De relatie vrouw-ruimte in religieuze en caritatieve instellingen te Gent in de veertiende en vijftiende eeuw. Een onderzoek naar verschillende aspecten van de geografisch-stedelijke, architecturale, sociale en rituele ruimte bij een twintigtal instellingen. (Els De Paermentier) |
home | lijst scripties | inhoud | vorige | volgende |
I. BRONNEN
A. ONUITGEGEVEN BRONNEN
1. Rijksarchief Gent
1.1. Inventarissen
- Nr. 18, Inv. Fonds Gent
- Nr. 43, Inv. Annunciatenklooster
- Nr. 47, Inv. priorij van Galilea
- Nr. 48, 48bis, MARECHAL, Inventaris van de abdij van Groenenbriel, 1975. VAN DER HAEGHEN, Het klooster Ten Walle en de abdij der Groenen Briel, Gent, 1888.
- Nr. 51, Inv. klooster Sint-Jans-Conceptionisten
- Nr. 51, Inv. Sint-Jacobs-Penitenten
- Nr. 52, Inv. Rijke Claren Gentbrugge
- Nr. 55, Inv. klooster van Sint-Agnes
- Nr. 56, Inv. Sint-Barbaraklooster
- Nr. 58, Inv. Arme Claren
- Nr. 63, Inv. Dominicanessen
- Nr. 70, Inv. Filledieusen of Magdalenazusters
- B3009-B3012, Inv. Fonds Bisdom Gent
1.2. Archiefmateriaal
- Fonds Klooster Sint-Jacobs-Penitenten
* Nr. 1, Obituarium, voorafgegaan en afgesloten met historische aantekeningen over het klooster, 1462-1775.
* Nr. 5, 18de-eeuwse copie (1773) van een oorkonde van 1462 m.b.t. het klooster (processtuk), uitgeg. DIERICX, Mémoires..., Dl. 2, p. 178.
- Fonds Rijke Claren-Urbanisten (Gentbrugge)
* Nr. 1, Boeck voor het klooster der Rijcke Claren in Ghendt gemaekt anno 1515 (oa. doc. betreffende de oprichting van het klooster).
* Nr. 5, Regels, reglementen en gebruiken in voege in het klooster, (1263)-1700.
* Nr. 17, Uitgaven van begrafenisplechtigheden, 1668-1689, 1 reg.
* Nr. 105, Aanbestedingsakte voor de werken uitgevoerd aan de kerk van het klooster, door Gillis van Dyckele, beeldhouwer/schrijnwerker, 30 april 1506.
- Fonds Filledieusen of Magdalenazusters
* Nr. 1, Oorkonden en akten op perkament: verkoopsakten, schenkingen, reglementen en renten, 1311-1589, 1 doos.
* NIET MEER AANWEZIG IN HET RAG: Akte verleden voor Jan, bisschop van Doornik, waarin deze het klooster van Sint-Barbara voorschriften oplegt, 23 aug. 1454.
Akte waarin Agatha, overste van het klooster, belooft alle reglementen na te volgen, 10 febr. 1455.
* Nr. 3, Statuten, regels en ordonnanties, 27 okt. 1480 (vooral over het toegelaten aantal religieuzen).
- Fonds Arme Claren
* Nr. 1, Diverse stukken (oa. akte betreffende het graf), 1439-1762.
- Fonds Groenenbriel
* Nr. 1, Toestemming, gegeven door Lodewijk van Nevers, aan Simon de Mirabello en zijn echtgenote Isabella, om een klooster op te richten in het huis Ter Walle, met opsomming van alle bezittingen, 10 maart 1341 (VDH, 22).
* Nr. 4, Cartularium, opgemaakt in de 15de eeuw met stukken uit de 13de, 14de en 15de eeuw, 1 reg.
* Nr. 8, Statuten door Antonius Triest, bisschop van Gent, 22 dec. 1623, 1 reg.
* Nr. 9, Statuten door A. Triest, bisschop van Gent, 7 febr. 1628, 1 reg., met aanvullingen door A. de Grobbendonk, bisschop van Gent, 3 mei 1680.
* Nr. 14, Vlaamse vertaling van bulle van 4 juli 1343, waarin paus Clemens VI de stichting goedkeurt (VDH, 31 (Lat.)).
* Nr. 18, Stuk betreffende de opneming van bruidsschap van een zuster, 1553.
* Nr. 19, Bulle waarbij paus Urbanus V de bulle van paus Innocentius VI van 6 april 1362 bevestigt. In deze bulle beveelt de paus aan de bisschop van Doornik om het klooster af te staan aan de graaf van Vlaanderen, omdat deze van het huis een versterkt kasteel wil maken, (VDH, 66).
* Nr. 21, Opdracht van Philippe II d'Arbois, bisschop van Doornik, aan de abten van Sint-Pieters en Sint-Baafs zich te belasten met het inrichten van een klooster, 6 juni 1370 (VDH, 81 en 82).
