Hoofdstuk 7: Namenindex

1. Inleiding

Deze namenindex is gebaseerd op het model van het Repertorium van Eigennamen in Middelnederlandse Literaire Teksten (REMLT) van de afdeling Naamkunde van het Meertensinstituut te Amsterdam.  De eigennamen die voorkomen in HS Brussel, K.B. 19607, fol. 236 va, 33 – fol. 247 ra, 15 worden hier behandeld.

De index is alfabetisch; de namen zijn volgens het huidige alfabet geordend, dat wil zeggen dat een c die als k wordt uitgesproken onder de c vermeld staat.  De namen in deze namenindex zijn allemaal voornamen; bij namen waar een achternaam bijstaat, wordt deze in de annotatie vermeld.  In geval van gelijkluidende namen die naar verschillende personen verwijzen, worden de namen genummerd in volgorde van voorkomen.  Het lemma wordt Middelnederlands en kritisch gespeld, vet gedrukt en begint met een hoofdletter. 

De namen staan in de nominatief enkelvoud (als die voorhanden is), als ze niet in de nominatief enkelvoud voorkomen, wordt de meest frequente vorm opgenomen.  Dit geldt echter niet voor de gelijkluidende namen.  ‘Janne van Cuyck’ wordt zo opgenomen onder het lemma ‘Jan’, naar analogie met ‘Jan van Brabant’ en dergelijke.  Variante vormen van het lemma worden onderaan het lemma opgenomen tussen spitse haakjes, in volgorde van voorkomen. 

Er wordt gebruik gemaakt van verwijslemmata; namen waarvan de huidige spelling afwijkt van de Middelnederlandse, staan cursief gedrukt; de Middelnederlandse spelling van de naam waarnaar verwezen wordt, staat vet gedrukt.  Dit gebeurt niet als de moderne spelling volledig overeenkomt met de Middelnederlandse.  Indien de naam uit meer dan één deel bestaat, wordt deze geïnventariseerd onder zijn hoofdwoord.  Als er in dit geval doorverwezen wordt, wordt dit helemaal in het vet gedrukt.  Kerkelijke gebouwen (toponiemen) echter worden wel gerangschikt onder ‘Sint’.

Er wordt ook gebruik gemaakt van kruisverwijzingen, deze worden gemarkeerd met een *.      

Na het lemma volgt de annotatie, die uit tekstinterne en tekstexterne informatie bestaat.  De tekstinterne informatie slaat op alles wat we uit de tekst zelf kunnen halen.  De tekstexterne informatie is de informatie die we uit secundaire literatuur halen.  De tekstexterne en tekstinterne informatie worden ingedeeld in categorieën aangeduid met een letter.  Categorieën waarvoor geen informatie voorhanden is, worden weggelaten.  De categorieën worden als volgt georganiseerd:

1.  Namen van mensen, volkeren en heiligen

Tekstextern

a. Identificatie

b. Relaties en verwantschappen.

c. Herkomst (nationaliteit, sociale status, beroep, regeringsperiode...).

d. Functioneren.

Tekstintern

e. Identificatie en herkomst.

f. Relaties en verwantschappen.

g. Functioneren binnen de tekst.

2.  Namen van plaatsen, steden, landen, rivieren, (kerkelijke) gebouwen en adjectieven (afgeleid van toponiemen)

Tekstextern

h. Moderne naam, lokalisering en relevante informatie.

Tekstintern

i. Naam, annotatie en functioneren binnen de tekst.

De vindplaatsen (de versnummers waar de namen voorkomen) worden onder de varianten van het lemma opgenomen tussen vierkante haakjes.

Voor de algemene tekstexterne informatie zijn bepaalde encyclopediën zoals de De Grote Nederlandse Larousse Encyclopedie, De Grote Winkler Prins Encyclopedie, De Winkler Prins Encyclopedie van Vlaanderen en vooral de CD-Rom van Encarta bijzonder handig gebleken.[367]  Voor de persoonsnamen werd vooral gebruik gemaakt van het Lexicon des Mittelalters, het Reclams Lexicon der Heiligen und der biblischen Gestalten, het Nationaal Biografisch Woordenboek en de Europaïsche Stammtafeln.[368]  De plaatsnamen werden opgezocht in Gemeenten van België, Van Goor’s Aardrijkskundig Woordenboek van Nederland en Geschied- en aardrijkskundig woordenboek der Belgische gemeenten.[369] 

2.  Namenindex

Aa

h. Aa, rivier.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Jan⁸*.

[286, 676]

Affligem zie Hafflighem

Aken

h. Aken, stad in de republiek Duitsland, Nordrhein-Westfalen.  Vroeger stad in het Heilig Roomse Rijk.  In de Romeinse tijd was Aken al een belangrijke nederzetting.  Onder de Merovingers en de Karolingers was Aken de belangrijkste stad in het rijk.  De vorsten lieten zich er kronen tot in 1531 die eer naar Frankfurt ging.

i. Plaats waar Jan¹³* proofst is.

<Aaken>

[321, 660, 757, 1235, 1655, 1802]

Amandus zie Amant

Amant

a. Amant van Cortenberge.

e. Amandus van Cortenberg, theoloog en deken in Sint-Donaes* te Brugge*.

f. Meester.

g. Is lid van de nieuwe raadskamer van hertog Jan⁵*.

<135>

Antwerpen

h. Antwerpen.  Hoofdstad van de Belgische provincie Antwerpen.  Vroeger hoofdstad van het markgraafschap Antwerpen, later ingelijfd bij het hertogdom Brabant*.  Rond de 12^e eeuw was Antwerpen reeds een belangrijke handelsplaats, ondermeer door de wolindustrie en in de 14^e eeuw was Antwerpen zelfs de belangrijkste internationale wolmarkt.  De dood van Jan III bracht daar echter verandering in.  Door de vrede van Ath (1357) werd Antwerpen in de onmiddellijke buurt van Brussel* afgezonderd en in een personele unie met Vlaanderen gebracht onder zijn graven.  Het was niet langer de hoofdstad van het markgraafschap Antwerpen tot 1406 toen Antoon van Bourgondië dit herstelde.

i. Eén van de drie grote steden met ghedeputeerden, naast Brussel* en Leuven* - Plaats waar de verbannen mannen hun straf horen en moeten uitzitten - Plaats waar de hertog doorkomt wanneer hij van Leuven* naar Brussel,* Antwerpen,* Henegouwen* en weer naar Brussel* trekt.

[155, 633, 639, 641, 653, 1075, 1251, 1259, 1274, 1322, *1387, 1396, 1453]

Arnt

a. Arend van den Hove.

e. Knecht van Jan¹*.

g. Vergezelt Jan¹* op dagvaarten.

[1183]

Arnde

a. Arend van Zevenbergen.

e. Aernde van Stevenbergen, drossaert en kastelein van Jacoba.*

g. Moet de stad, het slot en de behorende landerijen van Heusden* bewaken voor de hertogin en slaagt daarin.

<Aernt van Sevenbergen>

[420, 555]

Arend van den Hove zie Arnt

Arend van Stevenbergen zie Arnde

Assche

h. Asse, gemeente in de provincie Vlaams-Brabant.  Vroeger heerlijkheid in het hertogdom Brabant*.  Gedurende de hele middeleeuwen was Asse rechtstreeks bezit van de hertogen van Brabant*.  In de 13^e eeuw kregen de inwoners een keure of vrijheid van de hertogen.  Vanaf 1296 werd de jurisdictie uitgevoerd door de schepenen van de vrijheid in naam van de hertog en vanaf de 14^e eeuw werd de costumen van Brussel* toegepast. 

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Jan⁴* - Wordt gebruikt ter identificatie van Robberecht* - Wordt gebruikt ter identificatie van Willem⁶*.  

[42, 43, 119, 144, 289, 302, 314, 322, 329, 334, 675, 1163, 1187, 1291, 1327, 1439, 1539, 1540]

Asse zie Assche

Beieren zie Beyeren

Bergen zie Berghen

Bergen Op Zoom zie Berghen opten Zoem

Berghen

h. Bergen, stad in de Belgische provincie Henegouwen*.  Vroeger hoofdplaats van het graafschap Henegouwen*.  In de 13^e eeuw is de gemeente eigenlijk pas echt ontstaan, mede door de bevolkingsaangroei.  Vanaf 1217 kwam er een gemeentezegel, een stadhuis en door de burgers gekozen schepenen.  De middeleeuwse militaire bouwwerken werden later uitgebreid onder het Bourgondische en vooral het Spaanse bewind. 

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Reynere*.

[132]

Berghen opten Zoem

h. Bergen op Zoom, gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Brabant.  Vroeger stad in het hertogdom Brabant* (?).  Bergen op Zoom ontstond rond de 13^e eeuw.  De plaatselijke rechten werden vastgelegd in de keuren van 1314 en vermeerderd door het groot privilege van 1365.  Bergen op Zoom was een belangrijke handelsstad tot Antwerpen* meer en meer die rol naar zich ging toetrekken.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Jan¹⁸*.

[408, 1331]

Bernard uten Eng zie Bernt

Bernt

a. Bernard uten Eng.

e. Bernt uten Enghe, raadslid van Jan⁵*.

g. Vergezelt Jan⁵* overal, tot hij met de andere raadslieden verbannen wordt.

<Bernaert van Enghe>

[43, 303, 1542]

Beyeren

h. Beieren, deelstaat van de republiek Duitsland met als hoofdstad München.  Vroeger hertogdom van het Heilig Roomse Rijk (?). Vanaf 794 werd Beieren deel van het Karolingische Rijk.  Na 834 (Verdrag van Verdun), werd het deel van het Oost-Frankische Rijk.  De belangrijkste heersers van Beieren zijn leden van het Wittelbachse huis geweest; vanaf 1180 tot 1918 hebben ze over Beieren geregeerd.  Vanaf dan onderging Beieren talrijke verdelingen en daardoor verzwakte het hertogelijke gezag.  Zo kwam in de 14^e eeuw de opkomst van de landelijke standenverdeling.  Pas in 1505 werd het voortbestaan van Beieren verzekerd door de vereniging van Opper- en Neder-Beieren door Albrecht IV.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Jan¹¹*.

