BIBLIOGRAFIE. BRONNEN EN LITERATUUR

1. Bronnenlijst

1.1. Archivalische bronnen

A. BRUGGE, STADSARCHIEF (SAB)

Nr. 118: Resolutieboeken van de schepenen van Brugge, Secrete Resolutiën

- 1575-1585

Nr. 120: Hallegeboden

- 1564-1574

- 1574-1583

Nr. 126: Brieven en akten

- portefeuille 1570-1579

- portefeuille 1580-1581-1582-1583-1584

Nr. 216: Stadsrekeningen

- 2 september 1578 - 2 september 1579

- 2 september 1579 - 2 september 1580

- 2 september 1580 - 2 september 1581

- 2 september 1581 - 2 september 1582

- 2 september 1583 - 2 september 1584

- 2 september 1584 - 2 september 1585

Nr. 389: Heilige Geest

- Beschrijving van de overoude en wijdvermaerde redenrijcke hooftgilde van den H. Geest, voerende de kenspreuk: ‘Mijn werk is hemelijk’.

Nr. 438: Bogaardenschool

- Rekeningen van de boekhouder, 1570-1579 en 1580-1589

- Leerlingenlijsten, 1571-1604

- Livre des fondations de Bourses

Nr. 439: Sint-Elizabethschool

- Rekeningen, 1576-1580 en 1581-1585

- Leerlingenlijsten, 1521-1584

Nr. 530: Familiearchieven

- de Blende

- Nieulant

B. BRUGGE, RIJKSARCHIEF (RAB)

Kerkarchief Onze-Lieve-Vrouw

- Nr. 1219: Rekeningen 1569-1598

- Nr. 1340: afschrift in verband met het smelten van 7 klokken (19/11/1578) en een afschrift met betrekking tot de verkoop van aangeslagen kerkschatten (29/11/1580)

Kerkarchief Sint-Jacob

- Nr. 20: nota’s betreffende belangrijke gebeurtenissen , 1525-1637

- Nr. 29: rekeningen van de kerkfabriek, 1564-1600

Kerkarchief Sint-Walburga

- Nr. 24: rekeningen van de kerkfabriek, 1564-1644

- Nr. 165: opeisingsbevel van schepencollege aan de kerkmeesters om 4 klokken te leveren (19/11/1578)

C. BRUGGE, BISSCHOPPELIJK ARCHIEF (BAB)

Nr. G 13: Sint-Donaas, Kerkfabriek, Rekeningen, 1574-1578

Nr. G 14: Sint-Donaas, Kerkfabriek, Rekeningen, 1579-1584

Nr. S 622: Sint-Salvator, Kerkfabriek, Rekeningen, 1569-1584

Nr. E 101: Rekening van Geestelijke Goederen

D. GENT, UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK

Weyts (G.). Cort begryp van alles het gone binnen Brugghe ofte daer omtrent geschiedt is sedert het jaer 1571 tot 1583. Gekopieerd door Custis (C.-F.), 18de eeuw.

Custis (C.-F.). Mémoires pour servir à l'histoire de la ville de Bruges. 4 volumes, 18de eeuw.

Custis (C.-F.). Jaer-Boecken der stad Brugge, behelsende de gedenckweerdighste geschiedenissen. Brugge, 1738.

1.2 Uitgegeven bronnen

• Carton (C.), ‘Die Heerlicke Incomste van Francois van Frankrijk’. ASEB, 6 (1844), pp. 77-95.

• De Lettenhove (K.). Documents inédits relatifs à l’histoire de XVIe siècle (1548-1584). Bruxelles, 1883.

• De Schietere de Lophem (C.), ‘Les lamentations de Siger de Male’. ASEB, (7) 1845, pp. 276-308.

• De Schrevel (A.C.). Recueil de documents relatifs aux troubles religieux en Flandre 1577-1584. Bruges, 1921-1924.

• De Schrevel (A.C.). Troubles religieux du XVIme siècle au quartier de Bruges. Bruges. 1894.

• De Schrevel (A.C.). Histoire du séminaire de Bruges, deel 2. Bruges, 1895.

