Bijlagen

Bijlage 1

Beste collega CLB-arts,

In België is er op dit ogenblik een toename van het aantal ongewenste tienerzwangerschappen en abortussen.Jaarlijks wordt één op 65 meisjes uit de leeftijdsgroep van 14 tot 19 jaar zwanger. De realiteit leert ons dat er een nood is aan degelijke informatieverstrekking over contraceptie.Jongeren vrijen in één op drie gevallen op een onbetrouwbare en vaak ook onveilige manier.De vrije verkoop van de noodpil, sedert juni vorig jaar, is echter onvoldoende als maatregel om tienerzwangerschappen te voorkomen.

Op dit ogenblik zijn verschillende instanties, zoals huisartsen, gynaecologen, apothekers en centra voor seksuele voorlichting bezig met deze problematiek.Ze proberen de preventie naar de bevolking op elkaar af te stemmen. Elke hulpverlener is ervan overtuigd dat er een belangrijke taak is weggelegd voor de CLB-arts in het kader van de collectieve preventie op school.

Hoe zien CLB-artsen hun rol in de preventie van tienerzwangerschappen? Welke zijn de hiaten en de noden bij de CLB medewerkers omtrent de informatieverstrekking van de noodpil bij jongeren in geval van onbeschermde coïtus? Met wie samenwerken? Hoe gebeurt de omkadering in verband met deze problematiek? Elke CLB-arts kan wel een stukje van deze puzzel zien maar blijft toch met vragen zitten en u hoeft absoluut geen expert te zijn in het geven van seksuele voorlichting om deel te nemen aan dit onderzoeksproject

Als CLB-arts word ik zelf regelmatig met deze problematiek geconfronteerd en het boeit me dit verder te onderzoeken.Focusgroeponderzoek is hiervoor een goede methode, omdat dit soort onderzoek genuanceerder kan aangeven waar de knelpunten zitten, de eventueel gemengde gevoelens rondom deze problematiek kan blootleggen en mogelijk creatieve oplossingen voor een beleid kan voorstellen.

Hoe werkt nu een focusgroep?

Een focusgroep zal bestaan uit een 6-8tal CLB-artsen, liefst van verschillende leeftijd, en uit verschillende netten. Een moderator zal het gesprek leiden en open vragen stellen in verband met noden en hiaten bij de CLB-artsen over het gebruik van de noodpil bij jongeren. Een gesprek duurt ongeveer 1,5 uur. Van de interviews worden geluidsbanden gemaakt . De gegevens worden anoniem verwerkt en na de analyse worden de cassettes gewist. De analyse gebeurt door twee onafhankelijke onderzoekers.

Dr.Lieve Peremans, verbonden aan het centrum voor Huisartsgeneeskunde van de Universiteit Antwerpen, lid van de commissie Seksuele Gezondheid binnen de WVVH en lesgever in het postgraduaat Jeugdgezondheidszorg zal me in het onderzoek bijstaan.

In de maand januari organiseren we in elke provincie een fousgroep.

Wanneer u geïnteresseerd ben om deel te nemen, kan u onderstaand strookje terugsturen voor 6 december 2002. U kan me ook mailen of faxen. Later wordt dan de definitieve datum meegedeeld.

Ik hoop op veel belangstelling.

Beste groeten.

Dr Marij Nys Tel O16.490760

Dorpsstraat 9 GSM: 0498.532052

3020 Herent Fax: 016.490223

 E-mail: marij.nys@yucom .be

…………………………………………………………………………………………

Dr…………………………………….

CLB…………………………………..

Provincie……………………………...

zal deelnemen aan de focusgroep rond de noodpil bij jongeren.

Het volgende schrappen wat niet past.

De focusgroep gaat voor mij het best door op :

-Een avond

-Een zaterdagvoormiddag

Bijlage 2.

Draaiboek focusgroepen ‘noodpil en CLB-artsen’

1. Observator:

Bij het binnenkomen van de deelnemers:

 -noteren van de naam van de deelnemer

 -overhandigen van een kaartje waarop ieder zijn of haar naam noteert in hoofdletter

 -vragenlijst met personalia laten invullen

Tijdens focusgroepen:

 -noteert emoties, lichaamstaal van de persoon die aan het woord is en de reacties van de groep of een deel ervan.

 -response en non-response, medewerking en de groepsdynamiek krijgen eveneens de nodige aandacht.

 -gebruikt een daarvoor ontworpen registratiedocument en noteert daarop wie welke topics aanbrengt.

2. Moderator:

1. Verwelkoming en dank voor de aanwezigheid

2. De bedoeling van dit gesprek is een onderzoek te doen naar de mogelijke problemen bij de CLB-artsen en de school in de informatieverstrekking van anticonceptie-noodcontraceptie om tienerzwangerschappen te voorkomen.