[470, 475, 483, 502, 545]

Bocxstel

h. Boxtel, gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Brabant.  Ligt centraal in de driehoek ’s Hertogenbosch*, Tilburg en Eindhoven*.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Diederik¹*.

[131]

Bokhoven zie Buchoven

Bourgondië zie Bourgonyen

Bourgonyen

h. Bourgondië, voormalig koninkrijk, hertogdom, graafschap en Franse provincie tijdens het Ancien Régime.  Door het Verdrag van Verdun viel het Bourgondische Rijk uiteen in  verschillende stukken.  Het oostelijk deel ging naar Lotharius en werd het latere graafschap en het westelijke deel ging naar Karel de Kale en zou het latere hertogdom worden.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Jan⁷* en Phylips*.

<Bourginien, Bourgoinien, Bourgonien>

[173, 185, 206, 215, 243, 375, 1412, 1494, 1508, 1571]

Boxtel zie Bocxtel

Brabant

h. Brabant, voormalige provincie van België, nu gesplitst in Waals- en Vlaams-Brabant.  Vroeger hertogdom in de Nederlanden, het bestond (ongeveer) uit het huidige Antwerpen*, Brabant en Noord-Brabant.  Brabant als hertogdom ontstond ondermeer door Lambert I, die het graafschap Leuven* en het graafschap Ukkel-Brussel met elkaar kon verbinden.  Later komen daar de graafschappen Brunigerode, Orthen, Grez, Aarschot, Geldenaken en Duras bij.  Door de Grimbergse Oorlogen werd ook Grimbergen* toegevoegd en later nog het markgraafschap Antwerpen*.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Jan⁵*.  Plaats van alle actie.

[*118, 121, 160, 173, 176, 179, 182, 189, 216, 224, 229, 234, 244, 354, *355, 358, 360, 384, 386, 388, 398, 415, 419, 430, 438, 456, 466, 482, 494, 506, 508, 521, 533, 535, 552, 562, 568, 580, 594, 605, 614, 629, 661, *834, 910, 1275, 1288, 1373, 1420, 1497, *1509, 1513, 1544, 1547, 1552, 1560, 1574, 1576, 1590, 1604, 1609, 1630, 1635, 1687, 1697, 1727, 1750, 1755, 1760, 1891, *1917, 1927, 1937, 1952, 1966, 1979, 1991, 1995, 2015, 2018]        

Breda

h. Breda, gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Brabant.  Vroeger stad, baronie en heerlijkheid in de Nederlanden.  De oorspronkelijke heerlijkheid was in het bezit van de graven van Leuven*, werd ervan afgescheiden, maar bleef wel een leen van Leuven*.  In 1404 kwam het in het bezit van de graven van Nassau die in de 16^e eeuw de titel van baron aannamen.

i. Plaats waar de Jacoba* en de Filips* van Saint-Pol* heen trekken - Plaats waar Jan¹⁵ gevangen zit.

[400, 413, 453, 1326]

Bruesele

h. Brussel, hoofdstad van het koninkrijk België.  Vroeger stad in het hertogdom Brabant*.  Vanaf 977 werd Brussel geleidelijk de hoofdstad van het graafschap Ukkel.  Vanaf 1154 had Brussel eigen schepenen met een zelfstandige rechtsmacht.  In 1229 kregen de Brusselse burgers een vrijheidscharter van Hendrik I, hertog van Brabant, wat hun ontvoogding betekende.  In 1235 moesten de oligarchische machthebbers instemmen met de jaarlijkse vernieuwing van de schepenambten; mede daardoor werd de patriciaatsgeslachten ingedeeld in zeven groepen. 

i. Als hoofdresidentie van de Brabantse hertogen, is Brussel de plaats van alle actie.     

<Bruese>       

[*0, 6, 22, 148, 155, *232, 236, 268, 276, 355, 368, 390, 565, 574, 586, 589, 633, 639, 653, *687, 704, 711, 747, 769, 771, 778, 785, 824, 838, 847, 853, 869, 875, 902, 943, *959, 963, 1060, *1070, 1076, 1146, 1150, 1194, 1203, 1225, 1244, 1247, 1250, 1253, 1259, 1274, 1303, 1307, *1331, 1336, *1387, 1393, 1401, 1413, 1425, 1432, 1452, 1460, 1472, 1499, 1503, 1587, 1661, 1702, 1735, 1774, 1779, 1800, 1886, 1890]

Brugge zie Brugghe

Brugghe

h. Brugge, hoofdstad van de Belgische provincie West-Vlaanderen.  Vroeger stad in het graafschap Vlaanderen.  Reeds in 1127 waren zowel Oudburg als De Burg ommuurd, de nederzetting was het administratieve centrum van het graafschap Vlaanderen.  Brugge zou naam en faam maken als handelsmetropool met belangstelling van ondermeer Italiaanse, Duitse, Engelse, Schotse en Spaanse handelsagenten.  Toch kende Brugge wat onheil; er was de Moerlemaaie-opstand in 1280; de graaf streed tegen de oligarchie van het stadsbestuur en tegen de vorstelijke heerschappij in de 14^e en de 15^e eeuw; de Kustopstand van 1323-28; de Gentse Opstand van 1451-53.  De Opstand tegen Maximiliaan van Oostenrijk (waar Brugge de nederlaag moest erkennen) leidde vanaf 1490 (Vrede van Damme) tot het definitieve einde van een periode van meer dan twee eeuwen politieke en sociale onrust.  Naast de handel was Brugge ook zeer belangrijk voor de kunst met zijn gebouwen, zijn schilderkunst en zijn humanisme.

i. Plaats waar Amant* deken en theoloog was - Plaats waar de neven van de Jan⁷* verbleven.

<Brugge>

[136, 1495]

Brussel zie Bruesele

Buchoven

h. Bokhoven, dorpje aan de Maas dat deel is van de Nederlandse gemeente ’s Hertogenbosch*.

i. Plaats waar Jan⁵* heen trekt.

[312]

Bueren

h. Buren, gemeente in de Nederlandse provincie Gelderland in het westen van de Betuwe.  Buren wordt reeds genoemd in 722 en dankt zijn naam aan het kasteel van de heren van Buren.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Jan¹³*.

[659, 757, 771, 1655, 1724, 1802, 1881, 1896]

Buren zie Bueren

Chantray

h. Gehucht van Verlée, in de Belgische gemeente Havelange, in de provincie Namen.  Er stond vroeger een klein feodaal kasteel met kasteelhoeve.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van meester Emonde*.

<Chantreyn>

[198, 226]

Claes¹

a. Nicolaas Colensone.

b. Zoon van Colen.

e. Lid van de nieuwe raadkamer van Jan⁵*.

g. Is ook lid van de nieuwe raadkamer van Jan⁵* en wordt daarom ook verbannen door de staten.

[1543]

Claes²

a.  Nicolaas van den Werve, ca. 1380 – 8 oktober 1439.

b.  Neef van Claus Suter.

c.  Noord-Nederlands beeldhouwer.

d.  Claes vanden Werve voltooide het praalgraf van Filips de Stoute.

e.  Claese vanden Werve, is lid van de nieuwe raadkamer die Jan⁵* in 1420 organiseert. 

g. Wordt door Jan⁵* raadslid gemaakt in 1420, maar wordt door de Staten al gauw verbannen.

<Claese>

[139]

Cleve

h. Kleef, stad in de Republiek Duitsland, Nordrhein-Westfalen.  Vroeger graafschap en hertogdom waartoe ook Huissen en de Lijmers behoorden evenals de heerlijkheden Wehl en Emmerick.  In 1368 wordt Kleef met het graafschap Mark verenigd en in 1417 wordt het tot een hertogdom verheven.  De Kleefse geschiedenis is nauw verbonden aan de historie van de graven en hertogen van Gelre, mede door familierelaties.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van jonker (Gerard).

[313, 320]

Cornelis zie Cornielijs

Cornielijs

a. Cornelis van Liedekerke*.

c. Heer in Lens*.

e. Cornielijs van Liedekerke*, lid van het gevolg van Jan⁵*.

g. Wordt gearresteerd met andere edelen uit Henegouwen* door de Staten.

[128, 1096]

Cortenberghe

h. Kortenberg, gemeente in de Belgische provincie Vlaams-Brabant.  Vroeger gemeente in het hertogdom Brabant* (meierij Kampenhout).  In 1095 duikt de naam Curtenberch voor het eerst op.  De abdij van Kortenberg oefende het patronaat uit over de Sint-Amandusparochie dankzij de oorkonde van Odo (bisschop van Kamerrijk) en vanaf 1126 inde ze de tienden.  Sinds de 13^e eeuw is Kortenberg een zeer belangrijke vergaderplaats voor de steden en de staten van Brabant*.  Hertog Jan II richtte er in 1312 de Raad van Kortenberg op, een soort hoogste rechtbank van het hertogdom.

i.  Wordt gebruikt ter identificatie van Amant*

<Cortenberge>

[134, 157]

Costen

a. Costen van Aa.

b. Zoon van Jan⁸*

g. Gaat mee met hertog Jan⁵* wanneer die uit Brussel* vlucht.

[286]

Coudenberge

h. Koudenberg, plaats in Brussel* in het koninkrijk België waar vroeger het hertogelijke hof gevestigd was.

i. De hoofdresidentie van de Brabantse hertogen.  Er werd gepoogd dit hof te bestormen, echter zonder succes - Wordt ook gebruikt ter identificatie van Jan¹⁶* - Wordt ook gebruikt ter identificatie van Geldof*.

<Coudenberch, Coudenberghe>

[572, 828, 876, 969, 1032, 1085, 1318, *1424, 1435, 1488]

Cranendonck

h. Cranendonck, voormalige baronie in de Nederlanden.

i. Plaats waar Wouter¹* gevangen zit.