• Dewitte (A.) en Viaene (A.). De Lamentatie van Zegere van Male. Brugge, 1977.

• Gilliodts-Van Severen (L.), ‘Pièces inédites sur la Réforme à Bruges’. La Flandre: revue des monuments d'histoire et d'antiquités, 2 (1868-69), pp. 156-163.

• Gilliodts-Van Severen (L.). Mémoriaux de Bruges. Essais d’archéologie Brugeoise. Bruges, 1913.

• Henne (A.). Mémoires anonymes. Bruxelles, 1864.

• Hessels (J.H.). Ecclesiae Londino-Batavae archivum, deel 3. Canterbury, 1889.

• Janssen (H.Q.). Bescheiden aangaande de Kerhervorming in Vlaanderen. Utrecht, 1877.

• Molhuysen (P.). Bronnen tot de geschiedenis der Leidsche Universiteit. deel 1: 1574- 7 febr. 1610.’s-Gravenhage, 1913.

• Schouteet (A.), ‘Inventaris van het goud- en zilverwerk in april 1578 te Brugge opgeëist’. ASEB, 105 (1968), pp. 217-246.

• Schouteet (A.), ‘Kroniekachtige aantekeningen uit het gildeboek van de Brugse droogscheerders 1519-1598’. ASEB, XCIV (1957), pp. 66-73.

• Schouteet (A.). Een beschrijving van de Bogardenschool te Brugge omstreeks 1555, door Zeger van Male. Brugge, 1960.

• Van Duyse (P.), ‘Oude pryskaerten van de Brugsche Rederykkamer de Drie Santinnen’. Belgisch Museum voor de Nederduitsche tael-en letterkunde, 9 (1845), pp. 453-456.

• Weydts (G.). Chronique flamande, 1571-1584. Uitgegeven door Varenbergh (E.), Brugge, 1869.

2. Bibliografie

• Aerts (E.), Baelde (M.), Coppens (H.), e.a. De centrale overheidsinstellingen van de Habsburgse Nederlanden 1482-1795. Brussel, 1994.

• Arnade (P.), Howell (M.) en Simons (W.), ‘Urban space in Northern Europe’. Journal for Interdisciplinary History, 3 (2002), pp. 515-548.

• Bauwens (A.). Opstand en verval: aspecten van het dagelijks leven in het Brugse tijdens de laatste decennia van de 16^de eeuw. Brugge, 1987.

• Beernaert (B.), Leenders (K.) en Schotte (B.). Huizen en hun bewoners: een 16de-eeuwse stadswandeling door Brugge. Brugge, 1998.

• Blockmans (W.) en Donckers (E.), ‘Self-representation of Court and City’. In: Blockmans (W.) en Janse (A.). Showing Status: Representations of Social Positions in the Late Middle Ages. Turnhout, 1999, pp. 81-111.

• Blom (J.) en Lamberts (E.) (red). Geschiedenis van de Nederlanden. Baarn, 2001.

• Boogaart (T.A.), ‘Our Saviour’s Blood: Procession and Community in Late Medieval Bruges’. In: Ashley (K.) en Hüsken (W.). Moving Subjects. Processional Performance in the Middle Ages and Renaissance. Amsterdam/Atlanta, 2000, pp. 69-116.

• Bosmans (S.J.), ‘Stevin (Simon)’. BN, 23, kol. 887- 938.

• Braekman (E.M.), ‘Les traductions néerlandais et l'Institution de Calvin (16e-17e siècles)’. De Leiegouw, 28 (1986), pp. 193-201.

• Brulez (W.), ‘Brugge en Antwerpen in de 15^de en 16^de eeuw: een tegenstelling?’. Tijdschrift voor Geschiedenis, 83 (1970), pp 15-37.

• Cunningham (H.). Children and childhood in Western society since 1500. London, 1995.

• Davis (N.), ‘The sacred and the body social in sixteenth-century Lyon’. Past and Present, 90 (1981), pp. 40-70.

• De Boodt-Maselis (M.C.). Anselmus Boëtius de Boodt. Een Vlaamse humanist met Europese faam. Vertaling uit het Engels, Handzame, 1981.

