De conscripties in het 'Département de l' Escaut'. Organische groei van een recruteringssysteem, zijn conceptueel kader en zijn praktische uitvoering. Casus: de 19 gemeenten van het 'canton d' Oosterzeele'. (Olivier Van Rode)

 

home lijst scripties inhoud vorige volgende  

 

DEEL II

 

DE PRAKTISCHE UITVOERING
IN TOENEMENDE MATE GEPERFECTIONEERD
(1806-1814)

 

Hoofdstuk XII: De 'levées' na 1810: een korte 'succes-story'

 

De 'levées' zouden elkaar opnieuw snel opvolgen, na het intermezzo van 1810.

Bij 'sénatus-consulte' van 13 december 1810[135] werden 120.000 conscrits van de 'classe' van 1811 ter beschikking gesteld van de regering. Daarbij werd gesteld dat de oproep niet langer bij decreet moest gebeuren, maar dat publiekrechtelijke administratieve besluiten volstonden. De recrutering onderging dus een soort decentralisatie naar de 'départements' toe!

 

Op dezelfde datum werden bovendien de 'cantons littoraux' van dertig 'départements' -waaronder 'l' Escaut'- aan de 'conscription pour l' armée de terre' onttrokken, en aan de 'inscription maritime' voorbehouden[136]. Daarbij werden 10.000 conscrits van elk van de 'classes' van 1813, 1814, 1815 en 1816, onmiddellijk ter beschikking gesteld van de 'ministre de la marine'. De jongsten daarvan waren op dat ogenblik amper 14 jaar![137] Op 19 februari 1811 worden de 'classes' van 1811 en 1812 erbij gevoegd[138]

 

Op 5 april 1811 werd de plaatsing van 'garnisaires' bij decreet verruimd tot alle wettelijke vertegenwoordigers, niet alleen van conscrits 'réfractaires', maar eveneens van deserteurs. Daarbij werd vooropgesteld dat 'réfractaires' en deserteurs, die uit eigen beweging terugkeren, of die door hun familie afgeleverd werden, ingelijfd mochten worden bij de regimenten, waarvan de oprichting op 24 januari 1811 was bevolen[139]. Voor het 'département de l' Escaut' was dat -begrijpelijkerwijze- het 'régiment de Walcheren'...

 

De 'levée' van 120.000 conscrits van 1812 werd bevolen op 20 december 1811[140], midden maart gevolgd door een 'levée' van 100 cohorten voor de 'premier ban de la Garde nationale', uit de 'classes' van de jaren 1807 tot 1812[141]. Artikel 7 van het desbetreffende 'sénatus-consulte' stelde expliciet dat "le premier ban de la garde nationale ne doit pas sortir du territoire de l' empire", maar dat "il est exclusivement destiné à la garde des frontières, à la police intérieure et à la conservation des grands dépôts maritimes, arsenaux et places fortes". Toch vormde dit toch een flagrante inbreuk op de belofte, geuit in het 'sénatus-consulte' van 5 oktober 1809. Alleen de 'classe' van 1806 was inderdaad definitief bevrijd. Alle andere zouden pas bevrijd worden, wanneer de Nederlanden zelf 'bevrijd' werden...

 

De rampzalige veldtocht in Rusland, waarin de trotse 'Grande Armée' totaal gedecimeerd werd, zou immers alle remmen wegnemen, en de recrutering kwam opnieuw in een stroomversnelling. Op 1 september 1812[142] werden 120.000 conscrits van 1813 ter beschikking gesteld voor de recrutering voor het landleger, en 17.000 voor de vervollediging van de 'garde nationale'. Deze laatsten zouden opgeroepen worden telkens als het nodig zou blijken.

 

Op 11 januari 1813 werd een tweede 'levée extraordinaire' bevolen[143]. Er werden 150.000 conscrits van de 'classe' van 1814 ter beschikking gesteld van de 'ministre de la guerre', en 100.000 van de 'classes' van 1809, 1810, 1811 en 1812. Daar bovenop werden de 100.000 conscrits, die de 'premier ban' vormden van de 'garde nationale', in actieve dienst geroepen.

 

In april werden 180.000 mannen ter beschikking gesteld van de minister[144], voor de vorming van een reserveleger, te weten 10.000 mannen als 'gardes d' honneur à cheval', bekostigd door de 'départements' en te nemen uit de elite van het 'département', 80.000 man van de 'premier ban' van de 'garde nationale', conscrits van 1807 tot 1812, en 90.000 conscrits van 1814, die oorspronkelijk bestemd waren voor de verdediging van de zuid- en westgrens, en meer in het bijzonder de werven van Antwerpen, Cherbourg, Brest, Lorient, Rochefort en Toulon.

Hun taak zou overgenomen worden door de 'gardes nationales sédentaires. De 'garde nationale de l' Escaut' kreeg, samen met die van 'Bouches-de-l' Escaut', 'Dyle', 'Jemmape', 'Deux-Nèthes', 'Nord', 'Pas-de-Calais' en 'Lys' de verdediging van de werven van Antwerpen en Vlissingen toegewezen. Daartoe moesten de 'gardes nationales' in die 'départements' georganiseerd worden tot een effectief van 15 à 30.000 man, onder bevel van een 'sénateur', die te dien einde naar de bedreigde plaatsen gestuurd werd.

Het moet gezegd, dat het hier niet om een nieuwe 'levée' ging! Alleen kreeg een gedeelte van de op 11 januari ter beschikking gestelden een andere bestemming.

 

De nieuwe 'levée' kwam er op 9 oktober 1813[145]. Die dag stelde een 'sénatus-consulte' 280.000 nieuwe conscrits ter beschikking, te weten 160.000 van 1815 en 120.000 van alle vorige 'classes', in een aantal 'départements' (namelijk in al die 'départements', waarover Frankrijk nog de controle had). Het bevel voor de 'levée' van de conscrits van 1815 werd (althans voor wat de Belgische 'départements' betreft) nooit meer gegeven, maar de 'levée' uit de vorige 'classes' kreeg nog een begin van uitvoering...

 

De op 15 november 1813 bevolen 'levée' van 50.000 conscrits van de 300.000 op diezelfde datum ter beschikking gestelde conscrits uit de 'classes' van de jaren XI, XII, XIII, XIV, 1806, 1807, 1808, 1809, 1810, 1811, 1812, 1813 en 1814 (!)[146], kreeg nooit een begin van uitvoering[147].

Ik zal voor wat volgt gewoon nog de lijsten geven van de 'réformés', de 'listes d' activité' en de 'placement à la fin du dépôt'. Daarbij baseerde ik me louter op de conscriptieregisters, voor de 'classes' van 1811, 1812 en 1813, en op de inlijvingslijsten, voor de 'classe van 1814. Van deze laatste 'classe' is er immers geen register bewaard in het Gentse rijksarchief. Er zijn ook geen gemeentelijke conscriptielijsten beschikbaar, voor geen van de vier 'classes'.

 

 

A. De 'levée ordinaire' uit de 'classe' van 1811

 

a1. Aan de 'classe' onttrokken conscrits

 

nr.

'réformé' wegens

'réformé' door

datum

4

(supplém. 1810)   hinken en atrofie

conseil de recrutement

5/4/1811

5

(supplém. 1808)    lichaamslengte

conseil de recrutement

5/4/1811

10

hinken en verkorting van de linkerbil

conseil de recrutement

5/4/1811

11

overgebracht naar de volgende 'levée'

conseil de recrutement

5/4/1811

12

overgebracht naar de volgende 'levée'

conseil de recrutement

5/4/1811

13

kliergezwel

conseil de recrutement

5/4/1811

15

'exception' als 'étudiant ecclésiastique'

conseil de recrutement

5/4/1811

33

overgebracht naar1812 wegens zwakte

conseil de recrutement

5/4/1811

34

zwakheid ('imbécillité')

conseil de recrutement

5/4/1811

35

overgebracht naar de volgende 'levée'

conseil de recrutement

5/4/1811

40

verlamming aan de linkerhand

conseil de recrutement

5/4/1811

41

klierziekte ('scrophules') en zwak zicht

conseil de recrutement

5/4/1811

43

lichaamslengte

conseil de recrutement

5/4/1811

76

lichaamslengte

conseil de recrutement

5/4/1811

77

lichaamslengte

conseil de recrutement

5/4/1811

84

misvorming aan het linkerbeen

conseil de recrutement

5/4/1811

96

lichaamslengte

conseil de recrutement

5/4/1811

105

misvormde voet

conseil de recrutement

5/4/1811

111

breuk ('hernie')

conseil de recrutement

5/4/1811

137

misvorming

conseil de recrutement

5/4/1811

153

lichaamslengte

conseil de recrutement

5/4/1811

163

misvorming van de benen

conseil de recrutement

5/4/1811

171

klierziekte (scrophules)

conseil de recrutement

5/4/1811

174

hoofdpijnen

conseil de recrutement

5/4/1811

176

klierziekte (scrophules)

conseil de recrutement

5/4/1811

177

overgebracht naar de volgende 'levée'

conseil de recrutement

5/4/1811

183

overgebracht naar de volgende 'levée'

conseil de recrutement

5/4/1811

188

lichaamslengte

conseil de recrutement

5/4/1811

211

kliergezwel

conseil de recrutement

5/4/1811

220

klierziekte (scrophules)

conseil de recrutement

5/4/1811

232

lichaamslengte

conseil de recrutement

5/4/1811

 

Het is opvallend dat de rol van de 'sous-préfet' volledig advizerend is geworden! Alle conscrits werden naar de 'conseil de recrutement' verwezen.

 

a2. De 'listes d' activité'

 

nr.

sort

remplaçant

corps

aangekomen

vonnis

cont

rentré

1

1810/36

112° de ligne

23/5/1811

 

1

 

2

supplémentaire XI

4° de ligne

overleden

 

 

3

supplémentaire XI

4° de ligne

24/7/1809

 

2

 

4

6

 

112° de ligne

23/5/1811

 

3

 

5

8

 

112° de ligne

23/5/1811

 

4

 

6

9

 

112° de ligne

23/5/1811

 

5

 

7

14

 

112° de ligne

23/5/1811

 

6

 

8

16

 

112° de ligne

non comparu

19/7/1811

7

Walcheren/85°

9

20

 

112° de ligne

23/5/1811

 

8

 

10

21

 

112° de ligne

23/5/1811

 

9

 

11

22

 

112° de ligne

23/5/1811

 

10

 

12

23

 

112° de ligne

23/5/1811

 

11

 

13

24

 

112° de ligne

dés. en route

 

12

Walcheren/85°

14

25

 

112° de ligne

non comparu

19/7/1811

 

nee

15

26

 

112° de ligne

23/5/1811

 

13

 

16

27

 

112° de ligne

dés. en route

 

 

dépôt Flessingue

17

28

nr dépôt Wesel gebracht, 'conscrit de mauvaise volonté', aangekomen 30/10/1811

18

29

 

112° de ligne

23/5/1811

 

14

 

19

31

 

112° de ligne

non comparu

19/7/1811

 

nee

20

32

 

112° de ligne

23/5/1811

 

15

 

21

36

 

112° de ligne

23/5/1811

 

16

 

22

37

 

112° de ligne

23/5/1811

 

17

 

23

38

 

85° de ligne

18/5/1811

 

18

 

24

39

 

112° de ligne

23/5/1811

 

19

 

25

42

 

112° de ligne

23/5/1811

 

20

 

26

44

 

112° de ligne

23/5/1811

 

21

 

27

45

 

112° de ligne

23/5/1811

 

22

 

28

46

1808/180

8° bataillon ppal du train d' artillerie

25/5/1811

 

23

 

29

47

 

112° de ligne

23/5/1811

 

24

 

30

48

 

112° de ligne

23/5/1811

 

25

 

31

49

 

112° de ligne

23/5/1811

 

26

 

32

50

 

112° de ligne

23/5/1811

 

27

 

33

51

  kreeg de 'réforme', na een herstelperiode in het hospitaal, op 2/5/1811

34

54

 

85° de ligne

 

19/7/1811

 

nee

35

55

 

112° de ligne

23/5/1811

 

28

 

36

56

 

112° de ligne

23/5/1811

 

29

 

37

57

  kreeg de 'placement' als zoon van een 71-jarige vader, op 18/4/1811.

38

58

 

112° de ligne

23/5/1811

 

30

 

39

59

 

112° de ligne

23/5/1811

 

31

 

40

60

  kreeg de 'réforme' op 23/4/1811.

41

61

 

85° de ligne

15/6/1811

 

32

 

42

63

 

85° de ligne

15/6/1811

 

33

 

43

66

 

112° de ligne

23/5/1811

 

34

 

44

67

 

112° de ligne

23/5/1811

 

35

 

45

68

 

112° de ligne

23/5/1811

 

36

 

46

69

  kreeg de 'placement' als oudste van wezen, op 2/5/1811.

47

70

 

85° de ligne

18/8/1811

 

37

 

48

71

 

85° de ligne

18/8/1811

 

38

 

49

72

 

85° de ligne

18/8/1811

 

39

 

50

73

'régiment de Walcheren' voor veinzing, maar moet gedes. zijn =>

dépôt Wesel

51

74

1810/202

8° cuirassiers

31/8/1811

 

40

 

52

75

 

1° chass. à cheval

25/8/1811

 

41

 

53

78

 

8° cuirassiers

31/8/1811

 

42

 

54

79

 

70° de ligne

25/9/1811

 

43

 

55

81

 

1° chass. à cheval

25/8/1811

 

44

 

56

82

Gent 1807

5° bataillon des ouvriers conscrits

1/10/1811

 

45

 

57

83

 

8° Bon principal train d' artillerie

12/9/1811

 

46

 

58

87

 

70° de ligne

25/9/1811

 

47

 

59

88

 

70° de ligne

25/9/1811

 

48

 

60

90

 

8° d' artillerie

24/8/1811

 

49

 

61

91

 

85° de ligne

17/12/1811

 

50

 

62

92

 

70° de ligne

26/10/1811

 

51

 

63

93

Gent 1808

5° bataillon des ouvriers conscrits

1/10/1811

 

52

 

64

95

 

70° de ligne

26/10/1811

 

53

 

65

97

 

1° Bataillon de Pontonniers

24/11/1811

 

54

 

 

117

1° à marcher

85° de ligne

15/6/1811

 

55

 

 

127

1° à marcher

85° de ligne

15/6/1811

 

56

 

 

182

1° à marcher

?

?