[1330]

Croacien

h. Kroatië, republiek in Oost-Europa met als hoofdstad Zagreb, het bestaat uit het historische Kroatië-Slovenië en een groot deel van Dalmatië*.  Vroeger koninkrijk in Oost-Europa.  In de 7^e eeuw wordt Kroatië veroverd door Slavische stammen.  In de 10^e eeuw maakt Kroatië zich onafhankelijk, in de 12^e eeuw wordt het echter gedwongen een personele unie met Hongarije* aan te gaan.

i. Land onder het bewind van koning Sigismund*.

[1523]

Cuyck

h. Cuyk, gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Brabant.  Vroeger heerlijkheid in Gelderland.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Jan⁶*.

[127]

Cuyk zie Cuyck

Dalmacien

h. Dalmatië, gebied in Kroatië* dat een deel van de kust tussen Istrië en de Albanese grens en de daarvoor gelegen Dalmatische eilanden omvat. Vroeger deel van het rijk van Koning Sigismund*.  Het was ooit bezit van het Westromeinse Rijk, dan van het Oostromeinse Rijk en vanaf de 7^e eeuw Slavisch.  Vanaf 1000 was het een twistgebied tussen Hongarije*, Turkije en Venetië.

i. Landstreek onder het bewind van koning Sigismund*.

[1522]

Dalmatië zie Dalmacien

Der Vueren

h. Tervuren, gemeente in de Belgische provincie Vlaams-Brabant.  Vroeger vrijheid in het hertogdom Brabant.  In de 13^e eeuw kreeg Tervuren speciale vrijheidsrechten van Hendrik I.  Het slot te Tervuren was een populaire verblijfplaats van de Brabantse hertogen.  Filips* en Jan⁵* liggen er begraven.

i. Tussen Tervuren en Brussel* komen Jan¹* en de andere drie schepenen Jan^5* tegemoet.

[771]

Deurne

h. Deurne, gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Brabant. Vroeger dorp (of heerlijkheid?) in het hertogdom Brabant*.  In de 8^e eeuw komt de naam Durninum voor het eerst voor.  Deurne werd vaak geplunderd; in 1511 door de Geldersen, in 1599 door de Spanjaarden en in 1702 door de Fransen.

i. Plaats waar Jan⁵* langs trekt.

[331]

Diederijc¹

a. Diederik van de Merwede.

c. Heer te Boxtel*.

e. Gezien als vijand van Jan⁵*, zat in het kamp van Jacoba*

g. Is tegen Jan¹¹* van Beieren* en wil hem niet als ruwaard erkennen. 

<Diericken van Meerhem, Diederijc van der Merweiden, vander Merweyen>

[130, 478, 540, 548]

Diederijc²

a. Diederik de Loese.

g. Gaat mee met hertog Jan⁵* wanneer die uit Brussel vlucht.  Hij wordt in Rotselaar* gevangen gezet.

<Diederijck>

[289, 1324]

Diederik van de Merwede zie Diederijc¹

Diederik de Loese zie Diederijc²

Diegem zie Dyegehen

Diest zie Dyest

Dordrecht

h. Dordrecht, gemeente in de Nederlandse provincie Zuid-Holland.  Vroeger stad in het graafschap Holland*.  Vanaf 1220 had Dordrecht officieel stedelijke rechten.  Graaf Jan I legde er in 1299 de grondslag voor het stapelrecht.

i. Plaats die Diederik¹ vernielt.

[546]

Dyedeghen

h. Waarschijnlijk Diegem, deel van de Belgische gemeente Machelen in de provincie Vlaams-Brabant.  Vroeger dorp (?) in het hertogdom Brabant*.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Jan¹²*.

<Diedeghem, Yedeghem>

[585, 735, 1105, 1176, 1279]

Dyest

h. Diest, gemeente en stad in de Belgische provincie Vlaams-Brabant.  Vroeger stad in het hertogdom Brabant*.  Vanaf de 12^e eeuw werd Diest een belangrijk handels- en nijverheidscentrum.  In 1229 kreeg de stad stadsrechten.  Door zijn ligging op de grens van Brabant* en Loon, kreeg Diest ook strategische belangen, wat resulteerde in de bouw van een vestingsmuur in 1365 en een versterking ervan tijdens het twaalfjarig bestand (1609-1621).

i. Wordt gebruikt ter identificatie van jonker (Thomas). 

   Plaats waar Jan⁵* geweest is.

<Diest>

[407, 611, 625, 648, 683, 690, 693, 698, 750, 754, 768, 1245]

Edingen zie Edinghen

Edinghen

h. Edingen of Enghien, stad en gemeente in de Belgische provincie Henegouwen*.  Vroeger heerlijkheid in het graafschap Henegouwen*.  Edinghen was in handen van het gelijknamige Henegouwse geslacht.  Door erfopvolging is het handen van de Franse koning geraakt die er een hertogdom van maakte.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Inghelbrecht*.

[1093]

Eduwaert

a. Eduaert den hertoge

g. Wordt naar ‘sHertogenbosch* gezonden - Wordt gevangen gezet in Vilvoorde*.

[744, 1320]

Eelwijt

h. Elewijt, dorp in de provincie Vlaams-Brabant.  Vroeger meierij van Kampenhout in het hertogdom Brabant*.  Vanaf de 9^e eeuw was een deel van Elewijt hoogstwaarschijnlijk in bezit van het geslacht Berthout van Grimbergen.  De heren van Perk* waren ook de heren van Elewijt.  Een gemeenschappelijke schepenbank oefende de macht uit over de beide dorpen.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Jan²*.

[4, 1221]

Eindhoven zie Eyndhoven

Elewijt zie Eelwijt

Emichoven

h. Emmikhoven, plaats in de Nederlandse procincie Noord-Brabant.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van broeder Emonde*.

[197]

Emmikhoven zie Emichoven

Emonde

a.  Emond van Emmikhoven*.

c. Meester van Chantray*.

e. Broeder van de orde van Jeruzalem.

g. Moest Phylips* uit Frankrijk halen.

[197]

Eng zie Enghe

Engeland zie Inghelant

Engelbrecht zie Inghelbrecht

Enghe

h. Eng, buurtschap in de gemeente Giessen in  de Nederlandse provincie Noord-Brabant.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Bernt*.

[44, 303, 1542]

Everaert¹

a. Everard Clutinc.

b. Vader van Jan¹* en Heinrijc²*.  Lid van één van de machtige families in Brussel*.

e.  Everaert Clueting.

g. Wordt enkel vernoemd als wijlen de vader van Jan¹*. 

<Clueting, Cluetinc, Cluetingc>

[*0, 7, 25, 584, 1179, 1323]

Everaert²

a. Everard Tserclaes.

c. Ridder.

e. Everaernde Tsherclaeus.  Behoort tot het gevolg van Jan⁵*.

g. Vlucht mee met hertog Jan⁵* uit Brussel*.  Wordt onthoofd op de Grote markt in Brussel*.

<Everaerde Tserclaes, Everaert tshercleers>

[138, 281, 676, *1429, 1487]

Everard Clutinc zie Everaert¹

Everard Tserclaes zie Everaert²

Eyndoven

h. Eindhoven, gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Brabant.  Vroeger stad in het hertogdom Brabant*.  In 1232 kreeg Eindhoven stadsrechten, het behoorde echter slechts tot 1648 (Vrede van Münster) tot het hertogdom Brabant*.  Het werd verschillende keren geplunderd en verwoest en bleef klein.

i. Plaats tot waar een dagvaart gehouden wordt.

  Wordt ook gebruikt ter identificatie van Arend*.

<Hove>

[671, 863, 1183]

Filips van Brabant zie Phylips

Folyen

i. Plaats waar Engelbert* heer van is.

[1094]

Frankrijk zie Vranckerijcke

Friesland zie Vrieslant

Gaasbeek zie Gasbeke

Gasbeke

h. Gaasbeek, deel van de Belgische gemeente Lennik in de provincie Vlaams-Brabant.  Vroeger heerlijkheid in het hertogdom Brabant*.  Het Land van Gaasbeek was een belangrijke heerlijkheid in het hertogdom Brabant*, dat vijftien dorpen omvatte, ondermeer Gaasbeek.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van (Zweder of Jacob?)

<Gaesbeke>

[313, 328, 1279]

Geel zie Gheele

Geertruidenberg zie Sinte Gheertruden Berghe

Geert Pipenpoy zie Gheert¹

Geert van den Straten zie Gheert²

Geldof

a. Geldof van Coudenberg*.

c. Lid van de zeven machtigste geslachten in Brussel*.

e. Geldof van Coudenberge*.

g. Veroordeelt Everard²*.

<Gheldolf van Coudenberghe>

[*1429, 1488]

Gelmen

h. Gelmen,  deel van de Belgische gemeente en stad Sint-Truiden in de provincie Sint-Truiden. 

i. Plaats waar het slot van de heren van Hoogstraten* staat waar Jan⁵* met zijn gevolg naartoe trekt.

<Ghelmen>

[296]

Gemert zie Gheemert

Gent zie Ghent

Gerard van den Zijpe zie Gheraert

Gheele

h. Geel, gemeente in de Belgische provincie Antwerpen*.  Vroeger heerlijkheid in het hertogdom Brabant*.  Geel was het centrum van de gelijknamige heerlijkheid, waartoe een tiental dorpen behoorden.  Van vóór de 12^e eeuw tot 1366 was het in handen van de familie Berthout, daarna behoorde het o.a. aan de families van Hoorne en van Merode.  In de 13^e eeuw werd Geel een Vrijheid.  Er werd een bestuursapparaat met een drossaard en zeven schepenen ingesteld.

i. Plaats waar Reinier* heer van is

[133]

Gheemert

h. Gemert, gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Brabant.  Gemert was van 1366 tot 1794 een commanderij van de Duitse Orde.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Gheerlijc*.

<Ghemert>

[140, 288, 307]

Gheerlijc

a. Gheerlijc van Gheemert*.

c. Hertogelijk raadsheer.

g. Vlucht mee met Jan⁵* uit Brussel*.  Het is naar zijn kasteel in Nieuwland* dat ze vluchten.