• De Bruin (G.), ‘De Nederlandse Opstand (1555-1588)’. Spiegel Historiael, 29 (1994), pp. 441-452.

• De Fruyt (K.). Blijde intredes van vorsten in Brugge, 1497-1549. Gent (Onuitgegeven licentiaatsverhandeling RUGent), 1998.

• De Schrevel (A.C.), ‘Comment disparut le trésor de la Cathédrale de St-Donatien à Bruges en 1578-1579’. ASEB, 59 (1909), pp. 322-343.

• De Schrevel (A.C.), ‘Lucas (François)’. BN, 12, kol. 550-563.

• De Schrevel (A.C.), ‘Pamele (Jacques de Joigny de)’. BN, 16, kol. 528-542.

• De Schrevel (A.C.), ‘Rectifications historiques I, precautions prises par le magistrat de Bruges à la fin de 1577 et au commencement de 1578’. ASEB, 66, 1923, pp. 215-248.

• De Schrevel (A.C.), ‘Rectifications historiques II’. ASEB, 69 (1926), pp. 271-330.

• De Schrevel (A.C.), ‘Taelboom (Guillaume)’. BN, 24, kol. 466-473.

• De Schrevel (A.C.). Histoire du séminaire de Bruges, 2 delen. Bruges, 1883-1895.

• De Smet (J.), ‘Het dagelijkse leven van een Brugse kanunnik in de tweede helf van de zestiende eeuw’. Brugs Ommeland, 7 (1967), pp. 56-87.

• De Zulter (W.P.) en Goetinck (M.). 125 jaar stedelijke nijverheidsschool. Brugge, 1979.

• Decavele (J.), ‘Brugse en Gentse mendicanten op de brandstapel in 1578’. In: Soly (H.) en Vermeir (R.). Beleid en bestuur in de oude Nederlanden. Liber amicorum M. Baelde. Gent, 1993, pp. 73-94.

• Decavele (J.), ‘Het calvinisme en de Opstand’. Spiegel Historiael, 29 (1994), pp. 453-459.

• Decavele (J.), ‘Het herstel van het calvinisme in Vlaanderen na de Pacificatie van Gent (1577-1578)’. In: Van der Bauwhede (D.). Brugge in de Geuzentijd: bijdragen tot de geschiedenis van de hervorming te Brugge en in het Brugse Vrije tijdens de 16de eeuw. Brugge, 1982, pp. 9-33.

• Decavele (J.), ‘Historiografie van het zestiende-eeuwse protestantisme in België’. Nederlands Archief voor Kerkgeschiedenis, 62 (1982), pp. 1-27.

• Decavele (J.), ‘Ontstaan van de evangelische beweging en ontwikkeling van de protestante kerkverbanden in de Nederlanden tot 1580’. In: Ketters en Papen onder Filips II, het godsdienstig leven in de tweede helft van de 16^de eeuw. Utrecht, 1986.

• Decavele (J.). De dageraad van de Reformatie in Vlaanderen (1520-1565). Brussel, 1975.

• Decavele (J.). Het eind van een rebelse droom. Opstellen over het Calvinistisch bewind te Gent (1577-1584) en de terugkeer van de stad onder de gehoorzaamheid van de koning van Spanje (17 september 1584). Gent, 1984

• Desmedt (A.). De koning is dood, leve de koning! Publieke rituelen in Brugge tussen 1598 en 1648. Gent (Onuitgegeven licentiaatsverhandeling UGent), 2002.

• Despretz (A.), ‘De instauratie der Gentse Calvinistische Republiek (1577-1579)’. Handelingen der Maatschappij voor Geschiedenis en Oudheidkunde te Gent, 17 (1963), pp. 119-229.

• Devliegher (L.), ‘De Blijde Intrede van Prins Filips in Brugge in 1549’. ASEB, 137 (2000), pp. 121-160.

• Dewitte (A.), ‘Brugge in de 16^de eeuw: een cultuurhistorisch essay’. Biekorf, 92 (1992), pp. 291-305.

