours sur la phrénologie”, in: Société des Sciences, des Arts et des Lettres du Hainaut.  Septième anniversaire de la fondation de la Société, Bergen, 1840, 53-68.

IDEM, “Troisième discours sur la phrénologie”, in: Société des Sciences, des Arts et des Lettres du Hainaut, deel 2, Bergen, 1841, 3-16.

Werken

AERTS, R. De letterheren. Liberale cultuur in de negentiende eeuw: het tijdschrift De Gids, Amsterdam, 1997.

ANTHOON, P.S., Phrénologie.  Cours élémentaire en douze leçons, Antwerpen, 1955.

APPELBOOM, T. en BLUARD, C., De geneeskunde. Van magie tot wetenschap, Brussel, 1997.

ASIMOV, J., Biographische Enzyklopädie der Naturwissenschaften und der Technik, Freiburg, Bazel en Wenen, 1973.

AVERMAETE, I., Activerende therapie in het oeuvre van dr. Joseph Guislain(1797-1860), licentiaatsverhandeling, Leuven, 1996.

Biographie Nationale, deel 11, Brussel, 1890-1891.

BLAAS, P., “Ideeëngeschiedenis. Enkele recente ontwikkelingen”, in: BELIEN, H. en VAN SETTEN, G.J., Geschiedschrijving in de twintigste eeuw. Discussie zonder eind, Amsterdam, 1996.

BOUTS, P. en C., De psychognomie. Een handboek voor theoretische en praktische aanleg-en karakterdiagnoses, Leuven, s.d.

Brockhaus Enzyklopädie, deel 13 en 17, Mannheim, 1986.

BURUMA, Y., “De frenologie en de misdadigers”, in: Recht en Kritiek, 1982, 43-60.

BYNUM, W.F. en PORTER, R., Companion encyclopedia of the history of medecine, deel 2, Londen en New York, 1993.

CARTER, R., Het brein in kaart. Op verkenningstocht door de menselijke hersenen, Abcoude, 1998.

COLINA, F., Mémoires et publications de la société des sciences, des arts et des lettres du Hainaut: dépouillement(1833-1988), Bergen, 1989.

CONRADI, M., “Franz Joseph Gall in Nederland”, in: De psycholoog, 30(1995), deel 7/8, 320- 323.

DALED, P.F., Spiritualisme et matérialisme au 19e siècle: l’Université Libre de Bruxelles et la religion, Brussel, 1998.

DARQUENNE, R., “Camille Wins, un disciple Montois de Gall”, in: Médecine et société. Ecrits et objets médicaux dans les collections hainuyères du seizième au vingtième siècle, Mariemont, 1987, 123-125.

DE BUSSCHER, E., Biographie historique et artistique de J.-C. De Meulemeester, de Bruges, graveur en taille-douce, éditeur des loges de Raphaël, Gent, 1837.

DE HAAN, H.R.M. en DERKER, W.A.L., Groot Woordenboek der Geneeskunde. Encyclopedia Medica, Leiden, s.d..

De Katholieke encyclopaedie, deel 11 en deel 20, Amsterdam en Antwerpen, 1951 en 1954.

DE SEYN, E., Dictionnaire biographique des sciences, des lettres et des arts en Belgique, deel 1 en 2, Brussel, 1935 en 1936.

DE SMET, Y., La neuropsychologie “pre-corticale”. Histoire de la localisation et de la constitution des “fonctions mentales supérieures” de Thalès de Milet à Franz Josef Gall, Brussel, 1986. 

DOUWE-DRAAISMA, “De Hollandse schedelmeters. Lombroso in Nederland”, in: Feit en Fictie. Tijdschrift voor de geschiedenis van de representatie, 2(1995), nr.2, 49-73.

ENSEL, R., “Schedellezen.  Een Verlicht beschavingsdebat over de belichaamde natuur van de mens”, in: Amsterdams Sociologisch Tijdschrift, 24/3-4(1997), 438-463.

EVRARD, A., Joseph Guislain. 1860-1960, Gent, 1960,

IDEM, “Joseph Guislain. Een beknopte biografie”, in: Geen rede mee te rijmen. Geschiedenis van de psychiatrie, Gent, 1989, 83-89.

FRENCH, R., “The anatomical tradition”, in: BYNUM, W.F. en PORTER, R., Companion encyclopedia of the history of medecine, deel 1, Londen en New York, 1993, 81-101.

GARRISON,F.H.,An introduction to the history of medecine, with medical chronology, suggestions for study and bibliographic data,Philadelphia en Londen,1929.

GIJSWIJT-HOFSTRA, M., “De rationaliteit van medische deviatie. Bekeringen tot de homeopathie in de negentiende eeuw”, in: IDEM (ed.), Op zoek naar genezing. Medische geschiedenis van Nederland vanaf de zestiende eeuw, Amsterdam, 1995.

Grote Winkler Prins, deel 7 en 8, Amsterdam en Brussel, 1973.

Het hoofd ten voeten uit, tentoonstellingscatalogus, Gent, 2001.

JONAS, S., Cent portraits de médecins illustres, Gent, 1960.

KOBUS, J.C. en de RIVECOURT, W., Beknopt Biographisch Handwoordenboek van Nederland, behelzende de levensbeschrijvingen van vele personen, die zich in Nederland hebben bekend gemaakt, deel 1 en 2, Zutfen, 1856 en 1857.

