BIBLIOGRAFIE

In deze bibliografie wordt een overzicht gegeven van belangrijke werken die ik gebruikt heb om dit eindwerk samen te stellen. Daarnaast werden enkele internationale werken vermeld die ik niet in dit werk heb opgenomen. Voor de volledigheid werden ze er toch bij vermeld, verdere literatuur over dit onderwerp is daardoor mogelijk.

1. Onderwijs algemeen

• ABBEEL (Rita). Het programma van de lagere school in België tussen 1884 en 1914. KUL, 1979

• BOSMANS-HERMANS (An). De onderwijzer: opleiding in het perspectief van professionalisering. In: Belgisch tijdschrift voor nieuwste geschiedenis. Vol. 10, 1979, blz. 83-102.

• BUYLE (Maja). Opvattingen over onderwijs en opvoeding in de parlementsfractie van de

• Belgische Werkliedenpartij tussen 1894 en 1900. VUB, 1979.

• COECKELBERGHS (H.). ‘Maatschappelijke vorming’ via leesonderwijs in de 19 de eeuwse volksschool. In: Belgisch tijdschrift voor nieuwste geschiedenis. Revue belge de l’histoire contemporaine. Vol. 10, 1979, blz. 105-136.

• DE CLERCQ (K.), DE GRAEVE (B.) en SIMON (F.). Dag meester, goedemorgen juffrouw. Facetten van het volksonderwijs in Vlaanderen (1830-1940). Tielt, Weesp:Lannoo, sp.

• DEPAEPE (Marc). De pedagogisering achterna. Aanzet tot een genealogie van de pedagogische mentaliteit in de voorbije 250 jaar. Leuven, 2002, 288 blz.

• DEPAEPE (Marc). Kwantitatieve analyse van de Belgische lagere school (1830-1911).

• In: Belgisch tijdschrift voor nieuwste geschiedenis. Revue belge de l’histoire contemporaine. 10, 1979, blz. 21-81.

• DEPAEPE (Marc), DE VROEDE (M.) en SIMON (F.). Geen trede meer om op te staan. De maatschappelijke positie van onderwijzers en onderwijzeressen tijdens de voorbije eeuw. Kapellen, 1993, sp.

• D’HOKER (Mark). De werkscholen en de leerwerkhuizen. In: Belgisch tijdschrift voor nieuwste geschiedenis. Vol. 10, 1979, blz. 165-179.

• GOFFIN (Gert). Het Belgisch pedagogisch milieu en de leerplicht tot 1914. KUL, 1979.

• GROOTAERS (D.). Histoire de l’enseignement technique et professionnel en Belgique. Bruxelles, éditions du centre de recherche et d’information socio-politiques, 1998, sp.

• HOLVOET (Annick). Handenarbeid en lager onderwijs in België van 1895 tot 1914. KUL, 1987.

• LEBLON (Muriel). La formation du personnel enseignant des écoles gardiennes en Belgique: le point de vue du législateur (1880-1914) et la création de la première école normale Fröbel (1910). In: Belgisch tijdschrift voor nieuwste geschiedenis. Vol. 22, 1991, blz. 657-690.

• SIMON (Frank). De Belgische leerkracht lager onderwijs en zijn beroepsvereniging. 1857-1895. Gent, centrum voor de studie van de historische pedagogiek, 1983, sp.

• SIMON (Frank). Ledenbestand, rekruteringsveld en organisatiegraad van de Belgische onderwijzersverenigingen, 1857-1895. In: Pedagogica historica. Vol. 20, 1980, blz. 171-250.

• VAN POUCKE (E.). Historische schets van de leerkrachtenopleiding aan de Belgische normaalscholen. In: Leuvens bulletin LAPP. 36, 1987, blz. 231-246.

2. Feminisme internationaal

• ABENSOUR (Léon). Histoire générale du féminisme: des origines à nos jours. Paris, 1921, 326 blz.

• BECK (Miriam). Prostitutie, feminisme en de studie van sociale problemen: een theoretische sociologische analyse. Gent, 1997, 176 blz.

• BOSCH (Mineke). Feminisme en verbeelding. In: Jaarboek voor vrouwengeschiedenis. Vol. 14, 208 blz.

• DECOCK (Anne-Marie). Feminisme als aspect van sociale verandering. Gent, 1980, 119 blz.

• FAUSTO-STERLING (Anne). Myths of gender: biological theories about women and men. New York, 1985, 258 blz.

• LABORIE (Françoise), LE DOARE (Hélène) en HIRATA (Helena). Dictionnaire critique du féminisme. Paris, 2000, 299 blz.