• Dewitte (A.), ‘De Blijde Intrede te Brugge van mijn heere François van Franckrijck, 17 juli 1582’, Biekorf, 91 (1991), pp. 38-39.

• Dewitte (A.), ‘De ghesequestreerde boucken vanden Dunen 1582-1584’. Biekorf, 80 (1980), p. 139.

• Dewitte (A.), ‘De Historie van broeder Cornelis Adriaenszoon van Dordrecht: auteur en drukker’. ASEB, 140 (2003), pp. 111-127.

• Dewitte (A.), ‘Gelicentieerde schoolhouders in het bisdom Brugge onder R. Drieux’. Biekorf, 82 (1982), pp. 76-79.

• Dewitte (A.), ‘Laurijn, Mark jr.’. Nationaal Biografisch Woordenboek, 7, kol. 495-499.

• Dewitte (A.), ‘Victor Ghiselin van Zandvoorde’. Biekorf, 78 (1978), pp. 214-216.

• Dewitte (F.), ‘Brugge in de zestiende eeuw’. Biekorf, 66 (1966), pp. 8-23.

• Ecker (H.J.). De bloedprocessie te Brugge in de late middeleeuwen (1281-1577). Leuven (Onuitgegeven licentiaatsverhandeling KU Leuven), 1982.

• Elaut (L.), ‘Pantin (Guillaume)’. BN, 16, kol. 565-566.

• Febvre (L.). Le problème de l'incroyance au XVIe siècle: la religion de Rabelais. Paris, 1947.

• Franchoo (R.), ‘Bijdragen tot de biografie en politieke houding van Adolf van Meetkerke (1528-1591)’. Brugs Ommeland, 8 (1968), pp. 1-113.

• Frijhoff (W.) en Spies (M.). 1650. Bevochten eendracht. Den Haag, 1999.

• Frijhoff (W.), ‘Toe-eigening als vorm van culturele dynamiek’. Volkskunde, 104 (2003), pp. 3-17.

• Gaillard (J.). Bruges et le Franc ou leurs magistratures et leur noblesse, 6 vol. Bruges, 1857-1864.

• Geirnaert (N.) en Vandamme (L.). Brugge, een verhaal van 2000 jaar. Brugge, 1996.

• Geirnaert (N.), ‘Claude Verdonck en de boeken van de Duinenabdij, 1578-1584’. Biekorf, 80 (1980), pp. 176-178.

• Geirnaert (N.), ‘Een initiatief van het Calvinistisch stadsbestuur te Brugge: de openbare bibliotheek, 1578-1584’. In: Van der Bauwhede (D.). Brugge in de Geuzentijd. Bijdragen tot de Geschiedenis van de Hervorming te Brugge en in het Brugse Vrije tijdens de 16de eeuw. Brugge, 1982, pp. 45-54.

• Geldhof (J.), ‘De politieke en religieuze situatie in het Brugse Vrije, 1578-1584’. In: Van der Bauwhede (D.). Brugge in de Geuzentijd. Bijdragen tot de Geschiedenis van de Hervorming te Brugge en in het Brugse Vrije tijdens de 16de eeuw. Brugge, 1982, pp. 55-70.

• Godar (H.). Histoire de la Gilde des Archers de Saint Sebastien de la Ville de Bruges. Brugge, 1947.

• Gyselen (G.), ‘De lamentatie van Zeghere van Male’. Biekorf, 78 (1978), pp. 115-117.

• Janssen (H.Q.). De kerkhervorming te Brugge. Rotterdam, 1856.

• Janssens (G.), ‘De eerste jaren van Filips II, 1555-1566’. In: Blok (D.), Prevenier (W.), Roorda (D.J.), e.a. Algemene geschiedenis der Nederlanden. Deel 6, Haarlem, 1977, pp. 186-201.

• Janssens (G.), ‘Van de komst van Alva tot de Unies 1567-1579’. In: Blok (D.), Prevenier (W.), Roorda (D.J.), e.a. Algemene geschiedenis der Nederlanden. Deel 6, Haarlem, 1977, pp. 215-243.