<Gheerlec van Ghemert,  Gheemert>

[140, 288, 307]

Gheraert

a. Gerard van den Zijpe.

e. Gheraert vanden Zijpe.  Vertrouwensman van Phylips*

g. Spreekt de menigte toe bij de executie van Everaert².

<Gheerde>

[1169, 1477]

Gheert¹

a. Geert Pipenpoy.

b. Broer van Ghijsbrecht*, Willem⁵* en Wouter¹* (?)  Lid van één van de machtige families van Brussel*.

e. Gheert Pypenpoi.

g. Wordt burgemeester van Brussel gemaakt.

[1380]

Gheert²

a. Geert van den Straten.

e. Gheert vander Straten.  Proofst van de regulieren, zat mee in het geheim verbond van hertog Jan⁵*.

g. Wordt gevangen genomen in het hof van Coudenberg.

[1433]

Ghijsbrecht

a. Gijsbert Pipenpoy.

b. Broer van Geert¹*, Willem⁵* en Wouter¹*, lid van één van de machtige families van Brussel*.

e. Ghijsbrechts Pyppenpoy.

g. Jan¹* Clutinc moet hem afzweren voor hij amman wordt.

[82]

Ghent

h. Gent, hoofstad van de Belgische provincie Oost-Vlaanderen.  Vroeger stad in het graafschap Vlaanderen.  Gent bestaat al zeer lang, reeds in het Mesolithicum (8000-4400 v.C.) zijn er sporen van bewoning.  Het middeleeuwse Gent ontstond in de 10^e eeuw door de samentrekking van twee porti.  De graaf van Vlaanderen had wel de versterking in handen, maar niet de gronden.  Kooplieden kochten die gronden van de Sint-Pieters-Abdij in de 11^e eeuw.  Gent kreeg een eigen schepenbank en in 1128 kozen ze Diederik van den Elzas tot graaf.  In de 12^e en de 13^e eeuw bloeide de stad uit tot een internationaal handelscentrum dankzij de lakennijverheid.  De schepenbank was in handen van de patricische families tijdens de 13^e eeuw en het bestuur werd pas democratisch na de Guldensporenslag van 1302, doch dit werd in 1320 reeds vervangen door weer een patricisch bewind.  De ambachten hadden altijd al een grote macht op het stedelijk bestuur, maar daar kwam een einde aan in 1540, toen Karel V in zijn nieuwe grondwet liet neerschrijven dat het benoemen van de schepenen nu een vorstelijke zaak was.  Gent was verder nog de plaats van de “Pacificatie van Gent” in 1576. Toen Farneze in 1584 echter de stad kon veroveren, vluchtte de financiële en intellectuele elite echter naar de Noordelijke Nederlanden en verloor Gent zijn politieke betekenis.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Willem¹*.

<Ghint, Ghant>

[137, 662, 675]

Gielijs

a. Gielis Coele.

e. Gielijs de Keghel.  Eén van de vier schepenen van Jan⁵*.

g. Wordt gevangen genomen.

[707, 1157, 1271]

Gielis Coele zie Gielijs

Gijsbrecht Pipenpoy zie Ghijsbrecht

Glimes zie Glymes

Glymes

h. Glimes, deel van de Belgische gemeente Incourt in de provincie Waals-Brabant aan de grote Gete.  Tot 1977 was Glimes een zelfstandige gemeente.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Jan¹⁰*.

[407]

Grasen

h. Grazen, deel van de Belgische gemeente Geetbets in de provincie Vlaams-Brabant.  Tot 1971 was Grazen een zelfstandige gemeente

i. Plaats waar Willem²* heer van is.

[582]

Grazen zie Grazen

Grimbergen

h. Grimbergen, stad in de Belgische provincie Vlaams-Brabant.  Vroeger heerlijkheid in het hertogdom Brabant*.  Bewoond door de Berhouts, Heren van Grimbergen.  In de 12^e eeuw was Grimbergen de plaats van oorlog wegens de centralisatiedrang van de hertogen van Brabant*.  Voor het einde van de 12^e eeuw splitst het geslacht van de Berthouts zich in twee, maar Grimbergen blijft één.  In de 13^e eeuw gaat de oudste linie van het geslacht Berthouts over op het geslacht Perwez, daarna op het geslacht Vianden en daarna op dat van Nassau*.  In 1275 kregen de bewoners van de beide heren van Grimbergen een keure.  Vanaf 1293 is het bestaan van de schepenen van de heren bevestigd en vanaf de 15^e eeuw werd het recht van Ukkel er toegepast.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Jan³*.

[41, 1538]

Hafflighem

h. Affligem, gemeente in de Belgische provincie Vlaams-Brabant aan de Dender.  Vooral bekend van de Benedictijenabdij Sint-Pieter-en-Paulus.

i. Plaats met abt

[126]

Heelesem

i. Plaats waarvan de abt de verzoening tussen Jan⁵* en Jacoba* tot stand wou brengen.

[599]

Hees

h. Hees, gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Brabant.

i. Plaats waar Jan⁵* door trekt.

[319]

Heetveld zie Heetvelde

Heetvelde

h. Heetveld, buurtschap in de gemeente Leusden in het Nederlandse Utrecht.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van (Jan, Willem of Wouter)

[84]

Heinsberg zie Heynsberge

Helmond zie Helmont

Helmont

h. Helmond, gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Brabant.  Vroeger heerlijkheid in het hertogdom Brabant*.  Reeds in 1200 had Helmond de rechten van een stad.  Vanaf 1648 kwam de stad toe aan de Republiek.

i. Plaats waar Jan⁵* heen trekt.

[342]

Henegouwen zie Henegouwen

Henegouwe

h. Henegouwen, provincie in België, met als hoofdstad Bergen*.  Vroeger graafschap in de Nederlanden dat nagenoeg samenviel met het huidige Henegouwen.  Het kwam achtereenvolgens in handen  van de Merovingers en de Karolingers.  Na het Verdrag van Verdun behoorde het tot Neder-Lotharingen.  Tot tweemaal toe was er een personele unie met Vlaanderen, die in 1280 aan zijn einde kwam.  Toen de Avesnes in Henegouwen aan de macht kwamen, kwam er een personele unie met Holland* en Zeeland* die ook onder het Beierse Huis in stand werd gehouden.  Vanaf 1428 maakt Henegouwen deel uit van de Bourgondische gewesten onder Phylips de Goede en nadien van de Zuidelijke Nederlanden.

i. Plaats waar de hertogin-moeder vandaan kwam voor ze naar Leuven* trekt - Plaats waar Jan⁵* heen trekt - Plaats vanwaar de Jacoba* naar Engeland vertrekt.

[241, 1090, *1387, 1407, 1421]

Herlaar

h. Herlaar, deel van de Belgische gemeente Herenthout in de provincie Antwerpen*.  Er staat een oud waterkasteel dat in 1704 herbouwd is. 

i. Plaats waar Jan⁵* heen trekt.

[300]

sHertogenbosch zie sHertogenbossche

sHertoghenbossche

h. ’s Hertogenbosch, hoofdstad van de Nederlandse provincie Noord-Brabant.  Vroeger stad in het hertogdom Brabant*.  Hendrik I gaf in 1185 stadsrechten toen hij de stad oprichtte.  Het was vooral een bescherming tegen Holland* en Gelre.  In het begin van de 14^e eeuw begon de stad zich uit te breiden.

i. Plaats waar Jan⁵* heen trekt wanner hij uit Brussel* wegvlucht, hij blijft er een tijdje.

[156, 300,  308, 316, 326, 338, 458, 464, 649, 682, 692, 701, 742, 749]     

<tsHertogenbossche, Den Bossche, Bossche>

Heynsberge

h. Heinsberg, stad in het Westen van Duitsland.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van heer en jonker Jan¹⁹*.

<Heinsberge, Heynsberch>

[321, 333, 755, 756, 794, 849, 950, 964, *1028, 1040, 1047, 1233, 1234, 1654, 1686, 1695, 1700, 1763, 1801, 1820, 1880, 1896] 

Heinrijc¹

a. Hendrik van Rotselaar*.

b. Broer van Jan van Rotselaar*.

e. Heinrijck van Rotselaer.  Zit bij het gevolg van de Phylips*. 

g. Wordt gevangen gezet in Rotselaar*.

<Heinrijc de Hertoge>

[409, 1329]

Heinrijc²

a. Hendrik Clutinc.

e. Heinrijc Cluetinc.  Eén van de vier schepenen van Jan⁵*.

g. Wordt gevangen genomen en naar Leuven* gevoerd.

<Heinrijc Clueting, Cluetingc>

[706, 820, 1152, 1217, 1319]

Heinrijc³

a. Hendrik Schatter.

e. Heinrijc Schatter.

g. Meester op het stadhuis

[839]

Hendrik van Rotselaar zie Heinrijc¹

Hendrik Clutinc zie Heinrijc²

Hendrik Schatter zie Heinrijc³

Heusden zie Hoghesteyn

Hoegstraten

h. Hoogstraten, dorp in de Belgische provincie Vlaams-Brabant.  Vroeger vrijheid in het hertogdom Brabant*.  In 1210 werd Hoogstraten, een leen van de hertogen van Brabant*, tot vrijheid verheven.  Het was het centrum van een groter geheel, het genaamde Land van Hoogstraten.  Vanaf 1295 was Hoogstraten het bezit van de heren van Cuyk*.  In de 16^e eeuw werd het even een graafschap en in de 18^e eeuw werd het een hertogdom.  Er was een dubbele schepenbank; de binnenbank volgde de rechtsspraak van Antwerpen*, de buitenbank volgde de Costuymen van Zandhoven.

i. Plaats waar Jan⁶* ook heer over is.