La Grande Encyclopédie. Inventaire raisonné des sciences, des lettres et des arts, deel 18 en 26, Parijs, s.d.

LANTERI-LAURA, G., Histoire de la phrénologie. L’homme et son cerveau selon F.J.Gall, Parijs, 1970.

IDEM, “Le psychisme et le cerveau”, in: GRMEK, M.D., Histoire de la pensée médicale en occident. Deel 3: Du romantisme à la science moderne, Parijs, 1999, 97-113.

LEPERS, Y., La phrénologie. Ses rapports au matérialisme, au positivisme et son influence en Belgique, Brussel, s.d.

Le Petit Robert 2. Dictionnaire universel des noms propres, Parijs, 1974.

Le Scalpel. Cent ans de Médecine en Belgique. 1830-1930, Elsene, 1931.

LE TELLIER, A.L.A., Notice nécrologique sur Camille Wins, avocat, juge-suppléant au tribunal de Mons, président de la société des Sciences, des Arts et des Lettres du Hainaut, secrétaire de la Société des Bibliophiles Belges, etc., etc, Bergen, 1856.

LINDEBOOM, G.A., Dutch Medical Biography. A Biographical Dictionary of Dutch Physicians and Surgeons, Amsterdam, 1984.

IDEM, Inleiding tot de geschiedenis der geneeskunde, Haarlem, 1971.

MAGNER, L.N., A history of medecine, New York, Bazel en Hong Kong, 1992.

MATTIEU, E., Biographie du Hainaut, Bergen, 1902-1905.

McGREW, R.E., Encyclopedia of Medical History, New York e.a., 1985.

MILLER, J., Van lijf en leden. Een historische kijk op de medische kennis van ons lichaam, Amsterdam en Brussel, 1978.

Nouveau Petit Larousse Illustré, Parijs, 1950.

PORTER, R.(ed.), The Cambridge Illustrated History of Medecine, Cambridge, 1996.

RENNEVILLE, M., Le langage des crânes. Histoire de la phrénologie, Parijs, 2000.

SCHAMELHOUT, G., “Petrus Camper (1722-1789).  Zijn verdiensten als geneeskundige, natuuronderzoeker en anthropoloog. Een herdenking 200 jaar na zijn geboorte”, in: Verhandelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Geneeskunde van België, deel 5, nr.1(1943), Brussel.

SCHULLER TOT PEURSUM-MEIJER, J. en KOOPS, W.R.H, Petrus Camper (1722-1789): onderzoeker van nature, Groningen, 1989.

SONDERVORST, F.A., Geschiedenis van de geneeskunde in België, Brussel, 1981.

STEENDIJK-KUYPERS, J., “Het succes van een dwaling. De hersen-schedelleer van Franz Joseph Gall (1758-1828) en de echo van de frenologie in Nederland”, in: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 140(1996), nr.51, 2560-2564.

The Encyclopedia Americana. International edition, deel 22, Connecticut, 1986.

VAN BAMBEKE, Ch,  “Joseph Guislain”, in: Liber Memorialis. Notices Biographiques, deel 2, Gent, 1913, 455-461.

VAN BERKEL, K., VAN HELDEN, A. en PALM, L., A history of science in the Netherlands, Leiden, Boston en Keulen, 1999.

VAN DER AA, A.J., Biographisch Woordenboek der Nederlanden, deel 1, 2, 6, 7, Haarlem, 1852.

VAN HEININGEN, T., Gerard Sandifort (1779-1848) in twee werelden, Utrecht, 1995.

IDEM, “Van Franz Joseph Gall in Holland kort na 1800”, in: Gewina. Tijdschrift voor de Geschiedenis der Geneeskunde, Natuurwetenschappen, Wiskunde en Techniek, 20(1997), 113-128.

VAN HOORDE, J., Levensschets van Dr. Jozef Guislain, Gent, 1887.

VAN LAERE, J.E., Beknopte geschiedenis van de neurologie, Brussel, 1979.

VAN RENYNGHE DE VOXVRIE, G., “François-Joseph Gall(1758-1828). Vésale du cerveau, fondateur de la phrénologie. Notice phrénologique d’un graveur brugeois(1837)”, in: Acta Belgica Historiae Medicinae, 8(1995), 15-30.

VAN STAEYEN, E., “Joseph Guislain: zijn werk”, in: Geen rede mee te rijmen. Geschiedenis van de psychiatrie, Gent, 1989.

VAN STERKENBURG, G.J., van Dale. Handwoordenboek van hedendaags Nederlands, Utrecht en Antwerpen, 1988.

VULTUS, P., De physiognomiek van Lavater en de theoriëen van Bertillon, Lombroso, Lefort, Fritsch, Merkel, enz., Amsterdam, s.d.

Zakwoordenboek der geneeskunde, Arnhem, 1993.

Websites

http://www.fracarita.org/nl/europa/belgie/museum/MuseumNotendop.html

http://www.fracarita.org/nl/europa/belgie/museum/MuseumOnsHuis.html

http://www.jmvanwyhe.freeserve.co.uk/reise.gif

http://www.jmvanwyhe.freeserve.co.uk/image_links.html