 

 

dépôt Flessingue

 

199

1° à marcher

85° de ligne

15/06/1811

 

57

 

 

Het resultaat van de 'levée ordinaire sur la classe de 1811' was dus :

 

oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

gevon- nist

rentré

dépôt

verloren

totaal

69

6

61

57

1

2

2

3

7

4

 

Het is opvallend hoe extreem laag het percentage van de 'réfraction' was! Het lijkt alsof men de onaantastbaarheid van het Frans bewind nu als een zekerheid ging beschouwen, terwijl ontsnappen aan de dienstplicht voor onmogelijk werd gehouden. Slechts drie conscrits wisten in hun 'réfraction' te volharden, ondanks alle repressiemaatregelen.

 

a3. Het 'dépôt de droit' van de 'classe' van 1811.

 

n° sort

reden

n° sort

reden

7

broer in actieve dienst

89

broer in actieve dienst

17

oudste van wezen

94

broer in actieve dienst

18

broer in actieve dienst

98

enig kind van een weduwe

19

broer in actieve dienst

118

broer in actieve dienst

30

broer in actieve dienst

122

broer in actieve dienst

52

broer in actieve dienst

124

broer in actieve dienst

53

broer in actieve dienst

133

oudste van wezen

57

vader van 71 jaar

135

broer in actieve dienst

62

broer in actieve dienst

142

broer in actieve dienst

64

vader van 71 jaar

145

oudste van wezen

65

broer in actieve dienst

150

enig kind van een weduwe

69

oudste van wezen

161

broer in actieve dienst

80

broer in actieve dienst

172

broer in actieve dienst

85

broer in actieve dienst

177

broer in actieve dienst

86

enig kind van een weduwe

184

broer in actieve dienst

186

broer in actieve dienst

213

broer in actieve dienst

192

broer in actieve dienst

218

broer in actieve dienst

194

broer in actieve dienst

219

broer in actieve dienst

200

broer in actieve dienst

223

broer in actieve dienst

209

oudste van wezen

226

broer in actieve dienst

210

broer in actieve dienst

229

broer in actieve dienst

212

enig kind van een weduwe

 

 

 

 

B. De 'levée ordinaire' uit de 'classe' van 1812

 

b1. Aan de 'classe' onttrokken conscrits

 

nr.

beslissing

'réformé' door

datum

x

(1811/35) overgebracht naar 1813 wegens zwakte

conseil de recrutement

31/3/1812

3

(1811/12)       'réforme' wegens doofheid

conseil de recrutement

12/2/1812

4

(1811/supp) 'réforme' gewrichtsstijfheid linkerknie

conseil de recrutement

12/2/1812

8

(1811/supp)  'réforme' verlies van het linkeroog

conseil de recrutement

12/2/1812

12

overgebracht naar 1813, wegens lichaamslengte

conseil de recrutement

12/2/1812

15

'réforme' wegens misvorming van de linkerhand

conseil de recrutement

12/2/1812

26

overgebracht naar 1813, gewrichtsstijfheid in het eerste kootje van de rechterwijsvinger

conseil de recrutement

12/2/1812

31

'réforme' wegens lichaamslengte

conseil de recrutement

12/2/1812

46

overgebracht naar 1813, geneeslijke oogvlek

conseil de recrutement

12/2/1812

51

overgebracht naar 1813 wegens misvorming

conseil de recrutement

12/2/1812

57

overgebracht naar 1813 wegens lichaamslengte

conseil de recrutement

12/2/1812

67

overgebracht naar 1813 wegens lichaamslengte

conseil de recrutement

12/2/1812

81

'réforme' wegens lichaamslengte

conseil de recrutement

12/2/1812

82

'réforme'  onzetbare breuk aan de linkerkant

conseil de recrutement

12/2/1812

91

'réforme' wegens lichaamslengte

conseil de recrutement

12/2/1812

92

'réforme' wegens verlies van het rechteroog

conseil de recrutement

12/2/1812

109

'réforme' wegensverlies van het linkeroog

conseil de recrutement

12/2/1812

119

'réforme' wegens blindheid

conseil de recrutement

12/2/1812

124

'réforme' wegens 'constitution scrophuleuse'

conseil de recrutement

12/2/1812

131

overgebracht naar 1813 wegens zetbare breuk

conseil de recrutement

12/2/1812

137

overgebracht naar 1813 wegens lichaamslengte

conseil de recrutement

12/2/1812

147

overgebracht naar 1813 wegens lichaamslengte

conseil de recrutement

12/2/1812

152

overgebracht naar 1813 wegens lichaamslengte

conseil de recrutement

12/2/1812

181

'réforme' wegens vergroeide littekens aan de bil

conseil de recrutement

12/2/1812

184

overgebracht naar 1813 wegens lichaamslengte

conseil de recrutement

12/2/1812

187

'réforme' wegens misvorming van de rechterhand

conseil de recrutement

12/2/1812

189

overgebracht naar 1813 wegens lichaamslengte

conseil de recrutement

12/2/1812

193

'réforme' wegens lichaamslengte

conseil de recrutement

12/2/1812

197

'réforme' wegens lichaamslengte

conseil de recrutement

12/2/1812

202

'réforme' wegens verminking van de linkerhand

conseil de recrutement

12/2/1812

208

'réforme' wegens 'scrophules invitérées'

conseil de recrutement

12/2/1812

223

'réforme' wegens 'gibbosité' [?]

conseil de recrutement

12/2/1812

225

'réforme' wegens verlies van de linkerwijsvinger

conseil de recrutement

12/2/1812

236

'réforme' wegens lichaamslengte

conseil de recrutement

12/2/1812

 

b2. De 'liste d' activité'

 

nr.

sort

remplaçant

corps

aangekomen

vonnis

cont

rentré

1

1 (1811/11)

43° de ligne

4/3/1812

 

1

 

2

supplémentaire conscrit van 1811, ter beschikking gesteld van de recruteringskapitein wegens niet-inschrijving. Aangekomen op het dépôt van Vlissingen op 29/4/1811

3

5

 

43° de ligne

4/3/1812

 

2

 

4

6

 

43° de ligne

4/3/1812

 

3

 

5

7

 

43° de ligne

4/3/1812

 

4

 

6

9

 

8° de ligne

9/3/1812

 

5

 

7

10 (1811/33)

43° de ligne

4/3/1812

 

6

 

8

11

 

75° de ligne

13/3/1812

 

7

 

9

13

 

43° de ligne

4/3/1812

 

8

 

10

16

 

75° de ligne

13/3/1812

 

9

 

11

17

 

43° de ligne

4/3/1812

 

10

 

12

18

 

9° artillerie à pied

4/3/1812

 

11

 

13

19

 

reservecompagnie

25/2/1812*

 

12

 

14

21

1808/51

75° de ligne

13/3/1812

 

13

 

15

22

 

8°  de ligne

9/3/1812

 

14

 

16

23

 

8° de ligne

9/3/1812

 

15

 

17

25

 

9° artillerie à pied

4/3/1812

 

16

 

18

27

 

2° cheveaux légérs

6/3/1812

 

17

 

19

28

 

43° de ligne

4/3/1812

 

18

 

20

32

kreeg 'réforme' wegens hoofdpijnen, na herstelperiode in het hospitaal, 5/3/1812.

21

37

 

27° chass à cheval

27/3/1812

 

19

 

22

38

 

8°  de ligne

9/3/1812

 

20

 

23

39

 

43° de ligne

4/3/1812

 

21

 

24

40

 

8° de ligne

9/3/1812

 

22

 

25

41

 

reservecompagnie

25/2/1812*

 

23

 

26

43

 

8°  de ligne

9/3/1812

 

24

 

27

44

 

9° artillerie à pied

4/3/1812

 

25

 

28

50

 

43° de ligne

4/3/1812

 

26

 

29

52

 

9° artillerie à pied

4/3/1812

 

27

 

30

53

 

9° chass. à cheval

9/3/1812

 

28

 

31

54

1810/210

15° bataillon bis du

train d' artillerie

15/3/1812

 

29

 

32

55

 

8°  de ligne

9/3/1812

 

30

 

33

56

Gent 1811

75° de ligne

16/3/1812

 

31

 

34

58

 

43° de ligne

4/3/1812

 

32

 

35

60

 

43° de ligne

4/3/1812

 

33

 

36

61

 

43° de ligne

4/3/1812

 

34

 

37

64

 

43° de ligne

4/3/1812

 

35

 

38

65

 

2° cheveaux légérs

6/3/1812

 

36

 

39

66

 

5° Bon Sapeurs

15/3/1812

 

37

 

40

68

 

conscrits garde impériale

22/3/1812

 

38

 

41

69

 

9° artillerie à pied

4/3/1812

 

39

 

42

71

 

43° de ligne

4/3/1812

 

40

 

43

72

kreeg 'réforme' wegens hoofdpijnen, na herstelperiode in het hospitaal, 4/3/1812.

44

73

 

27° chasseurs à cheval

28/3/1812

 

41

 

45

74

 

2° cheveaux légérs

6/3/1812

 

42

 

46

75

 

13° botaillon bis du

train d' artillerie

15/3/1812

 

43

 

47

77

 

9° chasseurs à cheval

9/3/1812

 

44

 

48

79

 

8°  de ligne

9/3/1812

 

45

 

49

80

 

43° de ligne

4/3/1812

 

46

 

50

83

 

43° de ligne

4/3/1812

 

47

 

51

86

 

9° chasseurs à cheval

9/3/1812

 

48

 

52

87

 

43° de ligne

4/3/1812

 

49

 

53

88

 

8° de ligne

9/3/1812

 

50

 

54

89

Kruishou-

tem 1811

14° bataillon bis du

train d' artillerie

7/3/1812

 

51

 

55

90

Nazareth 1811

14° bataillon bis du

train d' artillerie

7/3/1812

 

52

 

56

93

 

43° de ligne

4/3/1812

 

53

 

57

96

 

43° de ligne

4/3/1812

 

54

 

58

97

 

43° de ligne

4/3/1812

 

55

 

59

98

 

reservecompagnie

26/2/1812*

 

56

 

60

99

 

43° de ligne

4/3/1812

 

57

 

61

100

 

8° de ligne

9/3/1812

 

58

 

62

177

subst. 102

43° de ligne

4/3/1812

 

59

 

63

103

 

7° bataillon du

train d' équipages

8/4/1812

 

60

 

64

104

 

75° de ligne

25/3/1812

 

61

 

72

117

**

75° de ligne

20/3/1812

 

62

 

73

120

  overgebracht naar 1813 wegens zijn lichaamslengte, op 17/8/1812.

74

121

 

75° de ligne

28/09/1812

 

63

 

(de lotnummers 5 tot 9 waren conscrits van vroegere 'classes', 1 van 1809 (nr 7) en 3 van 1811, die wel verschenen waren voor de opmaak van de lijsten, maar niet konden bewijzen dat hun omissie erop onafhankelijk van hun wil gebeurde)

* de bij de 'compagnie départementale de réserve de l' Escaut' ingelijfden gingen een contract van 'substitution' aan met een soldaat die bij die compagnie diende, en die in hun plaats het actief leger vervoegde.

** de oproepnummers 65 - 71 waren intussen opgeroepen voor de 'levée' voor de 'garde nationale'

 

Het resultaat van deze 'levée' was buitengewoon positief[148] :

 

oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

gevon- nist

rentré

dépôt

verloren

totaal

67

4

63

63

0

0

0

0

0

0

 

 

b3. Het 'dépôt' de droit van de 'classe' 1812.

 

n° sort

reden

n° sort

reden

14

vader van 71 jaar

36

broer in actieve dienst

20

broer in actieve dienst

42

broer in actieve dienst

24

broer in actieve dienst

45

oudste van wezen

29

broer in actieve dienst

47

broer in actieve dienst

30

enig kind van een weduwe

48

broer in actieve dienst

33

enig kind van een weduwe

49

broer in actieve dienst

34

enig kind van een weduwe

59

broer in actieve dienst

35

broer in actieve dienst

62

broer in actieve dienst

63

broer in actieve dienst

132

broer in actieve dienst

70

enig kind van een weduwe

136

broer in actieve dienst

76

broer in actieve dienst

149

broer in actieve dienst

94

broer in actieve dienst

155

broer in actieve dienst

95

broer in actieve dienst

156

enig kind van een weduwe

101

enig kind van een weduwe

157

broer in actieve dienst

105

broer in actieve dienst

183

enig kind van een weduwe

113

broer in actieve dienst

186

enig kind van een weduwe

115

broer in actieve dienst

195

oudste van wezen

116

broer in actieve dienst

201

enig kind van een weduwe

118

broer in actieve dienst

203

enig kind van een weduwe

130

broer in actieve dienst

214

enig kind van een weduwe

78

broer in actieve dienst

234

broer in actieve dienst

84

enig kind van een weduwe

237

broer in actieve dienst

85

broer in actieve dienst

238

broer in actieve dienst

 

 

C. De 'levée' van 100 cohorten voor de '1° ban de la garde nationale', uit de 'classes' 1807-1812

 

c1. De verschillende 'listes d' activité'

 

1) 1807

 

Grijpt men terug naar de tabellen aangaande de voorgaande 'levées', dan blijkt het volgende :

 

laatste opgeroepen nummer van oproepvolgorde

86

laatste opgeroepen lotnummer

127

 

Waarbij bovendien :

            de 'réforme' kregen : lotnummers 130, 131, 132 en 134.

            de 'placement' kregen : geen.

 

nr.

sort

remplaçant

corps

aangekomen

vonnis

cont

rentré

87

128

1809/203

72° cohorte du 1° ban

5/5/1812

 

1

 

88

129

kreeg de 'exception' als gehuwde, op 17/4/1812.

89

133

kreeg de 'exception' als gehuwde, op 17/4/1812.

90

135

 

73° cohorte du 1° ban

19/4/1812

 

2

 

91

136

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 17/4/1812.

92

137

XIV/137

72° cohorte du 1° ban

30/4/1812

 

3

 

93

138

 

72° cohorte du 1° ban

16/6/1812

 

4

 

94

139

 

72° cohorte du 1° ban

29/5/1812

 

5

 

95

14

subst. 140

72° cohorte du 1° ban

29/5/1812

 

6

 

 

Het resultaat van de 'levée' uit de 'classe' van 1807 was dus :

 

oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

gevon- nist

rentré

dépôt

verloren

totaal

9

3

6

6

0

0

0

0

0

0

 

2) 1808

 

Grijpt men terug naar de tabellen aangaande de voorgaande 'levées', dan blijkt het volgende :

 

laatste opgeroepen nummer van oproepvolgorde

86

Laatste opgeroepen lotnummer

140

 

Waarbij bovendien :

            de 'réforme' kregen : lotnummer 143.

            de 'placement' kregen : lotnummer 149.