<Hoeghstraten>

[128, 297]

Hoghesteyn

h. Heusden, gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Brabant.  Vroegere stad in het hertogdom Brabant*.  Heusden ontstond reeds in de 11^e eeuw en kreeg in 1231 stadsrechten.  Het ligt net op de grens van Holland* en Brabant* en is daardoor vaak het mikpunt van belegeringen geweest.

i. Plaats waar Jan⁸* heer van is - Plaats waar de Phylips* ruwaard van wordt gemaakt - Plaats waar de Jacoba* gehuldigd wordt - Plaats die Arend* van Stevenbergen wil overnemen.

<Hoesdeyn, Huesdeyn, Hoesdein>

[207, *355, 392, 413, 422, 426, 440, 448, 556]

Holland zie Hollant

Hollant

h. Holland, de samenvattende naam voor de Nederlandse provincies Noord- en Zuid-Holland.  Vroeger graafschap in de Nederlanden.  Sinds 1101 komt de naam Hollant voor  als naam van een graafschap tussen Kennemerland en de Maasmond.  Het is in handen geweest van de Franken, de Noormannen, Hollandse en Vlaamse graven.  In 1299 erfde Jan van Avesnes Holland en ging het naar de Henegouwse graven, maar in 1428 werd Jacoba* van Beieren* gedwongen het over te dragen aan Filips de Goede.  

i. Plaats die via Jacoba* in het bezit van Jan⁵ was, maar die hij had overgedragen aan hertog Jan¹¹ van Beieren*.

[468, 474, 1399, 1619]

Hongarije zie Hongherien

Hongherien

h. Hongarije, republiek in Midden-Europa, met als hoofdstad Boedapest.  Vroeger koninkrijk in Midden-Europa.  In de 10^e eeuw werden de grondslagen voor deze staat gelegd door vorst Géza.  Hij bekeerde zich tot het christendom en sloot vrede met de Duitse keizer.  Stefanus I de Heilige was de eerste die officieel de titel ‘koning’ mocht dragen.  Kroatië* en Dalmatië* werden onder het bewind van Hongarije* geplaatst in de 12^e eeuw, de officiële erkenning hiervan kwam echter pas onder koning Lodewijk in de 14^e eeuw.  Onder Koning Sigismund* van Luxemburg wijzigden de machtsverhoudingen zich richting een feodale aristocratie.

i. Land onder het bewind van Sigismund*.

[1522]

Hoogstraten zie Hoegstraten

Inghelant

h. Engeland, koninkrijk in West-Europa met als hoofdstad London.  Engeland is het Zuidelijke deel van het eiland Groot-Brittanië, zonder Wales.  Het oude koninkrijk Engeland lijfde in 1536 Wales in en verenigde zich in 1707 met Schotland en Wales tot het United Kingdom of Great Britain.  Toen het ook Ierland toevoegde in 1801 werd het United Kingdom of Great-Britain and Ireland, en nog later, toen de Ierse Vrijstaat zich afscheidde werd het United Kingdom of Great Britain and Northern-Ireland

i. Land waar Jacoba* heen trekt.

[*1387, 1407]

Inghelbrecht

a. Engelbert van Edinghen*.

c. Heer over Edingen*, Tubeke* en Folye*.

g. Komt van Henegouwen* en wordt samen met andere edelen uit Henegouwen* gearresteerd.

[1092]

Jacob Stovaert zie Jacop²

Jacob van Sars zie Jacop¹

Jacoba

a. Jacoba van Beieren*, 25 juli 1401 – 8 oktober 1436.

b. Dochter van Willem VI van Henegouwen*, Holland* en Zeeland* en Marghareta van Bourgondië*.  Een nicht van Jan⁵* en van Filips de Goede.  Getrouwd met hertog Jan⁵*.

c.  Hertogin in Beieren*, Gravin van Holland*, Zeeland* en Henegouwen*.

d.  In 1418 huwde Jacoba Jan⁵* van Brabant*, zonder pauselijke dispensatie.  Jacoba verloor in 1420 haar Holland* en Zeeland* toen Jan⁵* ze voor twaalf jaar in leen gaf aan Jan* van Beieren*, haar neef.  Daardoor verliet ze haar man en week ze uit naar Engeland*.  Ze zou hem nooit meer zien.  In 1425 probeerde ze evenwel met de hertog van Gloucester Henegouwen* binnen te vallen, maar dit faalde.  Ze gaf zich over aan Filips de Goede, met wie ze pas in 1428 een zoenverdrag had.  Ze bleef gravin in naam, maar Filips zou ruwaard en erfgenaam zijn.

e. Hertogin van Brabant* door haar huwelijk met hertog Jan⁵*.

f. Vrouw van hertog Jan⁵*.

g. Vertrekt vanuit Henegouwen* naar Engeland*.

[1405]

Jacop¹

a. Jacob van Sars*.

b. Broer van Willem³*.

c. Ridder.

g. Wordt samen met de Henegouwse edelen gevangen genomen.

[1098]

Jacop²

a. Jacob Stovaert.

g. Wordt burgemeester van Brussel* gemaakt, samen met Gheert¹* Pipenpoy.

[1381]

Jan¹        

a. Jan Clutinc.

b. Zoon van Everard* Clutinc.  Broer van Heinrijc²* en Willem⁵*. Lid van één van de machtige families in Brussel*.

e. Amman van Brussel*.

g. Wordt amman van Brussel* gemaakt, maar wordt door Willem²* uit zijn ambt ontzet.  Wordt gevangen genomen. (vermoord, maar dan wel weer gevangen in Antwerpen?)

<Cluytinck, Clueting, Cluetinc, Cluetinck>

[*0, 6, 24, 584, 724, 730, 773, 1048, 1111, *1146, 1179, 1323]

Jan²

a. Jan Taye van Elewijt*.

g. Wordt voor Jan¹* Clutinc aan de kant geschoven als amman, maar wordt wel één van de nieuwe schepenen in de plaats van Jan¹⁵*.  Wordt daarna verbannen.

[4, 1221, 1278]

Jan³

a. Jan van Grimbergen*.

e. Behoort tot het gevolg van Jan⁵*.

g. Wordt verbannen.

[41, 1538]

Jan⁴

a. Jan van Asse*.

e. Behoort tot het gevolg van Jan⁵*.

g. Hij vlucht met Jan⁵* mee uit Brussel* en wordt verbannen.

[43, 302, 1540]

Jan⁵

a. Jan IV van Brabant*, 11 januari 1403 - 17 april 1427

b. De oudste zoon van Antoon van Bourgondië* en Johanna van Saint-Pol*.  Broer van Philips* van Saint-Pol en man van Jacoba* van Beieren*.

c.  Hertog van Brabant* en Limburg van 1415 tot 1427.

d.  Aanvankelijk regeerden de Staten in zijn naam, maar die keerden zich tegen hem toen Jacoba* van Beieren* het hof verliet wegens het verlies van haar graafschappen Holland* en Zeeland*.  De Staten riepen Jan’s broer Phylips* van Saint-Pol* uit tot ruwaard.  In 1422 stond Jan echter een een nieuw privilege voor, het Nieuw Regiment.  Nu met de steun van de Staten, veroverde Jan ook nog Henegouwen en werd tot graaf uitgeroepen in Holland* en Zeeland*.  Door het hevige verzet van Jacoba*’s aanhangers (o.m. Filips de Goede) moest hij de graafschappen aan Filips afstaan.  Jan IV heeft ook de Leuvense universiteit gesticht in 1425.

e. Hertog van Brabant*.

f. Broer van Phylips* van Saint-Pol*, man van Jacoba* van Beieren*.

g. Wordt door de Staten van Brabant* buiten spel gezet als hertog en zijn broer Phylips* vervangt hem in de hoedanigheid van ruwaard.  Valt Brussel* binnen.  Wordt toch als hertog hersteld en vraagt vergiffenis.

[82, *118, 121, 142, 176, 182, 201, 220, *232, 235, 269, 291, 305, 325, 339, 463, 466, 486, 506, *559, 562, 602, 681, 689, 700, 770, 837, 1243]

Jan⁶

a. Jan van Cuyk*.

c. Heer van Hoogstraten*.

e. Behoort tot het gevolg van Jan⁵*.

g. Wordt raadslid van Jan⁵*.

[127]

Jan⁷

a.  Jan van Bourgondië*, gest. april 1479.

b.  Bastaardzoon van Jan Zonder Vrees en Agnes van Croÿ.

c.  Bisschop van Kammerrijk van 1439 tot 1479.

d.  Leefde een erg werelds leven aan de zijde van Filips de Goede.  In 1446 werd hij tot aartsbisschop van Trier uitgeroepen, maar aangezien dit op te veel Duits verzet stootte, werd de benoeming gedaan gemaakt. 

f. Neef van Jan⁵*.

g. Phylips* van Saint-Pol* verblijft bij hem.

[172, 184]

Jan⁸

a. Jan van Aa.

b. Vader van Costen*.

c. Heer van Heusden*.

e. Behoort tot het gevolg van Jan⁵*.

g. Vlucht met hertog Jan⁵* mee uit Brussel*.

[207, 286, 676]

Jan⁹

a. Jan van Schoonhoven*.

b. Kleinzoon van Reinoud van Schoonvorst.

c. Schildknaap, raadgever en kamerling van Jan Zonder Vrees.  Burgraaf van Monschau*, heer van Cranendock* en van Diepenbeek

d. Het was Jan van Schoonvorst die het voogdijschap over Jan⁵* aan Jan Zonder Vrees beloofde.  Hij werd uit de hertogelijke Raad geweerd, maar was aanwezig bij de ondertekening van het Nieuw Regiment.  In 1430, bij de dood van Filips²* had hij even het regentschap over Brussel*, samen met zeven andere edelen.

e. Jan van Schoonvorst.

g. Vertrekt mee met Phylips* van Saint-Pol* van Breda* naar Heusden*.

[410]

Jan¹⁰

a. Jan van Glymes*. (gest. 1427)

b. Gehuwd met Johanna van Boutershem.  Zoon van Jan van Glymes en Isabelle van Grez.  Vader van Johan II, Jakobe, Elisabeth, Heinrich, Anton en Philippe.

c. Heer van Bergen-op-Zoom*, Grimbergen en Melin

d. Lid van het gevolg van Phylips*.

g. Vertrekt mee met Phylips* van Saint-Pol* van Breda* naar Heusden*.