• MEULENBELT (Anja). Feminisme en socialisme: een inleiding. Amsterdam, 1980, 110 blz.

• RIOT-SARCEY (Michèle). Histoire de féminisme. Paris, La Découverte, 2002, 122 blz.

3. Feminisme in België

• BOEL (Pol) en DUCHENE (C.). Le féminisme en Belgique: 1892-1914. Bruxelles, conseil national des femmes belges, 160 blz.

• CHRISTENS (Ria). Verkend verleden. Een kritisch overzicht van de vrouwengeschiedenis 19^de – 20^ste eeuw. In: Belgisch tijdschrift voor nieuwste geschiedenis. Vol. XXVII, 1997, blz. 5-37.

• DAVID (Ann). Het Belgisch burgerlijk feminisme tussen 1914 en 1936: een verkenning. s.l., 1926, 310 blz.

• DE MEYER (Gwendolin). De vrouw is niets: het socialisme en het feminisme van Alice Heyman. Gent, 1999, 126 blz.

• DEMOOR (Marysa). e.a. Inleiding tot de genderstudies, deel I. Gent, academia press, 2002.

• DE WEERDT (Denise). En de vrouwen? Vrouw, vrouwenbeweging en feminisme in België 1830-1960. Gent, 1980, 227 blz.

• FLOUR (Els), JACQUES (Catherine), GUBIN (Eliane) e.a. Bronnen voor de geschiedenis van de vrouwenbeweging in België: repertorium van archieven 1830-1993. Brussel, ministerie van arbeid en tewerkstelling, 1993, 339 blz.

• GUBIN (E.). ‘Home sweet home’. L’image de la femme au foyer en Belgique et au Canada avant 1914. In: Belgisch tijdschrift voor nieuwste geschiedenis. Vol. 22, 1991, blz. 521-568.

• KEYMOLEN (Denise). Vrouwenarbeid in België omstreeks 1860. Vigerende en alternatieve opvatting met betrekking tot vrouwelijke huis – en fabrieksarbeid. In: Tijdschrift voor sociale geschiedenis. Vol. 8, 1982, blz. 3-33.

• VAN MULLAND (M.). Handboek voor vrouwenstudies. Een leidraad voor onderzoek in Vlaanderen. Sl, 1995, sp.

• VANTHIENENEN (Annemie). De eerste feministische golf in België. In: Rol en samenleving. nummer 28, september 2003.

4. Gender en onderwijs internationaal

• ABRAHAM (John). Divide and school: gender and class dynamics in comprehensive education. London, Falmer press, 1995, 162 blz.

• ARNOT (Madeleine). Reproducing gender? Essays on educational theory and feminist politics. London, Routledge, 2001, 231 blz.

• BIGUM (Chris), KNOBEL (Michele) en ROWAN (Leonie). Boys, literacies and schooling: the dangerous territories of gender-based literacy reform. Buckingham, Open university press, 2002, 235 blz.

• DE GOS (M.), HIMPENS (A.) en VERBEKE (M.). Coëducatie: wat is dat? Onderwijssociologisch onderzoek naar voor- en nadelen voor jongens en meisjes in gemengd en niet gemengd onderwijs. Gent, centrum voor de studie van de historische pedagogiek, 1985, sp.

• DELAMONT (Sara). A woman’s place in education: historical and sociological perspectives on gender and education. Aldershot, 1997, 202 blz.

• DILLER (Ann), HOUSTON (Barbara), MORGAN (Kathryn Pauly) e.a. The gender question in education: theory, pedagogy and politics. Boulder, 1996, 249 blz.

• FISCHMAN (Gustavo E.). Imagining teachers: rethinking gender dynamics in teacher education. Lanham: Rowman en Littlefield, 2000, 213 blz.

• GONON (Philipp). Gender perspectives on vocational education: historical, cultural and policy aspects. Bern, 2002, 329 blz.

• GOODMAN (Joyce). Woman, educational policy-making and administration in England: authoritative women since 1880. London, Routledge, 2000, 210 blz.

• MAHER (Frances A.). The feminist classroom: dynamics of gender, race and privilege. Lanham, Rowman and Littlefield, 2001, 325 blz.

• MYERS (Kate). Whatever happened to equal opportunities in schools? Gender equality initiatives in education. Buckingham. Open university press, 2000, 241 blz.

• POUWELSE (Wilhemina Johanna). Haar verstand dienstbaar aan het hart: middelbaar onderwijs voor meisjes: debatten, acties en beleid 1860-1917. Amsterdam, het spinhuis, 1993, 374 blz.

