Het Klooster van Boudelo 1700-1800 (Yves Beaurain)
|
2.5.2.
Zeventiende
eeuw (Bijlage, Kemzeke, Kaarten 3+4)
We vergelijken opnieuw het pachtboek van 1741 met het pachtboek van 1652 :
WIJKEN |
PACHTBOEK
1652[7] |
PACHTBOEK
1741 |
VERSCHIL |
||||||
|
R |
ha. |
P |
R |
Ha. |
P |
R |
Ha. |
P |
Den
Brand Akker |
285 |
0,42 |
1 |
283 |
0,42 |
1 |
-2 |
0 |
0 |
Leen
en Meerschen |
1830 |
2,72 |
2 |
1833 |
2,72 |
2 |
3 |
0 |
0 |
De
Maet |
4645 |
6,9 |
9 |
4652 |
6,91 |
9 |
7 |
0,01 |
0 |
Stroopers
Polder |
7736 |
11,51 |
6 |
7752 |
11,52 |
6 |
16 |
0,01 |
0 |
St.
Pauwels Bek |
8993 |
13,36 |
18 |
10003 |
14,86 |
21 |
1010 |
1,5 |
3 |
Den
Ast |
23624,5 |
35,09 |
53 |
25206,5 |
37,44 |
60 |
1582 |
2,35 |
7 |
TOTAAL |
47113,5 |
70,00 |
89 |
49729,5 |
73,87 |
99 |
2616 |
3,87 |
10 |
De oppervlakte grondbezit is tussen 1652 en 1741 met 3,86 hectare toegenomen, dit vertegenwoordigt 5,23 procent van de totale oppervlakte in 1741. Het aantal percelen steeg met 12,12 procent, dit is goed voor 12 percelen.
Deze parochie laat hetzelfde beeld zien dat we bij voorgaande parochies reeds aangetroffen hebben, namelijk opnieuw weinig evolutie in het grondbezit. De oppervlakte neemt maar met 3,86 hectare toe, dit is 5,23 procent van de totale oppervlakte. Het aantal percelen kent ook maar een bescheiden stijging met 12,12 procent, ofte twaalf percelen. Het zijn de wijken met de grootste concentraties grondbezit die het meest onderhevig zijn aan verandering.
In de wijken met de kleinere concentraties grondbezit, zijnde Den Brand Akker, Leen en Meerschen en De Maet is er niets veranderd. In deze gevallen kunnen we dus de 18de-eeuwse reconstructiekaart gewoon overnemen. Behalve dan voor Den Brand Akker, omdat we niet weten waar we dit perceel moeten lokaliseren. In de wijken met grotere concentraties zijn er wel wijzigingen in het grondbezit. In St. Pauwels Bek zijn er in de zeventiende eeuw twee percelen minder dan in de achttiende eeuw. Omdat het percelen zijn die we in de achttiende eeuw konden visualiseren, weten we welke percelen het zijn. De stijging van het aantal percelen is voor de rest te wijten aan de opdeling van één perceel tussen 1652 en 1741. Welk perceel is gemakkelijk te achterhalen via de vergelijking van de pachtboeken. Hetzelfde patroon vinden we bij Den Ast. Ook hier een stijging van de oppervlakte die te wijten is aan enerzijds een aantal nieuwe percelen in 1741 (namelijk twee) en anderzijds omdat een aantal percelen zijn verdeeld in kleinere percelen. De desbetreffende percelen vinden we door de pachtboeken met elkaar te vergelijken.
Ten laatste is er nog Stroopers Polder, een geval apart omdat we voor deze wijk beschikken over kaartjes uit zowel de achttiende als de zeventiende eeuw. Omdat het 17de-eeuwse kaartje dateert uit 1665, vergelijken we het eerst kort met het pachtboek van 1752 :
WIJK |
1652 |
1665 |
||
|
R |
P |
R |
P |
Stroopers
Polder |
7747 |
6 |
7752 |
6 |
P
= aantal percelen
Uit de vergelijking van het kaartje met het pachtboek blijkt dat er geen enkel verschil is. De situatie in de zeventiende eeuw is gelijk aan de situatie van de achttiende eeuw. We kunnen het kaartje van 1665 gewoon overnemen op de 17de-eeuwse reconstructiekaart.
In Kemzeke bezat het klooster van Boudelo in de zeventiende eeuw een pachthof, het Hof te Kemzeke. Het had echter geen specifieke naam zoals de andere pachthoven. Het vermoedelijke perceel waar het pachthof zich bevond is weergegeven op de Popp-kaart. Het lijkt er echter op dat het pachthof niet meer bestond in de achttiende eeuw. Zo spreekt men in het pachtboek van 1741 van het oude paghtgoet en d’ hofstede eertijts en worden de gronden die bij het pachthof hoorden verpacht onder verschillende pachters, terwijl de andere pachthoven telkens aan één pachter werden verhuurd (eventuele onderpachters worden in het pachtboek niet vermeld)[8]. Omdat we van mening zijn dat het pachthof niet meer bestond in de achttiende eeuw, hebben we het dan ook niet weergegeven op de 18de-eeuwse reconstructiekaart, maar enkel op de 17de-eeuwse. Het perceel waar de molen van Boudelo zich bevond is wel weergegeven.
|
_________
[7] R.A.G., Archief Boudelo, nr. 527, ffo 222-231.
[8] R.A.G., Archief Boudelo, nr. 533, ffo 320.