[407]

Jan¹¹

a. Jan van Beieren*, 1374?- 6 januari 1425.

b. Zoon van Albrecht van Beieren* en Margaretha van Brieg.  Man van Elizabeth van Görlitz.  Voogd van Jacoba* van Beieren*.

c. Elect van Luik (1389-1418), ruwaard van Holland* en Zeeland* (1419-1425), hertog van Beieren*-Straubing (1397-1425).

d. Oorspronkelijk zou hij bisschop van Luik geworden zijn, maar stapte in 1418 met pauselijke zegening uit de geestelijke stand.  In 1419 huwde hij zijn nicht Elisabeth van Görlitz.  Al sinds 1417 had hij zijn oog op de bezittingen van zijn nicht Jacoba* van Beieren* laten vallen en vanaf 1419 tot 1425 was hij ruwaard van Holland* en Zeeland*.

e. Werkt samen met zowel Sigismund* als Jan⁵*.

g. Krijgt Holland* en Zeeland* van hertog Jan⁵* in leen.

[470, 475, 483, 502, 545]

Jan¹²

a. Jan van Diegem*.

c. Amman van Brussel* 1421-1423.  Schepen van Brussel (1424).

g. Wordt amman van Brussel* gemaakt.

<Diedeghen, Yedeghem>

[585, 735, 1105, 1176, 1279]

Jan¹³

a. Jan van Bueren*.

c. Proofst van Aken* en tresorier van Brabant*.

e. Behoort tot het gevolg van Jan⁵*.

g. Doet mee met de inval op Brussel* met Hertog Jan⁵*.

[659, 757, 1655, 1724, 1802]

Jan¹⁴

a. Jan metten Schachte.

e. Eén van de vier schepenen van Jan⁵*.

g. Wordt gevangen genomen en verbannen.

[705, 1155, 1215, 1271]

Jan¹⁵

a.  Jan de Leeu

e. Eén van de vier schepenen van Jan⁵*.

g. Wordt gevangen genomen en in Breda* opgesloten.

[707, 1153, 1220, 1326]

Jan¹⁶

a. Jan van Coudenberg*.

c. Ridder.

e. Lid van één van de machtige geslachten in Brussel*.

[1318]

Jan¹⁷

a. Jan de Weert.

e. Lid van het gevolg van Jan⁵*.

g. Wordt gevangen gezet in Vilvoorde*.

[1324]

Jan¹⁸

a. Jan Tserclaes.

e. Lid van het gevolg van Jan⁵*.

g. Wordt gevangen gezet in Bergen Op Zoom*.

<Tserclaerts>

[1331]

Jan¹⁹

a. Jan van Heinsberg*, 1397 – 18 oktober 1459.

c. Prins-Bisschop van Luik van 1419 tot 1456.

d. In 1430 werd door de Luikse nederlaag tegen Filips de Goede in Namen de Bourgondische invloed groter, wat tot zijn gedwongen ontslag leidde.  

e. Lid van het gevolg van Jan⁵*.

g. Doet mee aan de inval in Brussel* met Jan⁵*. 

[1654]

Jan Clutinc zie Jan¹

Jan de Leeu zie Jan¹⁵

Jan de Weert zie Jan¹⁷

Jan Mette Schachte zie Jan¹⁴

Jan Taye van Elewijt zie Jan²

Jan Tserclaes zie Jan¹⁸

Jan van Aa zie Jan⁸

Jan van Asse zie Jan⁴

Jan van Beieren zie Jan¹¹

Jan van Bourgondië zie Jan⁷

Jan van Brabant zie Jan⁵

Jan van Bueren zie Jan¹³

Jan van Coudenberg zie Jan¹⁶

Jan van Cuyk zie Jan⁶

Jan van Diegem zie Jan¹²

Jan van Glimes zie Jan¹⁰

Jan van Grimbergen zie Jan³

Jan van Heinsberg zie Jan¹⁹

Jan van Schoonhoven zie Jan⁹

Jan, Sinte

a. Sint Jan.

e. Sinte Jansmesse.

g. Elk jaar op deze dag zou men in Brussel* nieuwe schepenen en rentmeesters kiezen.

[1345]

Katherinen, Sinte

a. Sint Catharina; Catharina van Alexandrië.

c. Beschermheilige van o.a. theologen, filosofen, advocaten, jonge meisjes, gehuwde vrouwen, wagenmakers en molenaars.  Feestdag: 25 november.

e. Sinte Katherinen dach.

g. Dag waarop een dagvaart georganiseerd wordt richting Coudenberg*.

[570]

Kesterbeke

h. Kester OF Kesteren?

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Willem⁴*.

[1219]

Keynoot

i. Plaats waar Jacoba* en haar moeder vertoeven.

[166]

Kleef zie Cleve

Kortenberg zie Cortenberghe

Koudenberg zie Coudenberghe

Kroatië zie Croacien

Lens

h. Lens, gemeente aan de Dender in Belgische provincie Henegouwen*.  Vroeger gemeente in het hertogdom Henegouwen*. 

i.  Plaats waar Cornielijs van Liedekerke heer van was.

[129, 1097]

Leuven zie Luevene

Liedekerke

h. Liedekerke, gemeente in de Belgische provincie Vlaams-Brabant. Vroeger heerlijkheid in het graafschap Vlaanderen.  Vanaf de 11^e eeuw behoorde Liedekerke tot de graaf van Vlaanderen.  Het vormde samen met Borchtlombeek een heerlijkheid en later een baronie gehouden van het Hof ten Stene te Aalst.  Het kasteel stond in Liedekerke.  Omstreeks 1140 kregen de heren van Denderleeuw de heerlijkheid in leen.  De schepenen van Liedekerke gingen ten hoofde naar Aalst.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Cornielijs*.

[129, 1096]

Luevene

h. Leuven, hoofdstad van de Belgische provincie Vlaams-Brabant.  Vroeger stad in het hertogdom Brabant* en één van de drie steden met ghedeputeerden.  Leuven groeide al snel uit tot het administratieve centrum van het graafschap Brabant* en werd de voornaamste residentie van het grafelijke, later hertogelijke hof.  In de loop van de 12^e eeuw werd de agglomeratie een echte stad.  Er werd een stenen ringmuur gebouwd en er werd voorzien in een commerciële infrastructuur.  De rechtspraak was in handen van een hertogelijke schepenbank van zeven lieden, voorgezeten door een meier.  De zeven lieden werden gekozen uit de oudste en meest vooraanstaande families.  Hun rechtsgewoonten werden vanaf 1160 door vele Brabantse dorpen en nieuw gestichte steden overgenomen en daardoor werd de Leuvense schepenbank ook hun hoofdgerecht.  Vanaf 1234 horen we voor het eerst van twee burgemeesters en gezworenen om de Leuvense schepenen bij te staan.  Sinds de 13^e eeuw ontwikkelde de lakenindustrie zich in Leuven, maar reeds in voor het midden van de volgende eeuw was die al in crisis.  Daar kwam nog bij dat Leuven zijn rol als hoofdstad van het hertogdom verloren had ten voordele van Brussel*.  Leuven is vooral bekend om de universiteit (in 1425 door Jan⁵* gesticht), kloosters en het Stella Artois-bier.

i. Naast Antwerpen* en Brussel*, één van de drie belangrijke steden in het hertogdom Brabant*.  De Brabantse hertogen verbleven afwisselend in Brussel* en Leuven.

<Lovene>

[*150, 159, 168, 193, 238, 240, 252, 266, 786, *834, 851, 860, 866, 870, 943, 1075, 1146, 1165, 1188, 1250, 1293, 1321, *1387, 1392, 1453, 1498, 1940, 2021]

Ligny zie Lyney

Linter zie Lintere

Lintere

h. Linter, gemeente in de Belgische provincie Vlaams-Brabant.  Gelegen tussen het Hageland en de Haspengouwse leemstreek.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Rasen*.

[1118]

Lyney

h. Ligny, deel van de Belgische gemeente en stad Ath in deprovincie Henegouwen.Vroeger baronie van het graafschap Henegouwen.  In 1545 werd het door Karel V tot een graafschap gemaakt.

i. Plaats onder het bewind van Phylips*

<Lyney, Lynci>

[180, 1514]

Mertens, Sinte

a. Heilige Martinus

c. Heilige, asceet en kloosterstichter, bisschop van Tours.  Feestdag: 11 november.

e. Sinte Mertens dach

g. Dag waarop Diederik¹* van Merwede zijn slot moet verdedigen tegen Jan¹¹* van Beieren*.

[536]

Maas zie Mase

Maastricht zie Maestricht

Maestricht

h. Maastricht, gemeente in de Nederlandse provincie Limburg.  Vroeger stad in het hertogdom Brabant*.  Maastricht was in handen van de bisschop van Luik, maar in 1204 gaf de Duitse koning het in leen van de Brabantse hertogen.  Zo kwam er in 1284 een gezamenlijk bestuur van hertog en bisschop.  In de 13^e eeuw kwam er een eerste omwalling rond de stad, in de 15^e een tweede.

i. Plaats waar Jan⁵* naartoe trekt, de abt van Perk*, Tongerlo* en Heelsum* vervoegt hem daar - Plaats die door de graaf van Mours* moet gemeden worden.

<Tricht>

[*232, 344, 563, 601, 606, 689, 763]

Mase

h. Maas, rivier in Noordwest-Europa.  De Maas is 925 km lang, ze heeft haar bron in Châtelet-sûr-Meuse in Lotharingen (Frankrijk) op 409 km hoogte en ze mondt uit in de Noordzee in Nederland.  De rivier stroomt door Frankrijk*, België en Nederland en is zeer belangrijk voor de handel.

i. De Graaf van Mours* mag niet door Tricht* rijden wanneer hij wil deelnemen aan de dagvaart en moet teruggaan over de Maas.