• SHAW (Jenny). Education, gender and anxiety. London, Taylor and Francis, 1994, 242 blz.

• VAN POUCKE (J.) en VERBEKE (C.). Luister braaf zoals de meisjes. Hoe rolverwachtingen van leerkrachten bijdragen tot rolpatronen bij kinderen. Gent, centrum voor de studie van historische pedagogiek, 1985, sp.

5. Gender en onderwijs in België

• BECKERS (Carine). Opvattingen over meisjesopvoeding en coëducatie op het einde van de 19 de-begin 20 ste eeuw. KUL, 1987.

• BOSMANS-HERMANS (An). Onderwijs voor meisjes. Enkele aspecten van een ontwikkeling. In: Kultuurleven. 47, 1980, blz. 891-913

• CHRISTENS (Ria). Onderzoek naar de ontwikkeling van de plaats en de betekenis van meisjes en vrouwen in het onderwijs. 2: Onderwijzeres worden. Vrouwen tussen opleiding en beroep in de tussenoorlogse periode. Onderzoeksrapport in opdracht van het ministerie van onderwijs. Leuven, Departement pedagogische wetenschappen, afdeling historische pedagogiek, 1990, sp.

• CHRISTENS (Ria), CUYVERS (L.) en GYPENS (V.) e.a. Onderzoek naar de ontwikkeling van de plaats en betekenis van meisjes en vrouwen in het onderwijs. 1:Roldoorbrekende tendensen in de leermiddelen en in de onderwijsleersituatie. Onderzoeksrapport in opdracht van het ministerie van onderwijs. Leuven, Departement pedagogische wetenschappen, afdeling historische pedagogiek, 1990, sp.

• DE BLAUWE (Winny). Gelijkheid van man en vrouw in de leerkrachtenopleiding in Vlaanderen. RUG, 1986

• DE NEEF (Greet). De eerste vrouwelijke studenten aan de universiteit van Leuven (1920-1940). Vrouw en opvoeding 3, Leuven, 1985, 120 blz.

• DE VREESE (M.). L’Association pour l’enseignement professionel des femmes et les débuts de l’école Bischoffsheim à Bruxelles, 1864-1868. Belgisch tijdschrift voor nieuwste geschiedenis. Revue Belge de l’histoire contemporaine. 22, 1991, blz. 625-655.

• HERMANS (An). Twee vleugels. Een verkenning van de thematisering van sekse in het historisch onderzoek over opvoeding en onderwijs in België. In: Jaarboek voor de geschiedenis van opvoeding en onderwijs. Belgisch-Nederlandse vereniging voor de geschiedenis van onderwijs en opvoeding, 2000, blz. 41-88.

• HILHORST (Marieke). Bij de zusters op kostschool. Geschiedenis van het dagelijks leven van meisjes op Rooms-Katholieke pensionaten in Nederland en Vlaanderen. Utrecht, 1989, 166 blz.

• HIMPENS (An) en VAN POUCKE (Jan). Een overzicht van Belgisch onderzoek naar de ongelijkheid van meisjes in het onderwijs. Centrum voor de studie van de historische pedagogiek, Gent, 1981, 58 blz.

• QUERTON (I.). Devenir régente dans une école normale libre avant 1914. Le cas de Nivelles. Femmes des années 80. Un siècle de condition féminine en Belgique 1889-1989. 1989, Louvain-La-Neuve, Academia, 1989, blz. 43-48.

• SERVAES (Annemieke). De opleiding van onderwijzeressen in België van 1884 tot 1914. KUL, 1987.

• SIMON-VAN DER MEERSCH (Anne-Marie). De eerste generaties meisjesstudenten aan de RUG. 1882-1930. Gent, uit het verleden van de RUG, 1982, 314 blz.

• VANDERKELEN (An). Het ontstaan en de ontwikkeling van het meisjesonderwijs

• als antwoord op wijzigingen in de situatie van de vrouw (1865-1914). KUL, 1988

• VERBEKE (Marijke). Jongens en meisjes samen in de klas. Coëducatie in België tijdens de 19^de en 20^ste eeuw. Gent, centrum voor de studie van historische pedagogiek, 1982, sp.

• VERBEKE (Marijke). Rijksmiddelbaar onderwijs voor meisjes: 100 jaar geleden een werkel jkheid. Centrum voor de studie van de historische pedagogiek, 1982, 76 blz.