• Koldeweij (A.M.), ‘Johannes Capito, Dienaar des woorts tot Brugghe’. In: Van der Bauwhede (D.). Brugge in de Geuzentijd. Bijdragen tot de geschiedenis van de Hervorming te Brugge en in het Brugse Vrije tijdens de zestiende eeuw. Brugge, 1982, pp. 71-90.

• Kruitwagen, ‘Cornelis (Broer)’. Nieuw Nederlandsch Woordenboek, 4, kol. 452-458.

• Le Loup (W.), ‘Goltzius, Hubertus’. Nationaal Biografisch Woordenboek, 11, kol. 317-322.

• Le Loup (W.). Hubertus Goltzius en Brugge 1583. Brugge, 1983.

• Lefèvre (M.), ‘Libraires belges en relations commerciales avec Christophe Plantin et Jean Moretus’. Gulden Passer, 41 (1963), pp. 1-47.

• Lorenz (C.). De constructie van het verleden. Amsterdam, 2002.

• Marnef (G.), ‘Het protestantisme te Brussel onder de “Calvinistische Republiek”, ca 1577-1585’. In: Blockmans (W.P.) en Van Nuffel (H.). Staat en religie in de 15^e en 16^e eeuw, handelingen van het colloquium te Brussel van 9 tot 12 oktober 1984. Brussel, 1986, pp. 231-299.

• Marnef (G.), ‘Het protestantisme te Brussel, ca. 1567-1585’. Tijdschrift voor Brusselse geschiedenis, 1 (1984), pp. 57-81.

• Marnef (G.). Het Calvinistisch Bewind te Mechelen. Kortrijk, 1987.

• Martens (M.). Brugge en de Renaissance: van Memling tot Pourbus. Brugge, 1998.

• Meulemeester (J.L.). Sint Donaas en de voormalige Brugse kathedraal, II. Brugge, 1988.

• Miller (J.). L'Europe protestante aux XVIe et XVIIe siècles. Paris, 1997.

• Oosterman (J.) en Ramakers (B.). Kamers, kunst en competitie. Amsterdam, 2001.

• Piot (Ch.), ‘Nans (François)’. BN, 15, kol 425-427.

• Put (E.) en Harline (C.). A Bishop’s Tale, Mathias Hovius Among His Flock in Seventeenth-Century Flanders. London, 2000, 387 p.

• Reardon (B.). Religious thought in the Reformation. London, 1992.

• Rembry (E.). De bekende pastors van Sint-Gillis te Brugge 1311-1896. Herdruk van 1890-96, Brugge, 1980.

• Roersch (L.), ‘Leernout (Jean)’. BN, 11, kol. 631- 638.

• Rotsaert (K.), ‘Brugge universiteitsstad. Twee gemiste kansen.’. Het Brugs Ommeland, 28 (1988), 159-166.

• Rotsaert (K.). De Heilig Bloedprocessie: een eeuwenoude Brugse traditie. Brugge, 1982.

• Roulez (J.), ‘Colve (Pierre)’. BN, 4, kol. 309-311.

• Rouzet (A.). Dictionnaire des imprimeurs, libraires et éditeurs belges des XVe et XVIe siècles. Den Haag, 1975.

• Ryckaert (M.) en Vandewalle (A.). Brugge. De geschiedenis van een Europese stad. Tielt, 1999.

• Ryckaert (M.). Brugge, historische stedenatlas. Brussel, 1991.

• Schouteet (A.), ‘Bart, Olivier’. Nationaal Biografisch Woordenboek, 14, kol. 25-27.

• Schouteet (A.), ‘Belle (Balliolinus), Quirinus’. Nationaal Biografisch Woordenboek, 1, kol. 129-130.

• Signori (G.), ‘Ritual und Ereignis. Die Strassburger Bittgänge zur Zeit der Burgunderkriege (1474-1477)’. Historische Zeitschrift, 264 (1997), pp. 281-328.

• Snauwaert (L.). De Sint-Gilliskerk te Brugge: bouw-, ontwikkeling-en restauratiegeschiedenis (1240-2000). Gent (Onuitgegeven licentiaatsverhandeling UGent), 2001.