[766]

Mechelen

h. Mechelen, gemeente en stad in de Belgische provincie Antwerpen*.  Vroeger heerlijkheid in het hertogdom Brabant.  In 1333 werd Mechelen verkocht aan de Vlaamse Graaf Lodewijk van Nevers, maar de prins-bisschop van Luik was wel leenheer.  De Brabantse hertog was hierover niet tevreden en in 1337 deelden graaf en hertog het bezit.  Na de vrede van Ath kwam Mechelen echter volledig in het bezit van de Vlaamse graaf Lodewijk van Male.  Via diens dochter Margaretha, die getrouwd was met Filips de Stoute, kwam Mechelen dan in Bourgondische handen. 

i. Plaats waar Jan⁵* over heen trekt.

[292]

Meerhem

h. Meerhem, dorp in de Belgische provincie Limburg.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Diederik¹*.

[130]

Meerwijck

h. Meerwijk, deel van de Nederlandse stad ’s Hertogenbosch in de provincie Noord-Brabant.

i. Plaats waar Willem¹* van Gent heer over is.

[137]

Merwede zie Merweiden

Merweiden

h. Merwede, riviergedeelte in Nederland.  De benedenafloop van de Waal en de Maas* van Loevestein tot Dordrecht*, op de grens van de provincies Noord-Brabant en Zuid-Holland en in de provincie Zuid-Holland.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Diederik¹*.

<Merweyen>

[478, 540, 548]

Mertsena

i. Plaats waar Reinier* heer over is.

[133]

Montenaken

h. Montenaken, deel van de Belgische gemeente Gingelom in de provincie Limburg.  Op 13 oktober 1213 vond hier de Veldslag van Steps plaats, waarbij de Brabantse hertog Hendrik I, bij een aanval op het prinsbisdom Luik, werd verslagen.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Willem²*.

[579]

Monschau zie Montiouwe

Montiouwe

h. Monschau, stad in de republiek Duitsland, in Nordrhein-Westfalen.  Tot in 1918 heette het Montjoie.  Het wordt voor het eerst vermeld in 1217 en in 1352 kreeg het stadsrechten.  In 1434 eigendom van de hertogen van Gulik, later van de Pruisen.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Jonker ?

<Montiouw>

[406, 665, 679, 850, 859, 1117, 1119]

Mons zie Berghen

Muers

h. Moers, stad in de republiek Duitsland, in Nordrhein-Westfalen.  Vroeger graafschap op de linkeroever van de Rijn.  Moers was leenroerig aan de hertogen van Kleef, in 1625 kwam het in handen van Maurits van Oranje tot 1702.

i.  Wordt gebruikt ter identificatie van Jan¹³* en Reynere.

<Moers>

[659, 760, *1028, 1058, 1541]

Muizen zie Musene

Musene

h. Muizen, deel van de Belgische gemeente en stad Mechelen in de provincie Antwerpen.  Tot 1977 een zelfstandige gemeente.

i.  Plaats waar Jan⁵* een brug over moet.

[293]

Nassau zie Nassouw

Nassouw

h. Nassau, deel van het land Hessen in de republiek Duitsland.  Vroeger Duits graafschap, later hertogdom. 

i. Wordt gebruikt ter identificatie van (Engelbrecht)

[1135]

Nicolaas van den Werve zie Claes²

Nicolaas Colensone zie Claes¹

Nieuwland zie Nuwelant

Nuwelant

h. Nieuwland, deel van de Nederlandse gemeente Zederik in de provincie Zuid-Holland.

i. Plaats waar Geerlijc* een slot heeft en waar Jan⁵* heen gaat wanneer hij uit Brussel vlucht.

[306, 318, 327, 330] 

Parijs

h. Parijs, hoofdstad van de Franse Republiek.  Vroeger hoofdstad van het koninkrijk Frankrijk. Naarmate de macht van de Capetingers groter werd, werd Parijs ook belangrijker.  In de 12^e eeuw kreeg Parijs pas haar privileges en bleef onder koninklijk gezag.  Onder Filips II August kreeg Parijs nieuwe privileges en werd ze centrum van bestuur.  Toch kozen sommige vorsten hun residentie buiten de stad te houden, zoals het huis Valois (14^e tot 16^e eeuw) en Lodewijk XIV.

i. Stad waarvan Phylips* overste kapitein werd gemaakt door de Franse koning.

[191]

Phylips

a. Phylips van Saint-Pol*, 25 juli 1404 - 4 augustus 1430.

b. Tweede zoon van Antoon van Bourgondië* en Johanna van Saint-Pol*, broer van Jan⁵* van Brabant*.

c. Hertog van Brabant* en Limburg van 1427 tot 1430.  Bij de opstand tegen Jan⁵* werd hij door de Staten van Brussel* ruwaard gemaakt.  Toen hij in 1427 zijn broer opvolgde als hertog van Brabant*, zocht hij meer toenadering tot de Bourgondiërs.

e. Ruwaard van Brabant*.

f. Broer van Jan⁵*.

g. Wordt door de Staten van Brussel* vanuit Frankrijk* naar Brussel* gehaald om ruwaard te worden.  Hoopt op een verzoening tussen zijn broer en schoonzus.

[178, 187, 196, 189, 1513, 1966]

Rasen

a. Rasen van Linter*

g. Raakt betrokken bij een gevecht met de jonker van Monschau* en wordt door Phylips* van Saint-Pol* gevangen gezet.

<Raessen>

[1118, 1120, 1121, 1124]

Reinier van Bergen zie Reynere

Reynere

a. Reinier van Bergen* of Reinier Mons*.

e. Behoort tot het gevolg van Jan⁵*.

g. Wordt verbannen.

[44, 1541]

Robberecht

a. Robberecht van Asse*.

e. Behoort tot het gevolg van Jan⁵*.

g. Vlucht mee met Jan⁵* uit Brussel*.

[289]

Roemsch

h. Rooms, afkomstig van het Heilig Rooms Rijk.

i. Wordt gebruikt om de Roomse Keizer aan te duiden, koning Sigismund.

[*1509, 1521]

Rooms zie Roemsch

Rotselaar zie Rotselaer

Rotselaer

h. Rotselaar, gemeente in de Belgische provincie Vlaams-Brabant, tussen het Hageland en de Kempen.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Heinrijc¹*.  Heinrijc¹* wordt daar ook gevangen gehouden.

[405, 409, 1245, 1329]

Rutger van Teeffelen zie Rutgheer

Rutger Boene zie Rutgheer

Rutgheer

a. Rutger van Teeffelen* of Rutger Boene.

e. Secretaris van de raadskamer van Jan⁵*.

g. Vlucht mee met Jan⁵* uit Brussel*.  Wordt verbannen.

[46, 304, 1543]

Rijsele

h. Rijsel, hoofdplaats van het departement Nord in Waals-Vlaanderen in de republiek Frankrijk*.  Vroeger stad in het graafschap Vlaanderen.  Op het einde van de 12^e eeuw kreeg Rijsel een stadskeure.  Rijsel is, als Vlaamse stad, enkele keren aangevallen, wegens zijn zuidelijke ligging.  In 1713 kwam het in handen van de Franse koning.

i. Plaats waar een steekspel gehouden wordt.

[1506]

Saint-Pol-sur-Mer zie Saint-Pol

Sars

h. Sars-la Bruyère OF Sars-la-Buissière OF Sart?

i. Wordt gebruikt ter identificatie van de broers Willem³* en Jacop¹*.

[1099]

Schoenhoven

h. Schoonhoven, gemeente in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. Vroeger heerlijkheid in het graafschap Holland*.  In 1320-1322 kreeg Schoonhoven beperkte stadsprivileges.  In de periode van de Hoekse en Kabeljouwse twisten werd het, speciaal onder Jacoba* van Beieren*, een vuistpand voor de Hoeksen.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Jan⁹*.

[410]

Schoonhoven zie Schoenhoven

Seghemonde

a. Koning Sigismund, 28 juni 1367 – 9 december 1437

b. Tweede zoon van Keizer Karel IV, broer van de Duitse koning Wenceslaus.  Getrouwd met Maria, dochter van Lodewijk, koning van Hongarije*, na 1396 (Maria’s overlijden) hertrouwd met Barbara, dochter van de graaf van Cilley.

c. Duits koning (1410-1437) en Duits Keizer (1433-1437), markgraaf van Brandenburg (1378-1417), koning van Hongarije* (1387-1437) en van Bohemen (1419-1437).

d.  Op 31 mei 1433 werd Sigismund in Rome tot keizer gekroond door paus Eugenius IV. 

In de Nederlanden mengde hij zich met de erfopvolging van Jacoba* van Beieren*.  Hij kwam lijnrecht tegenover Jan⁵* IV van Brabant te staan en tegenover de Bourgondische hertogen.

e. Rooms* Keizer.

g. Phylips* van Saint-Pol* schrijft hem en andere vorsten een brief om de toestand in Brussel* uit te leggen.

[1521]

Sengelles

i. Wordt gebruikt ter identificatie van ?

[1095]

Sigismund zie Seghemonde

Saintpoul

h. Saint-Pol-sur-Mer, verstedelijkte gemeente in Duinkerke in de republiek Frankrijk*, department Nord.  Aan de kanalen van Broekburg en Mardijk, in Frans-Vlaanderen.  Vroeger graafschap naast het graafschap Artois.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Phylips*.

<Simpoel, Simpoul, Saintpoul>

[*150, 181, 223, 227, 233, 246, 255, 267, *355, 359, 376, 387, 396, 404, 433, 437, 446, 455, 566, 575, 593, 628, 664, 677, 733, 829, *834, 870, 944, 1072, 1083, 1102, 1110, 1123, 1171, 1240, 1362, 1390, 1479, *1509, 1514, 1785, 1864, 1892, 1909]

Sinte Donaes

h. Sint Donaeskerk in Brugge.

i. Amant* is daar meester.