• VYVEY (Galena). De opleiding van onderwijzeressen in België van 1884 tot 1914. KUL, 1982

• WYNANTS (Paul). L’école des femmes. Les catholiques belges et l’enseingement primaire féminin (1842-1860). In: La revue nouvelle. Janvier 1983, blz. 69-76.

6. Onderwijs in Brugge

• BEKAERT (Filip). Doven - en blindenonderwijs te Brugge 1836-1929. Spermalie, een private instelling. RUG, 1985.

• BRUGGEMAN (Martine). Brugge en kant. Brugge, 1985.

• COTTENS (Ingrid). Alfabetisatie in de provincie West-Vlaanderen, 1780-1870. RUG, 1980

• DE CLERCK (Karel). De stichting van de rijksnormaalschool te Brugge. Kort verhaal van een lange lijdensweg. Brugge, 1979.

• DE CLERCK (Karel). In dienst van het stedelijk en gemeentelijk lager onderwijs:herinneringen van gewezen leerkrachten uit het Brugse. Gent, 1988, 137 blz.

• DE MEYERE (I.), DE SMET (L.), MASSCHELEIN (L.) e.a. Bouwen aan een eeuw school. Het Technisch instituut Heilige Familie Brugge. Zusters Maricolen. 1900-2000. Brugge, 2000, 141 blz.

• DEPAEPE (Marc). Onderwijs, sociale werken en katholieke actie. In: Het bisdom Brugge (1559-1984). Bisschoppen, priesters en gelovigen. West-Vlaams verbond van kringen voor heemkunde, Brugge, 1984, blz. 491-500.

• DE WAELE (Gerrit). De Brugse zondagsscholen. Sl., sd., 26 blz.

• D’HOOGHE (Catharina). De geschiedenis van Sint-Andreas Brugge 1859-2001. Brussel, 2001, 215 blz.

• GOETGHEBEUR (Walter). Spermalie, één grote familie. Zusters der kindsheid van Maria ter Spermalie, Lannoo, Tielt, 1984, 352 blz.

• LERMYTE (Jean-Marie). Onderwijs, sociale werken en katholieke actie. Het lager onderwijs (1834-1914). In: Het bisdom Brugge (1559-1984). Bisschoppen, priester en gelovigen. West-Vlaams verbond van kringen voor heemkunde, Brugge, 1984, blz. 473-479

• MADOU (Mireille). Van Marollekens tot Maricolen: Brugge 1667-1997. Brugge, 1997, 144 blz.

• ROTSAERT (Koen). Mgr. Faict en de rijksnormaalschool te Brugge. In: Brugs Ommeland. Jaargang 30, nummer 4, blz. 227-237.

• Tentoonstellingcatalogus 800 jaar Spermalie. Een uitgave van de congregatie van de zusters van de kindsheid van Maria ter Spermalie in Brugge, ter gelegenheid van de hondervijftigste verjaardag van hun stichting, 1836-1986. Brugge, 1986, 560 blz.

• VANDEN BERGHE (Hilde). De onderwijspolitiek tijdens de 19de eeuw en het stedelijk onderwijs te Brugge (1878-1884). In: Brugs Ommeland. Jaargang 30, nummer 4, blz. 239-249.

• VANDEN BERGHE (Hilde). Het stedelijk lager onderwijs te Brugge, 1830-1878. RUG, 1987.

• VAN DEN BON (A.). De geschiedenis van de Brugse verpleegstersschool 1919-1969. Brugge, februari 1969.

• VANLANDSCHOOT (Romain). Onderwijs, sociale werken en katholieke actie. Het middelbaar onderwijs (1834-1914). In: Het bisdom Brugge (1559-1984). Bisschoppen, priesters en gelovigen. West-Vlaams verbond van kringen voor heemkunde, Brugge, blz. 480-490

• VAN MEERHAEGHE (Yana). Meisjes in het gesticht: het pedagogisch regime in het rijksopvoedingsgesticht te Brugge van 1945 tot 1975 gesitueerd in de algemene ontwikkeling van de zorg van jeugddelinkwenten in België vanaf het einde van de 18 de eeuw. KUL, 1989

• VANOVERBERGHE (Katrien). De sociale positie van de onderwijzer in het midden van de 19 de eeuw: een onderzoek betreffende de provincie West-Vlaanderen. KUL, 1984.

• VREUGDE (Christian). De schoolstrijd in het administratief arrondissement Brugge (1878-1884). In: Handelingen van het genootschap voor geschiedenis te Brugge. Jaargang CXXIV, 1987, blz. 157-190.