 

nr.

sort

remplaçant

corps

aangekomen

vonnis

cont

rentré

87

141

 

72° cohorte du 1° ban

19/4/1812

 

1

 

88

142

 

72° cohorte du 1° ban

19/4/1812

 

2

 

89

144

was als 'remplaçant' opgetreden voor een conscrit van Dendermonde 1811 (levée extraordinaire)

90

145

 

72° cohorte du 1° ban

19/4/1812

 

3

 

91

146

was als 'remplaçant' opgetreden voor een conscrit van Gent 1806 (levée extraordinaire)

92

147

was als 'remplaçant' opgetreden voor conscrit van Geraardsbergen 1810 (levée extraordinaire)

93

148

   het register vermeldt niets voor deze conscrit (!?)

142

149

retiré du dépôt

het register vermeldt 'provisoirement non appelé'

94

27

substitué 150

het register vermeldt niets voor deze conscrit (!?)

 

95

 

151

Hij werd tegelijk met zijn broer (1809/146) opgeroepen, en deze kreeg de 'placement', maar besloot om voor zijn oudere broer als 'remplaçant' te dienen.

 

 

1809/146

72° cohorte du 1° ban

30/5/1812

 

4

 

96

152

was als 'remplaçant' opgetreden voor een conscrit van Zele 1809 (levée ordinaire 1809)

97

105

substitué 153

kreeg de 'placement' als enige zoon van een weduwe, op 5/6/1812.

98

155

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 10/6/1812.

 

*Het is onduidelijk of de drie 'remplacés' opgeroepen werden. Het feit dat dit niet in het register vermeld staat, laat het tegendeel vermoeden, en zeker voor de eerste twee is dit bovendien onwaarschijnlijk, gezien het feit dat zij ruim twee jaar dienst hadden (van eind 1808).

 

Het resultaat van de 'levée' uit de 'classe' van 1808 was dus :

 

oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

gevon- nist

rentré

dépôt

verloren

totaal

6

2

4

4

0

0

0

0

0

0

 

3) 1809

 

Grijpt men terug naar de tabellen aangaande de voorgaande 'levées', dan blijkt het volgende :

 

 

laatste opgeroepen nummer van oproepvolgorde

81

laatste opgeroepen lotnummer

136

 

Waarbij bovendien :

            de 'réforme' kregen : lotnummer 140.

            de 'placement' kregen : lotnummer 141.

 


 

nr.

sort

remplaçant

corps

aangekomen

vonnis

cont

rentré

84

139

  kreeg de 'réforme' wegens zijn lichaamslengte, op 17/4/1812

85

142

 

73° cohorte du 1° ban

19/4/1812

 

1

 

86

143

 

73° cohorte du 1° ban

19/4/1812

 

2

 

87

144

 

72° cohorte du 1° ban

22/4/1812

 

3

 

88

145

 

73° cohorte du 1° ban

19/4/1812

 

4

 

89

146

kreeg de 'placement', wegens de simultane oproep van zijn broer (1808/151), voor wie hij nadien als 'remplaçant' optrad.

90

147

was als 'remplaçant' opgetreden voor een conscrit van Zele 1810 (levée extraordinaire)

91

148

 

73° cohorte du 1° ban

19/4/1812

 

5

 

92

149

  kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 17/4/1812.

94

151

 

72° cohorte du 1° ban

29/5/1812

 

6

 

95

152

 

72° cohorte du 1° ban

29/5/1812

 

7

 

96

154

 

72° cohorte du 1° ban

29/5/1812

 

8

 

 

Het resultaat van de 'levée' uit de 'classe' van 1809 was dus :

 

oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

gevon- nist

rentré

dépôt

verloren

totaal

11

3

8

8

0

0

0

0

0

0

 

4) 1810

 

Grijpt men terug naar de tabellen aangaande de voorgaande 'levées', dan blijkt het volgende :

 

laatste opgeroepen nummer van oproepvolgorde

105

laatste opgeroepen lotnummer

176

 

Waarbij bovendien :

            de 'réforme' kregen : lotnummers 184 en 188.

            de 'placement' kregen : lotnummers 179 en 185.

            vertrokken zijn als '1° à marcher' : lotnummers 178 en 187.

 

nr.

sort

remplaçant

corps

aangekomen

vonnis

cont

rentré

108

180

 

73° cohorte du 1° ban

19/4/1812

 

1

 

110

182

 

72° cohorte du 1° ban

22/4/1812

 

2

 

111

183

 

72° cohorte du 1° ban

22/4/1812

 

3

 

112

186

  kreeg de 'exception' als gehuwde, op 17/4/1812.

114

189

 

73° cohorte du 1° ban

19/4/1812

 

4

 

115

190

 

73° cohorte du 1° ban

19/4/1812

 

5

 

116

191

 

72° cohorte du 1° ban

29/5/1812

 

6

 

117

192

  kreeg de 'réforme' wegens oogvlek op het linkeroog, op 17/4/1812.

118

193

 

73° cohorte du 1° ban

19/4/1812

 

7

 

 

Het resultaat van de 'levée' uit de 'classe' van 1810 was dus :

 

oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

gevon- nist

rentré

dépôt

verloren

totaal

9

2

7

7

0

0

0

0

0

0

 

5) 1811

 

Grijpt men terug naar de tabellen aangaande de 'levée ordinaire', dan blijkt het volgende :

 

laatste opgeroepen nummer van oproepvolgorde

65

laatste opgeroepen lotnummer

97

 

Waarbij bovendien :

            de 'réforme' kregen : lotnummers 105 en 111.

            de 'placement' kregen : lotnummer 98.

 

nr.

sort

remplaçant

corps

aangekomen

vonnis

cont

rentré

66

99

 

73° cohorte du 1° ban

19/4/1812

 

1

 

67

147

 

73° cohorte du 1° ban

19/4/1812

 

2

 

68

101

 

73° cohorte du 1° ban

19/4/1812

 

3

 

69

102

 

73° cohorte du 1° ban

19/4/1812

 

4

 

70

103

 

73° cohorte du 1° ban

19/4/1812

 

5

 

71

104

 

73° cohorte du 1° ban

19/4/1812

 

6

 

72

106

 

73° cohorte du 1° ban

19/4/1812

 

7

 

74

108

 

73° cohorte du 1° ban

19/4/1812

 

8

 

75

109

 

73° cohorte du 1° ban

19/4/1812

 

9

 

 

Het resultaat van de 'levée' uit de 'classe' van 1811 was dus :

 

oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

gevon- nist

rentré

dépôt

verloren

totaal

9

0

9

9

0

0

0

0

0

0

 

6) 1812

 

We zagen hiervoor reeds, dat de 'levée' voor de 'garde nationale' afgewerkt werd voor de 'levée ordinaire'. Met name de oproepnummers 72 tot 74 werden nog voor de oude 'levée' opgeroepen oproepnummer 72 vertrok zelfs nog vóór de conscrits die voor de 'garde nationale' bestemd waren, maar hij werd waarschijnlijk later opgeroepen om voor keuring te verschijnen).

 

Vóór de 'levée pour la garde nationale' was de toestand van de 'classe' als volgt :

 

laatste opgeroepen nummer van oproepvolgorde

64

laatste opgeroepen lotnummer

104

 

Waarbij bovendien :

 

            de 'réforme' kregen : lotnummer 109.

            de 'placement' kregen : lotnummers 105, 113, 115 en 116.

 

nr.

sort

remplaçant

corps

aangekomen

vonnis

cont

rentré

65

106

 

73° cohorte du 1° ban

22/4/1812

 

1

 

66

107

 

73° cohorte du 1° ban

22/4/1812

 

2

 

67

108

 

73° cohorte du 1° ban

22/4/1812

 

3

 

68

110

 

73° cohorte du 1° ban

22/4/1812

 

4

 

69

111

 

73° cohorte du 1° ban

22/4/1812

 

5

 

70

112

 

73° cohorte du 1° ban

22/4/1812

 

6

 

71

114

Oudenaarde 1811

72° cohorte du 1° ban

23/9/1812

 

7

 

 

Het resultaat van de 'levée' uit de 'classe' van 1812 was dus :

 

oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

gevon- nist

rentré

dépôt

verloren

totaal

7

0

7

7

0

0

0

0

0

0

 

c2. Algemeen resultaat van de 'levée' voor de 'garde nationale'

 

classe

oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

gevon- nist

rentré

dépôt

verloren

totaal

-1807-

9

3

6

6

0

0

0

0

0

0

-1808-

6

2

4

4

0

0

0

0

0

0

-1809-

11

3

8

8

0

0

0

0

0

0

-1810-

8

1

7

7

0

0

0

0

0

0

-1811-

9

0

9

9

0

0

0

0

0

0

-1812-

7

0

7

7

0

0

0

0

0

0

totaal

50

9

41

41

0

0

0

0

0

0

 

Opnieuw blijkt hoezeer het verzet tegen de dienstplicht gebroken was. En de meeste van deze conscrits zouden door het 'sénatus-consulte' van 11 januari 1813 overgebracht worden naar het actief leger!

 

 

D. De 'levée ordinaire' uit de 'classe' van 1813

 

d1. Aan de 'classe' onttrokken conscrits

 

nr.

beslissing

datum

x

(1811/35) Hij werd overgebracht naar 1812, en daarna naar 1813, maar is niet terug te vinden in het register van 1813. Wat er met hem is gebeurd, is onduidelijk.

2

(1812/12)          overgebracht naar 1814 o.w.v. lichaamslengte

29/10/1812

5

(1812/51)                      'réforme' wegens 'gibbosité' (?)

29/10/1812

6

(1812/57)          overgebracht naar 1814 o.w.v. lichaamslengte

29/10/1812

8

(1812/120)                 'réforme' o.w.v. lichaamslengte

29/10/1812

22

'réforme' wegens gewrichtsstijfheid in de rechterknie

29/10/1812

24

'réforme' o.w.v. lichaamslengte

29/10/1812

30

'réformé' wegens hoofdpijnen met haaruitval

29/10/1812

32

'réformé' 'pour luxation spontanée du feinue (??) droit'

29/10/1812

40

'réforme' wegens verschrompeling ('atrophie') van het rechterbeen

29/10/1812

49

'réforme' o.w.v. lichaamslengte

29/10/1812

58

'réforme' wegens breuk aan de linkerzijde van het scrotum

29/10/1812

64

'réforme' wegens misvorming v/d twee laatste vingers van de linkerhand

29/10/1812

65

'réforme' wegens misvorming van het linkerbeen

29/10/1812

76

'réforme' wegens misvorming van het rechterbeen

29/10/1812

82

'réforme' wegens verlies van het eerste kootje van de rechterwijsvinger

29/10/1812

83

'exception' als 'enrôlé volontaire'*

29/10/1812

85

'réforme' wegens misvorming van de rechterhand

29/10/1812

90

'réforme' o.w.v. lichaamslengte

29/10/1812

99

'réforme' o.w.v. lichaamslengte

29/10/1812

111

'réforme' wegens verlamming in de rechter-onderarm en het rechterbeen

29/10/1812

112

'réforme' o.w.v. lichaamslengte

29/10/1812

120

'réforme' wegens misvorming van de 'extremités inférieures'

29/10/1812

129

'réforme' wegens verschrompeling ('atrophie') van het rechterbeen

29/10/1812

130

overgebracht naar 1814 o.w.v. lichaamslengte

29/10/1812

139

'réforme' wegens vergroeid en diep litteken aan de rechterbil

29/10/1812

145

'réforme' wegens breuk aan de rechterzijde van het scrotum

29/10/1812

148

'réforme' o.w.v. lichaamslengte

29/10/1812

160

overgebracht naar 1814 o.w.v. lichaamslengte

29/10/1812

163

overgebracht naar 1814 o.w.v. lichaamslengte

29/10/1812

187

(1812 sup) '1° à marcher' omdat hij niet kan bewijzen dat de omissie buiten zijn wil om gebeurde, maar overgebracht naar 1814 o.w.v. lichaamslengte

29/10/1812

194

overgebracht naar 1814 o.w.v. lichaamslengte

29/10/1812

200

overgebracht naar 1814 o.w.v. lichaamslengte

29/10/1812

204

'réforme' o.w.v. lichaamslengte

29/10/1812

205

'réforme' wegens verlies van het linkeroog en oogvlek op het rechteroog

29/10/1812

208

'réforme' wegens 'gibbosité' (?)

29/08/1812

 

*Hij was de zoon van de 'maire' van Gavere, Jean Baptiste Eugène Ghijselinck (die onder het directoire-regime 'sécretaire-général' was van de 'administration municipale de canton'), en trad als vrijwilliger in dienst bij het '56° régiment d' infanterie de ligne', op 15 januari 1812. Een interessant gegeven voor wie de positie van de lokale bestuurders t.o.v. het Frans bewind zou willen bestuderen...

 

d2. De 'liste d' activité'

 

nr.

sort

remplaçant

corps

aangekomen

vonnis

cont

rentré

1

(1810/119)*

overgebracht naar 1813, wegens stopzetting van 'études ecclésiastiques'

 

 

22° de ligne

2/3/1813

 

1

 

2

3

'réforme' wegens verschrompeling ('atrophie') van de rechterduim, op 11/11/1812

3

4

 

conscrits de la garde impériale

5/12/1812

 

2

 

4

7

 

45° de ligne

16/11/1812

 

3

 

5

10

 

22° de ligne

20/11/1812

 

4

 

6

12

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

7

13

Gent 1812

88° de ligne

25/11/1812

 

5

 

8

14

 

22° de ligne

20/11/1812

 

6

 

9

17

 

22° de ligne

20/11/1812

 

7

 

10

19

 

22° de ligne

20/11/1812

 

8

 

11

20

 

45° de ligne

16/11/1812

 

9

 

12

25

 

22° de ligne

20/11/1812

 

10

 

13

26

 

22° de ligne

20/11/1812

 

11

 

14

27

 

22° de ligne

20/11/1812

 

12

 

15

28

 

22° de ligne

20/11/1812

 

13

 

16

29

 

45° de ligne

16/11/1812

 

14

 

17

31

 

22° de ligne

20/11/1812

 

15

 

18

33

 

22° de ligne

20/11/1812

 

16

 

19

34

Maria-

Horebeke 1811

88° de ligne

24/11/1812

 

17

 

20

35

 

45° de ligne

16/11/1812

 

18

 

21

37

 

22° de ligne

20/11/1812

 

19

 

22

39

 

22° de ligne

20/11/1812

 

20

 

23

41

 

45° de ligne

16/11/1812

 

21

 

24

42

 

22° de ligne

20/11/1812

 

22

 

25

43

 

45° de ligne

16/11/1812

 

23

 

26

44

 

45° de ligne

16/11/1812

 

24

 

27

45

  kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 11/11/1812.