Zoals jullie reeds weten stijgt het aantal tienerzwangerschappen en abortussen in België..

Meer dan tweederde van al de huidige tieners in de ontwikkelde landen hebben seksuele betrekkingen tijdens hun tienerjaren. De gemiddelde leeftijd voor het eerste seksueel contact in Vlaanderen bedraagt 15.4 jaar.

Eén op drie jongeren vrijt daarbij op een onbetrouwbare en vaak onveilige manier.

Op dit ogenblik zijn in Vlaanderen verschillende instanties, zoals huisartsen, gynaecologen, apothekers en centra voor seksuele voorlichting bezig met deze problematiek. Zij proberen de preventie van tienerzwangerschappen naar de bevolking op elkaar af te stemmen. Alle hulpverleners zijn ervan overtuigd dat er een belangrijke taak is weggelegd voor de clb’s in het kader van de collectieve preventie op school. Dit onderzoek kadert in een groter onderzoek dat naar de overheid gaat. Het is dus zeer belangrijk dat we zoveel mogelijk informatie krijgen om te bundelen en ermee naar de overheid te gaan.

3. Jullie mogen volledig vrijuit praten. Wat we van jullie vernemen wordt gebundeld en niemand, buiten de aanwezigen vandaag, komt ooit te weten wat ieder van jullie afzonderlijk heeft verteld. Het gesprek wordt op band opgenomen. Dit is noodzakelijk om de gegevens te verwerken en te analyseren. De bandjes worden alleen door de onderzoekers beluisterd en nadien gewist. Er is ook een observator aanwezig. De observator noteert de verschillende onderwerpen die jullie aanbrengen.

4. Spelregels

–We vragen dat zoveel mogelijk iedereen aan bod komt in dit groepsgesprek. Als moderator zal ik jullie daar ook bij helpen.

–We vragen ook te vermijden om door mekaar te praten of gesprekken verder te zetten met je buur, dit uit respect voor de mensen die aan het woord zijn en om de opnames van de gesprekken verstaanbaar te houden.

–Ik breng jullie achtereenvolgens een aantal stellingen aan en vraag dan telkens naar jullie mening.

–De vergadering zal maximum anderhalf uur duren.

-Stemtest

5. Stellingen

Openingsvraag:

Kunnen jullie in het kort vertellen hoelang jullie reeds als CLB-arts werkzaam zijn en of jullie al dan niet seksuele en relationele vorming in scholen hebben gegeven.

Stellingen en vragengids

1. Uit een onderzoek in Vlaanderen blijkt dat de meeste jongeren informatie over seksualiteit van hun ouders wensen te krijgen. Als tweede bron van informatie noemen zij hun vrienden en de huisarts. De school en de schoolarts krijgen een kleine rol toebedeeld. De kritiek van de jongeren en andere hulpverleners in verband met seksuele en relationele vorming op school is ‘de manier waarop’ deze vorming gebeurt. Het klassikaal ex cathedra onderwijs krijgt een onvoldoende.

-Wat is jullie reactie hierop?

(Kort in één minuut het standpunt van elke deelnemer laten verwoorden zonder in discussie te gaan, zoniet ben je een hele tijd bezig over het al dan niet correct zijn van deze stelling. Deze stelling is de conclusie van voorafgaande onderzoeksprojecten in Vlaanderen.)

-Hoe zien jullie je eigen rol in de informatieoverdracht van anticonceptie en de noodpil?

-Welke modellen zijn volgens jullie efficiënt?

-Wat zijn de problemen om deze werkvormen toe te passen?

-Welke oplossingen zijn hiervoor?

2. In welke mate voelen jullie jezelf voldoende geïnformeerd?

-Waar verwachten jullie steun?

-Onder welke vorm verwachten jullie steun?

-Welke rol kan de overheid volgens jullie spelen?

(bij tijdsgebrek deze laatste vraag niet stellen)

3. Stel dat jullie een vraag krijgen van een leerling rond de noodpil.

–Hoe is jullie houding t.a.v. de vrije verkoop?

–Hoe ervaren jullie de samenwerking met de apotheker?

–Hoe ervaren jullie de samenwerking met de huisarts? Hoe kan die verbeteren?

-Welke zijn de knelpunten?

6. Afsluiting

-vragen aan de deelnemers wat ze van het gesprek vonden

-de groep bedanken voor de inbreng en het dynamisme

Bijlage 3

Personalia: CLB en contraceptie-de noodpil

1. Leeftijd:

2. Aantal jaren als CLB-arts (schoolarts, MST-arts) werkzaam:

3.Onderwijsnet: GO / Vrij / Prov / Sted

4. Aantal leerlingen onder toezicht:

5. Actief in verband met seksuele en relationele vorming: ja/neen

6. Zo ja, welk soort activiteit of initiatief:

Bijlage 4 Codeblad-focusgroep: