| Een blik op de buskruitindustrie in de Lage Landen: het buskruit-bedrijf van Maximiliaan en Jacques Blommaert (1738-1798). (Johan Verachtert) |
| home | lijst scripties | inhoud | vorige | volgende |
1. Overzicht van de gebruikte archiefbronnen
1.1. Onuitgegeven bronnen
a) Algemeen Rijksarchief Brussel
- AR-AGR, OP0003/022 [M-ARC], ([1566 03 25] Placcaet en ordinancie ons Heeren des Co-
ninx, ghemaeckt opt Stuck van t’ Salpeter, Poeder oft Buschcruyt).
- AR-AGR, OP0011/031 [M-ARC], ([1630 02 09] Ordonnantie ons heeren des Conincx. By
de welcke zijne Majesteyt verbiedt het vervueren vanden salpeter end buspoyer, ende gheeft
reglement op de ondersoeckinghe van diere, ende t’ ghene daer aen cleeft).
- AR-AGR OP0014/012 ([1640 12 10] Ordonnantie ons Heeren des Coninghs, by de welcke
Zyne Majesteyt hem reserveert het trecken vande salpeters, verbiedt het uytvoeren van dien
uyt zyne landen, ende gheeft reglement op het soecken vande selve, ende diesser aenkleeft).
- AR-AGR, OP0016/32 ([1665 07 24] Ordonnance du Roy nostre Sire par laquelle Sa Majesté
resert à soy la traitte des salpetres en defend le transport hors ces pays, et donne reglement
sur leur recherche, et ce qu’en depend).
- AR-AGR OP006/082 ([1665 10 20] By den Coninck. Ghemerckt dat by den 12e artikel van
het lest uyt-ghegheven placcaet op het trecken vande salpeters, soude gheseght ende ghesta-
tueert zyn gheweest, dat niemandt meer en soude moghen doen eenigh traffyck, debite ofte
vercoopinghe van eenige poyeren).
b) Rijksarchief Antwerpen
- RAA, FA Blommaert, 3 (journaal Blommaert Buskruit, 1774-1799).
- RAA, FA Blommaert, 49 (journaal van ontvangsten Blommaert: Salpeter & Buskruit met
namen van klanten & hoeveelheden, 4/1/1781-2/12/1791).
- RAA, FA Blommaert, 80 (notariële akten betreffende het huwelijk tussen Maximiliaan J.J.
Blommaert en Eleonora Petronella Theresia Verachter, 1753 en 1771).
- RAA, FA Blommaert, 81 (papieren rakende familie Blommaert, voornamelijk notariële
akten van economische aard, 18de-19de eeuw).
- RAA, FA Blommaert, 84 (akte aangaande de verkoopvoorwaarden m.b.t. de poedermolen
18de-19de eeuw).
- RAA, FA Blommaert, 93 (varia Maximiliaan J.J. Blommaert: goederen te Antwerpen,
Diegem, Boechout, Koningshoeve afhankelijk van St Baafs Gent, Vlesebeek).
- RAA, FA Blommaert, 96 (papieren betreffende de sluiting van het poederfabriek, begin
19de eeuw).
- RAA, FA Blommaert, 121 (Blommaert: poederfabriek, 18de eeuw).
- RAA, FA Blommaert, 123 (notariële akte betreffende volmachten gegeven door Eleonora
Verachter aan haar zoon).
- RAA, FA Blommaert, 125 (testament van Maximiliaan J.J. Blomaert en Eleonora P.T.
Verachter, 1774).
- RAA, FA Blommaert, 188 (erfenis van Eleonora Petronella Theresia Verachter en tevens
erfscheiding, 1801).
- RAA, FA Blommaert, 192 (arbeidscontracten, 1754, 1788).
- RAA, FA Blommaert, 195 (register van briefwisseling: brieven van Blommaert aan tal van
correspondenten: Amsterdam, Parijs, Kopenhagen, Middelburg, Oostende, Gotenburg, We-
nen, Praag, (1762-1793)-1796).
- RAA, FA Blommaert, 204bis (dossier salpeter Blommaert: werkschema’s, contracten enz.).
- RAA, FA Blommaert, 236 (boekje van Blommaert (salpeterfabriek): effecten, recepten &
formules, 1786).
c) Stadsarchief Antwerpen
- SAA, Fonds ICO, 41/014/01 E (blad 1 van het gevelplan A9, schaal 1/2500 met hoogteaan-
duidingen: Austruweel, Ferdinanduspolder, Steenborgerweertpolder, Poedertorenhoeve, de
Ossenstal, Borgerweertpolder, fort Piemontel, Noordkasteel, 1796-1798).
- SAA, Fonds ICO, 25/023 C (kaart van de Nieuwstad en van de houwer).
- SAA, Privilegiekamer, Wijkboeken vol. 10, 12 & 24.
1.2. Uitgegeven bronnen
- BRANTS V., Recueil des ordonnances des Pays-Bas, règne d’Albert et Isabelle 1597-1621,
tome 1r: contenant les actes du 10 septembre 1597 au 30 avril 1609, Bruxelles, J.
Goemaere, 1909,
- BRANTS V. Recueil des ordonnances des Pays-Bas, règne d’Albert et Isabelle 1597-1621,
tome 2e: contenant les actes du 8 mai 1609 au 14 juillet 1621, Bruxelles, J. Goemaere,
1912,
- DE LE COURT J., Recueil des ordonnances des Pays-Bas Autrichiens, 3e série: 1700-1794,
tome 9e contenant les ordonnances du 7 janvier 1763 au 21 décembre 1769, Bruxelles, J.
Goemaere, 1897, 594 p.
- GACHARD M., Recueil des ordonnances des Pays-Bas Autrichiens, 3e série: 1700-1796,
tome 2e: contenant les ordonnances du 8 juillet 1706 au 31 octobre 1715, Bruxelles, F.
Gobaerts, 1867, 876 p.
- GACHARD M. Recueil des ordonnances des Pays-Bas Autrichiens, 3e série: 1700-1796,
tome 6e: contenant les ordonnance du 27 mars 1744 au 22 décembre 1750, Bruxelles, F.
Gobaerts, 1887, 659 p.
- LAURENT C., Recueil des ordonnances des Pays-Bas, 2e série: 1506-1700, tome 1r: conte-
nant les ordonnances du 7 octobre 1506 au 16 décembre 1519, Bruxelles, J. Goemaere,
1893, 762 p.
- LAMEERE M.J., Receuil des ordonnances des Pays-Bas, 2e série: 1506-1700, tome 6e:
contenant les ordonnance du 9 janvier 1549 au 25 octobre 1555, Bruxelles, J. Goemaere,
1922,
- TERLINDEN & BOLSEE J., Recueil des ordonnances des Pays-Bas, 2e série: 1506-1700,
tome 7e: règne de Phillipe II, contenant les ordonnance du 26 octobre 1555 au 27 août
1559, Bruxelles, C.A.D., 1957,
- VERHAEGEN P., Recueil des ordonnances des Pays-Bas Autrichiens, 3e série: 1793-1794,
tome 15e: contenant les ordonnances du 1r avril 1793 au 25 février 1804 avec supplément
du 13 février 1748 au 19 octobre 1794, Bruxelles Goemaere, 1942, 291p.
2. Literatuurlijst
- AGRICOLA Georgius, De re metallica (vertaald door Hoover L.H. en Hoover H.C.),
New York, Dover, 1950, s.p.
- AKEHURST Richard, De wereld van wapens, Helmond, Helmond, 1974, 126 p.
- ANDRE-FELIX Annette, Les sources de l’histoire de l’industrie chimique en Belgique au
XVIIIe siècle, Histoire économique de la Belgique, 1971, p. 119-125.
- BAUTERS Paul, Vlaamse molens: wind- en watermolens in Vlaanderen: geschiedenis,
bouw, werking, recht, Antwerpen, Koninklijke vereniging voor natuur- en stedeschoon Ant-
werpen, 1978, 131 p.
- BAUTERS Paul, Van zadelsteen tot zetelkruier: 2000 jaar molens in Vlaanderen. boek 2 en
3, Gent, Provincie Oost-Vlaanderen, 1998, s.p.
- BIRINGUCCIO Vanoccio, SMITH Cyril-Stanley & Teach-Gnudi Martha, The pirotechnia
of V. Biringuccio, New York, Dover, 1990, 477 p.
- BRET Patrice, Le dernier des procédés revolutionnaires: la fabrication et l’expertise de la
poudre ronde (1795-1830), Annals of Science (Great Britain), 1993, 50 (4), pp.325-347.
- BUCHANAN Brenda, Gunpowder: The History of an International Technology, Bath, Bath
University Press, 1996, 404 p.
- BUCHANAN B. J. & TUCKER M. T., The manufacture of gunpowder: a study of the docu-
mentary and physical evidence relating to the woolley powder works near Bath, Industrial
Archaeology Review (Great Britain), 1981, 5 (3), p. 185-202.
- BULL Stephen, Een historische gids voor wapenuitrustingen en wapens, Lisse, Rebo pro-
ductions, 1992, 224 p.
- CANBY-COURTLANDT, Geschiedenis van het wapen, Amsterdam, Scheltema en
Holkema, 1964, s.p.
- CORNETTE A.H. Iconographie van Antwerpen. 174 oude stadsgezichten en plattegronden
historisch toegelicht, Antwerpen, De Sikkel, 1933, s.p.
- CROCKER Glenys, The gunpowder industry, Princes Risborough, Shire, 1986, 32 p.
- CROL W.A.H., De Kruitmolen van de Schie, Rotterdams Jaarboekje, 1951, p. 196-213.
- DE BRUIN G., VAN DE HULST Willem Gerrit, Buscruytmaeckers: ervaringen en
lotgevallen van een merkwaardig bedrijf in Holland, Amsterdam, Nederlandsche
springstoffenfabrieken 1952, 139 p. (Uitgegeven t.g.v. het 250-jarig bestaan van de fabriek
“De Krijgsman” te Muiden).
- DEGRYSE Karel, Vermogensmarkt en ondernemersgedrag te Antwerpen in de 2de helft van
de 18de eeuw, Economisch en socio-historisch jaarboek, 1982, 44(5), p. 79-83.
- DERRY T.K. & WILLIAMS Trevor I., Triomftocht van de techniek. Van de oudste tijden
tot het jaar 1900, Amsterdam-Brussel, Trad. P.P.J. Van Caspel, 1963, 2 dln.
- DESORTEAUX E., Traité de la poudre, des corps explosifs et de la pyrotechnie
, Paris, Dunod, 1878, XXXV-859 p.
- DIAGRAM GROUP, Weapons: An International Encyclopedia from 5000 v.C. tot 2000
n.C., New York, St Martin’s Press, 1981, 320 p.
- GUILMARTIN J.F., Gunpowder and galleys. Changing technology and mediterranean
warfare at sea in the 16th century, London, Cambridge University Press, 1974, XIV-321 p.
- HALL Bert S., Weapons and Warfare in Renaissance Europe: Gunpowder, Technology and
Tactics, Baltimore, Johns Hopkins University Press, 1997, 300 p.
- HOLEMANS Herman Jr., Provincie Antwerpen: volledig overzicht van bestaande en
verdwenen wind- , water- en rosmolens, Kimrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1986, 85 p.
- HOLLISTER-SHORT G. J., Gunpowder and mining in 16th and 17th century Europe, His-
tory of Technology (Great Britain), 1985, 10, pp. 31-66.
- HOLMYARD E.J., SINGER Charles, JAFFE E., A history of technology 2: The mediter-
ranean civilization and the middle ages 700BC-1500, Oxford, Clarendon press, 1956, LIX-
802 p.
- HOLMYARD E.J., SINGER Charles, PEEL Y., A history of technology 3. From the renais-
sance to the industrial revolution 1500-1750, Oxford, Clarendon press, 1957,
XXXVII-766 p.
- HONIG A.J. & DE VRIES D., Poeier malen: werk voor molens op hun retour… maar er zat
meer aan vast!, Amsterdam, Stichting van Tast; Zaandam, Honig kollektief, 1988, 28 p.
- KIST J. B., PUYPE J. P., VAN DER LOOT R. B. F., Musket, roer en pistolet: 17de eeuwse
wapenhandel in de Lage Landen, Den Haag, Gaade,1974, 176 p.
- KOCH H.W., Het krijgsbedrijf in de Middeleeuwen, Amsterdam-Brussel, Elsevier, 1988,
259 p.
- KOCKELBERG George K., Historische molenvermeldingen in & om Antwerpen,
Aartselaar, Nieuwe Media Produkties, 1986, 155 p.
- LINDSAY Merrill, Histoire des armes à feu du XV-XX siècle, Fribourg, Office du livre,
1972, 380 p.
- MACKSEY Kenneth, The Penguin encyclopedia of weapons and military technology: pre-
history to the present day, London, Viking, 1993, XXI-391 p.
- MAGNUS Albertus, De mineralibus (vertaald door Michel Angel), Paris, Cerf, 1995, 443 p.
- MARSEILLE J., The invention of gunpowder, Histoire, 2000, 239, p. 49.
- MAUSKOPF Seymour H., Chemistry and cannon: J-L Proust and gunpowder analysis,
Technology and Culture, 1990, 31 (3), pp. 398-426.
- MAUSKOPF Seymour H., Gunpowder and the chemical revolution, Osiris, 1988, 4 ,
pp. 93-118.
- MAUSKOPF Seymour H., Lavoisier and the improvement of gunpowder production, Revue
d’histoire des Science (France), 1995, 48 (1-2), pp. 95-121.
- MC NEIL William, The Gunpowder Revolution, MHQ: The Quarterly Journal of Military
Histori, 1990, 3 (1), pp. 8-17.
- MICHIELSEN Albert, De evolutie van de handelsorganisatie in België sedert het begin der
18de eeuw, Turnhout, J. Van Mierlo-Proost, 1938, 421 p.
- MOENS J., Vergunningsplichtige inrichtingen, Jaarboekje van de provinciale commissie
voor geschiedenis en volkskunde, 1991-1992, IV, p. 205-224.
- MOUREAUX P., Les préoccupations statistique du gouvernement des Pays-Bas
autrichiens, Brussel, 1971, 536 p.
- MULTHAUF Robert P., The French crash program for saltpeter production, 1776-94, Tech-
nology and Culture, 1971, 12 (2), pp. 163-181.
- NEEDHAM Joseph, Chemistry and Chemical Technology: VII: Military technology: The
gunpowder Epic. Science and civilisation in China: 5, 7, Cambridge, University Press,
1994, 701 p.
- NEEDHAM Joseph, Gunpowder as the fourth power, east and west. Occasional papers
series: 3, Hong Kong, Hong Kong university press, 1985, 70 p.
- NORREN T., De Kruitmolen te Valkensburg, Sittard, s.n. 1910, 30 p.
- PALSZTHORY Emmerich, Saltpeter: production from the Middle Ages through modern ti-
mes, Kultur & Technik (Deutschland), 1988, 12 (2), pp. 66-73.
- PARTINGTON J.R., A history of chemistry, London, MacMillan, 1961, 2 dln.
- PARTINGTON J.R., A history of Greek fire and gunpowder, Cambridge, W. Heffer, 1960,
XVI-381 p.
- PERKS W.A.G., De Buskruitmolen aan de Vecht, Jaarboekje Oud-Utrecht, 1967, p. 103-
121.
- PICCO Achille, Geschiedenis van het wapen. 1: Zwaarden en houwdegens. 2: Musketten en
houwitsers (vertaald door T. Asser), Den Haag; Van Goor Zonen, Schelle; De Goudvink,
1970, 2 dln: 95 + 91 p.
- PUYPE Jan Piet, Het arsenaal van de wereld: de Nederlandse wapenhandel in de Gouden
Eeuw, Amsterdam, De Bataafse Leeuw, 1993, 143 p.
- ROBERTSON John, The powder mills of Argyll, Industrial Archaeology Review (Great
Britain), 1990, 12 (2), pp. 205-215.
- ROOSSENS B., Het arsenaal van Mechelen en de wapenhandel (1551-1567), Studia
Historia Gandensia, CCIX, Gent, Rijksuniversiteit van Gent.
- SAMPSON Anthony, De wapenindustrie (vertaald door A. H. Van Loon), Sint-Steven-
Woluwe, Elsevier, 1977, 416 p.
- SINGER Charles & PEEL Y. A history of technology 4: The industrial revolution 1750-
1850, Oxford, Clarendon Press, 1982, XXXIII-728 p.
- STONE George Cameron, A glossary of the construction, decoration and use of arms and
armor in all countries and in all times, New York-Brussel, s.n. 1961, 694 p.
- STROOP J. P. A., Molenaarstermen en molengeschiedenis: een onderzoek naar herkomst,
ouderdom en verbreiding van de benaming voor enkele molenonderdelen in verband met de
geschiedenis van de water- en windmolens in de Nederlanden, Amsterdam, Rodopi, 1997,
278 p.
- TARASSUK Leonid & BLAIRE Claude, Complete Encyclopedia of Arms and Weapons,
New York, Simon & Schuster, 1982, 544 p.
- VAN DER NEUT J.R. & MERX Peter, buskruit, roermaker en schutter, Deventer, Almfort,
1981, 230 p.
- VAN DINGENEN Kris, De uitvinding van het buskruit en de ontwikkeling van vuurwapens
in China, Leuven, K.U.L. (onuitgegeven licentiaatsverhandeling), 1985, XI-106 p.
- VAN HOUTTE Hubert, l’histoire économique de la Belgique au XVIIIe siècle et des occu-
pations étrangères, Gent, Van Rysselberghe & Rombaut, 1920, VIII-588 p.
