Seksueel geweld in het gerechtelijk arrondissement Antwerpen. 1890-1930. Een bijdrage tot de geschiedenis van de seksuele mentaliteit en de machtsverhouding tussen man en vrouw in wetgeving, rechtspraak en dagelijks leven. (Famke Vekeman) |
home | lijst scripties | inhoud | vorige | volgende |
Bibliografie
1. Bronnen
1.1. Bronnen in handschrift
* De strafdossiers van de correctionele rechtbank van Antwerpen
RABe, EA ANTW C, 1890, zaak Adrien T, dossier 98/99.
RABe, EA ANTW C, 1890, zaak Antoine C, dossier 775.
RABe, EA ANTW C, 1890, zaak Lodewijk VDE, dossier 1573.
RABe, EA ANTW C, 1890, zaak Henri VN, dossier 2305/2306.
RABe, EA ANTW C, 1890, zaak Jean Baptiste B, dossier 2604/2605.
RABe, EA ANTW C, 1890, zaak Jozef DW, dossier 2615.
RABe, EA ANTW C, 1890, zaak Victor VB, dossier 2696.
RABe, EA ANTW C, 1890, zaak Leopold M, dossier 2982.
RABe, EA ANTW C, 1890, zaak Pierre V en Cornelis D, dossier 3358/3359.
RABe, EA ANTW C, 1891, zaak Adhemar C, dossier 1617.
RABe, EA ANTW C, 1891, zaak Pierre DJ en Victor S, dossier 2122/2123.
RABe, EA ANTW C, 1891, zaak André R, Louis V en Jacques M, dossier 2522/2523.
RABe, EA ANTW C, 1892, zaak Louis M, dossier 2775/2776.
RABe, EA ANTW C, 1909, zaak Jozef DM, dossier 1991.
RABe, EA ANTW C, 1909, zaak Emiel B, dossier 2651.
RABe, EA ANTW C, 1909, zaak Felix VDW, dossier 3062.
RABe, EA ANTW C, 1909, zaak Adriaan R en Jan Baptist G, dossier 3403.
RABe, EA ANTW C, 1909, zaak Joannes H en Frans VB, dossier 3836.
RABe, EA ANTW C, 1909, zaak Joseph VI en Désirée J, dossier 4529.
RABe, EA ANTW C, 1909, zaak Petrus S en Jozef P, dossier 4559.
RABe, EA ANTW C, 1910, zaak Frans S, dossier 982.
RABe, EA ANTW C, 1910, zaak Jan Baptiste B, dossier 1661/1807.
RABe, EA ANTW C, 1911, zaak Jaak VC, dossier 3838.
RABe, EA ANTW C, 1913, zaak René DM, dossier 2353.
RABe, EA ANTW C, 1913, zaak Joseph S, dossier 3403/3404.
RABe, EA ANTW C, 1913, zaak Jan Baptist DL, dossier 3469.
RABe, EA ANTW C, 1915, zaak Jozef Maria J, dossier 584.
RABe, EA ANTW C, 1916, zaak Felix S, dossier 1287.
RABe, EA ANTW C, 1916, zaak Corneel VH, dossier 2076.
RABe, EA ANTW C, 1916, zaak Petrus G, dossier 2546.
RABe, EA ANTW C, 1917, zaak Norbert W, dossier 920.
RABe, EA ANTW C, 1927, zaak Armand S, dossier 2274.
RABe, EA ANTW C, 1927, zaak Gustaaf VG, dossier 3721.
RABe, EA ANTW C, 1927, zaak Jozef C, dossier 4153.
RABe, EA ANTW C, 1927, zaak Aron S, dossier 4285.
RABe, EA ANTW C, 1927, zaak Ferdinand C, dossier 4903.
RABe, EA ANTW C, 1927, zaak Antonius A, dossier 4970.
RABe, EA ANTW C, 1927, zaak Jaak S, dossier 5294.
RABe, EA ANTW C, 1927, zaak August VE, dossier 6722.
RABe, EA ANTW C, 1927, zaak Camiel DC, dossier 6842.
RABe, EA ANTW C, 1927, zaak Petrus B, dossier 7237.
RABe, EA ANTW C, 1927, zaak Jozef DV en Jean C, dossier 8380.
RABe, EA ANTW C, 1928, zaak Louis M, dossier 3606.
