Inleiding

probleemstelling

De opzet van mijn thesis is tweevoudig.

Vooreerst zullen we trachten het beeld van oorlogsburgemeesters als zijnde voor het overgrote deel goede burgervaders, voor wat de casus Waarschoot betreft, aan de werkelijkheid te toetsen.

Daarnaast is het de bedoeling na te gaan hoe de benoeming van een oorlogsburgemeester de dagdagelijksheid op gemeentelijk niveau verstoorde. We zullen ons voornamelijk op het sociale aspect focussen. Wie voelde zich tot de twee uitersten :  openlijke collaboratie of verzet aangetrokken ? Waarom maakte men deze radicale keuze ? Verder willen we de nadruk leggen op het grote spectrum aan grijze tinten. Het gaat om degenen, die om het met de termen van Chris van der Heijden te zeggen, ‘foutjes’ maakten of ‘verzetjes’ pleegden.  Weerom zullen we nagaan om wie het ging en wat hun motieven waren.

Het was voor alle duidelijkheid niet de bedoeling een chronologische studie van de Waarschoots bezettingsgeschiedenis te schrijven. Mijn studie kon alleen niet in het luchtledige gepresenteerd worden. Vandaar slechts een beknopte schets van de voorgeschiedenis en de context.[1]

            Het was evenmin de bedoeling een studie van het collectief geheugen te maken. We namen dan ook enkel interviews af indien we er door een gebrek aan informatie toe genoodzaakt werden.

bronnenmateriaal

            Onze voornaamste bron was het repressiedossier van de oorlogsburgemeester en - commissaris. We brachten drie vierde van onze onderzoeksperiode door met het doornemen van deze twee dossiers. Dat we de toestemming verkregen om deze in te kijken mag zonder overdrijven een waar godsgeschenk worden genoemd. Daarnaast focusten we ons op de allerhande erkenningsdossiers, andere repressiedossiers en het gemeentearchief. We namen tevens het kerkarchief ter hand. Indien we dan nog met zwarte gaten zaten zochten we mondelinge bronnen op.

opzet

We hebben getracht de zaken zo beknopt mogelijk uit een te zetten. Daarom schreven we onder andere zoveel mogelijke bijkomstige informatie in de voetnoten. We hebben getracht een zo verstaanbaar mogelijk taalgebruik te hanteren. Het was daarenboven onze opzet cijfermateriaal en grafieken zo overzichtelijk mogelijk te presenteren.  Daarnaast was het de bedoeling zoveel mogelijk feitenmateriaal te interpreteren. De achterliggend reden daarbij was dat feitenmateriaal zonder interpretatie ons overbodig leek. We pretenderen echter niet enkel juiste uitspraken gepleegd te hebben. Elke bewering staat vrij te worden weerlegd. Het verhaal zal zoveel mogelijk vanuit de invalshoek van de doorsnee inwoner worden verteld. Daarnaast hebben we geprobeerd, waar mogelijk, gebruik te maken van psychologische inzichten en tevens de emotionele kant van het verhaal te schetsen. We hopen eveneens een geëngageerd werk geschreven te hebben zónder daarvoor de grenzen van de wetenschappelijkheid overschreden te hebben. Tot slot hebben we gepoogd de geschiedenis van haar stoffig imago te bevrijden door nu en dan een woordspeling, ironie of kwinkslag in ons werk te laten sluipen. Hopelijk tot ieders welbevinden.

methode

            Omdat we tijdens het raadplegen van diverse bronnen geconfronteerd werden met een overdaad aan personen – vierhonderdvierenzestig enigszins belangrijke namen, om precies te zijn – besloten we weldra om fiches aan te maken. We legden een Microsoft Access database met alle relevante informatie en bronvermelding aan: We verzamelden gegevens over het gemeentebestuur, collaboratie, verzet, oorlogsgetroffenen en Winterhulp. We interesseerden ons specifiek voor de leeftijd, de familiale toestand - burgerlijke stand en familiaal bepaalde netwerkvorming -  het beroep, het militair verleden en deelname aan het politieke - of het verenigingsleven. Toen het voornaamste onderzoek erop zat merkten we dat we enkele cruciale gegevens misten voor een groot deel van onze populatie. Toen kwam Joseph Pauwels ter hulp gesneld. We hadden in de tweede kandidatuur reeds eens gebruik kunnen maken van zijn wondermiddel. Hetzelfde onderzoek met de klassieke middelen zou minimum twee weken in beslag hebben genomen … wij deden er twee dagen over. Met deze gegevens stelden we een profiel op van de verschillende soorten collaborateurs, verzetslieden en van de oorlogsgetroffenen.

            wet van de privacy

            We hebben getracht de richtlijnen van de Wet van de Privacy zo veel mogelijk te volgen.