- VERMEULEN F., De laatste Kruitmolen van Middelburg, Geillustreerd Gemeenteblad,
1927, p. 10.
- WILLIAMS A. R., The production of saltpetre in the middle ages, Ambix (Great Britain),
1975, 22 (2), pp. 125-134.
1. B.S. HALL, Weapons and warfare in Renaissance Europe: gunpowder, technology and
tactics, Baltimore, John’s Hopkins university press, 1997, p. 96
2. J.R. PARTINGTON, A history of Greek fire and gunpowder, Cambridge, W. Heffer, 1960,
p. 6 & 28.
3. E.J. HOLMYARD, C SINGER, E. JAFFE, A history of technology 2: The mediterranean
civilization and the middle ages 700 BC. To 1500, Oxford, Clarendon press, 1956, p. 375.
4. E.J. HOLMYARD, C SINGER, E. JAFFE, op.cit. p. 369.
5. M.E. WILBUR, The East India Company and the British empire in the Far East, Stanford,
Stanford University press, 1945, s.p.
6. F.S. GAASTRA, De geschiedenis van de VOC, Haarlem, Fibula-Van Dishoeck, 1982,
p. 76.
7. E. DESORTEAUX, Traité de la poudre, des corps explosifs et de la pyrotechnie, Paris,
Dunod, 1878, p. 38.
8. E. DESORTEAUX, op.cit., p. 42.
9. E.J. HOLMYARD, C. SINGER, E. JAFFE, op.cit. p. 370.
10. E. DESORTEAUX, op.cit., p. 105.
11. E. DESORTEAUX, op.cit., p. 103.
12. E. DESORTEAUX, op.cit., p. 107.
13. E.J. HOLMYARD, C SINGER, E. JAFFE, op.cit. p. 379.
14. E. DESORTEAUX, op.cit., p. 133.
15. E.J. HOLMJARD, C. SINGER, Y. PEEL, A history of technology 3, from the renaissance
to the Industrial Revolution 1500-1750, Oxford, Clarendon press, 1957, p. 684.
16. E. DESORTEAUX, op.cit., p. 169.
17. E. DESORTEAUX, op.cit., p. 192.
18. B.S. HALL, op.cit., p. 72.
19. E. DESORTEAUX, op.cit., p. 213.
20. E. DESORTEAUX, op.cit., p. 217.
21. E. DESORTEAUX, op.cit., p. 233.
22. E. DESORTEAUX, op.cit., annex, pl. V, fig. 1.
23. E. DESORTEAUX, op.cit., annex, pl. IV, fig. 1.
24. B.S. HALL, op.cit. p. 102.
25. E. DESORTEAUX, op.cit., p. 267-268.
26. E. DESORTEAUX, op.cit., annex, pl. V, fig. 2.
27. J.R. VAN DER NEUT & P. MERX, Buskruit, roermaker en schutter, Deventer, Almfort,
1981, p. 26.
28. J.R. VAN DER NEUT & P. MERX, op.cit., p. 30.
29. J.R. VAN DER NEUT & P. MERX, op.cit., p. 35.
30. Afkomstig van het Jan Broeckaert museum te Wetteren.
31. Afkomstig van het Jan Broeckaert museum te Wetteren.
32. Afkomstig van het Jan Broeckaert museum te Wetteren.
33. K. VAN DINGENEN, De uitvinding van buskruit en de ontwikkeling van vuurwapens in
China, Leuven, KUL (onuitgegeven licentiaatsthesis), 1985, p. 21.
34. K. VAN DINGENEN, op.cit., p. 29.
35. K. VAN DINGENEN, op.cit., p. 70.
36. J.R. PARTINGTON, op.cit., p. 205.
37. K. VAN DINGENEN, op.cit., p. 71.
38. J.R. VAN DER NEUT & P. MERX, op.cit., p. 9.
39. J.R. VAN DER NEUT & P. MERX, op.cit., p. 50.
40. D. HARDING, Encyclopedie van wapens, een internationale encyclopedie van 5000 v.
Chr. tot 2000 n. Chr., Helmond, Uitgeverij Helmond, 1990, p. 117 & 122.
41. D. HARDING, op.cit., p. 173.
42. B.S. HALL, op.cit., p. 109.
43. B.S. HALL, op.cit., p. 163.
44. J.R. PARTINGTON, op.cit., p. 173.
45. G.J. HOLLISTER-SHORT, gunpowder and mining in the 16th and 17th century Europe,
History of technology (GB), 10, 1985, p. 51.