* Nr. 22, Verslag van de abten van Sint-Pieters en Sint-Baafs aan de bisschop over de stappen door hen ondernomen voor de oprichting van het klooster en verzoek om goedkeuring en vooral om de bisschoppelijke wijding van het klooster, de kapel en het kerkhof, 8 okt. 1372.
* Nr. 24, Definitieve oprichting van het nieuwe klooster door Philippe II d'Arbois, bisschop van Doornik, waarbij de priorij verheven werd tot abdij, 1 dec. 1372 (VDH, 89).
* Nr. 26, Bepaling van de voorwaarden tot het oprichten van een kerk of kapel met kerkhof door de abt van Sint-Baafs, 1 febr. 1373 (VDH 92 en 94).
* Nr. 27, Reformatievoorschriften door Willem II Filastre, bisschop van Doornik, 11 febr. 1470.
* Nr. 28, Dispensatie van de regel door dezelfde bisschop, 16 maart 1470.
* Nr. 40, Toelating van Ferry de Clugny, bisschop van Doornik, om het aantal religieuzen van 15 op 20 te brengen, 12 nov. 1481 (VDH, 149).
* Nr. 89, Voorgebod van de schepenen van Gent betreffende slecht befaamde huizen in de buurt van de Groenenbriel, 1 april 1530 (VDH, 179).
- Fonds Sint-Jans-Conceptionisten
* Nr. 5, Regel van de orde van OLV-Onbevlekte Ontvangenis, 17de eeuw.
- Fonds Sint-Barbara
* Nr. 1, Fondatie-akte, 20 juni 1423.
- Fonds Sint-Agneten
* Nr. 7, Oorkonde 18 mei 1464, waarin de schepenen van de Keure van Gent de toelating geven de gebouwen aan de muur uit te breiden in de richting van de Kuip-brug, en de wijze waarop dit dient te gebeuren.
- Fonds Bisdom Gent
* Nr. 01210, Groenenbriel, Voorwaarden tot oprichting van de kerk en het kerkhof, 1373.
* Nr. 4628/2, Definitieve stichting van de abdij van Groenenbriel door Philippus, bisschop van Doornik, 1372, 1 katern.
* Nr. 2787/2, Klein Begijnhof, Afschriften 17de eeuw van documenten 14de-15de eeuw, voorschriften van wat allemaal in de kapel mag gedaan worden.
* Nr. 4663, Kloosters algemeen, Instructies van Oct. Frang. Mirtter, apost. nuntius in Duitsland, aangaande het kloosterleven, Afschrift 17de eeuw, Origineel onbekend.
* Nr. 4662/4, Bisschoppelijk verbod tot schending van het slot, 1704, gebod tot discretie over interne zaken in het huis, 18de eeuw.
- Fonds Gent
* Nr. 164, Fondatie- en ordonnantie-akte voor het Wenemaerhospitaal, 1328 (copie 17de eeuw).
* Nr. 164, Ordonnantie-akte, 1339.
* Nr. 164, Fondatie- en ordonnantie-akte, 1352.
- Fonds Kaarten en Plans
* Nrs. 973, 3204, 2522, 2523, 2524, 2553-55, 2576, 2674, 2504, 1167, 1276/46, 213, 223, 225.
2. Stadsarchief Gent
2.1. Inventarissen
2.1.1. Begijnhoven
- Inv. nr. 86/1 (A): Inventaris en regestenlijst van het archief van het Sint-Elisabethbegijnhof.
- Inv. nr. 86/1 (B): Inventaris en regestenlijst van het archief van Onze-Lieve-Vrouw-Ter-Hooie.
- Inv. nr. 86/1 (C): Regestenlijst van de charters van Poortakker.
2.1.2. Vrouwenkloosters
- Inv. nr. 86 bis:
* Sint-Agneten
* Sint-Jans-Conceptionisten
* klooster van Galilea
* Grauwzusters van Sint-Jacobs-Penitenten
* Zwartzusters
* Rijke Claren-Urbanisten
* Filledieusen of Magdalenazusters
* Sint-Barbara
* Arme Claren of Clarissen-Coletinen
* Groenenbriel
2.1.3. Hospitalen
- Inv. nr. 86/1 (D): Regestenlijst van het Alijnshospitaal
- Inv. nr. 86/1 (E): Regestenlijst van de charters van het hospitaal Sint-Jan en Sint-Pauwel
- Inv. nr. 86/2: Regestenlijst van de charters van het Sint-Janshospitaal
- Inv. nr. 86/9: Regestenlijst en inventaris van het archief van het Wenemaerhospitaal
- Inv. nr. 86/10: Chronologische ontleding van de cartularia van het Wenemaerhospitaal
- Inv. nr. 86/11 (A en B): Inventaris en regestenlijst van het Bijlokearchief
- Inv. nr. 86/12: Chronologische ontleding van de cartularia van de Bijloke. LAVAUT, J.B., Inventaire des archives de l'abbaye de la Byloke, 1164-1807, Gand, 1881.
- Inv. nr. 121: Chronologische ontleding van de cartularia van het Rijke Gasthuis
2.2. Archiefmateriaal
- Sint-Janshospitaal, Reeks LXV
* Nr. 1, Ordonnanties, 10 april 1404.
* Nr. 1, Ordonnanties, 10 okt. 1568 (copie).
* Nr. 1, Commentaar op verscheidene artikelen van de reglementen, 18 dec. 1568.
* Nr. 1, Ordonnantie, 3 jan. 1692.
* Nr. 1, Reglement, 1670.
* Nr. 1, Ordonnantie, 24 febr. 1547.
* Nr. 21, Charter 6 mei 1433, waarin de bisschop van Doornik het aantal broeders en zusters vaststelt.
- Hospitaal Sint-Jan en Sint-Pauwel, Reeks LXVI
* Nr. 2, Afschrift van 20 aug. 1613 van het reglement.
- Wenemaerhospitaal, Reeks LXIX
* Nrs. 4 en 5, Regel, 1597.
* Nrs. 4 en 5, Regel, 18de eeuw.
- Alijnshospitaal, Reeks LXX
* Nr. 22, Charter, 7 sept. 1363, waarin de bisschop van Doornik toestaat het hospitaal en een oratorium met klok op te richten, en waarin hij enkele ordonnanties uitvaardigt.
- Begijnhof van Poortakker, Reeks LXXX
* Nr. 15, Protectiebrief, 14 dec. 1326.
* Nr. 37, Protectiebrief, 25 aug. 1386.
- Atlas Goetgebuer
* Nrs. L68/1, L68/11a, L66/7, L44/12, L51/4, 6r, L139/17a.
3. Archief Klein Begijnhof
3.1. Normatieve bronnen
- K1S8/5, Afschrift van het tweede deel van de regel[1], 1586 (afschrift).
- K1S9, Regelboek voor het Sint-Elisabethbegijnhof te Sint-Amandsberg, Gent, 1938.
- K1S9/1, Regelboek (1866) met afschrift van de regel + aanvullende verklaringen over "Benedictie over ene bruid" + losse blaadjes i.v.m. het steedsel, 19de eeuw.
- K1S9/3, Commentaar op de regel i.v.m. stelen + verandering aan de regel, 1739.
- K1S9/4, Aantal voorschriften, 18de eeuw.
- K1S9/5, Uiteenzetting i.v.m. wijzigingen aan de regel, 1739.
- K1S9/7, Afschrift van het eerste en tweede deel van de regel + aanvullingen van 1911.
- K1S9/8, Gewoonteboek uit de 19de eeuw.
- K1S9/9, Afschrift van de regel + 20ste-eeuwse toevoegingen.
- K1S9/10, Schriftje met afschrift eerste deel van de regel, 18de eeuw (afschrift).
- K1S9/11, Schriftje met afschrift eerste en tweede deel van de regel, 20ste eeuw.
- K2P3/2, Afschrift van het eerste deel van de regel, aanvullende regels in verband met de koordienst, documenten over de kerk, 15de-19de eeuw.
- K2P3/2, Brief van Emilius Joannes, bisschop van Gent, 5 juli 1920.
- Doos met o.a. regel- en gewoonteboeken, 19de-20ste eeuw.
3.2. Andere historische bronnen
- K1S9/17, Gegevens i.v.m. de diensten op de O.l.V.-feestdagen en de jaargetijden op die dagen, 1454-1637.
- K2P1/3, Pak "Oude papieren, regels enz.". Documenten over uiteenlopende zaken (regel, processen, documenten i.v.m. de organisatie, het bestuur en het leven in het begijnhof), o.a. document "Memorie van de oncosten om begijntien te worden", 15de-19de eeuw.
- K1P3/5, Cartularium met transcripties door Celis van akten van 1262 tot de 16de eeuw (onuitgegeven).
- VDH 1, Akte waarin gravin Margaretha het begijnhof het recht verleent om een eigen bidplaats op te richten en een eigen kerkhof te bezitten, dec. 1262.
- VDH 1, Oprichting van de infirmerie, 19 juni 1266.
- VDH 2, Beschrijving van het begijnhof n.a.v. een bisschoppelijke visitatie, 1328, Uitgegeven in DE BETHUNE, J., Cartulaire du Béguinage de Sainte-Elisabeth à Gand, Bruges, 1883, nrs. 106, 107.
- VDH 11, Besluit van Maria Theresia i.v.m. het dagelijks leven in het begijnhof, 22 april 1779.
- K1S3/1, Steedselboek, 17de-18de eeuw.
- K1S9/12, Schriftje met gegevens over de intrede, 18de eeuw.
- K1S9/18, Bundel 'Moeilijkheden met de overheid', Frans-Hollandse periode, 18de-19de eeuw.
4. Archief Bijloke
- Rituel François pour les Religieuses de l'Ordre de Cisteaux, Paris, 1715.
- "Bouck inhaudende copien vanden principaelste brieven van ons clooster ende hospitael vanden Bijloke", wrsch. 13de-14de-eeuws, aanvullingen uit de 17de eeuw.
- "Den boek van de fondatie van het clooster ende hospitael van de Byloke eerst neffens, nu binnen Gendt, geschreven in het jaer 1677", Identieke Copie 19de eeuw.
- Schriftje "Ceremoniën die gepleegt worden in de Kleeding der Religieusen in de Abdye der Haeve van Maria (Byloke)", wrsch. 18de-19de eeuw.
- Statuten van de Zusters der orde van Cisterciën, 1916.
- Brief van Louis Joseph, bisschop van Gent, aan de Priores van de Cisterciënzers, 28 febr. 1855.
- Copie uit het Generael Capittel tot Cîteaux, 14 mei 1618.
- Oorkonden:
* Nr. A32, Privilegie door Gregorius IX i.v.m. het begraven van de religieuzen, 11 jan. 1227.
* Nr. B10, Akte waarin het klooster en het hospitaal onafscheidelijk worden verklaard, 1228.
* Nr. C32, Akte waarbij Johanna van Constantinopel het hospitaal en het klooster onafscheidelijk verklaart en waarbij het maximaal aantal religieuzen wordt vastgesteld op 25, 1233.
5. Archief Arme Claren
- Schriftje "Den eersten regel der religieusen van de Heylige Clara, met de statuten der hervorming van de Heylige Coleta", vertaling van 1837.
6. Handschriftenleeszaal RUG
* Ms. 4, Statuten ende Ordonnantien van het clooster van Sente Agneeten binnen Gent van de orde vanden heyligen vader Augustinus, getrocken uut andere haere statuten des selfs clooster ende geaprobeert bijden eerwerdichen heere bisschop van Gent, 16 maart 1671.
* Ms 4, Statuten ende ordonnantien voor het clooster van Sinte Barbara gheseyt Jooris Vrancx, oversien ende verbetert door den hoogweerdigen heer Albertus d'Horne, bisschop van Ghendt, 1 maart 1686.
* Ms. 625, DE JONGHE, B., Cort verhael van den oorspronck der begijnen. Fondatie van de begijnen binnen Ghendt. Copie door HERTSCHAP, D., 1851, 65 pp.
7. Archief Bisdom
* GBB11/55, Statuten vande kanunnikessen in de orde van Augustinus, 15de eeuw.
B. UITGEGEVEN BRONNEN
DE BETHUNE, J., ed., Cartulaire du Béguinage de Sainte-Elisabeth à Gand, Bruges, 1883.
DE GIER, G., Sinte Coleta van Corbie. De Bronnen, Langemark, Voncksteen, 1982.
DESBONNETS, T., François d'Assise. Ecrits, Sources Chrétiennes, 285, Paris, 1981.
DE TROEYER, B., Een kroniek van het voormalig Monasterium Bethlehem der Klarissen-Koletienen te Gent, geschreven tussen 1509 en 1530, Bijdragen tot de Geschiedenis van de Minderbroeders in de Nederlanden, 47, 1992, 3, pp. 5-155.
GYSSELING, M., De statuten van de Gentse leprozerie van 1236, Studia Germanica Gandensia, V, 1963, pp. 9-43.
Id., De oudste statuten van het Groot Begijnhof, Heemkundige Kring Oost-Oudburg, Jaarboek XXI, 1984, pp. 4-20.
MEERSSEMAN, O.P., Dossier de l'ordre de la Pénitence au XIIIe siècle, Editions Universitaires Fribourg Suisse, 1961.
SCHMITZ, P., Regula Sancti Benedicti et Regula Monachorum, Namur, 1945, 2 Dln.
THOMAS, A.H., De oudste constituties van de Dominicanen, Leuven, 1965.
VAN CORSTANJE, C., CAZAUX, Y., DECAVELE, J., DEROLEZ, A., Vita Sanctae Coletae (1381-1447), Tielt/Leiden, Lannoo/Brill, 1982, pp. 13-46.
VAN DER HAEGHEN, A., Het klooster Ten Walle en de abdij van Groenenbriel, Gent, 1888.
VAN DIJK, R. Th. M., De constituties der Windesheimse vrouwenkloosters voor 1559, Nijmegen, 1986, 2 Dln.
VERHEIJEN, L., La règle de Saint Augustin, Paris, 1967.
WILLEMS, J.F., Klagten der zieke poorters in het Gasthuis te Gent, Ten Jare 1349, Belgisch Museum voor de Nederduitsche Tael- en Letterkunde en de Geschiedenis des Vaderlands, Gent, 1843, pp. 84-95.
C. REPERTORIA
AUBERT, R., e.a., Dictionnaire d'Histoire et de Géographie Ecclésiastique, Paris, Letourey et Ané, 1909 e.v.
BUCHBERGER, M., Lexikon für Theologie und Kirche, Freiburg im Breisgau, 3de uitgave, 1957-1965, 10 Dln.
DECAVELE, J. en VANNIEUWENHUYSE, J., Stadsarchief van Gent, Archiefgids, Deel 1, Oud Archief, Gent, 1983.
Lexikon des Mittelalters, München/Zürich, Artemis Verlag, 1983.
Monasticon belge, begonnen door BERLIERE, U. en voortgezet door het 'Centre National de Recherches d'Histoire Religieuse', o.l.v. HALKIN, L.E., AUBERT, R., VAN CAENEGHEM, R., DESPY, G. en WYFFELS, C., Luik, 1890-.
Monasticon Windeshemense, o.l.v. KOHL, W., PERSOONS, E. en WEIBER, A.G., 3 Dln. (België, Duitsland en Nederland), 1976-1980.
II. LITERATUUR
ARDENER, S. Defining females: the nature of women in society, London, Croon Helm, 1978.
BAILLIEN, H., Het begijnhof van Tongeren: zijn aanleg, plaatsnamen, gebouwen en bewoonsters, Het Oude Land van Loon, 25, 1970, pp. 55-100.
BALDEWIJNS, J. en LALEMAN, M.C., Werken en kerken. 750 jaar begijnhofleven te Gent, 1234-1984, Tentoonstelling Bijloke Museum: 29 sept.-25 nov. 1984, Gent, 1984.
BOLTON, B., Some Thirteenth Century Women in the Low Countries. A special case?, Nederlands Archief voor Kerkgeschiedenis, 61, 1981, pp. 7-29.
BONENFANT, P., Hôpitaux et bienfaisance publique dans les anciens Pays-Bas des origines à la fin du XVIIIe siècle, Annales de la Société belge d'Histoire des Hôpitaux, 3, 1965.
BOT, P., Tussen verering en verachting. De rol van de vrouw in de middeleeuwse samenleving, 500-1500, Kapellen, Pelckmans, 1990.
BUCHER, K., Die Frauenfrage im Mittelalter, Tübingen, 1910.
CAILLIAU, H., So geluckigh als een beggijn. Het begijnhof Onze-Lieve-Vrouw-Ter-Hooie, 1584-1792, Handelingen der Maatschappij voor Geschiedenis en Oudheidkunde te Gent, XXI, Gent, 1995.
CASSIMAN, A., De Moderne Devotie of Geert Grote in Oost-Vlaanderen, Ons Geestelijk Erf, XXVI, Antwerpen, 1952, pp. 149-181.
Id., De stichting van het klooster van de Rijke Claren te Gentbrugge, Franciscana, VII, 1953, pp. 1-29.
CLAY, R.M., The medieval hospitals of England, London, Methuen, 1909.
CLOET, M., e.a., Het bisdom Gent. Vier eeuwen geschiedenis (1559-1991), Gent, 1991.
COENEGRACHT, P., Ontstaan van de Brabantse Witte Vrouwen en hun overgang naar de Orde van Sint-Victor, Ons Geestelijk Erf, XXXIV, Antwerpen, 1960, pp. 53-90.
CREUSEN, S.J., De Kloosterlingen naar de nieuwe Kerkelijke Wetgeving, Brussel, 1918.
DANNEEL, M., Weduwen en wezen in het laat-middeleeuwse Gent, Leuven, Garant, 1995.
DAVIDS, A., The empress Theopano. Byzantium and the West at the turn of the first millennium, Cambridge, University Press, 1995.
DE CONINCK, C. en BLOCKMANS, W., Geschiedenis van de Gentse Leprozerie 'Het Rijke Gasthuis' vanaf de stichting (ca. 1146) tot omstreeks 1370, Annalen van de Belgische Vereniging voor Hospitaal Geschiedenis, 5, 1967, pp. 5-35.
DE FOUR, F., Zeven eeuwen meubelkunst in België, XIIIe tot XXe eeuw in Vlaanderen en Wallonië, Tielt, 1972.
DEGLER-SPENGLER, B., Zisterzienserorden und Frauenklöster, in ELM, K., Die Zisterzienser. Ordensleben zwischen Ideal und Wirklichkeit. Ergänzungsband, Köln, 1982.
DE HEMPTINNE, Th., Het ontstaan van een lokaal scriptorium te Gentbrugge in het tweede kwart van de 14de eeuw, Handelingen der Maatschappij voor Geschiedenis en Oudheidkunde te Gent, 23, 1969, pp. 3-12.
DE JONG, M.B., Kind en klooster in de vroege middeleeuwen: aspecten van de schenkingen van kinderen aan kloosters in het Frankische Rijk (500-900), Universiteit van Amsterdam, Historisch Seminarium, 1986.
DE MARE, H. en VOS, A., Urban rituals in the Netherlands and Italy: historical contrasts in the use of public space, architecture and the urban environment, Van Gorum, Assen, 1993.
DE MOREAU, E., Histoire de l'église en Belgique, Bruxelles, 1952.
DE POTTER, Gent van Oudste Tijd tot Heden, 1888-1933.
DE PUE, J.P., Geschiedenis van het Groot Begijnhof Sint-Elisabeth te Gent en Sint-Amandsberg, Leuven, 1989.
DIERICX, C.L., Mémoires de la ville de Gand, Gand, 1815.
DONNELLY, Ph.D., The Decline of the Medieval Cisterian Laybrotherhood, History Series, 3, 1974.
DUBOIS, A., Au sujet du Petit Béguinage de Gand et de son église, Gand, 8, 1892.
Eds., De Cisterciënzerzusters van Gent, 1974.
Eds., Acht eeuwen Gentse ziekenhuizen, Catalogus van de tentoonstelling van 13 feb.-3 maart 1993, Museum A. Van Der Haeghen, U.Z., 1993.
ELAUT, L., Gentse ziekenhuizen, Gent, 1976.
FLUELER, M., Stadtluft, Hirsebrei und Bettelmönch. Die Stadt um 1300, Stuttgart, Konrad Theiss Verlag, 1992.
GEERTS, K., De spelende mens in de Boergondische Nederlanden, Brugge, 1987.
GILCHRIST, R., Gender and material culture: The archaeology of religious women, London, New York, Routledge, 1993.
GUBIN, E. et NANDRIN, J.-P., La ville et les femmes en Belgique: Histoire et Sociologie, Actes de la journée d'étude organisée le 12 févr. 1993 par les Facultés Universitaires Saint-Louis et le Groupe Interdisciplinaire d'Etudes sur les Femmes de l'U.L.B., 1993.
GUILLAUME, J., Architecture et vie sociale. L' organisation intérieure des grandes demeures à la fin du Moyen Age et à la Renaissance, Actes du Colloque tenu à Tours en 1988, Paris, 1994.
HANAWALT, B., At the Margin of Women's Space in Medieval Europe, in EDWARDS, R. en ZIEGLER, V., Matrons and Marginal Women, Woodbridge, The Boydell Press, 1995.
HEIMBUCHER, M., Die Orden und Kongregationen der katholischen Kirche, 3 Dln., Paderborn, 1907.
HEINS, M., Gand. Sa vie et ses institutions, Gand, 1921-22.
HELVETIUS, A.M., Les Béguines. Des femmes dans la ville au 13de et 14e siècle, in GUBIN et NANDRIN, La ville et les femmes en Belgique: Histoire et Sociologie, Bruxelles, 1993.
HILL, B.D., English Cisterian monasteries and their patrons in the twelfth century, Chicago/London, University of Illinois Press, 1968.
HILLIER, B. and HANSON, J., The social logic of space, Cambridge, University Press, 1984.
HODDER, I., The meaning of things: Material culture and symbolic expression, London, Unwin Hyman, 1989.
HUFFER, M., De adellijke vrouwenabdij van Rijnsburg, 1133-1574, Nijmegen/Utrecht, 1922.
JEWELL, H., Women in Medieval England, New York/Manchester, Manchester University Press, 1996.
JOHNSON, P.D., Equal in Monastic Profession: Religious women in medieval France, Chicago, 1991.
JOOS, L., Begijnhof O.L.V. ter Hoye. Geschiedenis en Gids, Wetteren, 1934, 8.
KENT, S., Domestic architecture and the use of space. An interdisciplinary cross-cultural study, Cambridge, University Press, 1993.
KOCH, E.M.F., De kloosterpoort als sluitpost? Adellijke vrouwen langs Maas en Rijn tussen huwelijk en convent. 1200-1600, Leeuwarden, Eisma, 1994.
KOORN, F.W.J., Begijnhoven in Holland en Zeeland gedurende de Middeleeuwen, Assen, 1981.
Id., Ongebonden vrouwen. Overeenkomsten en verschillen tussen begijnen en Zusters des Gemenen Levens, Ons Geestelijk Erf, LIX, 1985, pp. 292-402.
LAUWENS, M., Paroles de femmes, société féminine: L'église du XIIIe siècle face aux béguines, in BRAIVE, G. et CONCHIES, J.M., La critique historique mise à l'épreuve, Bruxelles, 1989, pp. 99-115.
LEYSER, H., Hermits and the New Monasticism, London, McMillan, 1984.
LOURDAUX, W., De broeders van het Gemene Leven, Bijdragen. Tijdschrift voor Filosofie en Theologie, XXXIII, 2, 1972, pp. 372-416.
LUYKX-FONCKE, E., Het Hospies der Kinderen Alijn of Alijnsgodshuis te Gent, Oostvlaamsche Zanten, 17, 1962, 5, pp. 5-15.
LUYTS, P.L., Het Groot Begijnhof van Sint-Elisabeth in zijn verleden en zijn heden, Gent (Sint-Amandsberg), 1965.
LYNCH, J.H., The Medieval Church. A brief History, New York/London, Longman, 1992.
MC DONNELL, E.W., The Beguines and Beghards in Medieval culture. With special emphasis on the Belgian scene, New York, Octagon, 1969.
MEERSSEMAN, G., Les Frères prêcheurs et le mouvement dévot en Flandre au XIIIe siècle, Archivum Fratrum Praedicatorum, 18, 1948.
MENS, A., Oorsprong en betekenis van de Nederlandse Begijnen- en Begardenbeweging. Vergelijkende studie XIIde-XIIIde eeuw, Antwerpen, 1947.
MERTENS, A., Laatmiddeleeuwse vrouwenkloosters en begijnhoven: uiting van demografische, sociale of mentale veranderingen?, Onuitgegeven Licentiaatsverhandeling, RUG, Promotor Prof. Dr. L. Milis.
MILIS, L., Het middeleeuwse kloosterwezen in de Nederlanden, RUG, 1983.
MORLION, C., De onuitgegeven kloosterkroniek van het Sint-Agneeteconvent als bron voor de deugdenspiegel en spiritualiteitsbeleving bij de vrouwelijke Moderne Devoten, Ons Geestelijk Erf, LVI, 1982, pp. 342-362.
Id., De vroegste geschiedenis van het Gentse Sint-Agnetenconvent (1434-1454), Handelingen der Maatschappij voor Geschiedenis en Oudheidkunde te Gent, XXXVIII, 1984, pp. 17-33.
MULDER-BAKKER, A.B., Lame Margaret of Magdeburg: The social function of a medieval recluse, Journal of Medieval History, 22, 1996, 2, pp. 155-169.
NOWE, H. en BOES, J., De tentoonstelling van godsdienstige kunstvoorwerpen der kerken en kloosters van Gent, Tentoonstelling museum der Bijloke, juni-aug. 1936, Gent, 1937, 8.
ORME, N., From childhood to chivalry: The education of the English Kings and Aristocracy. 1066-1530, London, Methuen, 1984.
ORME, N. and WEBSTER, M., The English Hospital. 1070-1570, New Haven/London, Yale University Press, 1995.
PARISSE, M., Les nonnes au Moyen Age, Le Puy, 1983.
PERSOONS, E., Het dagelijks leven in de Windesheimse vrouwenkloosters, Spiegel Historiael, XV, Bussum, 1980, pp. 343-347.
PHILIPPEN, L.J.M., De begijnhoven. Oorsprong, geschiedenis, inrichting, Antwerpen, 1918.
POWER, E., Medieval Women, Cambridge, University Press, 1975.
QUINTIJN, R.M., Normen en normering van het begijnenleven. Vergelijkende studie van de begijnenregels in de Nederlanden van de XIIIde tot de XVIIIde eeuw, Onuitgegeven Licentiaatsverhandeling, RUG, 1984, Promotor Prof. Dr. L. Milis.
ROGGHE, P., Het Alinshospitaal te Gent, Appeltjes van het Meetjesland, 16, 1965, pp. 5-15.
ROISIN, S., Colette de Corbie, Dictionnaire d'Histoire et Géographie Ecclésiastique, XIII, 1956, pp. 238-246.
RUBIN, M., Corpus Christi: the eucharist in the late medieval culture, Cambridge, University Press, 1994.
SANDERS, D., Behavioral conventions and archaeology: Methods for the analysis of ancient architecture, in KENT, S., Domestic architecture and the use of space. An interdisciplinary cross-cultural study, Cambridge, University Press, 1993.
SCHMITT, J.-C., Mort d'une hérésie. L'Eglise et les clercs face aux béguines et aux béghards du Rhin supérieur du XIVe au XVe siècle, Paris/New York, 1978.
SIMONS, W., Stad en apostolaat. De vestiging van de bedelorden in het graafschap Vlaanderen (ca. 1225-ca. 1350), Brugge, Stichting Jan Cobbaut, 1985.
Id., Bedelordekloosters in het graafschap Vlaanderen voor 1350, Brugge, Stichting Jan Cobbaut, 1987.
Id., The Beguine Movement in the Southern Low Countries: a Reassessment, Bulletin de l'Institut Historique Belge de Rome, 59, 1989, pp. 63-105.
Id., Een zeker bestaan: de Zuidnederlandse begijnen en de Frauenfrage, 13de-18de eeuw, Tijdschrift voor sociale geschiedenis, 17, 2, 1991, pp. 125-146.
SMOLDERS, P., Gewoonterecht betreffende het bouwen en bewonen der begijnenhuizen in de begijnhoven, Verzamelde opstellen, Hasselt, XVIII, 1943, pp. 243-256.
STUART, S.M., Women in Medieval Society, Philadelphia, University Press, 1976.
THOMPSON, S., The problem of the Cisterian nuns in the twelfth and early thirteenth centuries, in BAKER, D., Medieval Women, Studies in Church History, Subsidia I, Oxford, Blackwell, 1978.
TRIO, P., De Gentse Broederschappen (1182-1580), Maatschappij voor Geschiedenis en Oudheidkunde te Gent, XVI, 1990.
VAN DE KERCKHOVE, A., en HOLLEBOSCH, Y., Het abdijhospitaal van de Bijloke, Gent, 1973.
VANDENBROECK, P., Hooglied. De beeldwereld van religieuze vrouwen in de Zuidelijke Nederlanden vanaf de 13de eeuw, Cataloog van de tentoonstelling in het Paleis voor Schone Kunsten te Brussel, 25 febr.-22 mei 1994.
VANDENBUSSCHE, C., Het uitzicht van het begijnhof Sint-Elisabeth te Gent door de eeuwen heen, Gent, 1984.
VAN DER HAEGHEN, A., Het klooster Ten Walle en de abdij van den Groenen Briel, Gent, 1888.
VAN DER STOCK, e.a., Stad in Vlaanderen. Cultuur en maatschappij 1477-1787, Brussel, Gemeentekrediet van België en Vlaamse Gemeenschap, 1991.
VAN EEGHEN, I.H.H., Vrouwenkloosters en begijnhof in Amsterdam van de 14de tot het eind der 16de eeuw, Amsterdam, 1941.
VAN HEDDEGHEM, A., Een middeleeuws abdijhospitaal, de oude Bijloke, Antwerpen, 1978.
VAN LOKEREN, Historique de l'Hôpital de la Biloke et de l'Abbaye de la Vierge Marie à Gand, 1840.
VAN WERVEKE, A., Het Godshuis Sint-Jan en Sint-Pauwel te Gent, bijgenaamd de Leugemeete. De kapel en haar muurschilderingen van ca. 1346, Maatschappij der Vlaamsche Bibliophilen, Gent, 1909.
VAN WERVEKE, H. en VAN HOUTTE, J.A., Studiën betreffende de sociale structuren te Brugge, Kortrijk en Gent in de 14de-15de eeuw, Studia Historica Gandensia, 139, Gent, 1971, pp. 215-262.
VERHAEGHEN, A., L'Hôpital de la Byloke à Gand, de Bijloke van Gent, Gent, 1889.
VERHULST, A., Twee oorkonden van Filips van de Elzas voor het Leprozenhuis, bevattende nieuwe gegevens betreffende de geschiedenis van Gent in de 12de eeuw, Handelingen der Maatschappij voor Geschiedenis en Oudheidkunde van Gent, 13, 1959, pp. 3-24.
VLEESHOUWERS, C., Het beheer van het Onze-Lieve-Vrouwhospitaal te Gent en de stichting van de Cisterciënzerinnenabdij Onze-Lieve-Vrouw-ten-Bosch (1215) en Bijloke (1228) door Uten Hove's, Annalen voor de Belgische Vereniging voor Hospitaalgeschiedenis, IX, 31, Brussel, 1971.
WALTERS, J., De Zusters Cistercianen der Bijloke en der Toevlucht van Maria te Gent. Geschiedkundig overzicht, Gent, 1924.
Id., Geschiedenis der Zusters der Bijloke te Gent, Gent, II, 1929-1930.
WARREN, A.K., The Anchorites and their patrons in Medieval England, Berkeley/Los Angeles, University of California Press, 1985.
WEBER, M., Ehefrau und Mutter in der Rechtsentwicklung. Eine Einführung, Tübingen, 1907.
WEILER, A.G., De intrede van rijke weduwen en arme meisjes in de leefgemeenschappen van de Moderne Devotie, Ons Geestelijk Erf, LIX, 1985, pp. 402-420.
WEYNS, J., Volkshuisraad in Vlaanderen. Naam, vorm, geschiedenis, gebruik en volkskundig belang der huiselijke voorwerpen in het Vlaamse land, van de middeleeuwen tot de Eerste Wereldoorlog, Beerzel, 1974.
WILLEMS, J.F., Klagten der zieke poorters in het Gasthuis te Gent, Ten Jare 1349, Belgisch Museum voor de Nederduitsche Tael- en Letterkunde en de Geschiedenis des Vaderlands, Gent, 1843, pp. 84-95.
ZIEGLER, J.E., The curtis beguinages in the Southern Low Countries: Interpretation and Historiography, Bulletin de l'Institut Historique Belge de Rome, 57, 1987, pp. 31-70.
AA: Archief Arme Claren
AB: Archief Bijloke
ABG: Archief Bisdom Gent
AKB: Archief Klein Begijnhof
HSLZ: Handschriftenleeszaal-RUG
RAG: Rijksarchief Gent
SAG: Stadsarchief Gent
A.W.L.S.K.: Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België
H.M.G.O.G.: Handelingen der Maatschappij voor Geschiedenis en Oudheidkunde van Gent
O.G.E.: Ons Geestelijk Erf
[1] Met het 'eerste deel' wordt de regel van 1234 bedoeld, het 'tweede deel' verwijst naar de aanvulling van 1354.
home | lijst scripties | inhoud | vorige | volgende |