RABe, EA ANTW C, 1928, zaak Pieter F, dossier 3730.
RABe, EA ANTW C, 1929, zaak Frans M, dossier 1092.
RABe, EA ANTW C, 1929, zaak Adolf C, dossier 2920.
RABe, EA ANTW C, 1930, zaak Jozef K en Alfons V, dossier 3364.
* De vonnisboeken van de correctionele rechtbank van Antwerpen
RABe, EA ANTW C, vonnisboeken, 1871-1905.
RABe, EA ANTW C, vonnisboeken, 1906-1917.
RABe, EA ANTW C, vonnisboeken, 1920-1927.
RABe, EA ANTW C, vonnisboeken, 1927-1950.
* De geseponeerde dossiers van de correctionele rechtbank van Antwerpen
RABe, ongeïnventariseerd archief geseponeerde dossiers, 1910, zaak Karel F, dossier 1467.
RABe, ongeïnventariseerd archief geseponeerde dossiers, 1915, zaak August B, dossier 1976.
RABe, EA ANTW C, 1916, zaak Firmin DB, dossier 3039.
RABe, ongeïnventariseerd archief geseponeerde dossiers, 1927, zaak Jan Felix V, dossier 4926.
RABe, ongeïnventariseerd archief geseponeerde dossiers, 1927, zaak Antoon VW, dossier 4511.
RABe, ongeïnventariseerd archief geseponeerde dossiers, 1927, zaak Franciscus P, dossier 179.
RABe, ongeïnventariseerd archief geseponeerde dossiers, 1927, zaak Petrus B, dossier 150.
RABe, ongeïnventariseerd archief geseponeerde dossiers, 1927, zaak Frans Jozef M, dossier 4597.
RABe, ongeïnventariseerd archief geseponeerde dossiers, 1927, zaak Francesco DM, dossier 4770.
RABe, ongeïnventariseerd archief geseponeerde dossiers, 1927, onbekende, dossier 78.
RABe, ongeïnventariseerd archief geseponeerde dossiers, 1927, zaak Jozef DC, dossier 4908.
RABe, ongeïnventariseerd archief geseponeerde dossiers, 1927, zaak Julianus V, dossier 4890.
RABe, ongeïnventariseerd archief geseponeerde dossiers, 1927, zaak Frans R, dossier 4913.
RABe, ongeïnventariseerd archief geseponeerde dossiers, 1927, zaak Frans Karel DR, dossier 117.
RABe, ongeïnventariseerd archief geseponeerde dossiers, 1927, zaak Jan V, dossier 195.
RABe, ongeïnventariseerd archief geseponeerde dossiers, 1928, zaak Constant T, dossier 462.
RABe, ongeïnventariseerd archief geseponeerde dossiers, 1928, zaak Frans M en Louisa DN, dossier 521.
RABe, ongeïnventariseerd archief geseponeerde dossiers, 1928, zaak Leo R, dossier 400.
RABe, ongeïnventariseerd archief geseponeerde dossiers, 1928, zaak Janco B en Ben Salak L, dossier 451.
RABe, ongeïnventariseerd archief geseponeerde dossiers, 1928, zaak Jean Pierre V, dossier 893.
RABe, ongeïnventariseerd archief geseponeerde dossiers, 1929, zaak Henricus N, dossier 1608.
RABe, ongeïnventariseerd archief geseponeerde dossiers, 1930, zaak Arthur N, dossier 2601.
1.2. Uitgegeven bronnen
BRAAS A, Traité élémentaire de l’instruction criminelle, Bruxelles, Etablissements Emile Bruylant, 1925, 403 p.
Journal des tribunaux, Bruxelles, Larcier, 5 mei 1912, nr. 2559, RUG, Centrale Bib, J. 266.
Journal des tribunaux, Bruxelles, Larcier, 9 mei 1912, nr. 2560, RUG, Centrale Bib, J. 266.
Loi du 15 mai 1912 sur la protection de l’enfance, Pasinomie, 1912, pp. 255-435.
Loi établissant la libération conditionelle et les condamnations conditionelles dans le système pénal, Pasinomie, 31 mei 1888, pp. 222-223.
Loi portant attribution aux cours et aux tribunaux de l’appréciation des circonstances atténuantes, Pasinomie, 4 oktober 1867.