[136]

Sinte Gheertruden Berghe

h. Geertruidenberg, gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Brabant.  Vroeger stad in het hertogdom Brabant*.  Reeds in 1213 kreeg Geertruidenberg stadsrecht van de Hollandse graaf, hoewel het een leen was van Brabant*.  In de 14^e en 15^e eeuw was het een bolwerk van de Hoeksen. 

i. Plaats waarvan de Phylips* ruwaard wordt gemaakt.

   Plaats die door de Staten van Brussel* heroverd wordt op Jan¹¹* en Jan⁵*.

   Plaats waar het slot van Diederik¹*.

<Den Berghe, Sinte Gheertruden> 

[*355, 392, 443, 459, 472, 480, 500, 523, 600] 

Sinte Jan zie Jan, Sinte

Sinte Katherinen zie Katherinen, Sinte

Sinte Machiels Peercke

h. Misschien Perk, deel van de Belgische gemeente Steenokkerzeel in de provincie Vlaams-Brabant.

i. Plaats waarvan de abt de verzoening tussen Jan⁵*en Jacoba* tot stand wou brengen.

[598, 631]

Sinte Mertens zie Mertens, Sinte

Stevenbergen

h. Zevenbergen, geente in de Nederlandse provincie Noord-Brabant. Vroeger heerlijkheid in het graafschap Holland*.  Tot 1280 was Zevenbergen een deel van het land van Strijen, maar dan scheidde het zich af als een afzonderlijke heerlijkheid.  Zevenbergen vormde de zuidgrens van het graafschap Holland*.  Tot 1492 behoorde het toe aan de heren van Zevenbergen.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Arnde*.

<Sevenbergen> 

[420, 555]

Teeffelen zie Tefelen

Tefelen

h. Teeffelen, dorpje bij Oijen in de gemeente Lith in de Nederlandse provincie Noord-Brabant.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Rutger*.

[46]

Tervuren zie Der Vueren

Tongerloe

h. Tongerlo, deel van de Belgische gemeente Westerlo, in de provincie Antwerpen*.  De abdij van tongerlo werd gesticht in 1128 en bracht veel cultuur in de Kempen.

i. Plaats waarvan de abt de verzoening tussen Jan⁵* en Jacoba* tot stand wil brengen.

<Tongherloe>

[599, 631]

Tubeke zie Tuybeke

Tuybeke

h. Tubeke, gemeente in de Belgische provincie Waals-Brabant.

i.  Plaats waar Engelbert* heer over is.

[1093]

Vilvoorde

h. Vilvoorde, gemeente in de Belgische provincie Vlaams-Brabant.  Vroeger stad in het hertogdom Brabant*, hoofdstad van een meierij.  In 1192 kreeg Vilvoorde stadsrechten. In 1312 bezegelde het de charter van Kortenberg en in 1372 de tweede charter.  Het was een gunstige legerplaats voor de hertogen (tussen Brussel, Leuven en Mechelen) en waarschijnlijk daarom werd Vilvoorde herhaaldelijk belegerd en verwoest.

i. Plaats waar Jan⁵*en Jacoba* zich even ophouden, Phylips* gaat er ook heen - Plaats waar Diederik²* en Jan¹⁷* gevangen worden gehouden.

[258, 268, 361, 389, 1325]

Vranckerijcke

h. Frankrijk, republiek in West-Europa met als hoofdstad Parijs.  Vroeger koninkrijk in West-Europa met als hoofdstad Parijs.  Wat vroeger West-Francië was, is nu ongeveer Frankrijk zoals wij het kennen.  Het strekte zich in de middeleeuwen uit van het Iberisch schiereiland tot en met het graafschap Vlaanderen, uitgezonderd Bretagne en Gascogne.  Op het einde van de 9^e  en het begin van de 10^e eeuw ontstonden een aantal territoriale vorstendommen, zoals Vlaanderen en Normandië.  In de 10^e eeuw stierf het Karolingische huis uit en de dynastie der Capetingen begon, dat op zijn beurt in het begin van de 14^e eeuw uitstierf.  Het geslacht Valois (1328-1589) nam over, maar dat was niet naar de zin van de Engelse koning die ook rechten had op de Franse troon; de honderdjarige oorlog begint mede daardoor in 1377 en zou duren tot 1453. 

i. Plaats waar Phylips* is, bij Jan⁷* wanneer de Staten van Brussel* hem ruwaard willen maken - Plaats van waaruit ambassadeurs gezonden worden.

<Vranckerijc, Vranckerike, Vrancerijke>

[*150, 184, 194, 228, 234, 242, 374, 554, 1570, 1573]

Vrieslant

h. Friesland, provincie in het koninkrijk Nederland.  Vroeger deel van het graafschap Holland*.  Sinds ca. 1289 noemt de graaf van Holland* zich Heer van Friesland, al behoorde slechts Westfriesland sinds 1288 tot Holland*.  Friesland had een bijzondere vrijheid met een eigen rechtsorganisatie.  De Bourgondiërs hebben geprobeerd zich er meester van te maken, maar zijn daar niet in geslaagd.

i. Plaats in het bezit van Jan⁵*.

[1619]

Werve

h. Wervik, gemeente in de Belgische provincie West-Vlaaanderen.  Vroeger stad in het graafschap Vlaanderen.  Tot de 14^e eeuw was Wervik een belangrijke stad om zijn lakenindustrie.  Toch heeft het nooit echt last gehad van de sociale woelingen van de 14^e eeuw, mede door zijn relatief late economische ontwikkeling.  Het is ook nooit onderworpen geweest aan een grote naburige stad.  Vanaf de 16^e eeuw was Wervik vooral bekend om de tabaksindustrie.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van Claes²*. 

[139]

Wervik zie Werve

Wesemale

h. Wezemaal, deel van de Belgische gemeente Rotselaar* in de provincie Vlaams-Brabant.

i. Wordt gebruikt ter identificatie van (Jan)

<Weesmale>

[665, 679, 850, 859, 1135]

Westerle

h. Westerlo, gemeente in de Belgische provincie Antwerpen*.  In 1798 was Westerlo een belangrijk centrum van de Boerenkrijg.

i. Plaats waar Willem⁷* wordt gevangen gehouden.

[1328]

Westerlo zie Westerle

Wezemaal zie Wesemale

Wildere

h. Wilderen, deel van de Belgische gemeente en stad Sint-truiden in de provincie Limburg.

i. Plaats waar Willem²* heer over was.

[582]

Willem¹       

a. Willem van Gent*.

e. Behoort tot het gevolg van Phylips* van Saint-Pol*.

g. Gaat mee op dagvaart naar Eindhoven*.

< Van Ghent, Van Ghint, van Ghant>

[137, 662, 675]

Willem²

a. Willem van Montenaken*.

c. Heer van Grasen* en Wildere*.  Drossaart van Brabant*.

e. Behoort tot het gevolg van Phylips* van Saint-Pol*.

g. Wordt door Phylips* van Saint-Pol* drossaart gemaakt.

[579, 584]

Willem³

a. Willem van Sars*.

b. Broer van Jacob¹* van Sars*.

c. Ridder.

g. Wordt samen met andere Henegouwse edelen gevangen genomen.

[1098]

Willem⁴

a. Willem van Kesterbeke*.

g. Neemt de plaats in van Gielis* Coele als schepen.

[1219]

Willem⁵

a. Willem Clutinc

b. Zoon van Everaert¹*, broer van Jan¹* en Heinrijc²*. Lid van één van de machtige families in Brussel.

e. Behoort tot het gevolg van Jan⁵*.

g. Wordt in Vilvoorde opgesloten, samen met Jan¹*.

[1323]

Willem⁶

a. Willem van Asse*.

e. Behoort tot het gevolg van Jan⁵*.

g. Wordt gevangen gezet in Zichem*.

[1327]

Willem⁷

a. Willem van Mons*.

e. Behoort tot het gevolg van Jan⁵*.

g. Wordt gevangen gezet in Westerlo*.

[1328]

Willem⁸

a. Willem Pipenpoy.

b. Broer van Ghijsbrecht*, Wouter¹* en Gheert¹*. Lid van één van de machtige families van Brussel*.

g. Gaat naar het steekspel.

[*1429, 1489]

Willem Clutinc zie Willem⁵

Willem Pipenpoy zie Willem⁸

Willem van Asse zie Willem⁶

Willem van Gent zie Willem¹

Willem van Kesterbeke zie Willem⁴

Willem van Mons zie Willem⁷

Willem van Montenaken zie Willem²

Willem van Sars zie Willem³

Wouter¹

a. Wouter Pipenpoy.

b. Broer van Ghijsbrecht*, Willem⁸* en Gheert¹*.  Lid van één van de machtige families van Brussel*.

g. Wordt naar ‘sHertogenbosch* gezonden.  Wordt gevangen gezet in Cranendonck*.

[742, 1330]

Wouter²

a. Wouter* van den Noet.

g. Vervangt Heinrijc²* als schepen.

[1217]

Wouter Pipenpoy zie Wouter¹

Wouter van den Noet zie Wouter²

Yweyn

a. Yweyn de Mol.

g. Vervangt Jan¹⁴* als schepen.

[1216]

Zeeland zie Zeelant

Zeelant

h Zeeland, povincie in hetzuidwesten van het koninkrijk Nederland.  Vroeger deel van het graafschap Holland*.  Zeeland was de scene voor de jarenlange bezitstwist tussen de graven van Holland* en de graven van Vlaanderen. In juli 1253 versloeg Willem II de Vlaamse troepen en verkregen de Hollandse graven het alleenbestuur over Zeeland.  De strubbelingen duurden echter nog voort tot 1323, toen de Vlaamse graaf Lodewijk van Nevers zijn strijd staakte en Zeeland aan de Hollandse graven liet.

i. Plaats in het bezit van Jan⁵*.

[468, 1399, 1619]

Zevenbergen zie Stevenbergen

Zichenen

h. Zichem, deel van de Belgische gemeente Scherpenheuvel-Zichem in de provincie Vlaams-Brabant.

i.  Plaats waar Willem⁶* wordt gevangen gehouden.

[1327]