Leidersvorming in Chirojeugd

(1941-1978)

Geert Sevenhans

Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte,
voor het behalen van de graad van
Licentiaat in de Geschiedenis.

Academiejaar: 2003-2004

Katholieke Universiteit Leuven

Promotor: Prof. Dr. Louis Vos

Inleiding

Hoofdstuk 1: Patronaten en Chirojeugd

1. De patronaten.

2. Katholieke Actie

3. Chirojeugd

Hoofdstuk 2: De leidersvorming tot 1964

1. Leidersvorming bij de patronaten

2. Leidersvorming na 1941

3. Het Leidersblad

4. De leidersvorming op nationaal en regionaal niveau en de brevetten

5. De basisvorming: Inhoud scholingsbivakken doorheen de jaren vijftig

6. Leiders- en landdagen

7. De plaatselijke en persoonlijke leidersvorming

8. Vernieuwingen begin jaren zestig

BESLUIT HOOFDSTUK 2

Hoofdstuk 3: De Leidersvorming van 1964 tot 1970

1. Democratisering en medeverantwoordelijkheid

2. Pluralisme en secularisering

3. Maatschappijkritiek en maatschappelijk engagement

4. Coëducatie

5. Het impulsmanifest

BESLUIT HOOFDSTUK 3

Hoofdstuk 4: De leidersvorming van 1970 tot 1978

1. De impuls wordt doorgegeven

2. Een maatschappijgerichte spelbeweging

3. De basisvorming: het Scholingsbivak

4. Verspreiding van de gemengde werking

5. Het decreet van 1975

6. Volwassen begeleiding.

7. Samen beweging maken: het Aktieboek

BESLUIT HOOFDSTUK 4

ALGEMEEN BESLUIT

BIBLIOGRAFIE

AFKORTINGEN

SAMENVATTING

Een van de eigenschappen van een jeugdbeweging is dat de leiding in handen ligt van de jongeren zelf. Haar succes is bijgevolg afhankelijk van de bekwaamheid van haar leiders en leidsters en leidersvorming een noodzakelijke component. In deze verhandeling hebben we aan de hand van het leidersblad en het archief van Chirojeugd Vlaanderen getracht een schets te maken van de leidersvorming in de jongenschiro van 1941 tot 1978.

In de periode van de 1941 tot 1964 werd de beweging uitgebouwd en veroverde ze haar plaats in het Vlaamse jeugdland. De leidersvorming kreeg in deze periode structuur. Chiroleiders ontvingen via het leidersblad, scholingsbivakken, nationale leidersdagen, gewestelijke bijeenkomsten, de pinkstermilitie, de plaatselijke leiderskring, enz. een opleiding als spelleider en inleiding in de doelstellingen, methoden en stijl van Chiro. Als vorm van Katholieke Actie was de voornaamste doelstelling van Chirojeugd tot begin jaren zestig de opleiding van haar leden en leiding tot ‘milites Christi’ die ‘het Godsrijk’ zouden heroveren voor ‘Christus Koning’. Ook in de leidersvorming stond de godsdienstige vorming van de leiding centraal.

In de jaren zestig ging de Katholieke Actie ten onder en de klemtoon in de doelstelling van de Vlaamse katholieke jeugdbewegingen verschoof van een expliciet christelijk naar een maatschappelijk opvoedingsproject. Na 1964 werd in de leidersvorming in Chiro maatschappijgericht gewerkt. Daarnaast zouden drie andere stromingen het aanzicht van de beweging voor goed veranderen: democratisering, secularisatie en coëducatie. De democratisering legde de leiders op de autoritaire begeleidingsstijl te laten vallen ten voordele van een meer democratische. Chiro bleef een geloofsbeweging maar één die respect had voor het anders zijn van de anderen. De priester-bestuurder werd de proost en  op scholingsbivakken werd steeds minder gebeden. Coëducatie of gemengde werking zou in Chiro eerst toegepast worden in de leidersvorming, meer bepaald tijdens gewestelijke bijeenkomsten. De nieuwe doelstellingen van de beweging zouden in 1970 vastgelegd worden in het impulsmanifest.

Na 1970 zou Chirojeugd dezelfde weg blijven volgen. De beweging bleef maatschappijgericht en democratisch werken, al zou de nadruk weer wat meer op het spel komen te liggen. De beweging definiëerde zichzelf als een maatschappijgerichte spelbeweging. De gemengde werking verspreidde zich verder, vanaf 1973 werden alle scholingsbivakken gemengd georganiseerd. In 1975 werd de V.Z.W. Chirojeugd Vlaanderen opgericht en werd de fusie van meisjes- en jongenschiro officiëel. Drie jaar later gaf Chirojeugd het Aktieboek uit waarin de beweging haar doelstelling en methodiek opnieuw verwoordde en naar buiten kwam met een eigen mens- en maatschappijvisie. Vele ideeën uit het impulsmanifest werden bevestigd.