28

46

 

45° de ligne

16/11/1812

 

25

 

29

48

 

45° de ligne

16/11/1812

 

26

 

30

51

 

22° de ligne

20/11/1812

 

27

 

31

53

 

22° de ligne

20/11/1812

 

28

 

32

55

 

45° de ligne

16/11/1812

 

29

 

33

60

 

conscrits de la garde impériale

05/12/1812

 

30

 

34

61

 

45° de ligne

16/11/1812

 

31

 

35

84

substitué 62

nr. 62 kreeg de 'placement', en door 'substitution' komt nr. 84 op zijn plaats

36

63

 

45° de ligne

16/11/1812

 

32

 

37

68

 

88° de ligne

24/11/1812

 

33

 

38

73

 

22° de ligne

20/11/1812

 

34

 

39

75

subst soldaat Cie

reservecompagnie

11/11/1812

 

35

 

40

77

 

conscrits de la garde impériale

5/12/1812

 

36

 

41

173

 

88° de ligne

24/11/1812

 

37

 

42

79

 

45° de ligne

16/11/1812

 

38

 

43

81

 

22° de ligne

20/11/1812

 

39

 

44

62

substitué 84

88° de ligne

24/11/1812

 

40

 

45

86

1810/34 réformé

22° de ligne

5/12/1812

 

41

 

46

88

 

45° de ligne

16/11/1812

 

42

 

47

162

 

22° de ligne

20/11/1812

 

43

 

48

93

 

22° de ligne

8/12/1812

 

44

 

49

95

 

22° de ligne

8/12/1812

 

45

 

50

96

 

22° de ligne

8/12/1812

 

46

 

51

98

 

22° de ligne

8/12/1812

 

47

 

52

167

 

22° de ligne

8/12/1812

 

48

 

53

102

1808/70

22° de ligne

10/12/1812

 

49

 

54

103

 

22° de ligne

8/12/1812

 

50

 

55

104

 

22° de ligne

8/12/1812

 

51

 

56

106

  kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 11/11/1812.

57

107

  kreeg de 'placement' als zoon van een 71-jarige vader, op 11/11/1812.

58

109

 

22° de ligne

8/12/1812

 

52

 

59

114

 

72° cohorte du 1° ban

27/12/1812

 

1

 

60

117

 

72° cohorte du 1° ban

27/12/1812

 

2

 

61

118

 

72° cohorte du 1° ban

27/12/1812

 

3

 

62

127

 

72° cohorte du 1° ban

27/12/1812

 

4

 

63

131

XIII supplém.

73° cohorte du 1° ban

31/12/1812

 

5

 

64

133

 

72° cohorte du 1° ban

27/12/1812

 

6

 

65

135

 

73° cohorte du 1° ban

31/12/1812

 

7

 

66

136

 

73° cohorte du 1° ban

31/12/1812

 

8

 

67

137

 

72° cohorte du 1° ban

27/12/1812

 

9

 

68

140

 

72° cohorte du 1° ban

27/12/1812

 

10

 

69

141

 

72° cohorte du 1° ban

27/12/1812

 

11

 

70

142

 

72° cohorte du 1° ban

27/12/1812

 

12

 

71

144

 

72° cohorte du 1° ban

27/12/1812

 

13

 

72

146

 

72° cohorte du 1° ban

27/12/1812

 

14

 

73

147

1812/94 (15/1/1813)

?

?

 

?

 

74

149

 

72° cohorte du 1° ban

27/12/1812

 

15

 

75

150

 

72° cohorte du 1° ban

27/12/1812

 

16

 

76

151

  kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 24/12/1812

77

152

 

72° cohorte du 1° ban

27/12/1812

 

17

 

78

153

 

72° cohorte du 1° ban

27/12/1812

 

18

 

79

154

 

72° cohorte du 1° ban

18/1/1813

 

19

 

 

Het resultaat van de 'levée ordinaire sur la classe de 1813' was dus :

 

            voor het actief leger :

 

oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

gevon- nist

rentré

dépôt

verloren

totaal

58

5

52*

52

0

0

0

0

0

0

 

                                                * 6 lotnummer 12 is niet vertrokken, om een onbekende reden

 

            voor de 'garde nationale' :

 

oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

gevon- nist

rentré

dépôt

verloren

totaal

21

1

19*

19

0

0

0

0

0

0

 

                * 73 lotnummer 147 : hij betaalde een 'remplaçant', maar het register vermeldt niets over diens vertrek.

 

De conscrits voor de 'garde nationale' zouden enkel opgeroepen worden telkens dat nodig zou zijn om de cohorten te vervolledigen. Gezien het hoge contingent van het kanton, moeten eind december 1812 al heel wat militairen uit de 'garde nationale' overgeplaatst geweest zijn naar het actief leger!  En nog steeds was de 'réfraction' tot nul herleid...

 

d3. Het 'dépôt de droit' van 1813

 

n° sort

reden

n° sort

reden

9

oudste van wezen

71

broer in actieve dienst

11

broer in actieve dienst

72

broer in actieve dienst

15

broer in actieve dienst

74

broer in actieve dienst

16

broer in actieve dienst

80

broer in actieve dienst

18

broer in actieve dienst

87

oudste van wezen

21

broer in actieve dienst

89

vader van 71 jaar

38

oudste van wezen

91

broer in actieve dienst

50

broer in actieve dienst

94

broer in actieve dienst

52

broer in actieve dienst

97

enig kind van een weduwe

54

broer in actieve dienst

101

broer in actieve dienst

56

broer in actieve dienst

105

enig kind van een weduwe

59

broer in actieve dienst

108

vader van 71 jaar

66

broer in actieve dienst

110

broer in actieve dienst

67

broer in actieve dienst

113

broer in actieve dienst

69

broer in actieve dienst

115

broer in actieve dienst

70

broer in actieve dienst

116

broer in actieve dienst

119

broer in actieve dienst

175

enig kind van een weduwe

121

enig kind van een weduwe

177

vader van 71 jaar

122

broer in actieve dienst

178

broer in actieve dienst

123

enig kind van een weduwe

181

broer in actieve dienst

124

broer in actieve dienst

185

broer in actieve dienst

125

broer in actieve dienst

188

broer in actieve dienst

126

enig kind van een weduwe

191

broer in actieve dienst

132

broer in actieve dienst

196

broer in actieve dienst

138

broer in actieve dienst

197

broer in actieve dienst

155

broer in actieve dienst

203

oudste van wezen

161

broer in actieve dienst

207

vader van 71 jaar

169

broer in actieve dienst

210

broer in actieve dienst

174

enig kind van een weduwe

212

enig kind van een weduwe

 

Het aantal 'placements à la fin du dépôt' nam steeds toe, naarmate meer conscrits aan hun oproep gehoorzaamden.

 

 

E. De '2° levée extraordinaire'

 

e1. De 'levée' van 100.000 conscrits uit de 'classes' van 1809, 1810, 1811 en 1812[149]

 

1) 1809

 

Grijpt men terug naar de tabellen aangaande de voorgaande 'levées', dan blijkt het volgende :

 

laatste opgeroepen nummer van oproepvolgorde

96

laatste opgeroepen lotnummer

154

 

Waarbij bovendien :

 

de 'réforme' kregen : lotnummer 171.

de 'placement' kregen : lotnummers 170 en 173.

 

nr.

sort

remplaçant

corps

aangekomen

vonnis

cont

rentré

97

155

  kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 31/5/1813.

98

156

  kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 31/5/1813.

99

157

  kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 31/5/1813.

100

158

 

4° artillerie de marine

3/6/1813

 

1

 

101

159

  had  'placement' gekregen wegens broederdienst, op 24/4/1808 (levée ordinaire).

102

160

  kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 31/5/1813.

103

161

 

4° artillerie de marine

28/6/1813

 

2

 

104

162

  was overleden op 8/4/1810.

105

163

 

4° artillerie de marine

3/6/1813

 

3

 

106

164

 

4° artillerie de marine

3/6/1813

 

4

 

107

165

  overgebracht naar 1815 wegens vergroeid litteken aan de rechterarm, 15/7/1813.

108

166

  vroeg de 'placement, maar die werd geweigerd, omdat zijn broer, deserteur, zich   pas na de amnestie had aangeboden. Het register vermeldt echter verder niets.

109

167

  kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 26/6/1813.

110

109

substitué 168

4° artillerie de marine

3/6/1813

 

5

 

111

169

 

4° artillerie de marine

3/6/1813

 

6

 

112

172

  kreeg de 'exception', als vicaris.

113

174

 

4° artillerie de marine

28/6/1813

 

7

 

114

175

 

4° artillerie de marine

28/6/1813

 

8

 

115

176

 

4° artillerie de marine

28/6/1813

 

9

 

116

177

 

4° artillerie de marine

28/6/1813

 

10

 

117

178

 

4° artillerie de marine

28/6/1813

 

11

 

 

Het resultaat van de 'levée' uit de 'classe' van 1809 was dus :

 

oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

rentré/arrêté

dépôt

verloren

totaal

19

7

11*

11

0

0

0

0

0

 

            *108 lotnummer 166 : hij is waarschijnlijk niet meer vertrokken, want het register vermeldt niets .

 

2) 1810

 

Grijpt men terug naar de tabellen aangaande de voorgaande 'levées', dan blijkt het volgende :

 

laatste opgeroepen nummer van oproepvolgorde

118

laatste opgeroepen lotnummer

193

 

Waarbij bovendien :

 

de 'réforme' kregen : lotnummers 201,211,212,213,216,218,222,224,231,233,235,236 en 238.

de 'placement' kregen : lotnummers 202, 227 en 229.

als '1° à marcher' vertrokken zijn : lotnummers 203, 220, 223, 225 en 246.

 

nr.

sort

remplaçant

corps

aangekomen

vonnis

cont

rentré

119

194

 

4° artillerie de marine

13/5/1813

 

1

 

120

197

kreeg de 'placement' 'fils d' un père paralytique et pourvoyant à la subsistence d' une famille nombreuse' [sic!], op 31/5/1813.

121

198

 

4° artillerie de marine

13/5/1813

 

2

 

122

199

kreeg de 'placement' als enig kind van een weduwe, op 10/5/1813.

123

200

 

8° artillerie à pied

13/5/1813

 

3

 

124

204

 

8° artillerie à pied

13/5/1813

 

4

 

125

205

 

4° artillerie de marine

13/5/1813

 

5

 

126

206

kreeg de 'exception' als gehuwde, op 10/5/1813.

127

207

kreeg de 'placement' als 'aîné des fils d' une veuve' [sic!], op 10/5/1813.

128

208

 

4° artillerie de marine

11/8/1813

 

6

 

129

209

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 10/5/1813*.

130

210

 

4° artillerie de marine

13/5/1813

 

7

 

131

214

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

132

215

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 10/5/1813.

133

217

 

4° artillerie de marine

13/5/1813

 

8

 

134

219

 

4° artillerie de marine

3/6/1813

 

9

 

135

221

kreeg de 'réforme'

136

226

 

4° artillerie de marine

3/6/1813

 

10

 

137

228

 

4° artillerie de marine

3/6/1813

 

11

 

138

230

 

8° artillerie à pied

13/5/1813

 

12

 

139

232

 

4° artillerie de marine

3/6/1813

 

13

 

140

234

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 10/5/1813.

 

141

 

108

substitué 237, remplaçant IX (Oosterzele)

 

4° artillerie de marine

 

17/5/1813

 

14

 

142

239

 

4° artillerie de marine

13/5/1813

 

15

 

143

240

Had dienst genomen n.a.v. de 'levée pour la garde nationale', als 'remplaçant' van een conscrit van 1810 uit het kanton Axel.

144

241

kreeg de 'exception' als gehuwde, op 10/5/1813.

145

242

XII Vurste

4° artillerie de marine

8/6/1813

 

16

 

 

* 129 lotnummer 209 : hij was broer van de lotnummers 85, 151 en 165, alle vier supplementaire conscrits, die zich in 1810 lieten inschrijven. Na deelname aan de 'tirage au sort' werden ze alle vier door de 'conseil de recrutement' tot '1° à marcher' verklaard, maar de oudste (lotnr 151) kreeg de 'réforme', en de jongste (lotnr. 209) werd nadien terug tot de 'classe' van 1810 toegelaten. Beide andere werden ingelijfd bij de 'conscrits de la garde impériale' (cfr. supra). N.a.v. de '2° levée extraordinaire' werd de jongste dus ook opgeroepen, maar omdat zijn broer(s) nog steeds op zijn (hun) corps present waren, kreeg hij de 'placement'.

 

nrs 120 en 127 : het lijkt wel alsof de autoriteiten, nu ze de hete adem van de geallieerden al in hun nek voelden, de criteria versoepelden om koste wat het koste de 'réfraction' te voorkomen. Ze zijn wonderwel in dat objectief geslaagd!

Het resultaat van de 'levée' uit de 'classe' van 1810 was dus :

 

oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

gevon- nist

rentré

dépôt

verloren

totaal

26

9

16*

16

0

0

0

0

0

0

 

            *131 lotnummer 214 : hij is waarschijnlijk niet meer vertrokken, want het register vermeldt niets .

 

3) 1811

 

Grijpt men terug naar de tabellen aangaande de voorgaande 'levées', dan blijkt het volgende :

 

laatste opgeroepen nummer van oproepvolgorde

75

laatste opgeroepen lotnummer

109

 

Waarbij bovendien :

 

de 'réforme' kregen : lotnummer 111, 137, 153, 163, 171, 174, 176, 188, 211, 220 en 232.

de 'placement' kregen : lotnummer 118, 122, 124, 133, 135, 142, 145, 150, 161, 172, 177, 184, 186, 192, 194, 200, 209, 210, 212, 213, 218, 219, 223, 226 en 229.

vertrokken als '1° à marcher' : lotnummers 117, 127, 182 en 199.

 


 

nr.

sort

remplaçant

corps

aangekomen

cont

rentré/arrêté

 

177

overgebracht

conscrits garde impériale

15/5/1813

1

 

 

183

overgebracht

kreeg de 'réforme' o.w.v. zijn lichaamslengte, op 24/4/1813

76

110

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

77

112

 

54° de ligne

3/3/1813

2

 

78

113

 

54° de ligne

3/3/1813

3

 

79

114

 

54° de ligne

3/3/1813

4

 

80

115

 

54° de ligne

3/3/1813

5

 

81

116

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 20/2/1813.

82

119

 

6° artillerie légère

1/4/1813

6

 

83

120

 

54° de ligne

déserté en route

par la Gie

7

131° de ligne (Middelburg)

84

121

kreeg de 'exception' als gehuwde, op 8/2/1813.

85

125

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 8/2/1813.

86

126

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

87

128

 

88° de ligne

6/3/1813

8

 

88

129

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

89

130

kreeg de 'réforme' wegens 'mutisme', op 20/2/1813.

90

131

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

91

132

 

88° de ligne

6/3/1813

9

 

92

134

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

93

136

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

94

138

 

54° de ligne

3/3/1813

10

 

95

139

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

96

140

kreeg de 'réforme' wegens kropgezwel ('goitre'), op 8/2/1813.

97

141

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

98

143

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

99

144

 

85° de ligne

21/3/1813

11

 

100

146

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 8/2/1813.

101

100

substitué 147

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

102

148

 

6° artillerie légère

1/4/1813

12

 

103

149

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

104

151

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

105

152

kreeg de 'exception' als gehuwde, op 8/2/1813.

106

154

had de 'réforme' gekregen 'pour supuration permanente à l' oreille gauche', op 2/5/1811.

107

155

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

13

 

108

156

1809/221

conscrits garde impériale

15/5/1813

14

 

109

157

kreeg de 'placement' als oudste zoon van een weduwe, op 24/4/1813.

110

158

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 24/4/1813.

111

159

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

15

 

 

 

 

 

 

 

 

 

112

160

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

16

 

113

162

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

17

 

114

164

kreeg de 'réforme' o.w.v. zijn lichaamslengte, op 24/4/1813.

115

165

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 24/4/1813.

116

166

kreeg de 'réforme' wegens misvorming van de benen, op 24/4/1813.

117

167

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

18

 

118

168

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

19

 

119

169

XIV/97

4° artillerie de la marine

8/6/1813

20

 

120

170

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

21

 

121

173

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

22

 

122

175

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

23

 

123

178

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

24

 

124

179

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 24/4/1813.

125

180

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

126

181

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

25

 

127

185

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 24/4/1813.

128

187

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

26

 

129

189

kreeg de 'placement' als oudste zoon van een weduwe, op 24/4/1813.

130

190

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 24/4/1813.

131

191

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

27

 

132

193

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

28

 

133

195

kreeg de 'réforme' wegens zwakte, op 24/4/1813.

134

196

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

29

 

135

197

was overleden op 14/11/1812.

136

198

Aalst 1809

conscrits garde impériale

18/5/1813

30

 

137

201

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

31

 

138

202

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

32

 

139

203

 

11° compagnie ouvriers d' artillerie à pied

3/5/1813

33

 

140

204

kreeg de 'placement' als oudste zoon van een weduwe, op 24/4/1813.

141

205

kreeg de 'réforme' wegens 'imbécillité', op 24/4/1813.

142

206

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

34

 

143

207

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

144

208

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

35

 

145

214

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

36

 

146

215

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

37

 

147

216

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

38

 

148

217

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

39

 

149

221

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

40

 

150

222

Aalst 1810

conscrits garde impériale

18/5/1813

41

 

151

224

kreeg de 'placement' als oudste zoon van een weduwe, op 24/4/1813.

152

225

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

42

 

153

227

 

4° artillerie de marine

3/6/1813

43

 

154

228

kreeg de 'placement' als oudste zoon van een weduwe, op 24/4/1813.

155

230

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

44

 

156

231

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

45

 

157

233

kreeg de 'placement' (geen specifiëring) op 24/4/1813.

158

235

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

46

 

159

236

  vroeg de 'placement, maar die werd geweigerd, omdat zijn broer deserteerde. Het register vermeldt echter verder niets.

160

237

 

conscrits garde impériale

15/5/1813

47

 

 

Het resultaat van de 'levée' uit de 'classe' van 1811 was dus :

 

oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

rentré/arrêté

dépôt

verloren

totaal

85

23

47*

47

0

1

0

0

1

 

            *voor 15 conscrits beperkt het register zich tot de bepaling '[2°] levée extraordinaire'

 

4) 1812

 

Grijpt men terug naar de tabellen aangaande de voorgaande 'levées', dan blijkt het volgende :

 

laatste opgeroepen nummer van oproepvolgorde

74

laatste opgeroepen lotnummer

121

 

Waarbij bovendien : 

            de 'réforme' kregen : lotnummer 124, 131, 137, 147, 152, 181, 184, 187, 189, 193,                         197, 202, 208, 223, 225 en 236.

            de 'placement' kregen : lotnummer 130, 132 ,136, 149, 155, 156, 157, 183, 186, 195,                                 201, 203, 214, 234, 237 en 238.

 

nr.

sort

remplaçant

corps

aangekomen

cont

rentré/arrêté

 

131

was overgebracht

kreeg de 'réforme' wegens liesbreuk aan rechterkant 11/2/1813

 

137

was overgebracht

kreeg de 'réforme' o.w.v. zijn lichaamslengte, op 11/2/1813.

 

147

was overgebracht

kreeg de 'réforme' o.w.v. zijn lichaamslengte, op 11/2/1813.

 

152

was overgebracht

kreeg de 'réforme' o.w.v. zijn lichaamslengte, op 11/2/1813.

 

184

was overgebracht

kreeg de 'réforme' o.w.v. zijn lichaamslengte, op 11/2/1813.

 

189

was overgebracht

21° de ligne

21/2/1813

1

 

75

122

 

21° de ligne

21/2/1813

2

 

76

123

 

14° dragons

19/2/1813

3

 

77

125

 

21° de ligne

21/2/1813

4

 

78

126

 

21° de ligne

déserté en route

par la Gie

5

131° de ligne (Middelburg) le 21/3/1813

79

127

 

21° de ligne

21/2/1813

6

 

80

128

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 11/2/1813.

81

129

 

21° de ligne

21/2/1813

7

 

82

133

 

21° de ligne

29/3/1813

8

 

83

134

 

21° de ligne

21/2/1813

9

 

84

135

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

85

138

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

86

139

 

14° dragons

19/2/1813

10

 

87

140

 

21° de ligne déserté en route

par la Gie

11

131° de ligne (Middelburg) le 16/4/1813

88

141

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 24/2/1813.

89

142

 

14° dragons

19/2/1813

12

 

90

143

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

91

144

 

21° de ligne

21/2/1813

13

 

92

145

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

93

146

 

14° dragons

19/2/1813

14

 

94

148

 

21° de ligne déserté en route

par la Gie

15

131° de ligne (Middelburg) le 22/5/1813

95

150

Brussel

(milit. réforme)

85° de ligne

18/3/1813

16

 

96

151

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

97

153

kreeg de 'placement' als oudste van wezen, op 11/2/1813.

98

154

Kruishoutem 1811

88° de ligne

6/3/1813

17

 

99

158

 

21° de ligne

21/2/1813

18

 

100

159

 

21° de ligne

21/2/1813

19

 

101

160

 

Garde Impériale

7/3/1813

20

 

102

161

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

103

162

 

1° cuirassiers

11/3/1813

21

 

104

163

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

105

164

 

21° de ligne

21/2/1813

22

 

106

165

 

14° dragons

19/2/1813

23

 

107

166

 

21° de ligne déserté en route

par la Gie

24

131° de ligne (Middelburg) le 26/4/1813

108

167

kreeg de 'exception' als gehuwde, op 11/2/1813.

109

168

 

21° de ligne déserté en route

par la Gie

25

131° de ligne (Middelburg) le 21/3/1813

110

169

 

21° de ligne déserté en route

par la Gie

26

131° de ligne (Middelburg) le 21/3/1813

111

170

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

112

171

 

21° de ligne

21/2/1813

27

 

113

172

 

21° de ligne déserté en route

par la Gie

28

131° de ligne (Middelburg) le 21/3/1813

114

173

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 11/2/1813.

115

174

 

21° de ligne

21/2/1813

29

 

116

175

 

85° de ligne

21/3/1813

30

 

117

176

 

21° de ligne

21/2/1813

31

 

 

118

 

102

substitué 177, rempl. Geraards- bergen 1809

 

88° de ligne

 

6/3/1813

 

32

 

119

178

overgebracht naar 1815, want zat gevangenisstraf uit voor 'vol simple'  (RAG, Scheldedepar- tement, 2080/10) (register vermeldt niets over die conscrit)

120

179

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

121

180

Valenciennes

2° carabiniers

20/3/1813

33

 

122

182

kreeg de 'réforme' wegens oogletsel, op 4/3/1813.

123

185

 

21° de ligne

21/2/1813

34

 

124

188

 

14° dragons

19/2/1813

35

 

125

190

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

126

191

 

21° de ligne

7/3/1813

36

 

127

192

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 11/2/1813.

128

194

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

129

196

 

21° de ligne

21/2/1813

37

 

130

198

 

21° de ligne déserté en route

par la Gie

38

131° de ligne (Middelburg) le 21/3/1813

131

199

 

21° de ligne

21/2/1813

39

 

132

200

 

21° de ligne

21/2/1813

40

 

133

204

 

21° de ligne

21/2/1813

41

 

134

205

kreeg de 'placement' als oudste van wezen, op 13/2/1813.

135

206

 

21° de ligne déserté en route

par la Gie

42

131° de ligne (Middelburg) le 21/3/1813

136

207

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

137

209

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 11/2/1813.

138

210

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

139

211

 

21° de ligne

21/2/1813

43

 

140

212

 

14° dragons

19/2/1813

44

 

141

213

 

21° de ligne

21/2/1813

45

 

142

215

  vroeg de 'placement, maar die werd geweigerd, omdat zijn broer bij zijn over- lijden in staat van 'réfraction' verkeerde. Het register vermeldt echter verder niets.

143

216

 

21° de ligne

21/2/1813

46

 

144

217

kreeg de 'réforme' o.w.v. zijn lichaamslengte, op 11/2/1813.

145

218

kreeg de 'placement' als oudste zoon van een weduwe, op 11/2/1813.

146

219

 

21° de ligne déserté en route

par la Gie

47

131° de ligne (Middelburg) le 21/3/1813

147

220

 

21° de ligne

21/2/1813

48

 

148

221

 

21° de ligne

21/2/1813

49

 

149

222

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 11/2/1813.

150

224

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

151

226

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 11/2/1813.

152

227

 

21° de ligne

21/2/1813

50

 

153

228

 

2° bataillon sapeurs

19/8/1813

51

 

154

229

 

21° de ligne

21/2/1813

52

 

155

230

het register vermeldt niets voor deze conscrit (?!)

156

231

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 11/2/1813.

157

232

 

1° cuirassiers

11/3/1813

53

 

158

233

kreeg de 'placement' als oudste zoon van een weduwe, op 11/2/1813.

159

235

 

14° dragons

19/2/1813

54

 

160

239

 

21° de ligne

21/2/1813

55

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Het resultaat van de 'levée' uit de 'classe' van 1812 was dus :

 

oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

rentré/arrêté

dépôt

verloren

totaal

92

20

55*

55

0

10

0

0

10

 

                * voor 17 conscrits vermeldt het register louter : '[2°] levée extraordinaire'

 

5) Algemeen resultaat van de '2° levée extraordinaire' uit de 'classes' van 1809-1812.

 

classe

oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

rentré/arrêté

dépôt

verloren

totaal

-1809-

19

7

11

11

0

0

0

0

0

-1810-

26

9

16

16

0

0

0

0

0

-1811-

85

23

47

47

0

1

0

0

1

-1812-

92

20

55

55

0

10

0

0

10

totaal

222

59

129

129

0

11

0

0

11

 

 

Dit resultaat bevestigt de stelling van L. Verherstraeten : "Hoewel de betrokkenen hun misnoegdheid niet onder stoelen of banken staken verliep de incorporatie van die reservisten [een ietwat slecht gekozen naam, ik opteer voor "conscrits"] zonder problemen. Ook de andere conscrits reageerden gedwee op hun oproeping, en meldden zich zonder veel amok te maken bij de inschrijvingsbureaus. De prefecten telden wel wat meer dienstweigeraars en deserteurs dan de vorige jaren, maar echt spectaculair kan die stijging niet genoemd worden."[150]

 

e2. De 'levée' van 150.000 conscrits van 1814 (Sénatus-consulte van 3/4/1813).

 

Voor de 'classe' van 1814 is in het Gentse rijksarchief geen register beschikbaar. Wel vond ik een lijstje met de voor het contingent opgeroepen lotnummers (zonder namen)[151], dat ik kon combineren met de 'contrôles de départ'[152]. Daarmee wist ik op vier na alle opgeroepen conscrits te identificeren, zodat ik een 'liste d' activité' kon reconstrueren. Over 'réforme' en 'placement' kon ik in Gent geen gegevens terugvinden.

 

nr.

sort

remplaçant

corps

aangekomen

cont

rentré/arrêté

1

3

 

51° de ligne (Lille)

9/4/1813

1

 

2

9

 

112° de ligne (Florence)

par la Gie

2

131° de ligne (Middelburg) le 23/4/1813

3

10

 

112° de ligne (Florence)

13/6/1813

3

 

4

12

 

112° de ligne (Florence)

15/6/1813

4

na hospitaal

5

13

 

112° de ligne (Florence)

par la Gie

5

131° de ligne (Middelburg) le 23/4/1813

6

15

 

112° de ligne (Florence)

rentré volont.

6

131° de ligne (Middelburg) le 26/4/1813

7

16

over deze conscrit vernam ik niets

8

18

 

112° de ligne (Florence)

par la Gie

7

131° de ligne (Middelburg) le 23/4/1813

9

20

 

112° de ligne (Florence)

13/6/1813

8

 

10

21

 

112° de ligne (Florence)

13/6/1813

9

 

11

22

over deze conscrit vernam ik niets

12

23

 

112° de ligne (Florence)

rentré volont.

10

131° de ligne (Middelburg) le 1/5/1813

13

25

 

112° de ligne (Florence)

par la Gie

11

131° de ligne (Middelburg) le 4/5/1813

14

29

 

112° de ligne (Florence)

13/6/1813

12

 

15

31

over deze conscrit vernam ik niets

16

32

 

112° de ligne (Florence)

13/6/1813

13

 

17

37

 

112° de ligne (Florence)

13/6/1813

14

 

18

39

 

14° cuirassiers

15/6/1813

15

 

19

40

 

112° de ligne (Florence)

par la Gie

16

131° de ligne (Middelburg) le 23/4/1813

20

42

 

112° de ligne (Florence)

13/6/1813

17

 

21

45

 

112° de ligne (Florence)

par la Gie

18

131° de ligne (Middelburg) le 23/4/1813

22

47

 

112° de ligne (Florence)

13/6/1813

19

 

23

53

 

112° de ligne (Florence)

13/6/1813

20

 

24

54

 

112° de ligne (Florence)

par la Gie

21

131° de ligne (Middelburg) le 20/5/1813

25

56

 

112° de ligne (Florence)

rentré volont.

22

131° de ligne (Middelburg) le 15/4/1813

26

62

 

112° de ligne (Florence)

13/6/1813

23

 

27

64

 

112° de ligne (Florence)

par la Gie

24

131° de ligne (Middelburg) le 4/5/1813

28

65

over deze conscrit vernam ik niets

29

67

 

112° de ligne (Florence)

onderweg overleden

30

68

 

112° de ligne (Florence)

par la Gie

25

131° de ligne (Middelburg) le 23/4/1813

31

70

 

112° de ligne (Florence)

par la Gie

26

131° de ligne (Middelburg) le 1/5/1813

32

71

 

reservecompagnie

6/6/1813

27

 

33

72

 

reservecompagnie

6/6/1813

28

 

34

73

 

112° de ligne (Florence)

rentré volont.

29

131° de ligne (Middelburg) le 15/4/1813

35

76

Nijvel (Dyle)

14° cuirassiers

11/4/1813

30

 

36

77

 

112° de ligne (Florence)

13/6/1813

31

 

37

80

 

112° de ligne (Florence)

rentré volont.

32

131° de ligne (Middelburg) le 25/4/1813

38

83

 

112° de ligne (Florence)

rentré volont.

33

131° de ligne (Middelburg) le 25/4/1813

 

39

90

 

112° de ligne (Florence)

par la Gie

34

131° de ligne (Middelburg) le 23/4/1813

40

91

 

112° de ligne (Florence)

rentré volont.

35

131° de ligne (Middelburg) le 13/6/1813

41

93

 

112° de ligne (Florence)

par la Gie

36

131° de ligne (Middelburg) le 3/6/1813

42

94

 

112° de ligne (Florence)

29/7/1813

37

na hospitaal

43

95

 

112° de ligne (Florence)

par la Gie

38

131° de ligne (Middelburg) le 23/4/1813

44

96

 

112° de ligne (Florence)

13/6/1813

39

 

45

98

 

112° de ligne (Florence)

rentré volont.

40

131° de ligne (Middelburg) le 15/4/1813

46

100

 

51° de ligne (Lille)

22/4/1813

41

 

47

102

 

112° de ligne (Florence)

rentré volont.

42

131° de ligne (Middelburg) le 23/4/1813

48

106

 

112° de ligne (Florence)

rentré volont.

43

131° de ligne (Middelburg) le 1/5/1813

49

107

 

112° de ligne (Florence)

13/6/1813

44

 

50

108

 

112° de ligne (Florence)

rentré volont.

45

9° artillerie à pied,

le 11/4/1813

51

109

 

112° de ligne (Florence)

13/6/1813

46

 

52

110

 

112° de ligne (Florence)

rentré volont.

47

131° de ligne (Middelburg) le 10/5/1813

53

111

 

112° de ligne (Florence)

rentré volont.

48

131° de ligne (Middelburg) le 25/4/1813

54

114

1810/47 (placement)

14° cuirassiers

11/4/1813

49

 

55

116

 

112° de ligne (Florence)

13/6/1813

50

 

56

117

 

112° de ligne (Florence)

rentré volont.

51

131° de ligne (Middelburg) le 25/4/1813

57

119

 

112° de ligne (Florence)

rentré volont.

52

131° de ligne (Middelburg) le 23/4/1813

58

120

 

112° de ligne (Florence)

rentré volont.

53

131° de ligne (Middelburg) le 10/5/1813

59

122

 

112° de ligne (Florence)

13/6/1813

54

 

60

123

 

112° de ligne (Florence)

13/6/1813

55

 

61

124

 

112° de ligne (Florence)

13/6/1813

56

 

62

127

 

112° de ligne (Florence)

rentré volont.

57

131° de ligne (Middelburg) le 25/4/1813

63

128

 

112° de ligne (Florence)

rentré volont.

58

131° de ligne (Middelburg) le 15/4/1813

64

129

 

112° de ligne (Florence)

rentré volont.

59

131° de ligne (Middelburg) le 1/5/1813

65

133

 

112° de ligne (Florence)

13/6/1813

60

 

66

135

 

112° de ligne (Florence)

par la Gie

61

131° de ligne (Middelburg) le 23/4/1813

67

136

 

112° de ligne (Florence)

rentré volont.

62

131° de ligne (Middelburg) le 1/5/1813

68

137

 

112° de ligne (Florence)

13/6/1813

63

 

69

138

 

112° de ligne (Florence)

rentré volont.

64

131° de ligne (Middelburg) le 15/4/1813

70

140

 

112° de ligne (Florence)

13/6/1813

65

 

71

141

 

112° de ligne (Florence)

13/6/1813

66

 

72

144

 

112° de ligne (Florence)

rentré volont.

67

131° de ligne (Middelburg) le 1/5/1813

73

146

 

51° de ligne (Lille)

17/4/1813

68

 

74

148

 

51° de ligne (Lille)

3/5/1813

69

 

75

151

 

51° de ligne (Lille)

 

 

nee

76

154

 

51° de ligne (Lille)

17/4/1813

70

 

77

155

Wetteren 1813

51° de ligne (Lille)

11/6/1813

71

 

 

Het resultaat van deze 'levée' toont al heel wat minder meegaandheid :

 

oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

rentré/arrêté

dépôt

verloren

totaal

77

0

73*

71

1

36

0

1

37

 

            * voor vier conscrits vond ik niets. Zij blijven dus buiten beschouwing.

 

De desertie groeide dus opnieuw aan tot 50 %, in april 1813. De greep van de overheid was echter nog zeer sterk : op drieënzeventig recruten kon er slechts één ontsnappen aan de militaire dienst. Zesendertig anderen werden na hun desertie uit het detachement gerecupereerd, en vijfendertig daarvan werden ingelijfd bij het 'strafregiment' van Walcheren ('131° régiment d' infanterie de ligne' te Middelburg).

Sprekend voor de invloed, die de overheid wist te bewaren, is het aantal 'réfractaires' dat zich vrijwillig kwam aangeven : maar liefst tweeëntwintig van de zesendertig, of ongeveer 2/3.

 

Hoewel deze studie het kanton als basiseenheid heeft, lijkt het me toch aangewezen, hier eens een uitzondering te maken, en door te dringen naar het gemeentelijke vlak. Dan zal immers blijken hoezeer de gemeentelijke banden nog primeerden boven de kantonnale. De 'rentrée' gebeurde immers in golven, en vaak waren alle individuen, die zich op een welbepaald moment aanboden, afkomstig uit dezelfde gemeente. In mindere mate gold trouwens hetzelfde voor de desertie zelf : de komplotten werden beraamd op gemeentelijke basis.

 

De hiernavolgende tabel geeft de verschillende deserties weer uit het detachement van 'départ n° 2', vertrokken op 3 april 1813 naar het 112° 'de ligne' te Firenze, met de data van aangifte, en de geboorte- en woonplaats.

 

nr.

sort

gedeserteerd op

gemeente

vrijwillig aangekomen te Middelburg op

gearres- teerd

vertrokken naar Middelburg op

19

40

6/4 te Mons

Oosterzele

 

ja

23/4/1813

21

45

6/4 te Mons

Oosterzele

 

ja

23/4/1813

30

68

6/4 te Mons

Oosterzele

 

ja

23/4/1813

39

90

6/4 te Mons

Oosterzele

 

ja

23/4/1813

43

95

6/4 te Mons

Oosterzele

 

ja

23/4/1813

34

73

6/4 te Mons

Scheldewindeke

15/4/1813

 

14/4/1813

45

98

6/4 te Mons

Scheldewindeke

15/4/1813

 

14/4/1813

63

128

6/4 te Mons

Scheldewindeke

15/4/1813

 

14/4/1813

69

138

6/4 te Mons

Scheldewindeke

15/4/1813

 

14/4/1813

25

56

6/4 te Mons

Balegem

15/4/1813

 

14/4/1813

47

102

6/4 te Mons

Melle

23/4/1813

 

23/4/1813

38

83

6/4 te Mons

Balegem

25/4/1813

 

23/4/1813

62

127

6/4 te Mons

Balegem

25/4/1813

 

23/4/1813

12

23

6/4 te Mons

Balegem

1/5/1813

 

29/4/1813

64

129

6/4 te Mons

Munte

1/5/1813

 

29/4/1813

58

120

6/4 te Mons

Schelderode

10/5/1813

 

9/5/1813

40

91

6/4 te Mons

Gavere

13/6/1813

 

12/6/1813

13

25

11/4 Laon

Dikkelvenne

 

ja

27/4/1813

31

70

11/4 Laon

Dikkelvenne

 

ja

29/4/1813

27

64

11/4 Laon

Gavere

 

ja

27/4/1813

24

54

11/4 Laon

Gontrode

 

ja

19/5/1813

41

93

11/4 Laon

Merelbeke

 

ja

arrivé 3/6/1813

2

9

11/4 Laon

Oosterzele

 

ja

23/4/1813

5

13

11/4 Laon

Oosterzele

 

ja

23/4/1813

66

135

11/4 Laon

Oosterzele

 

ja

23/4/1813

6

15

11/4 Laon

Vurste

25/4/1813

 

23/4/1813

37

80

11/4 Laon

Vurste

25/4/1813

 

23/4/1813

56

117

11/4 Laon

Melsen

25/4/1813

 

23/4/1813

67

136

11/4 Laon

Munte

1/5/1813

 

29/4/1813

72

144

11/4 Laon

Munte

1/5/1813

 

29/4/1813

52

110

11/4 Laon

Gijzenzele

10/5/1813

 

9/5/1813

8

18

16/4 Châlons

Balegem

 

ja

23/4/1813

53

111

16/4 Châlons

Balegem

25/4/1813

 

23/4/1813

57

119

16/4 Châlons

Dikkelvenne

23/4/1813

 

23/4/1813

48

106

16/4 Châlons

Schelderode

10/5/1813

 

29/4/1813

 

Gelet op de vertrekdata van de detachementen naar Middelburg (laatste kolom), kunnen we stellen dat de te Mons gedeserteerden (vooral de vijf uit de buurgemeenten Balegem en Scheldewindeke, die al op 14 april vertrokken zijn)), waarschijnlijk bij hun thuiskomst door hun dorpsgenoten aangezet zijn om zich aan te geven. De rest liep dan met mondjesmaat binnen. Eens te Laon ('département de l' Aisne') of te Châlons-sur-Marne ('département de la Marne') was het veel moeilijker om nog terug te keren zonder aangehouden te worden. Dat verklaart waarschijnlijk het hogere aantal arrestaties (op minder deserties). Het is trouwens nog de vraag of de 'rentrés volontairement' zich aangegeven hebben na hun thuiskomst, of eerder onderweg naar huis, na een tocht vol ontberingen.

 

e3. De levering van 10.000 'gardes d' honneur' door de gemeenten[153]

 

Het kanton Oosterzele leverde zeven cavaleristen, allemaal conscrits van 1811 die een 'enrôlement volontaire' aangingen[154]. (lotnummers 110, 119, 126, 131, 139, 148 en 151)

 

E4. Algemeen resultaat v/d oproep bevolen door de 'sénatus-consultes' van 11/1 en 3/4/1813

 

classe

Oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

rentré/arrêté

dépôt

verloren

totaal

-1809-

19

7

11

11

0

0

0

0

0

-1810-

26

9

16

16

0

0

0

0

0

-1811-

85

23

47

47

0

1

0

0

1

-1812-

92

20

55

55

0

10

0

0

10

-1814-

77

0

73

71

1

36

0

1

37

volont.

7

0

7

7

0

0

0

0

0

totaal

306

59

209

207

1

47

0

1

48

 

            * over 1 +1 + 15 + 17 + 4 = 97 conscrits vernamen we niets in de registers! Voor één ervan weten we wel dat hij overgebracht is naar 1815. (cfr. supra 'liste d' activité 1812' nr. 119)

 

 

F. De 'levée du 9 octobre'

 

Toen de geallieerden na de volkerenslag te Leipzig op het punt stonden de Rijngrens te over- schrijden, besliste de keizer om nogmaals een nieuwe 'Grande armée' te verzamelen.

Ditmaal werden 120.000 conscrits van 1814 en vorige 'classes' opgeroepen, naast 160.000 conscrits van 1815. Het decreet van 9 oktober 1813 gebood de oproep van de eerste 120.000, en bepaalde de departementale contingenten.

 

'Préfet' Desmousseaux besloot de 1200 recruten niet over de diverse 'classes' te verdelen, maar, in uitvoering van de 'Instruction' van de 'Directeur-général' als volgt tewerk te gaan :

 

"           Le contingent de 1200 hommes, assigné à ce département, sera fourni par les conscrits des diverses classes, restés au dépôt du sort; c'est-à-dire, par ceux dont les numéros n' ont point encore été appelés, en commençant par les conscrits de 1814, et, remontant de classe en classe jusque et compris celle de 1808.