MEEUS FR., ‘Menschenkunde. De geboren misdadiger’ (deel 3), in: Wetenschappelijke verhandelingen van de Katholieke Vlaamsche Hoogeschooluitbreiding, Antwerpen, De Nederlandsche boekhandel, 8e jaargang, 1906, 54 p.
Statistique Judiciaire de la Belgique, Bruxelles, Larcier, 1890-1911, RUG, R 50.
Supplément: Code pénal belge, Pasinomie, 1867, Livre I, Chapitre IV - ‘De la tentative de crime ou de délit’, p. 17.
Supplément: Code pénal belge, Pasinomie, 1867, Livre I, Chapitre IX -‘Des circonstances atténuantes’, pp. 23-24.
Supplément: Code pénal belge, Pasinomie, 1867, Livre II, Titre IV, ‘Disposition particulière’, p. 67.
Supplément: Code pénal belge, Pasinomie, 1867, Livre II, Titre VII, Chapitre V - ‘De l’attentat à la pudeur et du viol’, pp. 94-96.
1.3. Inventarissen
RABe, R 19, BOUSSE A., Archief van de Rechtbank van Eerste Aanleg te Antwerpen. Correctionele rechtbank. Oud Bestand, overdracht 1: 1796-1930.
RABe, R 21, s.n., Plaatsingslijst van het archief van de Rechtbank van Eerste Aanleg te Antwerpen. Correctionele rechtbank. Overdracht 1998: 1928-1970.
RABe, BUYENS D., CORLUY W. en CUYL N. e.a., Inventaris van het Archief van de Rechtbank van Eerste Aanleg te Antwerpen. Correctionele rechtbank. Overdracht 2003: 1928-1982.
2. Literatuurlijst
2.1. Bibliografieën
Bibliografie van de geschiedenis van België (1970-1999).
FRANCOIS L., VANHAUTE E. en VRIELINCK S., De vele gezichten van de nieuwste geschiedenis. Bibliografie van de licentiaats- en doctoraatsverhandelingen betreffende de nieuwste geschiedenis, tot stand gekomen aan de afdelingen geschiedenis van de Belgische universiteiten, 1975-1994, Gent, Academia Press, 1995, 325 p. (+ aanvullingen tot 2002).
SPIERENBURG P., ‘Criminele geschiedenis – een literatuuroverzicht’, Tijdschrift voor Sociale Geschiedenis, 23, 1981, 7, pp. 251-264.
VELLE K., Recht en gerecht: bibliografische inleiding tot het institutioneel onderzoek van de rechterlijke macht (1796-1994), Brussel, Algemeen rijksarchief, 1994, 2v.
2.2. Literatuur
CARLIER J., Discoursanalytische en mentaliteitshistorische benadering van seksualiteitsbeleving in het interbellum. Fragmentarische geschiedenissen op basis van strafdossiers van zedenzaken in het archief van de correctionele rechtbank van Antwerpen. (1920-1940), Gent, RUG, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, promotor: prof. dr. G. Deneckere, 2003.
CHESNAIS J.C., Histoire de la violence, Paris, Laffont, 1981.
CHRISTIAENS J., De geboorte van de jeugddelinquent (België, 1830-1930), Brussel, VUBpress, 1999, 430 p.
DELVA J., Aanranding van de eerbaarheid en verkrachting, Brussel, Lacrier, 1967, 218 p.
DEPREZ A., Tussen onschuld en ondeugd. Een bijdrage tot de studie van de mentaliteitsgeschiedenis omtrent pedoseksualiteit in de negentiende eeuw in West- en Oost-Vlaanderen, Gent, RUG, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, promotor: prof. dr. G. Deneckere, 2002.
DE WEERDT D., En de vrouwen? Vrouw, vrouwenbeweging en feminisme in België (1830-1960), Gent, Masereelfonds, 1980, 226 p.
DONOVAN J., ‘Justice and sexuality in Victorian Marseille (1825-1885)’, Journal of social history, 21, 1987, pp. 229-262.
DUPONT-BOUCHAT M.S., ‘Constructions et transformations des sensibilités à la violence au fil du XIXe siècle’,in: KURGAN-VAN HENTENRYK G., Un pays si tranquille. La violence en Belgique au XIXe siècle, Bruxelles, Editions de l’Université de Bruxelles, 1999, pp.41-60.
