Kritiek op de filmkritiek?

Een onderzoek in de Belgische kwaliteitsdagbladen anno 2006

Karel Deknudt

Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen,
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de Communicatiewetenschappen.

Academiejaar: 2006-2007

Universiteit Gent

PROMOTOR: PROFESSOR DANIEL BILTEREYST
ASSISTENTE: LIES VAN DE VIJVER

- Stil je,

wat moet, dat moet!

- Wat wil je?

De critiek zit ons in’t bloed.

(uit Verzameld Werk van Richard Minne)

Woord vooraf

Inleiding

DEEL I: THEORETISCH KADER. Terminologische verantwoording: filmrecensent, filmcriticus en filmjournalist

    1 De geschiedenis van de filmkritiek

        1.1 Het prille begin (1896-1905)

        1.2 Een opkomende vakpers (1907-1916)

        1.3 Naar een esthetische filmkritiek (1916-1932)

        1.4 Van esthetische naar sociale filmkritiek (1932-1945)

        1.5 Een nieuw esthetisch en historisch bewustzijn (1945-1968)

        1.6 ‘La nouvelle critique’ en Bazin

        1.7 Opkomst en ondergang van de ideologiekritiek (1968-1975)

        1.8 De academische kritiek (vanaf de jaren tachtig)

    2 Moeder, waarom schrijven wij? De invloed van de filmcriticus

        2.1 Filmrecensenten: beïnvloeders of voorspellers?

            2.1.1 De recensent als beïnvloeder

            2.1.2 De recensent als voorspeller

            2.1.3 Het onderzoek

    2.2 Het verschil tussen arthousefilms en mainstreamfilms

    3 De taak en positie van de filmcriticus

        3.1 Potentiële valkuilen of belemmeringen voor de filmcriticus

            3.1.1 De studio’s als machtige industrie

            3.1.2 De relatie filmcriticus-regisseur

            3.1.3 The medium is the message

            3.1.4 Een nieuw model: de positie van de filmcriticus

            3.1.5 Objectiviteit volgens Jarvie

        3.2 De filmkritiek in kritieke toestand?

            3.2.1 Problematiek omtrent de filmkritiek

            3.2.2 Een goede filmkritiek: Anderson en Bobker

            3.2.3 Een analysemodel voor filmkritieken

            3.2.4 Een goede filmkritiek: de filmcritici versus het lezerspubliek

            3.2.5 Twee mogelijke houdingen in het recensieproces

DEEL II: EMPIRISCHE STUDIE

    1 Inleiding

    2 Onderzoeksvragen en –hypothesen

        2.1 Onderzoeksvragen

        2.2 Hypothesen

    3 Methodologie

        3.1 Waarom kwantitatieve inhoudsanalyse?

        3.2 Dataverzameling

            3.2.1 Populatie en steekproef

                3.2.1.1 Afbakening van de onderzoekspopulatie

                3.2.1.2 Steekproef en steekproefmethode

            3.2.2 Operationalisering van de onderzoeksvariabelen

    4 Onderzoeksresultaten

        4.1 Onderzoeksresultaten op het niveau van de kranten

            4.1.1 Filmrecensies zonder opsplitsing naar lengte

            4.1.2 Filmrecensies opgesplitst naar lengte

            4.1.3 Onderzoeksresultaten op het niveau van de recensenten

    5 Conclusies onderzoeksanalyse: de hypothesen bevestigd?

6 Algemeen besluit

Bibliografie

Bijlagen