            En cas d' insuffisance, le contingent sera subsidiairement complété par les conscrits de ces mêmes classes, ajournés, placés au dépôt de droit, et même réformés, si les motifs de 'réforme' ne subsistent plus; mais toujours en remontant successivement de classe en classe, de 1814 à celles antérieures."[155]

 

f1. De 'listes d' activité' van de 'levée uit de 'dépôts du sort' (november 1813)

 

1) 1814

 

nr.

sort

remplaçant

corps

aangekomen

cont

rentré/arrêté

74

159

overgebracht naar 1815

75

161

kreeg de 'placement'

76

162

kreeg de 'placement'

77

163

 

65° de ligne

arrivé

1

 

78

164

 

22° de ligne

arrivé

2

 

79

165

 

22° de ligne

arrivé

3

 

80

167

 

22° de ligne

arrivé

4

 

81

168

 

non comparu

 

 

82

170

 

22° de ligne

dés. en route

 

 

83

173

 

22° de ligne

arrivé

5

 

84

174

 

22° de ligne

dés. en route

 

 

85

178

 

65° de ligne

arrivé

6

 

86

180

overgebracht naar 1815

87

183

 

22° de ligne

arrivé

7

 

88

185

 

22° de ligne

arrivé

8

 

89

187

 

22° de ligne

arrivé

9

 

90

188

overgebracht naar 1815

91

189

 

22° de ligne

arrivé

10

 

92

190

 

jeune garde

dés. en route

 

 

93

192

 

jeune garde

dés. en route

 

 

94

193

 

22° de ligne

arrivé

11

 

95

194

kreeg de 'réforme'

96

195

 

22° de ligne

arrivé

12

 

97

196

 

65° de ligne

arrivé

13

 

98

197

 

22° de ligne

arrivé

14

 

99

198

was overleden

100

200

 

22° de ligne

arrivé

15

 

101

201

 

22° de ligne

arrivé

16

 

102

203

kreeg de 'placement'

103

204

 

non comparu

 

dépôt des réfractaires

104

206

overgebracht naar 1815

105

207

 

22° de ligne

dés. en route

 

 

106

210

 

22° de ligne

arrivé

17

 

107

211

overgebracht naar 1815

108

212

 

75° de ligne

arrivé

18

 

109

214

 

48° de ligne

arrivé

19

 

110

215

kreeg de 'placement'

111

216

 

jeune garde

dés. en route

 

 

112

217

 

22° de ligne

arrivé

20

 

 

Ditmaal vertoont de oproep uit de 'classe' van 1814 een in de andere richting opvallend resultaat :

oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

rentré/arrêté

dépôt

verloren

totaal

38

10

28

20

0

0

1

7

8

 

Op 28 vertrokken recruten zijn er nog 20 op hun corps aangekomen! Het is wel zo, dat de afstand van Gent naar het corps veel geringer was, dan in de 'levée ordinaire' uit dezelfde 'classe', maar toch mag dit een merkwaardig resultaat genoemd worden, ondanks het feit dat de 'préfet' zich bekloeg : "Ils se rendent avec assez d' exactitude aux appels et aux conseils de recrutement, parce qu' ils espèrent y être réformés. Mais ceux qui sont déclarés propres au service ne se présentent plus à la revue de départ, et, cédant enfin aux séductions de la malveillance, rentrent dans leurs foyers et refusent de marcher... Parmi ceux dirigés sur des corps, la désertion en route est très grande. Plusieurs détachemens forts de trente à quarante hommes ne sont arrivés au dépôt des régiments qu' avec un seul..."[156]

 

De resultaten van de 'levée' uit de vorige 'classes' beantwoordt meer aan deze klachten :

 

2) 1813

 

Grijpt men terug naar de tabellen aangaande de voorgaande 'levée', dan blijkt het volgende :

 

laatste opgeroepen nummer van oproepvolgorde

79

laatste opgeroepen lotnummer

154

Waarbij bovendien :

 

overgebracht waren naar 1814 : lotnummers 160, 163, 187, 194 en 200.

de 'réforme' kregen : lotnummers 204, 205 en 208.

de 'placement' kregen : lotnummers 155, 161 ,169, 174, 175, 177, 178, 181, 185, 188, 191,                                                            196, 197, 203, 207, 210 en 212.


 

nr.

sort

remplaçant

corps

aangekomen

cont

rentré/arrêté

 

160

overgebracht

54° de ligne

dés. en route

 

 

 

163

overgebracht

54° de ligne

dés. en route

 

 

 

187

overgebracht

overgebracht naar 1815 o.w.v. lichaamslengte, op 10/11/1813.

 

194

overgebracht

overgebracht naar 1815 o.w.v. lichaamslengte, op 10/11/1813.

 

200

overgebracht

54° de ligne

Arrivé

1

 

80

156

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 10/11/1813.

81

157

 

garde impériale

dés. en route

 

 

82

158

Nazareth XII

remplacé 6/12/1813

 

(2)

 

83

159

 

garde impériale

Arrivé

3

 

84

92

substit. 162

kreeg de 'exception' als gehuwde, op 10/11/1813

85

164

 

élèves gendarmes

Arrivé

4

 

86

165

 

garde impériale

dés. en route

 

 

87

166

 

non comparu

 

'dépôt' des réfract.'

88

100

substit. 167

65° de ligne

Arrivé

5

 

89

168

 

garde impériale

dés. en route

 

 

90

170

 

54° de ligne

Arrivé

6

 

91

171

 

54° de ligne

dés. en route

 

 

92

172

 

54° de ligne

Arrivé

7

 

93

78

substit. 173

65° de ligne

Arrivé

8

 

94

176

 

54° de ligne

dés. en route

 

 

95

179

 

garde impériale

Arrivé

9

 

96

180

XIV/94

remplacé 6/12/1813

 

(10)

 

97

182

 

garde impériale

dés. en route

 

 

98

183

 

54° de ligne

Arrivé

11

 

99

184

kreeg de 'exception' als gehuwde, op 19/11/1813.

100

186

 

54° de ligne

dés. en route

 

 

101

189

 

garde impériale

Arrivé

12

 

102

190

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 10/11/1813.

103

192

 

54° de ligne

Arrivé

13

 

104

193

 

54° de ligne

dés. en route

 

 

105

194

kreeg de 'placement' op 10/11/1813.

106

195

overgebracht naar 1815 wegens zwakke lichaamsbouw, op 10/11/1813.

107

198

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 10/11/1813.

108

199

 

garde impériale

dés. en route

 

 

109

201

overgebracht naar 1815 wegens breuk ('hernie'), op 10/11/1813.

110

202

 

54° de ligne

dés. en route

 

 

111

206

 

54° de ligne

Arrivé

14

 

112

209

 

54° de ligne

dés. en route

 

 

113

211

overgebracht naar 1815 wegens verlies van het linkeroog, op 10/11/1813.

114

213

 

54° de ligne

dés. en route

 

 

115

214

 

garde impériale

Arrivé

15

 

116

215

 

54° de ligne

Arrivé

16

 

117

216

 

non comparu ('absent')

 

 

 

het resultaat van de 'levée' was dus toch nog relatief positief, zeker in het licht van de nakende 'bevrijding' :

 

oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

rentré/arrêté

dépôt

verloren

totaal

42

10

32

16 (*)

0

0

1

15

16

 

            *waarschijnlijk zijn ook de beide 'remplaçants' aangekomen. In elk geval hebben de 'remplacés' gekozen voor de naleving van hun plichten.

 

3) 1812

 

het 'dépôt du sort' van 1812 was volledig uitgeput n.a.v. de '2° levée extraordinaire'

 

4) 1811

 

het 'dépôt du sort' van 1811 was eveneens volledig uitgeput n.a.v. de '2° levée extraordinaire'

 

5) 1810

 

het 'dépôt du sort' van 1810 was ook volledig uitgeput n.a.v. de '2° levée extraordinaire'

 

6) 1809

 

Grijpt men terug naar de tabellen aangaande de voorgaande 'levées', dan blijkt het volgende :

 

laatste opgeroepen nummer van oproepvolgorde

117

laatste opgeroepen lotnummer

178

 

Waarbij bovendien :

 

de 'réforme' kregen : lotnummers 181, 185, 194, 198, 204, 207, 208, 209, 213, 214, 215, 217,                                                                   218, 220, 223, 224 en 226.

de 'placement' kregen : geen.

 

nr.

sort

remplaçant

corps

aangekomen

cont

rentré/arrêté

118

179

kreeg de 'exception' als 'étudiant ecclésiastique', op 7/1/1814 [!]

119

180

overgebracht naar 1815 voor letsel aan het rechteroog, op 23/11/1813.

120

182

 

 

 

 

 

121

183

 

 

 

 

 

122

184

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 24/11/1813.

123

186

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 23/11/1813.

124

187

kreeg de 'placement' als enige zoon van een weduwe, op 23/11/1813.

125

188

 

 

 

 

 

126

189

 

 

 

 

 

127

190

was overleden op 12/3/1809.

128

191

 

 

 

 

 

129

192

 

130

193

kreeg de 'placement' als oudste van wezen, op 23/11/1813.

131

195

 

 

 

 

 

132

196

kreeg de 'exception' als gehuwde, op 24/11/1813.

133

197

kreeg de 'exception' als gehuwde, op 23/11/1813.

134

199

kreeg de 'exception' als gehuwde, op 23/11/1813.

135

200

was overleden op 12/7/1813.

136

201

was opgetreden als 'remplaçant' voor een conscrit van 1809 uit Lochristi, in de 'levée pour la garde nationale' van april 1812

137

202

 

 

 

 

 

138

203

was opgetreden als 'remplaçant' voor 1807/128, in de 'levée pour la garde natio- nale' van april 1812

139

205

 

 

 

 

 

140

88

was overleden op 8/4/1813.

141

210

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 23/11/1813.

142

211

 

 

 

 

 

143

212

was overleden op 14/7/1809.

144

216

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 23/11/1813.

145

219

kreeg de 'exception' als gehuwde, op 7/1/1814.

146

221

 

 

 

 

 

147

222

Beerlegem X

 

 

 

 

148

225

 

 

 

 

 

149

227

 

 

 

 

 

150

228

 

 

 

 

 

151

229

kreeg de 'exception' als gehuwde, op 24/11/1813.

152

230

 

 

 

 

 

 

het resultaat van de 'levée' is met de gegevens van het Gentse archief niet te reconstrueren :

 

oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

rentré/arrêté

dépôt

verloren

totaal

29

13

16

?

 

 

 

 

?

 

7) 1808

 

Grijpt men terug naar de tabellen aangaande de voorgaande 'levées', dan blijkt het volgende :

 

laatste opgeroepen nummer van oproepvolgorde

95

laatste opgeroepen lotnummer

151

 

Waarbij bovendien :

 

de 'réforme' kregen : lotnummers 161,163,165,167,173,175,176,179,184,187,188,191,194 en 199.

de 'placement' kregen : lotnummers 154,164 en 180.

 

nr.

sort

remplaçant

corps

aangekomen

cont

rentré/arrêté

99

156

kreeg de 'exception' als gehuwde, op 25/11/1813.

100

157

kreeg de 'exception' als gehuwde, op 25/11/1813.

101

158

 

 

 

 

 

102

159

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 25/11/1813.

103

160

 

 

 

 

 

104

162

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 25/11/1813.

105

86

 

 

 

 

 

106

168

was opgetreden als 'remplaçant' van een conscrit van 1810 uit Zele 1810 (levée ordinaire 1810)

107

169

kreeg de 'exception' als gehuwde, op 25/11/1813.

108

170

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 25/11/1813.

109

171

 

 

 

 

 

110

172

 

 

 

 

 

111

174

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 25/11/1813.

112

177

kreeg de 'exception' als gehuwde, op 25/11/1813.

113

178

1808/73 (amnestie)

 

 

 

 

114

109

Kruishoutem 1807

 

 

 

 

115

182

 

 

 

 

 

116

183

 

 

 

 

 

117

185

 

 

 

 

 

118

186

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 25/11/1813.

119

189

 

 

 

 

 

120

190

 

 

 

 

 

121

192

kreeg de 'placement' als enige zoon van een weduwe, op 25/11/1813.

122

193

kreeg de 'exception' als gehuwde, op 25/11/1813.

123

195

kreeg de 'réforme' wegens verminking, op 25/11/1813

124

196

kreeg de 'placement' wegens broederdienst, op 25/11/1813.

125

197

 

 

 

 

 

126

198

 

 

 

 

 

127

200

 

 

 

 

 

 

het resultaat van de 'levée' is met de gegevens van het Gentse archief niet te reconstrueren :

oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

rentré/arrêté

dépôt

verloren

totaal

28

13

15

?

 

 

 

 

?

 

f2. De aanvulling van de 'levée' uit de 'dépôts de droit' (eind december 1813)

 

1) 1813

 

sort

remplaçant

corps

aangekomen

cont

rentré/arrêté

130

overgebracht

verder overgebracht naar 1815, owv zwakke lichaamsbouw,  24/12/1813.

160

overgebracht

 

 

 

 

163

overgebracht

 

 

 

 

194

overgebracht

verder overgebracht naar 1815, owv lichaamslengte, op 24/12/1813.

9

 

 

 

 

 

11

 

 

 

 

 

15

was overleden op 15/12/1812.

16

kreeg de 'exception' als gehuwde, op 24/12/1813.

18

overgebracht naar 1815 wegens zwakke lichaamsbouw, op 24/12/1813.

21

kreeg de 'réforme' wegens verlies van het rechteroog, op 24/12/1813.

38

 

 

 

 

 

45

behield de 'placement', als broer van drie conscrits in actieve dienst, 24/12/1813.

50

behield de 'placement', wegens broederdienst en als zoon van een 71jarige, 24/12/1813.

52

 

 

 

 

 

54

behield de 'placement', wegens broederdienst, op 24/12/1813.

56

 

 

 

 

 

59

 

 

 

 

 

84

subst. 62

 

 

 

 

66

behield de 'placement', wegens broederdienst, op 24/12/1813.

67

 

 

 

 

 

69

 

 

 

 

 

70

behield de 'placement', wegens broederdienst, op 24/12/1813.

71

 

 

 

 

 

72

 

 

 

 

 

74

behield de 'placement', als oudste zoon van een weduwe, op 24/12/1813.

80

behield de 'placement', wegens broederdienst, op 24/12/1813.

87

overgebracht naar 1815 wegens 'imbécillité', op 22/12/1813.

89

 

 

 

 

 

91

behield de 'placement', als broer van drie conscrits in actieve dienst, 24/12/1813.

94

 

 

 

 

 

97

 

 

 

 

 

101

behield de 'placement', wegens broederdienst, op 24/12/1813.

105

behield de 'placement', als oudste zoon van een weduwe, op 24/12/1813.

106

 

 

 

 

 

107

 

 

 

 

 

108

behield de 'placement', als zoon van een 71-jarige, op 24/12/1813.

110

 

 

 

 

 

113

 

 

 

 

 

115

 

 

 

 

 

116

 

 

 

 

 

119

 

 

 

 

 

121

behield de 'placement', als oudste zoon van een weduwe, op 24/12/1813.

122

kreeg de 'réforme' wegens ademhalingsstoornissen, op 24/12/1813.