• Strubbe (E.I), ‘Het verval van het protestantisme te Brugge na 1584’. ASEB, 67 (1924), pp. 13-37.

• Strubbe (E.I.), ‘De Brugsche kroniekschrijver G. Weydts’. Biekorf, 39 (1933), pp. 69-72.

• Tracy (J.D.). Europe's Reformations 1450‑1650. Lanham, 1999.

• Van Autenboer (E.), ‘Rederijkers en schutters in de branding van de 16e eeuw’. Noordgouw, 18 (1978), pp. 85- 106.

• Van Bruaene (A.-L.). Om beters wille. Rederijkerskamers en stedelijke cultuur in de Zuidelijke Nederlanden (1400-1650). Gent (Onuitgegeven doctoraatsverhandeling UGent), 2004.

• Van Buyten (L.), ‘Aspecten van de feestcultuur in Brabant en de Zuidelijke Nederlanden van ca. 1500 tot ca. 1800’. De Brabantse folklore en geschiedenis, jg 93, nr. 277, pp. 347-354.

• Van der Bauwhede (D.) en Goetinck (M.). De hertog van Anjou en de prins van Oranje te Brugge: 17 juli-19 augustus 1582: het mislukte complot van Juan de Salcedo en Francesco Baza. Brugge, 1983.

• Van der Schoot (Y.). De Hervormde kerk van Brugge: beknopt overzicht van haar geschiedenis, geplaatst in het raam van de tijd. ’s-Gravenhage, 1952.

• Van Houtte (J.A.). De geschiedenis van Brugge. Tielt, 1982.

• Van Nierop (H.F.K.), ‘Censorship, Illicit Printing and the Revolt of the Netherlands’. In: Duke (A.C.) en Tamse (A.C.). Too mighty to be free. Censorship and the press in Britain and the Netherlands. Zutphen, 1987, pp. 29-44.

• Van Peteghem (P.), ‘Vlaanderen in 1576: revolutionair of reactionair?’. Tijdschrift voor Geschiedenis, 89 (1976), pp. 335-357.

• Van Uytven (R.), ‘Boekbespreking door R. Van Uytven’. Bijdragen tot de Geschiedenis, 53 (1970), pp. 106-108.

• Vandamme (J.). Het bibliotheekwezen in Brugge vóór 1920. Brugge, 1971.

• Vandamme (L.), ‘Bruggelingen bij Plantijn (1555-1589)’. Biekorf, 89 (1989), pp. 360-372.

• Vandamme (L.), ‘De calvinistische kerkorganisatie in Brugge, 1581-1584’. In: Bauwens (A.). Opstand en verval: aspecten van het dagelijks leven in het Brugse tijdens de laatste decennia van de 16^de eeuw. Brugge, 1987, pp. 33-53.

• Vandamme (L.), ‘Het Calvinisme te Brugge in beweging (1560-1566)’. In: Van der Bauwhede (D.). Brugge in de Geuzentijd. Bijdragen tot de Geschiedenis van de Hervorming te Brugge en in het Brugse Vrije tijdens de 16de eeuw. Brugge, 1982, pp. 102-122.

• Vandamme (L.), ‘Sint Donaas tijdens de tweede helft van de zestiende eeuw: van dissidente geluiden naar een volledige diaspora’. In: Meulemeester (J.L.). Sint Donaas en de voormalige Brugse kathedraal. II, Brugge, 1988, pp. 61-73.

• Vandamme (L.), ‘Troebele tijden voor de Onze-Lieve-Vrouwkerk (1578-1584)’. In: De Smaele (H.). De Onze-Lieve-Vrouwkerk te Brugge: kunst en geschiedenis. Brugge, 1997, pp. 51-60.

• Vandamme (L.). De socio-professionele recrutering van de reformatie in Brugge, 1566-1567. Leuven (Onuitgegeven licentiaatsverhandeling KU Leuven), 1981/2.

• Vandamme (L.). Een stad vol boeken. Bibliotheken en leescultuur in de 16^de eeuw. Brugge, 1998.

• Vanden Haute (C.). La corporation des peintres de Bruges. Bruges, s.d.

• Vander Meersch (A.) ‘Custis (Charles-François)’. BN, 4, kol 592-596.

