VOORWOORD

‘De Vooruit’ kruiste voor het eerst mijn pad in de tweede kandidatuur als oefening Nieuwste Tijden. Daar voor had ik vaak met grote, niet-begrijpende ogen naar het ‘onroerend rood’ in Gent staan kijken. Zowel Gent als het socialisme horen tot mijn biotoop en de keuze was dan ook snel gemaakt.

Nu, drie jaar later, lijkt die evidentie vervangen door een wantrouwen tegen alles wat ik ‘kende’. Het besluit dat niet alleen ik mij bezondigd kon hebben aan evidenties heeft mede de probleemstelling geïnspireerd.

In deze thesis heb ik zo veel mogelijk rekening proberen houden met mijn eigen achtergrond en vooronderstellingen en ze op bepaalde momenten hardhandig aangepakt. Hoewel ik zelf vind dat ik daar redelijk in geslaagd ben, blijft mijn overtuiging links en mijn geboortestad Gent.

Het veld bleek al snel te groot en te ontgonnen om een simpele reportage te maken, waardoor ik genoodzaakt was hartverscheurende keuzes te maken. De afbakening van het onderzoeksdomein is in overleg gebeurd. In de loop van het onderzoek ben ik bovendien op steeds nieuwe invalshoeken, problemen, ideeën en onderzoeksvelden gestoten. De lezer zal daarvan geregeld iets terugvinden in deze thesis en op het einde wordt een lijst gepresenteerd met mogelijke vragen voor verder onderzoek.

Hoewel ik zelf geen voorstander ben van al te lange inleidingen, die enkel de aandacht verslappen van het echte werk, zag ik mij voor deze thesis genoodzaakt een vrij lange aanloop te nemen naar mijn analytisch onderzoek. Dat heeft alles te maken met het feit dat het onderwerp ten eerste vrij onbekend is bij het grote publiek, ten tweede dat bepaalde achtergrondinformatie onontbeerlijk is voor het wel verstaan en ten derde is ook de primaire informatie over het onderwerp niet bekend. Ik zou de lezer dan ook aanraden de inleidende hoofdstukken niet over te slaan.

De probleemstelling is in drie stappen tot stand gekomen en incorporeert dan ook drie onderzoeksniveaus: het beschrijvend, het verklarend en het analyserend. De focus ligt op de sociaal-economische geschiedenis en kadert binnen die wetenschappelijke traditie. Toch wil ik mij niet vereenzelvigen met dat kader. Ten eerste leek het mij onvermijdelijk de politieke, culturele en institutionele achtergrond te integreren.

Ten tweede wens ik afstand te nemen van zowel de sociale als de economische geschiedschrijving. De meeste historici positioneren zich immers nog steeds in een van beide kampen. In de loop van mijn onderzoek is mij echter duidelijk geworden hoezeer beide velden in deze casus verweven zijn. Mijn initiële, verwoede pogingen een lijn te trekken tussen de sociale en economische analyse zijn geenszins productief gebleken.

Het alternatief is het sociaal-economische niet voor te stellen als twee vlakken die elkaar overlappen, maar wel als een spiraal. In een later hoofdstuk (I.3) zal nog duidelijk worden welke impact deze visie op dit onderzoek heeft gehad en hoe zij een praktische uitwerking krijgt.