123

behield de 'placement', als enige zoon van een weduwe, op 24/12/1813.

124

behield de 'placement', als broer van twee conscrits in actieve dienst, 24/12/1813.

125

behield de 'placement', wegens broederdienst, op 24/12/1813.

126

 

 

 

 

 

132

behield de 'placement', wegens broederdienst, op 24/12/1813.

138

 

 

 

 

 

151

 

 

 

 

 

155

 

 

 

 

 

161

 

 

 

 

 

169

overgebracht naar 1815 wegens 'scophules', op 24/12/1813.

174

behield de 'placement', als oudste zoon van een weduwe, op 24/12/1813.

175

behield de 'placement', als oudste zoon van een weduwe, op 24/12/1813.

177

behield de 'placement', als kleinzoon van een 80-jarige, op 24/12/1813.

178

overgebracht naar 1815 wegens zwakte, op 24/12/1813.

181

behield de 'placement', wegens broederdienst, op 24/12/1813.

185

 

 

 

 

 

188

 

 

 

 

 

190

behield de 'placement' wegens broederdienst, en oudste zoon v/e weduwe (24/12/1813)

191

behield de 'placement' wegens broederdienst, en oudste zoon v/e weduwe (24/12/1813)

196

 

 

 

 

 

197

 

 

 

 

 

198

behield de 'placement', als enige zoon van een weduwe, op 24/12/1813.

203

behield de 'placement', als oudste van wezen, op 24/12/1813.

207

behield de 'placement', als zoon van een 71-jarige, op 24/12/1813.

210

 

 

 

 

 

212

behield de 'placement', als oudste zoon van een weduwe, op 24/12/1813.

 

het resultaat van de 'levée' is met de gegevens van het Gentse archief niet te reconstrueren :

 

oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

rentré/arrêté

dépôt

verloren

totaal

68

35

33

?

 

 

 

 

?

 

2) 1812

 

sort

remplaçant

corps

aangekomen

cont

rentré/arrêté

14

 

 

 

 

 

20

 

 

 

 

 

24

 

 

 

 

 

29

 

 

 

 

 

33

 

 

 

 

 

34

 

 

 

 

 

35

 

 

 

 

 

36

 

 

 

 

 

42

 

 

 

 

 

45

 

 

 

 

 

47

 

 

 

 

 

48

 

 

 

 

 

49

 

 

 

 

 

59

 

 

 

 

 

62

 

 

 

 

 

63

 

 

 

 

 

70

 

 

 

 

 

76

 

 

 

 

 

78

 

 

 

 

 

84

 

 

 

 

 

85

 

 

 

 

 

94

was opgetreden als 'remplaçant' van 1813/47 (levée ordinaire 1813)

95

 

 

 

 

 

101

 

 

 

 

 

105

 

 

 

 

 

113

 

 

 

 

 

115

 

 

 

 

 

116

 

 

 

 

 

 

De rest van het 'dépôt de droit' werd niet meer opgeroepen. Waarschijnlijk was het kantonnale contingent hiermee opnieuw volledig opgeroepen, en er was geen tijd meer om de nieuwe 'réfractaires' te vervangen. Het register van 1812 vermeldt voor geen enkele opgeroepene een nieuwe beslissing, zodat we niet weten of er daadwerkelijk nog conscrits vertrokken zijn.

 

Het resultaat van de 'levée' is met de gegevens van het Gentse archief niet te reconstrueren :

 

oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

rentré/arrêté

dépôt

verloren

totaal

27

?

?

?

 

 

 

 

?

 

Voor het algemeen resultaat van de 'levée du 9 octobre' moeten we ons tevreden stellen met het totaal aantal opgeroepenen, en de resultaten van de oproep uit de 'classes' van 1814 en 1813. Ik heb immers geen gelijkaardige lijsten gevonden voor 1809, 1808 en de beide 'dépôts de droit'!

 

classe

oproep

aan classe onttrokken

vertrek

aange-

komen

over-

leden

réfraction

rentré/arrêté

dépôt

verloren

totaal

-1814-

38

10

28

20

0

0

1

7

8

-1813-

42

10

32

16

0

0

1

15

16

Totaal

80

20

60

36

0

0

2

22

24

 

 

G. "Liever soldaat dan Schismatiek"

 

In 1813 was Gent ook nog het toneel van een geschiedenis die door de tegenstanders van het Frans bewind dik in de verf gezet zou worden. Op 16 april 1813 Gentse bisschop De Broglie afgezet en vervangen door Jacques-Louis de la Brue de Saint Bauzille[157]. Naar aanleiding van het verzet van de seminaristen en professoren daartegen beval 'préfet' Desmousseaux bij 'arrêté' van 27 juli 1813 de sluiting van het seminarie. Daarbij werden aan alle seminaristen die tot de conscripties behoorden de hen toegekende 'exemption' ontnomen. Degenen die de vereiste fysieke kwaliteiten hadden, zouden als 'garde d' honneur' aan de keizer aangeboden worden (cfr. supra). Napoleon ging echter nog verder, door te bevelen "d' enfermer le président du séminaire dans une prison d' État <<sans qu' on ne sache où il se trouve>>, d' envoyer à l' armée tous les séminaristes, qu' ils fussent étudiants ou diacres, avec défense pour eux de devenir prêtres. Les séminaristes de moins de 18 ans devaient être dispersés dans des séminaires de l' ancienne France. Défense était faite d' admettre des séminaristes parmi les gardes d' honneur"[158].

De 'préfets' van de 'départements de la Lys et de l' Escaut', Soult en Desmousseaux, legden uiteindelijk aan alle seminaristen de vraag voor, of ze het gezag van de la Brue erkenden. De overgrote meerderheid antwoordde ontkennend, ondanks de dreiging dat ze ingelijfd zouden worden. Zij werden naar Parijs, of naar het 'dépôt' van Wezel (Duitsland) gebracht. In Parijs werden zij onmiddellijk bij een regiment ingelijfd, maar in Wezel, waar ze de citadel moesten verdedigen, wachtte hen een nog ergere lijdensweg[159].

 

Uit het kanton Oosterzele zijn waarschijnlijk twee seminaristen ingelijfd[160]

 

 

Besluit

 

Men mag stellen dat de Franse overheid de 'réfraction' repressief onder controle had gekregen op het einde van het eerste decennium van de 19° eeuw. Na 1810 was de 'réfraction' te verwaarlozen, en dat bleef zeker tot medio 1813 zo! De 'levée ordinaire' uit de 'classe' van 1814 toont trouwens goed hoezeer het een illusie geworden was, om nog aan het leger te ontkomen. Één enkele conscrit uit het kanton wist zich voor de 'gendarmerie' verborgen te houden...

 

De resultaten waren echter te positief om ze af te doen als louter het resultaat van de repressie. De 'Grande armée' moet toch tenminste voor een gedeelte van de jongeren het leger van de 'mère patrie' geweest zijn... In die zin spreekt ook het feit dat de ex-'maire' van Brussel, de hertog van Ursel het nodig achtte om minister Falck te waarschuwen "...qu' il n' y a presque pas un de ces militaires qui, ayant servi en France, ne soit accessible à des regrets"[161].

 

home lijst scripties inhoud vorige volgende  

 

[135]'Sénatus-consulte qui ordonne la levée de cent vingt mille hommes de la conscription de 1811', dd. 13/12/1810 (4°, bull. 331, n° 6248); Pas., 1° série, Lois françaises, XV, p. 234.

[136]'Sénatus-consulte qui réserve les cantons littoraux de trente départemens pour la conscription du service de mer, et qui ordonne la levée de quarante conscrits pour la marine', dd. 13/12/1810 (4°, bull. 331, n° 6161); Pas., 1° série, Lois françaises, XV, pp. 234-235.

[137]Cfr. WILMET (Léon), "Soldats de seize ans (aux armées napoléoniennes).", in: Carnet de la fourragère, I, 1924-'27, 5, pp. 30-34.

[138]'Sénatus-consulte relatif à la formation du nombre des quarante mille conscrits mis à la disposition du ministre de la marine par l' acte des constitutions du 13 décembre 1810' dd. 19/2/1811; Pas., 1° série, Lois françaises, XV, pp. 295.

[139]'Décret qui prescrit de nouvelles mesures pour réprimer la désobéissance aux lois de la conscription militaire' dd. 5/4/1811 (4°, bull. 361, n° 6623); Pas., 1° série, Lois françaises, XV, p. 326..

[140]'Sénatus-consulte qui met à la disposition du ministre de la guerre cent vingt mille hommes de la conscription de 1812' (4°, bull. 409, n° 7510); Pas., 1° série, Lois françaises, XV, p. 538.

[141]'Sénatus-consulte concernant la division de la garde nationale et l' appel de cent cohortes sur le premier ban', dd. 13/3/1812 (4°, bull. 423, n° 7745);  Pas., 1° série, Lois françaises, XVI, pp. 123-124.

[142]'Sénatus-consulte relatif au recrutement de l' armée', dd. 1/9/1812 (4°, bull. 445, n° 8181); Pas., 1° série, Lois françaises, XVI, p. 171.

[143]'Sénatus-consulte qui met trois cent cinquante mille hommes à la disposition du ministre de la guerre', dd. 11/1/1813 (4°, bull. 466, n° 8551); Pas., 1° série, Lois françaises, XVI, p. 210.

[144]'Sénatus-consulte portant que cent quatre-vingt mille hommes sont mis à la disposition du ministre de la guerre pour augmenter les armées actives, et qu' il sera pourvu à la défense des frontières de l' ouest et du midi par les gardes nationales sédentaires', dd. 3/4/1813 (4°, bull. 491, n° 9069); Pas., 1° série, Lois françaises, XVI, pp. 278-279.

[145]'Sénatus-consulte qui met deux cent quatre-vingt mille conscrits en activité de service', dd. 9/10/1813 (4°, bull. 524, n° 9703); Pas., 1° série, Lois françaises, XVI, p. 365.

[146]'Sénatus-consulte qui met  trois cent quatre-vingt mille conscrits à la disposition du ministre de la guerre', dd. 15/11/1813 (4°, bull. 534, n° 9838); Pas., 1° série, Lois françaises, XVI, pp. 381-382.

[147] DARQUENNE (Roger), La conscription dans le département de Jemappes, bilan démographique et médico-social, Mons, sécretariat du cercle archéologique, 1970, pp. 148-149

[148]Darquenne wijt het succes van de 'levées' van 1811 en 1812 aan het feit, dat zij "ont succédé aux grandes chasses à l' homme qui ont suivi l' amnistie générale du 25 mars 1810 en faveur des déserteurs. C' est pourquoi, les levées de 1811 [en iets verder zegt hij hetzelfde voor 1812] ont été exécutées avec succès" DARQUENNE (Roger), La conscription dans le département de Jemappes, bilan démographique et médico-social, Mons, sécretariat du cercle archéologique, 1970, pp. 128-129. Deze exclusief repressieve benadering lijkt me toch niet volledig in staat het succes van beide 'levées' (en de daaropvolgende!) te verklaren.

[149]'Décret impérial' dd. 11/1/1813; in: RAG, Scheldedepartement, 4953/2.

[150]VERHERSTRAETEN (Louis), Publieke opinie en collectieve actie in België, Nederland en Noord-Frankrijk in de periode 1812-1814, Gent, 1995, R.U.G., onuitgegeven licentiaatsverhandeling, p. 65.

[151]'Levée ordinaire 1814, contingent'; in: RAG, Scheldedepartement, 2108/7.

[152]RAG, Scheldedepartement, 2108/9-27.

[153]Over de oprichting van de 'régiments de gardes d' honneur', zie: BUCQUOY (L.E.), Les gardes d' honneur du premier empire, Nancy, A.Créplin Leblond, 1908, pp. 354-385; JAMBERS (Léon), "La garde d' honneur de Gand 1803-1810" in : Carnet de la fourragère, I, 1924-'27, 4, pp. 12-16; 5, pp. 19-29, en "Les régiments de gardes d' honneur", in :  Carnet de la fourragère, II, 1927-'30, pp. 523-524; COUVREUR (Hector-Jean), "1813-1814. Histoire des gardes d' honneur belges (1eret 2erégiments), in :  Carnet de la fourragère, VI, 1939-'42, pp. 8-30; 125-241.

[154]'Département de l' Escaut, arrondissement de gand, Canton d' Oosterzeele, cavaliers offerts par les communes' (individuele akten van 'enrôlement volontaire', in : RAG, Scheldedepartement, 3219/30; Overzichtslijst, per kanton, van de 127 vrijwilligers, geleverd door het 'département' (ongetiteld) (de betrokkenen kregen de nummers 24-30 op die lijst); RAG, Scheldedepartement, 3219/29.

[155]'Arrêté du préfet' dd. 13/10/1813; RAG, Scheldedepartement, 2080/41.

[156]Brieven van de 'préfet' aan de 'Directeur du 1° arrondissement de la police générale' dd. 25/12/1813 en 9/1/1814; geciteerd door : DE LANZAC DE LABORIE (Léon), La domination française en Belgique;  Deel 2, IV La débâcle, Paris, Plon - Nourrit & Cie, 1895, p. 317.

[157]CLOEDT (M.) (red.), Het bisdom Gent (1559-1991). Vier eeuwen geschiedenis, Gent, werkgroep 'de geschiedenis van het bisdom Gent', 1991, p. 279.

[158]Brieven van de keizer aan de 'ministre de la police générale de l' empire', dd. 6 en 7/8/1813; geciteerd in : VERHAEGEN (Paul), La Belgique sous la domination française 1792-1814. V. La chute de l' empire, Bruxelles, Goemaere/Paris, Plon, 1924, p. 61.

[159]Ibidem, p. 65. Zie ook de publikatie: COOLS (Herman), "Petrus Johannes Antonius Camerman (Doel, 6.5.1792 - Wesel, 10.12.1813) <<Liever soldaat dan schismatiek!>>", in: Het land van Beveren, XXXVI, 1993, 1, pp. 9-49.

[160]Lijst van de conscrits van de verschillende 'classes' die kerkelijke studies volgen (ongetiteld), s.d. (1813); RAG, Scheldedepartement, 4846/28. De betrokkenen zijn 1810 lotnummer 13 en 1811 lotnummer 15.

[161]Brief van de hertog van Ursel aan minister Falcke, dd. 14/3/1815; geciteerd in : STEVENS (Fred), "Belgique", in: TULARD (Jean) (réd.), Dictionnaire Napoléon, Poitiers, Fayard, 1987, p.188.