• Vanderlinde (H.), ‘Beleg en val in 1584’. In: Decavele (J.). Het eind van een rebelse droom. Opstellen over het Calvinistisch bewind te Gent (1577-1584) en de terugkeer van de stad onder de gehoorzaamheid van de koning van Spanje (17 september 1584). Gent, 1984, pp.103-112.

• Vandermeersch (P.), ‘Brugse studenten aan de universiteit’. ASEB, 122 (1985), pp. 27-63.

• Vanhoutryve (A.). Brugse Kruisbooggilde van Sint Joris. Handzame, 1968.

• Vanhoutryve (A.). Zo leefden de Brugse Wapengilden XIIIe-XXe eeuw. Brugge, 1999.

• Vanhoutte (P.). Mijn werk es hemelick. De rederijkerskamer van de Heilige Geest te Brugge (1616-1700). Gent (Onuitgegeven licentiaatsverhandeling UGent), 2003.

• Verberckmoes (J.). Schertsen, schimpen en schateren. Geschiedenis van het lachen in de Zuidelijke Nederlanden, zestiende en zeventiende eeuw. Nijmegen, 1998.

• Verheyden (A.). Geschiedenis der doopsgezinden in de Zuidelijke Nederlanden in de XVIe eeuw. Brussel, 1959.

• Verheyden (A.L.E.), ‘Het herstel van het Spaanse Régime te Brussel (1567-ca.1610). Tijdschrift voor Brusselse geschiedenis, 1 (1984), pp. 95-119.

• Verhulst (A.). Geschiedenis der Nederlanden (syllabus). Leuven, 1973.

• Vermeersch (V.). Brugge. Antwerpen, 2002.

• Viaene (A.), ‘Vluchtelingen te Douai’. ASEB, 93 (1956), pp. 5-37.

• Visart de Bocarné (A.). Recherches sur les imprimeurs brugeois. Brugge, 1928.

• Waite (G. K.). Reformers on stage: Popular Drama and Religious Propaganda in the Low Countries of Charles V, 1515-1556. Toronto, 2000.

• Waterschoot (W.), ‘Vorstelijke intochten, 1577-1584’. In: Decavele (J.). Het eind van een rebelse droom. Opstellen over het Calvinistisch bewind te Gent (1577-1584) en de terugkeer van de stad onder de gehoorzaamheid van de koning van Spanje (17 september 1584). Gent, 1984, pp. 113-124.

• Watt (J.R.), ‘Calvinism, Childhood, and Education: The Evidence from the Genevan Consistory’. Sixteenth Century Journal, 33 (2002), pp. 439-456.

• Weale (J.), ‘Les troubles à Bruges, 2 et 3 juillet 1579’. La Flandre: revue des monuments d'histoire et d'antiquités, 3 (1870), pp. 420-457.

• Weale (J.), ‘Peintres Brugeois. Les Claeissins’. ASEB, 61 (1911), pp. 26-76.

• Wind (T.), ‘Intochten tijdens de opstand tegen Filips II (1577-1582)’. Spiegel Historiael, 22 (1987), pp. 160-164.

• Wittman (T.). Les Gueuz dans les bonnes villes de Flandre, 1577-1584. Budapest, 1969.

• Woltjer (J.J.), ‘Een Hongaars historicus over de Opstand’. Tijdschrift voor Geschiedenis, 84 (1971), pp. 94-96.

• Woltjer (J.J.). Tussen vrijheidsstrijd en burgeroorlog: over de Nederlandse Opstand (1555-1580). Amersfoort, 1994.

LIJST MET AFKORTINGEN

ASEB: Annales de la Société d'émulation de Bruges ofwel Handelingen van het Genootschap voor Geschiedenis, gesticht onder de benaming Société d'émulation te Brugge

BAB: Bisschoppelijk Archief Brugge

BN: Biographie Nationale

f.: folio

NBW: Nationaal Biografisch Woordenboek

RAB: Rijksarchief Brugge

ro: recto

SAB: Stadsarchief Brugge

SRB: Secrete Resolutieboek

vo: verso