Algemene inleidingAlgemene inleidingHet lijkt bon ton om over de maatschappelijke gevolgen van de netwerkmaatschappij te praten maar in realiteit blijft het koffiedik kijken. Wat we echter niet kunnen ontkennen, is dat de computer een onderdeel van zowel ons professioneel- als ons privé-leven is geworden. Deze tendens mag historici niet onverschillig laten.
Twintig jaar terug was het gebruik van de computer voor historisch onderzoek slechts voor een kleine groep historici weggelegd. Meestal waren het cliometristen die de rekencapaciteit van de computer gebruikten om kwantitatieve gegevens te verwerken. Slechts enkele historici verkenden de mogelijkheden van de computer en gebruikten hem ook voor databasebeheer, archivering van informatie of zelfs tekstanalyse.
Sinds de doorbraak van de personal computer begin jaren '80 kwamen steeds meer historici in aanraking met de computer. Vandaag beschikken ze bijna allemaal over een computer maar helaas zien ze de computer nog steeds als een gebruiksvoorwerp en niet als een hulpmiddel. Laten we eerlijk zijn en een balans opmaken van ons eigen computergebruik dat zich waarschijnlijk beperkt tot tekstverwerking, aangevuld met specifiek toepassingen in de vorm van rekenbladen, grafische- en statistische programma's.
De jaren '90 betekenen de doorbraak van de netwerkmaatschappij en opnieuw gebruiken wij historici slechts een gering deel van de mogelijkheden die het Internet ons aanreikt. Is het de angst voor het onbekende of het technische karakter van de computer dat ons afschrikt om de mogelijkheden van de zogenaamde nieuwe media te verkennen of blijven wij historici echt liever in het verleden ronddwalen?
Wat ook het antwoord op deze vraag mag zijn, de computer op zich en het Internet als een netwerk van computers hebben ons heel wat te bieden maar we mogen hun mogelijkheden ook niet overschatten. Verwacht niet dat de computer historische bronnen zal analyseren maar laat ons zoeken naar realistische toepassingen van de computer als hulpmiddelen in het historisch onderzoek.
Deze eindverhandeling draagt als titel "Het verleden in de toekomst" en het is dan ook onze bedoeling om de lezer inzicht te geven in de ontwikkeling van de netwerkmaatschappij.
Aan de hand van een historische analyse hebben we de geschiedenis van de computermaatschappij willen reproduceren in een bondig verhaal. Hierbij hebben we ons uiteraard door de feiten laten leiden maar veel meer nog zijn we op zoek gegaan naar de achterliggende motivaties. Niet de vragen wanneer en hoe domineren dit historische deel maar vooral de vraag waarom.
Het beeld dat de traditionele media over de geschiedenis van de computer ophangen is vaak foutief of op zijn minst ongenuanceerd. Deze historische benadering bood ons de kans om enkele onwaarheden en mythes toe te lichten.
10/04/97