FERKET N., ‘Zwijgen als vermoord. Vrouwenmishandeling en de juridische positie van de gehuwde vrouw in België in de negentiende eeuw.’, Tijdschrift voor Sociale Geschiedenis, 25, 1999, 3, pp.285-304.
GAUS H., Politieke en sociale evolutie van België, Leuven, Garant, 1994.
GILISSEN J. ‘Codifications et projets de codification en Belgique au XIXe siècle (1804-1914)’, BTNG, 14, 1983, 1-2.
GINZBURG C., De kaas en de wormen. Het wereldbeeld van een zestiende-eeuwse molenaar, Amsterdam, Uitgeverij Bert Bakker, 1982, 277 p.
GODDING P., ‘La femme sous puissance maritale (1804-1958)’, in: COURTOIS L., Femmes et pouvoirs: flux et reflux de l’émancipation féminine depuis un siècle, Louvain-La-Neuve, UCL, Collège Erasme, pp. 19-30.
HEBBERECHT P., cursus ‘Historische criminologie’, Gent, RUG, onuitgegeven lesnotities, academiejaar 2002-2003.
HERMAN S., ‘De grenzen van seksueel geweld. Schuld en schande in Vlaanderen tijdens de negentiende eeuw.’, Tijdschrift voor Sociale Geschiedenis, 28, 2002, 1, pp. 57-80.
HERMAN S., Seksueel geweld in Vlaanderen 1810-1900. Een bijdrage tot de studie van de geschiedenis van het rechtswezen en de seksuele mentaliteit in de 19de eeuw, Gent, RUG, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, promotor: prof. dr. G. Deneckere, 2001.
JANSSEN C en VERVAELE J, Le ministère public et la politique de classement sans suite, Bruxelles, Bruylant, 1990, 418 p.
JONGMAN R.W. en SMALE G.J.A., ‘De invloed van leeftijd, recidive en sociale klasse op het seponeringsbeleid’, Nederlands Tijdschrift voor Criminologie, 1972.
KEYMOLEN D., Ongewenst seksueel gedrag op de werkplek van het 19e eeuwse België, Leuven, HIVA, KUL, 1990, 105 p.
LAMAISON P. et CLAVERIE E., L’impossible mariage. Violence et parenté en Gévaudan, 17ième-19ième siècle, Paris, Hachette, 1982, 361 p.
LE CLERCQ G., Violence sexuelle, scandale et ordre public. Contribution à l’histoire des mentalités à partir des archives des tribunaux namurois (1830-1867), Louvain-La-Neuve, UCL, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, promotor: prof. dr. Dupont-Bouchat, 1997.
LE CLERCQ G., ‘Violence sexuelle, scandale et ordre public. Le regard du législateur, de la justice et des autres acteurs sociaux au 19ième siècle’, BTNG, 29, 1999, 1-2, pp. 5-53.
MARTIN J.C., ‘Violence sexuelle, études des archives. Pratiques de l’histoire’, Annales: Histoire, Sciences Sociales, 51, 1996, 3, pp. 643-661.
MARTYN G., Een kennismaking met recht en rechtsbedeling in Vlaanderen (syllabus van het vak ‘Inleiding tot het recht’), Gent, RUG, Faculteit rechtsgeleerdheid, academiejaar 2001-2002.
MOUTON K., Het kind van de rekening. Een bijdrage tot de studie van de mentaliteitsgeschiedenis omtrent pedoseksualiteit tussen 1912-1930. Een medisch-juridische en historische benadering, Gent, RUG, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, promotor: prof. dr. G. Deneckere, 2003.
MUYS E. en VELLE K., ‘Seksuele delinquentie in het onderwijsmilieu: pedofiele onderwijzers in de 19de eeuw’, BTNG, 28, 1998, 3-4, pp. 293-337.
POPPE W., De wet van 15 mei 1912 op de kinderbescherming in Leuven, Leuven, KUL, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1978.
SCOTT J.W., ‘De werkende vrouw in de negentiende eeuw’, in: DUBY G. en PERROT M. (eds), Geschiedenis van de vrouw. De negentiende eeuw, Amsterdam, Agon, 1993.
SERESIA L., Verkrachting in België: ontkenning van het slachtoffer, Leuven, s.n., 1980, 72p.