46. G. DE BRUIN, W.G. VAN DE HULST, Buscruytmaeckers: ervaringen en lotgevallen van een merkwaardig bedrijf in Holland, Amsterdam, Nederlandsche springstoffenfabrieken, 1952, p. 17.
47. STOKHUYZEN, Molens, Haarlem, Fibula-Van Dishoeck, 1981, p. 124.
48 STOKHUYZEN, op.cit., p. 125.
49. STOKHUYZEN, op.cit., p. 121.
50. B.S. HALL, Weapons and warfare in Renaissance Europe gunpowder, technology and tactics, Baltimore, John’s Hopkins university press, 1997, p. 70.
51. J.R. VAN DER NEUT & P. MERX, Buskruit, roermaker en schutter, Deventer, Almfort, 1981, p. 24.
52. J.R. VAN DER NEUT & P. MERX, op.cit., p.26.
53. H. VANNOPPEN, De koolzaadwinning en de olieslagmolens in Midden-Brabant, Molenecho’s, XXIII, 3, 1995, p.136.
54.R. BAETENS, Industriële revolutie in de provincie Antwerpen, Antwerpen, Standaard uitgeverij, 1984, p.72.
55.VAN HOGEBERG, Prentwerk 1555-1601, s.p., s.n., s.p.
56. SAA, ICO, 41/014/01 E.
57.A.H. CORNETTE, Iconographie van Antwerpen. 174 oude stadsgezichten en plattegronden, historisch toegelicht, Antwerpen, De sikkel, 1933, s.p.
58. F. PRIMS & H. DIERCKX, Atlas der Antwerpsche stadsbuitenijen van 1698, Antwerpen;
De Sikkel, 1933, s.p.
59. Afkomstig van het Jan Broeckaert museum te Wetteren.
60. Afkomstig van het Jan Broeckaert museum te Wetteren.
61. E. DESORTIAUX, Traité de la poudre, des corps explosifs et de la pyrotechnie, Paris, Dunod, 1878, annex.
62.E. DESORTIAUX, op.cit., annex.
63. Afkomstig van het Jan Broeckaert museum te Wetteren.
64. Afkomstig van het Jan Broeckaert museum te Wetteren.
65. Afkomstig van het Jan Broeckaert museum te Wetteren.
66. J.R. VAN DER NEUT & P. MERX, op.cit., p. 45.
67. W.A.H. CROL, De kruitmolen van de Schie, in: Rotterdams Jaarboekje, 1951, p. 213.
68. W.A.G. PERKS, De buskruitmolen aan de Vecht, in: Jaarboekje Oud-Utrecht, 1967,
p. 109.
69. F. VERMEULEN, De laatste kruitmolen van Middelburg, in: Geïllustreerd Gemeenteblad, 1927, p. 10.
70. F. VERMEULEN, op.cit., p. 11.
71. G. DE BRUIN, W.G. VAN DE HULST, op.cit., p.
72. Door de auteur.
73. RAA, Fonds Blommaert, 236, doc. 8.
74. A.J.J. DELEN, Iconographie van Antwerpen, Brussel, L.J. Kryn, 1930, p. 345.
75. T. RUTGER, Tot cieraet deser stadt. Bouwtrant en bouwbeleid te Antwerpen van de
Middeleeuwen tot heden, Antwerpen, Mercatorfonds, 1993, p. 321.
76. SAA, Fonds ICO, 25/023 C.
77. G.K. KOCKELBERG, Historische molenvermeldingen in en om Antwerpen, Aartselaar,
Nieuwe Media Producties, 1986, p. 34.
78. Afkomstig van het prentenkabinet te Antwerpen.
79. RAA, Fonds Blommaert, 195.
80. RAA, Fonds Blommaert, 195.
81. RAA, Fonds Blommaert, 195.
82. RAA, Fonds Blommaert, 195.
83. Door de auteur.
84. J.R. VAN DER NEUT & P. MERX, Buskruit, roermaker en schutter, Deventer, Almsfort,
1981, p. 51.
85. RAA, Fonds Blommaert, 3.
86. RAA, Fonds Blommaert, 3.
87. RAA, Fonds Blommaert, 3.
88. RAA, Fonds Blommaert, 3.
89. RAA, Fonds Blommaert, 3.
90. RAA, Fonds Blommaert, 3.
91. RAA, Fonds Blommaert, 3.
| home | lijst scripties | inhoud | vorige | volgende |