In dit werk werd dan ook iedereen die enigszins schade kon worden berokkend door het vrijgeven van bepaalde gevoelige informatie onherkenbaar gemaakt.  De namen van allerhande collaborateurs en niet erkende verzetslieden werden vervangen door een willekeurige voornaam en initiaal. Elke verwijzing naar bestaande personen is compleet toevallig! Getuigen die anoniem wensten te blijven worden in de bronvermelding enkel aangeduid als bijvoorbeeld ‘anonieme getuige 1’. Elk verzoek om de identiteit van anonieme historische actoren of getuigen te onthullen zal worden afgewezen ! Namen van personen die door om het even wie zeer eenvoudig kunnen worden opgezocht worden vermeld; net zoals de namen van gewone burgers, kwestie van het verhaal wat couleur locale, te geven. We vinden wel dat u als nabestaande het recht heeft alsnog voor anonimiteit te kiezen. Een eenvoudig verzoek volstaat. Wat erkende verzetslieden betreft vonden we het problematisch om hun naam niet mee te delen. We merkten namelijk bij de lectuur en interviews dat tot op heden niemand de ware toedracht  van de verzetgeschiedenis kende. We meenden dat het op een manier onze plicht was om Waarschoot er op te wijzen dat het wél over enkele ‘helden’ beschikt.

            internetversie

            Door de korte tijdspanne tussen het verzoek om ons proefschrift te laten digitaliseren en het eigenlijke doorsturen kregen we niet de tijd om enkele schoonheidsfoutjes er alsnog uit te halen. U zult dus tot onze spijt dezelfde taal en of andere - fouten te lezen krijgen. Waarvoor natuurlijk onze excuses.

            Recht op antwoord

            Elke – positieve óf negatieve - commentaar op dit werk wordt door de auteur geapprecieerd. U kunt hem steeds bereiken door op de startpagina op zijn naam te klikken. Elke extra informatie over Waarschoot tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt zéér geapprecieerd.

            We hopen eveneens dat we bij het schrijven dit werk niemand kwetsten. We sluiten het echter niet uit dat bepaalde zinswendingen verkeerd geïnterpreteerd kunnen worden. Indien u problemen heeft met een bepaald fragment uit dit werk kunt u steeds contact opnemen met de auteur. Elk verzoek zal gedegen worden behandeld.

[1] Ik leerde veel van de lectuur van Montaillou, een ketters dorp in de Pyreneeën. Ladurie LeRoy structureerde zijn werk eveneens thematisch en niet chronologisch.

Noot van de auteur :

We hebben getracht de richtlijnen van de Wet van de Privacy zo veel mogelijk te volgen. De namen van allerhande collaborateurs en niet erkende verzetslieden werden dan ook vervangen door een willekeurige voornaam en initiaal. Elke verwijzing naar bestaande personen is compleet toevallig !!! Getuigen die anoniem wensten te blijven worden in de bronvermelding enkel aangeduid als bijvoorbeeld ‘anonieme getuige 1’. Elk verzoek om de identiteit van anonieme historische actoren of getuigen te onthullen zal worden afgewezen! Namen van personen die door om het even wie zeer eenvoudig kunnen worden opgezocht worden vermeld; net zoals de namen van gewone burgers, kwestie van het verhaal wat couleur locale, te geven. We vinden wel dat u als nabestaande het recht heeft alsnog voor anonimiteit te kiezen. Een eenvoudig verzoek volstaat. Wat erkende verzetslieden betreft vonden we het problematisch om hun naam niet mee te delen. We merkten namelijk bij de lectuur en interviews dat tot op heden niemand de ware toedracht  van de verzetgeschiedenis kende. We meenden dat het op een manier onze plicht was om Waarschoot er op te wijzen dat het wél over enkele ‘helden’ beschikt. We hopen eveneens dat we bij het schrijven dit werk niemand kwetsten. We sluiten het echter niet uit dat bepaalde zinswendingen verkeerd geïnterpreteerd kunnen worden. Indien u problemen heeft met een bepaald fragment uit dit werk kunt u steeds contact opnemen met de auteur. Elk verzoek zal gedegen worden behandeld.

Hoe ?:klik op de naam van de auteur. Karel Linseele

©Niets uit de website  mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.
E-thesis kan niet verantwoordelijk worden gesteld voor de inhoud van de hier verzamelde publicaties. Elke auteur is verantwoordelijk voor de inhoud van zijn publicatie.

All rights reserved. No part of this site may be reproduced without the written permission of the author.