SMEEKENS L., De toepassing van de wet van 15 mei 1912 op de kinderbescherming, Leuven, KUL, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1979.
SOHN A.M., ‘Les attentats à la pudeur sur les fillettes en France (1870-1939) et la sexualité quotidienne’, in: CORBIN A., Violences sexuelles, Paris, Imago, 1989, pp. 71-111.
SOHN A.M., Du premier baiser à l’alcôve: la sexualité des Français au quotidien (1850-1950), Paris, Aubier, 1996, 310 p.
STEVENS L., Strafrecht en seksualiteit: de misdrijven inzake aanranding van de eerbaarheid, verkrachting, ontucht, prostitutie, seksreclame, zedenschennis en overspel, Antwerpen, Intersentia Antwerpen, 2002, 601 p.
TARDIEU A. (préface de VIGARELLO G.), Les attentats aux moeurs, 1987, Grenoble, Millon, 1995, 222 p.
TIXHON A., ‘La poursuite et la répression de la ‘violence’ en Belgique (1830-1900)’, in: KURGAN-VAN HENTENRYK G., Un pays si tranquille. La violence en Belgique au XIXe siècle, Bruxelles, Editions de l’Université de Bruxelles, 1999, pp. 61-86.
TULKENS F., ‘L’histoire parlementaire de la loi du 15 mai 1912 relative à la protection de l’enfance et le rôle du patronage’, in: Justice et aide sociale: 100 ans d’évolution, Bruxelles, Bruylant, 1994, pp. 605-643.
VANDENBROEKE C., Sociale geschiedenis van het Vlaamse volk, Leuven, Kritak, 1984, 301 p.
VANDENWYNGAERT C., Strafrecht en strafprocesrecht in hoofdlijnen, Antwerpen, Maklu, 1999, 987 p.
VAN USSEL J.M.W., Geschiedenis van het seksuele probleem, Meppel, Boom, 1971, 400 p.
VELLE K., ‘De rechterlijke macht’, in: VAN DEN EECKHOUT en VANTHEMSCHE G., Bronnen voor de studie van het hedendaags België, 19de –20ste eeuw, Brussel, VUBpress, pp. 479-514.
VELLE K., ‘Gerechtelijke archieven en lokale geschiedenis (19de – 20ste eeuw)’, in: ART J. (ed), Hoe schrijf ik de geschiedenis van mijn gemeente? Deel 3b – hulpwetenschappen, Gent, Centrum voor geschiedenis Universiteit Gent, Stichting Mens en Kultuur, 1996, pp. 219-256.
VELLE K., Het openbaar ministerie in België (1796-1995): organisatie, bevoegdheden en archiefvorming, Brussel, Algemeen rijksarchief, 1995, 410 p.
VELLE K., ‘Juridische beroepen in België’, BTNG, 28, 1998, pp. 7-30.
VIGARELLO G. (translated by Jean Birrell), A history of rape: sexual violence in France from the 16th tot the 20th century, Cambridge, Polity press, 2001, 306 p.
WALKOWITZ J.R., ‘Bedreigende seksuele praktijken’, in: DUBY G. en PERROT M. (eds), Geschiedenis van de vrouw. De negentiende eeuw, Amsterdam, Agon, 1993, pp. 339-367.
WEBER D., Homo criminalis. Belgische parlementsleden over misdaad en strafrecht. 1830-1940, Brussel, VUBpress, 1996, 190 p.
WITTE E., Politiek en democratie. Omtrent de werking van de westerse democratieën in de 19de en de 20ste eeuw, Brussel, VUBpress, 2002, 366 p.
WITTE E., Politieke geschiedenis van België sinds 1830: spanningen in een burgerlijke democratie, Antwerpen, Scriptoria nv, 642 p.
WITTE E., CRAEYBECKX J. en MEYNEN A., Politieke geschiedenis van België. Van 1830 tot heden, Antwerpen, Standaard Uitgeverij, 1990, 416 p.
Lijst van gebruikte afkortingen
AE: Aanranding van de eerbaarheid
EA ANTW C: Rechtbank van Eerste Aanleg, Antwerpen, correctionele rechtbank
RABe: Rijksarchief Beveren-Waas
home | lijst scripties | inhoud | vorige | volgende |