Voorwoord

De afgelopen twee jaar heb ik heel wat tijd doorgebracht met mijn neus in de boeken of tussen stoffige archieven om een studie te maken over de Sint-Annaparochie in de negentiende eeuw. Veel van mijn vrienden verklaarden mij compleet gek. En volledig ongelijk zullen ze wel niet gehad hebben. Waarom een onderwerp als de Sint-Annaparochie?

De kerk en breder genomen godsdienst heeft gedurende het grootste deel van de geschiedenis een belangrijke rol gespeeld in het maatschappelijk gebeuren. Zo ook in de negentiende eeuw.

De geschiedenis van mijn wijk in de negentiende eeuw is op zijn zachtst gezegd fascinerend te noemen: een dierentuin, een spoorwegstation, krottenwijken, riante stadspaleizen van textielbaronnen en ga zo maar door.

Het leekt mij dus interessant om die twee dingen te gaan combineren. Een parochiegeschiedenis is de perfect synthese. Een parochie is per slot van rekening de lokale eenheid op niveau van de wijken, van een reusachtige instelling, de Rooms Katholieke Kerk genaamd.

Ik had toen nog de keuze tussen twee kerken, de Sint-Annakerk en de kerk van Onze-Lieve-Vrouw-Presentatie, de kerk van het Klein Begijnhof. Met alle twee de kerken heb ik een sterke band. Tot een aantal jaar geleden was ik trouwe kerkganger in het Begijnhof, sterker nog het grootste deel van mijn jeugd was ik er misdienaar. Mijn band met de Sint-Annakerk is van recentere aard, mijn vader is daar o.m. koster. De afgelopen jaren werd ik er vele keren ingeschakeld als extra mankracht bij grote schoonmaakwerkzaamheden of andere zware klussen.

Welnu, omdat ik het vooral wou hebben over maatschappelijke veranderingen leek de Sint-Annakerk mij een logische keuze, alleen al omwille van de kleinschaligheid van de andere kandidaat. De mutaties die de Sint-Annaparochie onderging zijn meer in het oog springend en volgens mij ook een interessanter onderzoeksobject. Pas op, hiermee wil ik zeker niet gezegd hebben dat het Begijnhof geen interessant onderwerp is, integendeel, maar Sint-Anna lijkt mij gewoon beter geschikt voor een dergelijk onderzoek.

Mensen maken altijd graag gebruik van het voorwoord om hun dank uit te drukken aan de mensen die ervoor gezorgd hebben dat ik dit op dit moment kan neerpennen en dat u dit hier kunt zitten lezen (ja, zoals zo vele studenten maak ik mij nog illusies over het feit dat er effectief wel eens mensen deze tekst gaan ter hand nemen, of sterker nog lezen).

Ik wil eerst en vooral Dirk Vande Loock en Marie-Roos Van Ingelgom bedanken die er alles aan deden om mij in de beste omstandigheden te laten studeren. Bedanken ook voor het geduld dat zij hadden wanneer het werk weer eens strop zat en ik ongenietbaar rondliep. En vooral voor het feit dat zij deze verhandeling in zijn verschillende versies hebben nagelezen en becommentarieerd.

Ik wil prof.dr. Jan Art bedanken die mij in alle rust, zelfstandig heeft laten werken aan mijn onderzoek.

Dan moet ik zeker nog de mensen bedanken die de deuren voor mij openden en die mij stimuleerden in mijn onderzoek: Dr. Louis De Vos, voorzitter van de kerkfabriek van Sint-Anna, Z.E.H. Jan-Baptist Vereecken, tot vorig jaar parochiepriester en Z.E.H. Frank Grypdonck, huidig pastoor van zowel de Sint-Annaparochie als van het Klein Begijnhof.

Dan wil ik langs deze weg mijn verontschuldigingen aanbieden aan mijn vrienden die ik omwille van het onderzoek regelmatig moest verwaarlozen en zeer zeker ook aan mijn kameraden van COMAC voor al de keren dat ik afspraken gewoon vergat omdat ik met mijn neus in de boeken zat